Morgunblaðið - 17.12.1995, Blaðsíða 2

2 B SUNNUDAGUR 17. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
AGNES og Natan í grasaferð í sumarblíðu áður en óveðursskýin hrannast upp.
ÞEIR ERU báðir góðir hestamenn, Natan og Baltasar.
ÞAÐ ER hægara sagt en gert
að ná tali af Baltasar
Kormáki. Ekki er nóg með
það að Norður-Atlantshafið
liggi á milli okkar, heldur er hann
einnig mjög vant við látinn. Hann
er að setja upp söngleikinn Hárið í
Barcelona á Spáni. Þegar næst loks-
ins af honum vill svo til að hann er
hann nýbúinn að kaupa sér flugmiða
til Islands. Þótt hann sé önnum kaf-
inn ætlar hann ekki að missa af
frumsýningu Agnesar, og skreppur
þess vegna heim yfir jólin.
„Ég kem heim á frumsýninguna
en fer svo út aftur og legg lokahönd
á uppfærslu Hársins. Frumsýningin
verður svo 11. janúar," segir Baltas-
ar. „Æfingum er lokið að öðru leyti
en því að það á eftir að sviðsetja
söngleikinn í leikhúsi. Við erum búin
að setja upp leikprufu í æfingahús-
næðinu, sem var mjög vel tekið.“
Engin hvíld framundan
Það er óhætt að segja að þetta
hafi verið annasamt ár hjá Baltasar.
Hann fór méð aðalhlutverk í tveimur
kvikmyndum, Draumadísum og Ag-
nesi, og setti á fót nýtt leikhús,
Loftkastalann, þar sem hann leik-
stýrði Rocky Horror. Hann fór einn-
ig með hlutverk hins djöfullega Rog-
osjíns í uppfærslu á Fávitanum eftir
Dostojevskí í Þjóðleikhúsinu að
ógleymdri uppsetningu Hársins á
Spáni.
En það er engin hvfld framundan:
„Eftir frumsýninguna úti fer ég með
stórt hlutverk í Djöflaeyjunni undir
leikstjóm Friðriks Þórs Friðriksson-
ar. Síðan þarf ég að koma upp sýn-
ingu í Loftkastalanum með vorinu
og leikstýri auk þess verkinu „Leitt
þú skyldir vera skækja“ í Þjóðleik-
húsinu. Það segir sig sjálft að þessi
verkefni eru háð hveiju öðru, þann-
ig að ef eitt fæðist seinkar öðrum.“
Af þessari upptalningu að dæma
er erfitt að sjá að sólarhringurinn
sé nógu langur fyrir Baltasar, en
hann segir að þetta hafist með góðri
skipulagningu: „Þetta getur samt
verið mjög erfitt, því ef eitthvað fer
úrskeiðis þarf að endurskipuleggja
allt.“
Gaddfreðinn með bláar varir
Baltasar er sem fyrr segir nýbú-
inn að fara með aðalhlutverk í Ag-
nesi og Draumadísum, en kann hann
vel við sig á hvít'a tjaldinu?
„Það er ágætt að vinna í kvikmynd-
um,“ segir hann. „Því fylgir minni
ábýrgð en ef maður er að leikstýra
og þess vegna er hægt að einbeita
sér betur að sínu hlutverki. Annars
er vinna í leikhúsi og kvikmyndum
af sama meiði og fellur alveg jafn
vel að mínu skapi.“
Hann segir þó að áherslumar séu
ólíkar: „Helsti ókosturinn við kvik-
myndir em útitökur á vetuma. Það
er meira en að segja það að standa
EKKI er eftirsóknarvert að verða á vegi Natans
þegar hann er kominn í þennan ham.
DJOFLAR
HAFA
IÍKA SÁL
á nælonskyrtu í 10 stiga frosti og
roki úti á Granda. Þannig lýsti ein
nóttin í Draumadísum sér og það
er ekkert sem maður hlakkar til.
Ef horft er á kvikmyndina er engu
líkara en að ég hafí rétt skotist út
úr hlýjunni í bíl, en í rauninni var
var ég orðinn gaddfreðinn með bláar
varir.“
Hann segir að það hafi verið
hlýrra við tökumar á Agnesi, en
tökur á Djöflaeyjunni verði erfiðar:
„Sérstaklega með tilliti til þess að
ég verð nýkominn frá Spáni.“ Hann
heldur áfram: „I kvikmyndum eru
leikarar líka mun háðari öðrum með
útkomuna en á leiksviði. Heildar-
myndin, klipping og frásögn, er svo
mikið undir leikstjóranum komin.“
Enginn minnipokamaður
Baltasar segir vægi leikarans
minna í kvikmyndum. Ef tökur séu
illa valdar eða ekki raðað nógu vel
saman komi það niður á frammi-
stöðu hans, en hann geti hins vegar
sjálfur lagað frammistöðu sína á
leiksviði. Hann segir þó tvær hliðar
á því: „Ef frásögn leik-
stjórans er afbragð og
kvikmyndin er snilldarvel
klippt, fær leikarinn allt
hrósið, jafnvel þótt það
byggist ekki allt á hans
vinnu.“
Það má heyra að Baltasar er
áhugasamur um þessa hlið kvik-
mynda. Er leikstjóm ef til vill næst
á dagskrá? „Það er reyndar á döf-
inni,“ segir hann og hlær. „Það er
þó aðeins lengra í það. Ég bar nokkr-
ar hugmyndir upp við Hallgrím
Helgason og hann ætlar að vinna
handrit úr þeim. Ef okkur tekst að
fá fjármögnun er ætlunin að ég leik-
stýri kvikmyndinni. Minnipokamenn
er vinnutitillinn, sem er íslenskun á
enska orðinu „looser“, þ.e. menn
sem þurfa alltaf að láta í minni pok-
ann.“
Leikur uppa, bóhem og róna
Baltasar segir að hlutverk hans í
Agnesi, Draumadísum og Djöflaejj-
unni séu mjög ólík: „í Draumadísum
leik ég létt örvinglaðan uppa, í Ag-
nesi leik ég brjálaðan bóhem,
kvennamann og fauta og loks leik
ég Badda í Djöflaeyjunni, þar sem
sagan á bak við það hvemig hann
varð róni er sögð.
Allt em þetta ólíkir menn í anda,
en þeim fylgja þó ekki miklar útlits-
breytingar, enda ganga kvikmyndir
yfirleitt miklu nær persónueinkenn-
um leikara. Þeir era sjaldnast beðn-
ir um að fara langt frá sjálfum sér.
Það má best sjá á því að yfírleitt
leika erlendir kvikmyndaleikarar
alltaf sömu rulluna í kvikmyndum.“
Ekki er allt með felldu
En víkjum nú sögunni að hlut-
verki Baltasars í kvikmyndinni Ag-
nesi. Þar leikur hann Natan Ketils-
son, sem gefur sig út fyrir að vera
lyfjalæknir, en er að margra mati
ekkert meira en kuklari. Hann er
skapbráður og ofbeldisfullur og
Baltasar tekur undir það að af
myndinni að dæma hafi Natan djöf-
ullegt innræti. „Eins og frásögnin
er af honum era hreint viðbjóðslegar
hliðar á þessum rnanni," segir hann.
Natan var mikið upp á kvenhönd-
ina. Hann bjó til dæmis á heimili
skáldkonunnar Vatnsenda Rósu og
eiginmanns hennar og eignaðist með
henni tvö böm á meðan á þeirri
óvenjulegu sambúð stóð. Þegar hann
svo yfirgaf Vatnsenda Rósu orti hún
ein frægustu ástarkvæði íslandssög-
unnar. En hvernig persóna er Natan?
„í fýrstu kemur hann mjög aðlað-
andi fyrir sjónir, en fljótlega verður
ljóst að ekki er allt með felldu. Þeg-
ar leitað er ástæðna má benda á
að honum hefur verið hafnað af þjóð-
félaginu og lítið hefur verið gert úr
draumum hans. Hann hafði fengið
einhveija menntun í lækningum, en
ekki getað klárað námið.
Engu að síður var hann
vel að sér og hjálpaði fólki
og þrátt fýrir að það þyrfti
á honum að halda, stóðu
yfirvöld í veginum fýrir
honum og hann fékk enga
viðurkenningu á störfum
sínum. Það hefur líklega espað upp
eitrið í honum. Agnes fær aftur á
móti meiri samúð í handritinu og
meðaumkun. Eins og hennar hlut-
verk er túlkað í myndinni var það
ekki hennar vilji að drepa Natan,
heldur aðeins að veita honum ráðn-
ingu.“
Spaugilegar tökur
Baltasar segist ekki hafa kafað
ofan í söguna þegar hann undirbjó
sig fýrir hlutverkið: „Ég grúskaði
aðeins í heimildum og kynnti mér
söguna, en það er munur á skáld-
verkum byggðum á raunverulegum
atburðum og heimildamynd. Ef um
það fyrmefnda er að ræða er tak-
markað hvað heimildir geta hjálpað
þér. Ég þurfti að láta Natan ganga
upp eins og honum er lýst í handrit-
inu, en ekki endilega að leita að
hinum sanna Natani Ketilssyni."
Nýlega þurfti að endurvinna hluta
af hljóði myndarinnar, meðal annars
úr nauðgunarsenu myndarinnar.
Var það erfitt? „Það var spaugileg
taka,“ segir Baltasar og hlær. „Það
gekk mikið á.“ Hann segir að þótt
langur tími hafi verið liðinn frá upp-
ranalegu tökunum hafi minnið verið
til staðar og það hafi hjálpað mikið
upp á.
„Stundum er hægt að laga hljóðið
heilmikið," segir hann. „Þá reynir á
að leikstjórinn viti hvað hann er að
biðja leikarana um. Þetta virkar
mjög hrátt í hljóðveri og leikstjórinn
verður að sjá þetta í samhengi. Það
Leikur brjál-
aðan bóhem,
kvennamann
og fauta'