Morgunblaðið - 21.12.1995, Blaðsíða 16

16 FIMMTUDAGUR 21. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU

FRÉTTIR: EVRÓPA
tonn Þorskafli á íslandsmiðum
500
árin 1905-1995
Heirtjild: Fiskifélag íslands
Þorskkvóti verður ekki aukinn á yfirstandandi fiskveiðiári
Fiskveiðistefnan
er að skila árangri
„VIÐ höfum verið að reikna með
því að þorskgengd fari vaxandi,"
segir Þorsteinn Pálsson, sjávarút-
vegsráðherra, um þau tíðindi að
sjómenn hafi orðið varir við mikla
þorskgengd fyrir Vestfjörðum.
„Síðasta ársskýrsla Hafrann-
sóknastofnunar benti til þess, en
stofnunin mun framkvæma sína
venjubundnu úttekt á stofninum
núna á fyrrihluta þessa árs og
leggja síðan fram niðurstöður sín-
ar í lok maí eins og venja er.
Ákvarðanir um aflaheimildir verða
svo teknar á grundvelli gildandi
aflareglna."
Hann segir að það hafi sýnt sig
að sú stefna sem fylgt hafi verið
á undanförnum árum sé að skila
árangri. „Við bindum við það von-
ir að stofninn fari vaxandi á nýjan
leik, en til þess að það nái fram
að ganga er mikilvægt að við fylgj-
um þeirri mörkuðu nýtingarstefnu
sem við höfum unnið eftir. Það
er eina leiðin til þess að stofninn
geti náð aftur sinni fyrri stærð.“
Byggt á vísinda-
legum grunni
Að sögn Þorsteins er kveðið á
um það í lögum að heildarafla-
ákvörðun skuli byggja á vísinda-
legri ráðgjöf Hafrannsóknastofn-
unar og ef breytingar séu gerðar
á fiskveiðiárinu, að því er varði
heildarkvóta í þorski, þurfi að gera
þær fyrir 10. apríl. Hánn segir að
það standi ekki til að auka kvóta
á miðju fiskveiðiári. „Það verður
tekin ákvörðun um það í vor með
venjubundnum hætti fyrir eitt ár
í senn.“
Sumir hafa haldið því fram að
vegna þess að mikið sé af þorski
fyrir Vestfjörðum eigi að auka
kvótann á yfirstandandi fiskveiði-
ári. „Út af fyrir sig kemur sú
umræða alltaf upp, en um það
hefur verið mjög góð samstaða að
byggja ákvarðanirnar á þessum
grunni,“ segir Þorsteinn. „Það var
víðtæk samstaða um að taka upp
svokallaða aflareglu og byggja
ákvarðanir á henni og það eru
ekki nein áform um að víkja frá
því.“
Hann segir að stefnan hafi líka
leitt til þess að stofninn sé að
stækka og stefnt sé að því að
hann nái aftur fyrri stærð: „Þær
vísbendingar sem menn verða var-
ir við núna eru alveg í samræmi
við þær vonir sem við höfum haft
og byggt á niðurstöðum Hafrann-
sóknastofnunar."
Sighvatur VE með um 650 tonn í flottroll
Heildarsíldarafli
105.228 tonn
KitchenAid
DRAUMAVÉL
HEIMILANNA!
KM90:
Verð frá kr. 29.830 stgr.
m/hakkavél.
Margir litir.
Fæst um land allt.
50 ára frábær reynsla.
//// Einar
’mm j Farestveit&Co.hf.
Borgartúni 28 TS 562 2901 og 562 2900
SIGHVATUR Bjamason VE landaði
290 tonnum af síld í fyrradag. „Við
byijuðum með flottroli fyrir rúmri
viku, höfum farið tvo túra og fengið
um 650 tonn,“ sagði Sigutjón Guð-
jónsson, vélstjóri, í samtali við Morg-
unblaðið í gær.
„Nótabátarnir hafa verið að
reyna, en það fæst ekkert í næturn-
ar vegna þess að síldin stendur það
djúpt. Þeir einu sem fá eitthvað eru
með flottroll."
Hann heldur áfram: „Við eigum
500 tonna kvóta eftir og gætum svo
verið að veiða út allan janúar ef það
væri ekki svona hátt verð á leigu-
kvóta. Eg hef heyrt að það þurfi að
borga 6 til 7 milljónir fyrir kvótann
sem er tæp 1.400 tonn. Ef á að
kaupa hann kostar hann vísast um
30 milljónir. Það sjá allir hugsandi
menn að þetta getur ekki staðist.“
Heildarsíldarafli er kominn í
105.228 tonn og eru því 24.039 tonn
eftir af aflaheimildum. Samtals hafa
28.474 tonn farið í fiystingu og
vantar því 9.526 tonn til að fylla
upp í þörfina. Til söltunar hafa farið
17.698 tonn og vantar því 5.301
tonn til að fylla upp í þörfina. í
bræðslu hafa farið 59.056 tonn.
Sjómenn á loðnu- og
síldarskipum komnir í frí
Það er í samningum sjómanna á
loðnu- og síldarskipum að þeir fái
leyfi yfir hátíðarnar í heimahöfn á
tímabilinu frá og með 20. desember
til og með 2. janúar. Annars er al-
menna reglan sú að sjómönnum er
tryggt hafnarfrí samkvæmt kjara-
samningi frá klukkan 12 á hádegi á
Þorláksmessu til klukkan 24 annan
í jólum og frá klukkan 16 á gamlárs-
dag til klukkan 24 á nýársdag.
Almenna reglan er frávíkjanleg
ef stendur til að sigla með aflann
á erlendan markað, enda sé skips-
höfn kunn sú fyrirætlan áður en
veiðiferð hefst. Þá fá þeir sjómenn
aukalega 36 tíma frí þegar heim
er komið.
Norðurlöndin og Evrópumyntin
Finnland líklegt
aðildarríki EMU
Brussel. Reuter.
NORRÆNU Evrópusambandsríkin
þijú, Finnland, Danmörk og Svíþjóð,
leggja öll áherzlu á að fylgja efna-
hagsstefnu, sem gerir þeim kleift
að uppfylla skilyrði Maastricht-sátt-
málans fyrir aðild að Efnahags- og
myntbandalagi Evrópu (EMU). Hins
vegar hefur ekkert þeirra enn ákveð-
ið að ganga í EMU og taka þar með
upp hina sameiginlegu Evrópumynt,
evró, árið 1999.
„Danir gætu [fengið aðild að
EMU] en vilja það ekki. Svíar vita
hvorki hvort þeir vilja það eða geta.
Finnar eiga hins vegar að okkar
mati góða möguleika á að öðlast
aðild að EMU,“ segir í nýlegri
skýrslu hagrannsóknadeildar De-
utsche Bank.
Ejármálaráðherrar ríkjanna
þriggja hafa lagt áherzlu á að koma
verði ríkisfjármálum þeirra í lag,
jafnvel þótt þau taki ekki þátt í
EMU. Svíþjóð og Finnland hafa
neyðzt til að skera ríkisútgjöld
harkalega niður á undanförnum
árum til að vinna bug á fjárlaga-
halla. Ríkisstjórn Pouls Schluter
greip til svipaðra aðgerða í Dan-
mörku á síðasta áratug. Öll þijú rík-
in færast nú nær því að uppfylla
skilyrði Maastricht um fjárlagahalia,
ríkisskuldir, vaxta- og verðbólgu-
stig.
Danir með undanþágu
Sem stendur geta Danir ekki tek-
ið þátt í EMU árið 1999 nema halda
fyrst þjóðaratkvæðagreiðslu og fella
úr gildi undanþáguna, sem þeir
fengu frá EMU-kafla Maastricht-
sáttmálans. Fátt bendir til að dansk-
ur almenningur sé til í það. Dönsk
stjórnvöld leggja því mikla áherzlu
á að sambandi evrósins við myntir
aðildarríkja ESB, sem standa utan
EMU, verði komið á hreint.
Bæði Svíþjóð og Finnland, sem
gengu í ESB í upphafi þessa árs,
hafa sagt að þjóðþing þeirra muni
taka ákvörðun þegar þar að kemur
um það hvort gengið verði í EMU.
Þetta ætti ekki að verða vandamál
fyrir finnsku ríkisstjórnina, sem hef-
ur rúman meirihluta á þingi. Stjórn-
völd hafa gefið í skyn að þau séu
hlynnt aðild að EMU. „Við viljum
uppfylla skilyrðin til að vera reiðu-
búnir þegar tíminn kemur," sagði
Iiro Viinanen fjármálaráðherra fyrir
skömmu. Stutt er síðan Martti
Ahtisaari forseti tók enn dýpra í ár-
inni: „Finnland vill eiga aðild að þriðja
stigi EMU þegar það gengur í gildi.“
Óvissa í Svíþjóð
I Svíþjóð ríkir meiri óvissa um
EMU-áform stjórnvalda. Jafnaðar-
mannaflokkurinn er klofinn í málinu
og hefur enn ekki tekið formlega
afstöðu. Göran Persson fjármálaráð-
herra viðurkenndi í haust að ef þing-
ið ætti að greiða atkvæði nú um
EMU-aðild myndi það sennilega
hafna henni. Hins vegar gæti afstað-
an breytzt fram til ársins 1997, er
taka yrði ákvörðunina.
Persson sagði á leiðtogafundi ESB
í Madríd um seinustu helgi að Svíar
gætu tekið þátt í EMU frá upphafi
ef þingið ákvæði það. Ingvar Carls-
son forsætisráðherra sagði hins veg-
ar að þótt Svíar vildu vera með,
væri ekki þar með sagt að ESB sam-
þykkti að þeir uppfylltu öll skilyrðin
fyrir þátttöku.
Áherzla Svía og Finna á að þjóð-
þingin taki ákvörðun um EMU-aðild,
kann að valda deilum við fram-
kvæmdastjórn ESB þegar þar að
kemur. Framkvæmdastjórnin bendir
á að eingöngu Bretland og Danmörk
hafi samningsbundna undanþágu frá
þátttöku í myntbandaiaginu. Óðrum
ESB-ríkjum beri. að vera með ef þau
uppfylla skilyrðin.

Major tapar atkvæða-
greiðslu um sjávar-
útvegsstefnuna
London. Reuter.
DEILUR um Evrópu-
mál hafa blossað upp
innan brezka íhalds-
flokksins enn á ný að
undanförnu. Staða
Johns Major forsætis-
ráðherra veiktist enn á
þriðjudag, er hægri-
vængur flokks hans
snerist gegn honum og
ríkisstjórnin tapaði fyrir
vikið atkvæðagreiðslu
um tillögur fram-
kvæmdastjómar ESB
um fiskveiðikvóta
næsta árs.
Atkvæðagreiðslan
var aðeins ráðgefandi
og mun ekki sjálfkrafa breyta stefnu
brezkra stjórnvalda eða fella ríkis-
stjórn Majors. Þingið felldi með
tveggja atkvæða mun tillögu um að
„taka til greina“ tillögur fram-
kvæmdastjórnarinnar um kvóta árs-
ins 1996, en þær fela í sér allt að
50% niðurskurð veiðiheimilda í sum-
um fisktegundum.
Andstæðingar Evrópu-
samruna sáu sér leik á borði
Þingmenn kjördæma, þar sem
fiskveiðar vegna þungt í atvinnulíf-
inu, eru afar óánægðir með fyrirhug-
aðan niðurskurð. Þótt þeir séu flest-
ir úr röðum Verkamannaflokksins,
eru einnig nokkrir íhaldsþingmenn
úr sjávarútvegskjördæmum. Aukin-
heldur sáu andstæðingar Evrópus-
amrunans á hægri væng íhalds-
flokksins 'sér leik á borði að koma
Major í klípu. Samtals
kröfðust sautján íhalds-
þingsmenn þess fyrr í
vikunni að Bretland
drægi sig alfarið út úr
sameiginlegri sjávarút-
vegsstefnu ESB.
Ellefu íhaldsþing-
ipenn sátu hjá við at-
kvæðagreiðsiuna og
tveir greiddu atkvæði
með Verkamanna-
flokknum, þrátt fyrii'
loforð ráðherra um að
draga til baka niður-
skurð á styrkjum til
sjávarútvegsins og
staðfestingu á að Spán-
veijar muni greiða spænskum fiski-
mö^num skaðabætur fyrir skemmdir
á veiðarfærum þeirra í „túnfiskstríð-
inu“ í fyrra.
Tillögur um mikinn
niðurskurð kvóta
Búizt er við að brezka stjórnin
reyni að bjarga andlitinu á fundi sjáv-
arútvegsráðherra ESB-ríkja í Brussel
í da.g og reyna að fá kvóta brezkra
fískimanna aukinn. Vegna ofveiði
undanfarinna ára hefur fram-
kvæmdastjórn ESB lagt til 20-50%
niðurskurð kvóta í helztu físktegund-
um. Urslit atkvæðagreiðslunnar á
þingi kættu Verkamannaflokkinn
mjög. „[Ríkisstjórnin] veitir enga for-
ystu. Hún er í æ ríkari mæli vanhæf
tii að gæta hagsmuna Bretlands.
Henni gengur æ verr að stjórna,11
sagði Tony'PiIair, leiðtogi flölcksins.
Johns Major