Morgunblaðið - 15.12.1995, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 15. DESEMBER 1995 B 3
DAGLEGT LÍF
ENGLAR
með vængi og bauga
ÓVÆNT þögn eftir
skvaldur og einhver seg-
ir: „Þarna flaug engill
hjá.“ Sagt er að við
hljóðnum í návist engla.
„Allir eiga einhverja
minningu um engla,“
segir séra Karl Sigur-
björnsson, sóknarprestur
í Hallgrímskirkju, en
hann hefur skrifað rit
sem nefnist Bókin um
englana sem nýverið kom
út hjá Skálholtsútgáf-
unni.
Séra Karl hefur safnað
efni um engla í nokkur
ár og í bókinni leitast
hann við að svara spurn-
ingunum „Hveijir eru
englarnir og hvert er
hlutverk þeirra?" Hann
segir engla engar ævin-
týrapersónur til uppfyll-
ingar og skrauts, heldur
hluta af raunveruleikan-
um sjálfum.
Englar eru verkfærl
vllja guðs
„Engin tæmandi skil-
greining er til á englum
en orðið merkir boðberi
eða sendiboði Guðs,“
segir Karl. „ Hvaðeina
sem er vottur um hið
góða er í þeirri merkingu
engill. Við segjum líka
um góða manneskju að
hún sé algjör engill.“
Englar eru nefndir
nær þúsund sinnum í
Biblíunni og eru iðulega
verkfæri vilja hans sem
flytja mönnum boð, við-
varanir, áminningar,
vernd og jafnvel refs-
ingu. Þeir eru himneskar
verur og hafa fijálsan
vilja og geta því fallið
og syndgað eins og mað-
urinn.
Englar eru nefndir
strax á fyrstu síðum
Mósebókar: „Og hann
rak manninn burt og
setti kerúbana fyrir
austan Edengarð og loga
hins sveipandi sverðs til
að geyma vegarins að
h'fsins tré.“ Séra Karl
segir að menn hafi skip-
að englum í níu stéttir
og greinir frá nokkrum
þeirra í bókinni. Serafar
eru æðstir, Kerúbar eru
vemdarar og Erkienglar
gegna sérstökum hlut-
verkum.
„Kerúbum er lýst í
Biblíunni (Esek.1,10-15)
með fjögur andlit;
manns, nauts, arnar og
ljóns, en þau eru jafn-
framt tákn alheimsins,"
segir Karl.

fc...... aH. 1
■L ’ .V"; ;/i7| W'
^ f j ’
W -k W ÍU
Erkienglarnir er sumir hveijir
nafngreindir. Mikael er talinn
æðstur og er ætlað að binda Satan
í djúpinu. Gabríel boðaði fæðingu
frelsarans, og Rafael linar þrautir
og læknar mein mannanna.
EnglargóAs og ills
„Englar eru eitthvað yfirþyrm-
andi stórkostlegt. Þeir geta birst
sem venjulegir menn en líka sem
guð. Orðið engill Guðs er samheiti
Guðs og var notað. vegna þess að
menn tóku ekki nafn Guðs sér í
munn,“ segir Karl.
„En þeir geta líka verið boðber-
ar dauðans. I Jesaja er engill dauð-
ans nefndur og á öðrum stað er
talað um engla óhamingjunnar.
Saga er til um að fegursti engill
Guðs hafi verið Lúsifer, ljósberinn.
Hann ofmetnaðist og vildi verða
Guði sjálfum æðri.
* Ég tel að helgisagan um fall
englanna í Jesaja 14 sé um met-
orðagirndina og öfundina, og að
ekkert sé verra en spilling hins
besta. Við þekkjum mörg dæmi
um að það sem hefur ásýnd þess
góða búi yfír illum vilja. Páll postu-
11 segir að jafnvel sjálfur Satan
geti tekið á sig ljósengilsmynd.“
í bók sína Bókin um englana
skrifar séra Karl: „Ljóst er að
englar eru mikilvægir í huga Jesú
og boðun. Og þeir hafa svo stóru
hlutverki að gegna í boðskap Nýja
testamentisins að það er útilokað
að skýra það einungis sem tákn
og ævintýri." Hvað merkja þessi
orð? «
„Trúin tjáir sig með táknmynd-
um,“ segir Karl, „og englar eru
af þeim toga, þeir tjá hið ósýnilega
eins og tákn, ljóðmál og músík.
En þeir eru ekki aðeins tákn og
ævintýri heldur birta líka hinn
ósýnilega veruleika. Mannshugur-
inn mótar hið yfirskilvitlega í
myndum og slíkar myndir þekkj-
um við aftur í englunum."
„Menn hafa reiknað út að 100
kg engill þurfí að minnsta kosti
12 metra vænghaf. En vængir
engla eru ekki líffræðileg stað-
reynd, heldur tákn um að þeir séu
fljótir í förum og ijúfí mörkin sem
manninum eru sett, mörk tíma,
rúms og þyngdarafls. Englar til-
heyra hinni ósýnilegu veröld og
hana skynjum við með hjartanu,"
segir Karl.
AA trúa á andaverur
en ekkl GuA sjálfan
Séra Karl hefur greint ákveðin
tímabil í mannkynssögunni sem
einkennast af því að Guð er fjar-
lægur vitund mannsins og reynslu-
heimi eða „þegar það er langt
milli himins og jarðar“, eins og
hann orðar það. Þá verða milliliðir
eins og englar og helgir menn
mikilvægir. Karl nefnir síðustu
tvær aldirnar fyrir Kristsburð og
miðaldirnar. Þá risu englafræðin
hæst.
Karl segist merkja þessa þörf
fyrir milliliði núna. Fólk trúi á
engla og aðrar andaverur en ekki
endilega á Guð sjálfan. Hann líkir
þessu við stjómarráðið. Fyrst er
haft samband við símastúlkuna
sem gefur samband við ritarann,
þá fulltrúa, aðstoðarmenn og ráðu-
neytisstjóra en ef til vill aldrei við
ráðherrann.
„Guð er samt nær en margur
hyggur og má merkja það af sög-
unni um fæðingu frelsarans," seg-
ir Karl „en engill Drottins stóð hjá
hirðunum sem voru neðstir i virð-
ingarstiga mannanna. Þeir urðu
hræddir en hann sagði: „Verið
. óhræddir, því sjá, ég boða yður
mikinn fögnuð, sem veitast mun
öllum lýðnum: Yður er í dag frels-
ari fæddur." ■
Gunnar Hersveinn
sem tekur afstöðu til hennar. Ef
umsóknin er samþykkt skrifar
dómþolinn undir skilyrði þjónustun-
ar sem eru af ýmsum toga fyrir
utan bindindið, svo sem að hún sé
ástunduð af samviskusemi.
20-25% skllorAsrof
á IMorAurlöndum
Að sögn Erlends er skilorðsrof
á Norðurlöndunum 20-25% en að-
standendur samfélagsþjónustunnar
hér á landi vonast til að það verði
jafnvel eitthvað minna hér. Helgast
það af því að hér er nálaraugað
þrengra og færri uppfylla öll skil-
yrði fyrir því að gegna þjón-
ustunni. Afgreiðsla umsóknanna
er með nokkuð öðru sniði hér en í
hinum norrænu löndunum þar sem
ákvörðun um hveijir fá að sinna
samfélagsþjónustu er tekin af dóm-
stólum. Segir Erlendur að skiptar
skoðanir séu um hvor leiðin sé betri
og hafi þær báðar sína kosti.
ÁnægAur meA samstarfiA
Meðal þeirra sem hafa haft fólk
í samfélagsþjónustu er Ómar Sig-
urðsson, yfírmaður Nytjamarkaðs
Reykjavíkurdeildar Rauða krossins
í Bolholti 6. Nú þegar hafa þrír
dómþolar gegnt þjónustunni þar á
bæ og er von á þeim ijórða innan
tíðar.
Ómar kveðst ánægður með sam-
starfið við Fangelsismálastofnun
sem og með störf þeirra sem hafa
komið til hans. „Reglurnar hér eru
einfaldar og skýrar, það er að
menn mæti vel til vinnunnar og
sinni starfi sínu samviskusamlega,“
segir hann. „Það eru alveg sömu
kröfur og eru gerðar til annarra
starfsmanna. Menn geta lent í
ýmsum uppákomum í lífínu og auð-
vitað eiga þeir að fá tækifæri til
að taka út refsingu sína án þess
að rústa öllu lífí sínu,“ segir Ómar
og bætir við að þarna eigi menn
möguleika á að verða betri menn
án þess að allir komist að því að
þeim hafí orðið á í messunni.
Samfélagsþjónustan hér á landi
er ungt úrræði og tíminn á eftir
að leiða í ljós hver árangur hennar
verður. Hún lofar góðu að sögn
Erlends en þegar fram líða stundir
verður árangurinn metinn á fagleg-
an hátt með rannsóknum.
mhg ■