Morgunblaðið - 08.12.1995, Side 1

i
s
vilja hvort
sinn hvíldarstól
JÓLAEPLI á borðum hjá fínni fjölskyldu
í Reykjavík um aldamótin.
HEIM ATILBUIÐ jólatré í baðstofu
á sveitaheimili
JÓLATRÉ í betri stofu í Reykjavík,
Suðurgötu 7.
KRAMBÚÐIN í Árbæjarsafni með hillur
hlaðnar i anda jólanna.
Gamla jólahaldið í
Árbæjarsafni blífur enn
ISLENDINGAR
hafa ekki staðist
bandarísku
hvíldarstólana.
BANDARÍSKIR hvíldarstólar eru tölu-
vert áberandi í jólaauglýsingaflórunni
um þessar mundir. Þótt framleiðendur
séu margir eru stólarnir oft nefndir
„Lazy-Boy“ eftir samnefndu fyrirtæki.
Kristján Árnason eigandi húsgagnaversl-
unarinnar Marco flutti upphaflega inn
„Lazy-Boy“ stólana árið 1991, en beindi
síðar viðskiptum sínum til annars banda-
rísks húsgagnafyrirtækis „Action Lane“,
sem framleiðir svipaða gerð stóla.
Kristján segir „Action Lane“ stólana
ekki eftirlíkingar „Lazy-Boy“, enda
framleiði mörg bandarísk fyrirtæki
hvíldarstóla svipaðrar gerðar. „Við
ákváðum að söðla um árið 1992 og selja
fremur „ Action Lane“ stólana því okkur
fannst minni fyrirhöfn að stilla þá í ákjós-
anlega stöðu. Þótt evrópsk húsgögn virð-
ist eiga meira upp á pallborðið hjá íslend-
ingum hafa þeir ekki staðist bandarísku
hvíldarstólana, sem eru einstaklega
þægilegir."
Flestir kaupendur yfir fertugt
Þægindin segir Kristján einkum felast
í mjúkri bólstrun og auðveldri stillingu.
Með einu handtaki sé baki stólsins hallað
og renni þá fram fótskemill. „Frá því
við hófum innflutning stólanna höfum
við selt hátt á annað þúsund stykki og
eftirspurn er alltaf að aukast. Miðað við
söluna undanfarið geri ég ráð fyrir að
selja 100 stóla til viðbótar fyrir jólin.
Kaupendur eru á öllum aldri, en þó flest-
ir yfir fertugt; fólk sem leggur mikið
upp úr að láta sér líða vel heima hjá
sér. Núna er ekki lengur talað um hús-
bóndastól og hjón kaupa oft tvo stóla.“
„Action Lane“ hvíldarstólarnir fást í
mörgum gerðum og með mismunandi
áklæði og mynstri. Verðið er frá 29.400-
68.800 kr., en Kristján segir ódýrustu
stólana með tauáklæði, minni grind og
ófullkomnari skemli en þá sem dýrari
eru.
Daglegt líf leitaði upplýsinga um
„Lazy-Boy“ hvíldarstólana hjá verslun-
arsfjóra Húsgagnahallarinnar. Engar
upplýsingar fengust um söluna, en
verðið er frá 31.900-
112.000. ■
JÓLIN fyrir sigur ljósaperunnar voru
hátíð ljóssins í orðsins fyllstu merk-
ingu. Allir fengu heimatilbúið kerti
á jólunum sem tendruð voru og lýstu
upp hvern krók og kima í annars
dimmum hýbýlum manna.
Kertin voru steypt úr tólg og eitt
þeirra var með þremur örmum, kall-
að kóngakerti og táknaði vitringana
þrjá. Það var látið loga alla jólanótt-
ina.
Jólakerti, spil, nýir skór og flík
fullnægðu þörfum-manna á síðustu
öld, því jólin voru um helgihald og
soðið hangikjöt. Jólailmur kyrrði sál
og róaði hugann eftir erfíði vikunnar
á undan sem kölluð var stauravika
vegna þess að vinnuálagið var svo
mikið að vökustaurar voru notaðir.
Brauð voru sjaldgæf fyrir alda-
mótin en á jólum var heimilisfólkinu
boðið upp á laufabrauð, flatbrauð,
lummur og kleinur. Það hefur alltaf
verið puð og púl að halda gleðileg
jól og eldhúsið var ekki upp á marga
fiska í gamla daga, og þó! Það voru
kolavélar og hangandi pottar yfir
glóðum.
Jólatré úr kústskaftl
Það eru jól í Árbæjarsafni í
Reykjavík á sunnudögum í desember
og þar er hægt að öðlast innsýn í
jólahald að gömlum sið. Sigríður
Ólafsdóttir safnvörður sýningar-
deildar opnar dyr að húsi sem nefnt
er Suðurgata 7. Það er búið líkt og
hátíð væri að ganga í garð hjá heldri
fjölskyldu í Reykjavík í aldarbyrjun.
Epli í skál, smákökur á borðum og
uppi á lofti stendur lítið jólatré
skreytt kertum og kúlum.
Morgunblaðið/Ásdls
RJÚKANDI nýjar smákökur,
beint úr kolaeldavélinni.
Jólatré í stofu þekktust í Þýska-
landi í lok 16. aldar, bárust þaðan
ti! Danmerkur og loks til Islands í
lok 19 aldar. Trén voru oft heimatil-
búin, vafín lyngi eða eini og á þeim
hengu gjaman pappírspokar með
sætindum. Ef illa fór og logi kert-
anna kveikti í trjánum stóð fata full
af sandi við hliðina.
Jólatré gat líka verið kústskaft og
ef snjór huldi allt lyng var notast
við pappír í staðinn, ef hann var á
annað borð til. Einnig þekktust gervi-
jólatré og er eitt slíkt í gamla Árbæj-
arhúsinu.
Sunnudagana 10. og 17. desember
eftir hádegi verða tröll frá liðnum
tíma í Árbæjarsafni; Grýla og Lepp-
alúði, og hugsanalega jólasveinar
þann 17. til að hrekkja heimilisfólk
sem situr við tóvinnu og skógerð og
vonar að það fari ekki í jólaköttinn.
Grýla í góða skapinu
Það hljómar undarlega en jóla-
hyski Grýlu lofar víst söng
og dans kringum jólatré
núna á sunnudaginn
og gestum verður
boðið að bragða soðið
hangikjöt ásamt flat-
og rúgbrauði. Margt
annað verður um að
vera, ætlað börnum
og fullorðnum.
Krambúðin í Árbæj-
arsafni geymir marg-
víslegar vörur, en í
stíkar búðir fór sveita-
fólk og keypti rúsínur
til jóla, krydd, engifer,
negul, te og jafnvel
kaffi. Sigríður Ólafs-
dóttir man eftir að hafa
lesið frásögn manns
sem skýrði frá að árið
1880 hafi hann 7 ára
gamall fengið heitt kaffí
á jólunum en það var
fágætt á þeim tíma.
Sunnudaginn 17. des-
ember ætlar kór Ártúns-
skóla að syngja jólalög
og ekta jólatrésskemmt-
un verður við dynjandi
harmóníkuleik á kom-
húsloftinu. Samt verður
kyrrð jólanna að gömlum sið í fyrir-
rúmi á safninu. ■
Hjónin