Morgunblaðið - 13.12.1995, Síða 1

72 SÍÐUR B/C/D
285. TBL. 83. ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 13. DESEMBER 1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Serbar í Bosníu slepptu úr haldi frönsku flugmönnunum tveimur
Óttast var um
líf þeirra
allan tímann
París, Washington. Reuter.
TVEIR franskir flugmenn, sem
sleppt var eftir að hafa verið í haldi
Bosníu-Serba í þrjá mánuði, komu
heim til Frakklands í gær. Var tek-
ið á móti þeim sem hetjum og urðu
miklir fagnaðarfundir með þeim og
ástvinum þeirra. Er það haft eftir
rússneskum milligöngumanni, að lif
Frakkanna hafi verið í hættu allt
fram á síðustu stund. Er nú ekkert
í vegi fyrir því, að Dayton-sam-
komulagið um frið í Bosníu verði
undirritað í París á morgun.
Flugmennirnir, Frederic Chiffot
og Jose Souvignet, voru heldur
óstyrkir á fótunum þegar þeir stigu
út úr flugvélinni, sem kom með þá
til herflugvallar fyrir vestan París,
en þar tóku ástvinir þeirra á móti
þeim auk Jacques Chirac, forseta
Frakklands.
Erfiðar viðræður
Haft er eftir rússneskum stjórn-
arerindreka, sem tók þátt í samn-
Snjór og
strendur
á undan-
haldi
Róm. Reuter.
INNAN fimmtíu ára kunna
sóldýrkendur og skíðamenn
að horfa á bak baðströndum
við Miðjarðarhaf og skiða-
brekkum í Ölpunum. Þetta
kemur fram í spá náttúru-
verndarsamtakanna World
Wide Fund for Nature.
Samtökin spá því að eftir
eina öld kunni helmingur af
jöklum heims að vera horfinn
vegna gróðurhúsaáhrifa sem
valdi því að meðalhiti hækki
um 2 gráður á næstu öld.
Sums staðar í svissnesku
Ölpunum hefur snjólínan
hækkað um 100 metra á
fimmtán árum. Paolo Lomb-
ardi, starfsmaður samtak-
anna, segir að þar verði nú
mestar breytingar á veður-
fari. Hækki snjólínan úr
1.200 metrum í 1.500 metra
hæð, stefni það þekktum
skíðastöðum á borð við Val
d’Isere og Courchaval í
hættu.
Þá geta gróðurhúsaáhrifin
reynst áhrifarík við Mið-
jarðarhaf, að sögn Lombar-
dis. „Sandstrendur kunna að
hverfa. Við Miðjarðarhaf hef-
ur gengið nokkuð á um þriðj-
ung strandlengjunnar."
ingum um frelsi flugmannanna, að
þeir hefðu verið á valdi hóps, sem
ekki hlýddi í einu og öllu fyrirmæl-
um frá forystumönnum Bosníu-
Serba. Sagði hann, að samningavið-
ræður hefðu verið erfiðar og óttast
hefði verið um líf þeirra allt fram
á síðasta dag.
Chirac, forseti Frakklands, þakk-
aði i gær Slobodan Milosevic, for-
séta .Serbíu, og Borís Jeltsín, for-
seta Rússlands, fyrir þeirra þátt í
frelsi flugmannanna.
Orrustuflugvél Frakkanna,
Mirage 2000, var skotin niður 30.
ágúst í loftárás NATO-flugvéla á
stöðvar Bosníu-Serba. Voru
Frakkarnir hafðir aðskildir í
hálfan annan mánuð. Þeim var
síðan sleppt við bæinn Zvornik á
landamærum Bosníu og Serbíu.
Neita leynisamningum
Franska stjórnin neitaði í gær,
að nokkrir samningar hefðu verið
Reuter
FRÖNSKU flugmönnunum, Jose Souvignet og Frederic Chiffot,
var innilega fagnað við komuna til Parísar. Hér faðmar Souvign-
et konu sína, Isabelle, en lengst af vissi hún ekki hvort hann
væri lífs eða liðinn.
gerðir á laun til að tryggja frelsi
flugmannanna en getgátur voru
um, að Bosníu-Serbar ætluðu sér
að nota þá sem skiptimynt í nýjum
samningum um stöðu Serba í
Sarajevo. Fréttaskýrendur segja,
að aðalástæðan fyrir því að þeim
var sleppt hafi verið ótti Milosevics,
forseta Serbíu, við hertar refsiað-
gerðir.
Finnland
Einka-
leyfi
póstsins
afnumið
Helsinki. Reuter.
STJÓRNVÖLD í Finnlandi
hafa failist á áætlun um að
afnema einkaleyfi póstsins á
póstdreifingu, þ.e.a.s. útburði
bréfa undir tveimur kg á
þyngd.
Samgönguráðuneytið hefur
samþykkt áætlunina og í febr-
úar á að vera ljóst hvernig
núgildandi lögum verður
breytt, að sögn Lisu Ero, ráð-
gjafa ráðuneytisins.
Pósturinn áfram
Pósturinn verður rekinn
áfram en hér eftir verður
einkafyrirtækjum heimilt að
annast þessa þjónustu líka
fyrir þá, sem það vilja. Má
nefna sem dæmi, að nokkur
fyrirtæki hafa í sameiningu
óskað eftir að fá að taka þátt
í bréfaútburði til fyrirtækja á
höfuðborgarsvæðinu.
Ero sagði, að Finnland og
Svíþjóð væru komin lengst
Evrópuríkja í að auka frelsi á
þessu sviði póstdreifingar.
íMNt
Reuter
FRÁ mótmælagöngunni í París í gær, hinni mestu í borginni frá
uppreisn námsmanna og verkamanna árið 1968.
Juppe hvikar ekki þrátt fyrir verkföll
Hundruð þús-
unda mótmæla
París. Reuter.
HUNDRUÐ þúsunda Frakka gengu
í gær um götur stærstu borga Frakk-
lands til að mótmæla áformum
stjórnar Alains Juppe forsætisráð-
herra um mesta niðurskurð á velferð-
arkerfinu í 50 ár.
Samtök verkamanna í þjónustu
hins opinbera, Force Ouvriere, sögðu
að 1,7 til tvær milljónir manna hefðu
tekið þátt í mótmælagöngunum víða
um landið i gær, en embættismena
innanríkisráðuneytisins töluðu um
500.000 til ein milljón manns. Áður
hafði Juppe sagt að stjórnin myndi
segja af sér ef tvær milljónir manna
tækju þátt í slíkum götumótmælum.
Stærs'ta stéttarfélag lestastarfs-
manna ákvað að þalda áfram verk-
falli í a.m.k. tvo daga til að krefjast
þess að stjórnin félli frá áformum
um að fækka starfsmönnum.
Vantrauststillaga, sem stjórnar-
andstaðan bar fram á stjórnina, var
felld á þingi í gær með miklum mun.
Vígreifur fjöldi/20
Vandi lífeyrissjóðakerfisins
Verður Chile
fyrirmyndin?
London. Reuter.
ÓHÁÐA lífeyrissjóðakerfíð í Chile, uppsöfnunarkerfi sem byggt
hefur upp mikla, innlenda sjóði á aðeins 15 árum, er farið að vekja æ
meiri athygli, meðal annars í ýmsum Evrópuríkjum. í nýrri skýrslu frá
Adam Smith-stofnuninni í Bretlandi er lagt til að hugað sé að þessu kerfi
þaræn í henni Segir einnig, að ljölgun fólks í efstu aldursflokkunum sé
að sliga breska velferðarkerfið.
í Chile var kerfið tekið upp 1981
og síðan hefur það safnað í sjóði
1.626 milljörðum ísl. kr. og árlegur
vöxtur þess er um 130 milljarðar
kr. Á síðasta áratug jókst sparnað-
ur í Chile til jafnaðar um 15% á
ári, á árunum eftir 1990 var aukn-
ingin allt að 27% og 30% á þessu
ári. Óháða lífeyrissjóðakerfið, sem
lýtur opinberu eftirliti, svarar nú
til helmings alls sparnaðar í land-
inu. Sagt er að þessi mikli, innlendi
sparnaður hafi hlíft Chile við slæm-
um afleiðingum mikilla hræringa á
alþjóðlegum fjármagnsmarkaði eins
og gerðist í Mexíkó.
Stefnir í gjaldþrot
í skýrslu Adam Smith-stofn-
unarinnar segir, að um 2030
verði einn eftirlaunaþegi í Bret-
landi á hveija 2,4 vinnandi menn
og nú þegar um aldamótin verði
útgjöld tryggingakerfisins kom-
in í rúma 9.300 milljarða kr. Þau
. verði ekki greidd nema með því
að .hækka skatta, sem aftur hefði
alvarleg áhrif á efnahagslífið.
Eamonn Butler, einn höfunda
skýrslunnar, segist ekki vera í nein-
um vafa um að taka eigi kerfíð í
Chile til fyrirmyndar í Bretlandi
eins og þegar hafi verið gert í
ýmsum Suður-Ameríkuríkjum.
Nefnd á vegum breska Verka-
mannaflokksins hefur einnig verið
að skoða þetta kerfi og álit tveggja
bandarískra stofnana sem vilja að
það verði tekið upp í Bandaríkjun-
um.
Chilíska kerfið er einnig til skoð-
unar á Italíu, Spáni, Hollandi og í
Suður-Afríku.
Skylduaðild
í Chile ber öllum skylda til að
greiða í einhvern lífeyrissjóð og
er lágmarksiðgjald 10% af tekj-
um en hámark 20% og fylgir því
nokkur skattafsláttur. Geta
menn skipt urn sjóði að vild án
þess að réttindi þeirra skerðist
og þegar komið er á eftirlauna-
aldur ráða menn sjálfir eftirlaun-
unum innan þeirra marka, sem
þeir hafa áunnið sér.