Morgunblaðið - 17.12.1995, Blaðsíða 2

2 C SUNNUDAGUR 17. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
HINAR nýju þjónustubifreiðar fara til Njarðvíkur, Akraness,
Ólafsvíkur, Siglufjarðar og Ólafsfjarðar. Starfsmenn Olís á
þessum stöðum komu til Reykjavíkur nýlega til að taka á móti
bifreiðunum. í því tiiefni var efnt til móttöku hjá Olís.
Isuzu
Deseo
Olís
kaupir
Transit
OLÍS starfrækir nokkra tugi þjón-
ustubifreiða víðs vegar á landinu.
Þær eru staðsettar hjá sölumönn-
um félagsins á viðkomandi stöðum
og eru notaðar til dreifingar á
smurolíum, hreinsiefnum, páppír,
rafgeymum og öðrum rekstrar-
vörum til útgerðar, fiskvinnslu og
iðnaðar.
Þjónustubifreiðarnar eru
mikilvægur hlekkur í þjónustuk-
eðju Olís um allt land, en félagið
leggur nú enn aukna áherslu á
þjónustu við fyrirtækin í landinu
með því að bjóða heildarlausnir á
sviði rekstrarvöru og iðnaðar-
vöru.
Til þess að bæta þjónustuna
hefur Olís fest kaup á fimm nýjum
Ford Transit bifreiðum frá Brim-
borg. !
Bifreiðamar leysa af hólmi eldri
bifreiðar í umboðum félagsins.
Bifreiðarnar eru sérstaklega út-
búnar með dælubúnaði og krana
sem mun auðvelda og auka ör-
yggi við afgreiðslu á vökvakerfi-
solíum og smurolíum. Dælubún-
aðurinn er keyptur hjá ET verslun
en kranarnir eru af gerðinni
HIAB og koma frá Brimborg.
Starfsmenn á verkstæðum Olís
í Laugarnesi hafa annast lokafrá-
gang bifreiðanna en þær eru sér-
staklega útbúnar með þarfir við-
skiptavina félagsins í huga. Fjór-
hjólabúnaður kemur frá Pjallabíl-
um hf. ■
VIINGHAM í Englandi er
idi hönnunarfyrirtækið
Futura. Það lætur lítið yfir sér en
hefur vakið mikla athygli fyrir
velheppnaða fmmgerð af Isuzu
jeppa sem frumsýndur var á bíla-
sýningunni í Tókíó í október.
Yfirmaður Futura er Bretinn
Cox og var hann áður hönnuður
hjá Lotus og er skrifaður fyrir
hönnun á innanrými Lotus Elan.
Umsvif Futura hafa farið ört vax-
andi og nú leita orðið margir
stærstu bílaframleiðendur heims
til þessa fyrirtækis. Futura er nú
aðalhönnuður Isuzu í Bretlandi,
en eins og kunnugt er, framleiðir
Isuzu bíla þar í landi.
Frumgerðin er kölluð Deseo,
sem á spænsku þýðir von. Margir
aðrir bílaframleiðoendur hafa látið
í ljós áhuga á Deseo og á þessari
stundu gæti bíllinn allt eins feng-
ið framan á sig merki Honda eða
Vauxhal! rétt eins og Isuzu merk-
ið. Honda hefur reyndar nýlega
sett á markað smájeppann CV-4
en selur ennþá Land Rover Disco-
very með Honda merkinu í flokki
stórra jeppa í Japan.
Margir hallast að því að meiri
líkur séu á því að Deseo verði
framleiddur en margir aðrir bílar
sem ekki hafa komist lengra en á
hugmyndastigið. Bíllinn er nú-
tímalegur í útliti en þó langt frá
Breyttur Escort væntanlegur 1999
FYRSTU óopinberu mynd-
irnar hafa birst af ger-
breyttum Ford Escort
sem væntanlegur er
á markað árið 1999. j
Bíllinn er allur mun !
ávalari en fyrirrenn-
arinn og afturljósin
eru komin upp í aft-
urgluggapóstana. Að
framan er bíllinn með
grönnu grilli. Langbaks-
og hugsanlega blæjuút-
færsla koma á markaðinn árið
2000. ■
HONNUNARFYRIRTÆKIÐ Futura í Birmingham
hannaði Deseo.
Nú sfqnda yfir prófanir á íslenskum hardkornadekkjum viö vetraraóstæóur
Þróunarverkef ni til varan-
legrar atvinnusköpunar
*
Fyrir 20 árum gerði Olafur Jónsson tilraun-
ir með framleiðslu harðkomadekkja. Vegna
fjárskorts taldi hann sig ekki geta lokið þró-
unarferli fyrir hugmyndina og hefur verkefn-
ið því legið niðri þar til fyrir tveimur ámm.
Ó Ólafur hefur ásamt Helga
Geirharðssyni verkfræðingi unn-
ið að framvindu verkefnisins undan-
farin tvö ár og stofnað fyrirtækið
Nýiðn ehf. Á síðustu tveirhur árum
hefur átt sér stað töluverð þróun í
verkefninu. Steyptir hafa verið tii-
raunahjólbarðar, prófuð mismunandi
afbrigði af komum, þróaðar betri
aðferðir við framleiðslu korna og loks
sótt um einkaleyfi á aðferð við að
koma kornum inn í framleiðsluferli
dekkja eins og það er í dag. Smíði
fyrstu tækjanna til að koma komum
í dekk er lokið og er stefnt að frek-
ari þróun með tiiraunaframleiðslu á
næstu mánuðum.
Aðilar að verkefninu
Nýiðn ehf. er einkahlutafélag sem
stofnað hefur verið um þetta verk-
efni og fieiri verkefni tengd nýsköp-
un og framleiðslu í iðnaði. Eigendur
eru Olafur Jónsson og Helgi Geir-
harðsson og eiga þeir jafnan hlut í
fyrirtækinu.
Gúmmívinnustofan hf. og Nýiðn
ehf. hafa gert með sér samstarfs-
samning um framleiðslu á tilrauna-
hjólbörðum. Gúmmívinnustofan veit-
ir Nýiðn afslátt á allri þjónustu
tengdri verkefninu. í byrjun nóvem-
ber var hafin framleiðsla til markaðs-
setningar í rannsóknarskyni.
Gúmmívinnustofan framleiðir þau
dekk í samstarfi við Nýiðn auk þess
sem þeir munu framleiða dekkin í
eigin vélum þegar verkefnið hefur
náð því stigi að raunveruleg fram-
leiðsla og markaðssetning getur haf-
ist.
Kostir harðkomadekkja umfram
nagiadekk:
- Ódýrari dekk þegar tii langs
tíma er litið.
- Minna viðhald þegar til langs
tíma er litið.
- Sambærilegt viðnám í hálku ef
marka má nýlegar rannsóknir í Sví-
þjóð sé miðað við nýjustu gerðir
nagia. Taka verður fram að slíkar
rannsóknir verður að staðfesta með
endurteknum mælingum.
- Mun betri aksturseiginleikar,
sérstaklega við eðlilegar aðstæður
og í bleytu.
- Kornin virka ailtaf eins, jafnvel
þótt dekkin slitni.
- Þegar naglar slitna verða þeir
jafnvel hættulegir því ef þeir ná að
leggjast þá virka þeir eins og skaut-
ar á ís og bundnu slitlagi.
- Minni tjara af völdum umferðar.
- Harðkornadekk eru umhverf-
isvæn þar sem þau hlífa yfirborði
vegakerfisins og róta ekki upp meng-
andi tjöru sem eitrar andrúmsloftið.
Ókostir harðkomadekkja umfram
nagladekk:
- Hægt er að láta nagladekk
veita mjög mikið viðnám við ákveðin
hálkuskilyrði, nokkru meira en harð-
kornadekk. Frammistaða nagla er í
beinum tengslum við hversu miklum
skemmdum þeir valda á vegi og
hversu nýir og sterkir naglarnir eru.
Aðrir kostir harðkornadekkja:
- Verkefnið getur orðið atvinnu-
skapandi með framleiðslu harðkorna
og sérhæfðra tækja.
- Möguleikar á verulegri verð-
mætasköpun í tengslum við stóriðju
um framleiðslu korna.
Verlcþættir
Margt hefur áunnist á síðustu
mánuðum eins og getið var um í
inngangi hér að framan. Hins vegar
er verkefnið ennþá að slíta barns-
skónum á braut þróunar sem er
framundan. Til að gera grein fyrir
því sem er framundan viljum við þvi
nefna eftirfarandi verkþætti sem eru
aðkallandi.
Framleiða dekk fyrir tilraunir
Stefnt er að því að framleiða u.þ.b.
30-50 umganga af dekkjum til að
setja undir bifreiðar. Skráðir verða
eigendur og kílómetratala bifreið-
anna og haft samband við notendur
að ákveðnum tíma liðnum. Þá mun
fara fram könnun á viðhorfum eig-
enda og sliti dekkjanna.
Þróa betri búnað
til að framleiða korn
Eitt af erfiðustu viðfangsefnum
verkefnisins er að meðhöndla komin,
þ.e. til þess að þau séu nothæf til
ísetningar í gúmmí. Aðstandendur
verkefnisins hafa þróað einfaldar
aðferðir sem duga til tilraunafram-
leiðslu: Næsta skref er að þróa betri
og afkastameiri búnað til verksins.
Þróa tæki til að koma
kornum í dekk
Þróaður hefur verið búnaður til
að koma kornum í framleiðsluferlið.
Á þessum búnaði byggist einkaleyf-
isumsókn sem nú er í meðferð. End-
urbætur á búnaðinum liggja fyrir og
eru þær kostnaðarsamar (ekki til
umijöllunar í fjölmiðlum).
Slitpróf fyrir vegi
Eitt af því sem er nauðsynlegt
fyrir þetta verkefni er að staðfesta
grun bæði lærðra og ieikra manna
að þessi dekk slíti ekki slitlagi veg-
anna til jafns við nagladekk. Vís-
bending um meðferð dekkjanna á
yfirborð vegarins er hversu hljóðlát
þau eru samanborið við nagladekk.
Það virðist benda til þess að ekki sé
verið að vinna meira á yfirborði veg-
arins en með venjulegum dekkjum.
Framfylgja einkaleyfi
Eftir 8 mánuði þarf að liggja fyr-
ir ákvörðun um í hversu mörgum
löndum skal sækja um einkaleyfi. í
millitíðinni þarf að vera búið að svara
mótmælum og aðlaga einkaleyfið
miðað við þau mótmæli sem hafa
borist. Kostnaður vegna umsýslu við
einkaleyfi getur verið talsverður.
Viðnámspróf
Fyrstu tilraunahjólbarðar voru
steyptir í sumar með frumgerðum
framleiðslubúnaðar. Tilgangur þeirr-
ar framleiðslu var að útbúa hjólbarða
til viðnámsprófana í Svíþjóð, eins og
fram hefur komið í fjölmiðlum. Nið-
urstöður þ'eirra prófana benda tii
ágætis harðkornadekkja við hálku-
skilyrði. Hins vegar þarf að staðfesta
þær prófanir með endurteknum og
viðameiri prófunum sem gert er ráð
fyrir að fari fram á viðurkenndum
prófunarstofnunum í Svíþjóð og
Þýskalandi í samstarfi við Vegagerð
ríkisins. I þeim prófunum verður
rannsökuð gaumgæfílega virkni mis-
munandi korna og gúmmítegunda.
Markaðssetning harðkorna
Markaðskönnun mun fara fram á
meðan á þróun verkefnisins stendur.
Markaðssetning verður þó ekki hafín
af fullum krafti fyrr en flestum
ofangreindra verkþátta hafa verið
gerð fullnægjandi skil. Þá fyrst
verður hægt að bjóða harðkorn til
sölu og vélar til framleiðslu með fullri
vitneskju um virkni og með
nauðsynlegri hugmyndavernd.
Hér er um þróunarverkefni að
ræða til varanlegrar atvinnusköp-
unar sem felur jafnframt í sér ný-
sköpun í iðnaði með umtalsverðum
atvinnutækifærum óg verðmæta-
sköpun, sparnað í vegaframkvæmd-
um og aukið öryggi vegfarenda. ■