Morgunblaðið - 01.12.1995, Blaðsíða 8
8 B FÖSTUDAGUR 1. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FERÐALÖG
Þai er kægt ai
laia f eriamenn
ai jaiarsvæium
FERÐ AÞJ ONU STU AÐILAR
Þingeyjarsýslum, auk margra ann-
arra lengra að komna, sóttu Mý-
vetninga heim fyrir skömmu í þeim
j tilgangi að sækja ráðstefnu um
I framtíð ferðaþjónustu á jaðarsvæð-
' um.
Vandamál svokallaðra jaðar-
svæða, eða svæða sem eru utan
hefðbundinna ferðamannaleiða um
landið, var viðfangsefni ráðstefn-
unnar. Sérstaklega var rætt um
aðgang erlendra ferðamanna að
þessum svæðum. Katrín Eymunds-
dóttir, bæjarfulltrúi á Húsavík og
eigandi Gistiheimilsins Kötukot,
sagði m.a. að jaðarsvæði væru langt
frá aðalsamgönguæð íslands við
umheiminn. Dvalartími
erlendra ferðamanna
styttist sífellt og_á 2ja
daga ferðalagi til íslands
væri dýrara og óhagstæð-
ara að flytja ferðamenn
um langan veg út á land
en að dvelja á höfuðborgarsvæðinu.
„Ástæðuna má þó líka reka til okk-
ar sem rekum fýrirtæki á jaðar-
svæðum," sagði Katrín. „Ferða-
þjónustuaðilum úti á landsbyggð-
inni hefur ekki verið tamt að til-
einka sér þau vinnubrögð sem þarf
til að „veiða“ ferðamenn. Oft vant-
ar mikið upp á markaðsþekkingu,
þjónustan er oft ekki nóg og afþrey-
ingarmöguleikar fáir.“
I umræðum vinnuhóps um menn-
untunarmál og þjónustu komu fram
svipuð viðhorf. Rætt var að mark-
aðsþekking væri ónóg og að úr því
þyrfti að bæta með hagnýtum mark-
aðsnámskeiðum. Ferðaþjónstuaðilar
úti á landi þyrftu að fá upplýsingar
um erlenda markaði, upplýsingar
um þær rannsóknir og kannanir,
sem til eru á íslandi um erlenda
ferðamenn auk almennra upplýsinga
um sölukerfi og dreifíngu.
Umræða um sölukerfi og þekk-
ingu á markaði tengdist m.a. fram-
söguerindi Úlfar Antonssonar, yfír-
manns innanlandsdeildar Úrvals
Útsýninar. „Það er allt
of algengt,“ sagði Úlfar,
„að ferðaþjónustuaðilar
úti á landsbyggðinni
komi of seint með upp-
lýsingar um þjónustu
sína. Undirbúningur og
sala á ferðum til íslands erlendis,
fer fram mörgum mánuðum áður
en ferðamennimir skila sér til ís-
lands.“
Jón Halldór Hannesson, ferða-
þjónstuaðili að Hjarðarbóli, sagði
það reynslu sína að erlendir ferða-
menn kæmu ekki til íslands til að
skoða þéttbýli. Á nokkrum árum
Ferðamenn
koma ekki til
að skoða
þéttbýli
_
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
NÁMASKARÐ í Mývatnssveit er meðal svokallaðra jaðarsvæða, eða svæða sem
eru utan hefðbundinna ferðamannaleiða um ísland.
hefur Jón Halldór byggt upp og
selt ferðir þar sem áherslan er á
útiveru, náttúruskoðun. Að mati
hans vantar mikið upp á að afþrey-
ing á landsbyggðinni sé viðunandi.
Magnúsar Oddsson, ferðamála-
stjóri, tók undir að afþreýing yrði
að vera til staðar ef vekja ætti
áhuga ferðamanna á tilteknum
svæðum. Ekki væri nóg að byggja
hótel eða flugbraut. Magnús sagði
einnig að bjóða yrði upp á aðra
valmöguleika í ferðaþjónustu á
haustin og vorin heldur en að sumri
til ef takast ætti að lengja ferða-
mannatímabilið.
Margrét Jóhannsdóttir, ráðu-
nautur Bændasamtakanna í ferða-
þjónustu, kynnti hugmynd að
stefnumótun sem hefði græna
ferðaþjónustu að leiðarljósi. Ahersl-
an liggur ekki i að einblína ein-
göngu á fá og stór ferðaþjónustu-
svæði heldur að örva svæðisbundinn
rekstur og fjölga gestum sem víð-
ast um landið. Hugmyndafræði
grænnar ferðaþjónustu
felur í sér ferðamennsku í
minni hópum, sem oft á
tíðum er ekki jafn arðvæn-
leg, það eru fleiri þátttak-
endur í sölu- og ákvörðun-
arferlinu sem þá tekur oft
lengri tíma og er dýrara. Margrét
lagði ríka áherslu á nauðsyn þess
að byggja upp græna ferðamennsku
en til þess þyrfti aðstoð frá opinber-
um aðilum t.a.m. með stefnumótun.
„Græn ferðamennska er ekki fram-
tíðarlausn,!“ sagði Margrét, „heldur
ákveðin leið sem við ættum að fara
við uppbyggingu."
Stefnumótun var einnig umræðu-
efni Smára Sigurðssonar, lektors
við Háskólann á Akureyri og ráð-
gjafa hjá Iðntæknistofnun. Hann
ræddi um stefnumótun út frá sam-
keppnisstöðu þjóða og í
framhaldi af því hvemig
fyrirtæki næðu best ár-
angri. Meðal þeirra
þátta, sem Smári kynnti
sem mikilvægasta við
gerð stefnumótunar er
samspil stjórnvalda, frumgreina eða
frumfyrirtækja, stoðfyrirtækja, al-
menna þjóðkosta og eftirspurn.
Áætlun eða stefnumótun sem inni-
héldi slíka þætti ætti að henta bæði
fyrirtækjum og landssvæðum við
uppbyggingu. ■
Sigríður Þrúður Stefánsdóttir
Græn
ferðamennska
ekki fram-
tíðarlausn
Skyggnst um
við Skjálfanda
Laxamýri. Morgunbladið.
GÖNGUFERÐIR fólks hafa aukist
mikið á undanförnum árum og
má víða sjá fólk á ferli sér til
heilsubótar og dægradvalar.
Sumir kjósa að ganga hefð-
bundnar gönguleiðir í nágrenni
bæja og bústaða, en aðrir vilja
fara á fjöll eða eitthvert annað
þar sem færri eru á ferli.
Stundum leynast áhugaverðir
staðir nærri byggð, þó ekki sé þar
mannmargt, en það má segja um
• fjöruna og mellöndin inn af aust-
anverðum Skjálfanda.
Þetta er stórt svæði þar sem
sandur og melgresi hafa skipt á
milli sín landinu, en þegar innar
dregur sér í hraunhellur og kletta
sem eru í útjaðri Aðaldalshrauns.
Gróður er blásinn og hefur lát-
ið undan síga á undanförnum
árum. Nú hefur hins vegar verið
hafist handa við áburðargjöf og
sáningu sem gerð er af Land-
græðslu ríkisins.
Norðan Aðaldalsflugvallar er
vegarslóði inn í landgræðslugirð-
inguna þar sem hægt er að ganga
áleiðis til sjávar. Vegur þessi hef-
ur verið notaður um árabil til
' þess að flytja rekavið til bæja, en
misjafnt er eftir árum hve mikið
rekur og viðurinn er af ýmsum
toga.
Morgunblaðið/Atli Vigfússon
ÆRVÍKURBJARG við ósa Laxár og Grísatungufjöll í austri.
Land þetta var snemma á öld-
um eign Grenjaðarstaðar og Múla
sem nyljuðu það timbur er til féll.
Skógarhögg var og stundað í
hrauninu.
Land í nýju Ijósi
í fjörunni er útsýni fagurt og
sér víða. í austri gnæfa Grísat-
ungufjöll og Ærvíkurbjarg
skreytir landið yfir ósum Laxár.
Húsavík blasir við og syðsti hluti
Tjörness, en í vestri gnæfa Víkna-
fjöll.
I suðri má sjá dali og heiðar
héraðsins frá nýjum sjónarhóli og
öldur hafsins taka á sig margar
myndir í norðri.
Duglegir göngumenn ganga í
vesturátt allt til ósa Skjálfanda-
f^jóts og enda för sína á Sandsbæj-
um. Aðrir ganga sömu leið til
baka eða velja leiðina meðfram
bökkum Laxár. Þá er möguleiki
að ganga í landi Sílalækjar til
suðurs sem endar í vestanverðum
Kálfadölum. Eitt er víst að gaman
er að skyggnast um á fáfarnari
stöðum og sjá landið í nýju ljósi.
UM HELGINA
Ferðafélag íslands
Helgina 1.-3. des. verður farið
í aðventuferð í Þórsmörk. Brott-
för er kl. 20 á föstudagskvöld.
Gist verður í Skagfjörðsskála í
Langadal.
Sunnudag 3. des. verður farið
í gönguferð um Rjúpnadali, Sei-
fjall og Lækjarbotna. Farið verð-
ur af stað frá Umferðarmiðstóð-
inni, austanmegin og Mörkinni
6 kl. 13. Gengið meðfram Sand-
felli um Rjúpnadali, á Selfrjall
og þaðan í Lækjarbotna. Komið
til baka um kl. 17.
Útivlst
Sunnudag 3. des. verður farin
valin leið úr Lýðveldisgöngunni
1994. Lagt verður af stað frá
Ingólfstorgi kl. 10.30 og gengið
sem leið liggur inn í árið 2004.
Ætlunin er að gefa fólki hugmyn
um hvernig verði umhorfs hér
upp úr aldamótum. Fróðir menn
verða með í för. Göngunni lýkur
um kl. 14. Fararstjóri verður
Einar Egilsson. ■
HVERNIG
VAR FLUGIÐ?
Viðvörunarljós, ákeyrsla og
bilun á leið til Hew Yoik
FALL er fararheill átti ekki við þeg-
ar undirritaður hugðist fara með
flugi 615 til New York 10. nóvem-
ber si., því eftir að hafa lent í hremm-
ingum á leið út á völl, sem ekki
verða frekar raktar hér, beið bréf í
móttöku sem sagði að „af tækniá-
stæðum" yrði ekki flogið með Boeing
757 þotu til New York, heldur myndi
737 vél hlaupa í skarðið, en 757-vél-
in var víst föst í Ósló vegna bilunar.
Þetta þýddi að sætamerkingar áttu
ekki við lengur, heldur ríkti fijálst
sætaval að sögn innritunarstúlkna.
Aukinheldur yrði lent í Bangor að
taka eldsneyti, því flugþol 737 vélar-
innar er minna, en það þýddi klukku-
stundar töf. Ég átti bókað flug til
Chicago sama kvöld, en tíminn rúm-
ur svo klukkutími til eða frá skipti
engu máli.
Um það leyti sem búast mátti við
að farþegar yrðu kallaðir um borð
kom tilkynning um að flugvélinni til
New York seinkaði um tvær klukku-
stundir, og við eftirgrennslan kom í
Ijós að hún hafði orðið fyrir bíl á
vellinum. Starfsfólk Flugleiða hélt
ró sinni og greiddi úr vandamálum
farþega sem sáu skyndilega fram á
að þeim myndu missa af tengiflugi,
fundum og fleiru. Til að stytta biðina
var svo öllum boðið að fá sér mat
og drykk á kostnað félagsins. Tíminn
fram að flugtaki, á meðan gert var
við skemmdirnar, leið því tiltölulega
fljótt.
„Nei, nei, ég vil fara úr vélinni11
Nokkuð stapp var að koma far-
þegum fyrir um borð og ekki allir
sáttu við sætaskipan; þannig lenti
ungur Hollendingur, sem hafði stytt
sér stundir með bjórdrykkju, á milli
tveggja gamalla kvenna, en félagar
hans sátu nokkrum sætaröðum aft-
ast. Það þýddi þó ekki að deila við
flugfreyjur, sem stýrðu öllum af
röggsemi í sæti sín. Loks hófst flug-
tak, hreyflum var gefið inn og vélin
þaut af stað. Áður en hún komst á
loft snarhemiaði hún og fjölmargir
farþega æptu upp yfir sig af skelf-
ingu, þar á meðal gömul kona til
hliðar við mig sem greip þéttings-
fast í handlegginn á mér og stundi
upp: Við erum að farast! Eftir smá
bið kom flugstjórinn í kallkerfið og
sagði eitthvað á þá leið að það hefði
kviknað viðvörunarljós, sem hefði
slökknað rétt í þessu og því ekki
annað en gera aðra tilraun. Þá hróp-
aði konan við hlið mér, sem var orð-
ið náföl, upp yfir sig: Nei, nei, ég
vil fara úr vélinni og byijaði að losa
sætisólina. Það tókst að tala hana
til og í annarri atrennu komumst
við í loftið.
Flugið í átt að Norður-Ameríku
gekk slysalaust, en í stað Bangor
var lent í Goose Bay á Nýja-Skot-
landi. Tvær eldri frúr sem sátu fyrir
aftan mig til hliðar og brostu í sí-
fellu, sallarólegar hvað sem á gekk,
spurðu hvort við værum lent í New
York. Þegar þær heyrðu að við vær-
um komin til Kanada tókust þær á
loft af hrifningu í sætunum og önn-
ur þeirra byijaði að taka myndir af
náttmyrkrinu utan við vélar-
gluggann með lítilli imbavél.
Stansið í Goose Bay var ekki nema
hálftími og flugið til New York þaðan
stutt. Við lendingu í New York fór
ekki á milli mála að farþegum létti
til muna, ekki síður en flugfreyjum,
sem stóðu sig með mikilli prýði eins
og ævinlega. Ferðin til New York tók
hálfan sólarhring eða þar um bil, og
fjögurra tíma hvíld fyrir flug til
Chicago morguninn eftir. M
Árni Matthíasson