Morgunblaðið - 24.12.1995, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 24. DESEMBER 1995 9
HUGVEKJA
og síst skyldi ætla slíkt, þegar
um hina æðstu opinberun er að
ræða í einkasyninum sjálfum.
Víkjum aftur að upphafi og
orðum engils og undirtekt kórs-
ins. Er ekki þar vísbendingu að
finna, sem leggja má að þeim
raunveruleika sem við þekkjum
sárastan? Jú, vissulega. Barnið
var fætt og boðið var að líta og
lúta og í lotningu fyrir Jesú opin-
berast dýrð Guðs. En um er að
ræða fyrirheiti og undir mönnum
komið, hvort þegið er. Kyrrð
helgidómsins í Fæðingarkirkj-
unni fékk ekki lengi að ríkja. En
það var ekki Guð, sem spillti,
heldur mennirnir. Guð býður okk-
ur frið í trú á son sinn og í samfé-
lagi við hann. Til þessa gefur
hann okkur kirkju sína. En engu
þröngvar hann upp á nokkurn
mann. Hver og einn verður sjálf-
ur að vilja og velja.
Fögnuður kemur, þegar skynj-
að er, að Guði er annt um sköpun
sína. Friður fæðist, þegar hver
og einn gerir sér ljóst ætlunar-
verk sitt, sem er í því fólgið að
láta kærleikann hrekja hatur
óvildar á brott. Og því aðeins
mun slíkt unnt, að í fúsleika auð-
mýktarinnar sé gengið að lágri
jötu, eða hveiju því öðru, sem
minnir á hógværð útvalningar-
innar í andstöðu við kröfugerð
heimsdrottnara, og þar tekið í
móti honum, sem enn á erindi
við systkin sín, já, jafnvel enn
meiri en nokkru sinni fyrr. Hætt-
an af höfnun er mikil. Hættan
fyrir gjörvalla heimsbyggðina.
Hættan fyrir hvers manns sál.
Enn vitjar engill og enn syngja
himneskar hersveitir. Syngja fyr-
ir mig og fyrir þig, og ekki að-
eins í upprifjan liðinna viðburða.
Og gleðin verður raunveruleg,
þegar friður ríkir í sálu við mót-
töku á gjöf Guðs, sem er blessað-
ur sonur hans, Jesús Kristur, sem
lagður var í jötu, en þó hylltur
af englum sem mönnum. Það er
Guð sem býður og fyrirheitin eru
raunveruleg. En það er okkar að
þiggja, svo að loforð-breytist í
veruleik.
Gleðileg jól í friði himna og
fögnuði dýrlegrar gjafar.
Gleðileg jól.
Ólafur Skúlason biskup.
Fögnuður með f riði
ÞAÐ ER ekki lítið, sem
engillinn boðaði hrædd-
um hjarðmönnum á völl-
unum skammt frá Betlehem.
Hann sagði það væri óþarfi fyrir
þá að vera hræddir, þótt síst
væru þeir vanir að sjá slíka full-
trúa himna ofar hjörðinni, og í
viðbót hét hann þeim fögnuði.
Og þegar þeir voru nokkuð búnir
að átta sig á þessum óvenjulega
viðburði jukust áhrif heimsóknar-
innar enn við það, að íjöldi him-
neskra hersveita söng í kringum
engilinn eina þarna í næturkyrrð-
inni og hlýtur að hafa verið yndis-
legt að hlýða á. Og ekki voru
loforð kórsins síðri boðskap engil-
isins eina, þar sem heitið var friði
á jörðu. Og á því hefur ætíð ver-
ið þörf frá því maðurinn í fyrsta
skipti leit granna sem ógnun við
eignir eða yfirráð.
Ég hugsaði sterkt um þennan
viðburð, þegar ég fékk tækifæri
til þess að heimsækja Betlehem
í sumar. Það var áhugavert að
ganga um Fæðingarkirkjuna og
sjá þar tákn um heimsóknir
frægra einstaklinga jafnvel frá
okkar slóðum hér norður frá.
Samt þótti mér kirkjan sjálf köld
og hún höfðaði ekki til mín.
Breyttist allt þó vitanlega, þegar
biskup rétttrúnaðarkirkjunnar,
sem hefur umsjón með helgi-
dómnum, bauð mér að koma inn
í sjálfa afstúkuðu dýrðina bak
við altarið og ganga þar um, sem
tjöld skýla annars. Og jókst þó
enn helgin, þegar við fylgdum
biskupi niður að jötunni sjálfri
og hann kraup þar í lotningu með
okkur. Þá hvarf kaldranaleg ásjón
helgidómsins ofar höfðum okkar,
en var þó í góðu samræmi við
veröldina, sem Jesús fæddist inn
í og kuldalegar móttökur allt frá
fyrsta andardrætti. Gott var að
dvelja um stund nærri þeim stað,
sem sagan hermir, að hann hafí
verið lagður og vafinn reifum.
En ekkert stendur í stað.
Afram skyldi ferð haldið og
gengið var út úr kirkjunni. En
þegar á Fæðingartorgið fyrir
framan var komið, mætti okkur
annað umhverfi annarra áhrifa
og þó í fullu samræmi við veröld-
ina, bæði á dögum Jesú og okk-
ar. Fyrst greindum við síendur-
tekin köll úr hátölurum, og þótt
við skildum ekki orð ræðumanns-
ins, leyndi sér ekki, að hann var
ekki að boða frið og hógværð.
Slíkur var ofsinn og máttur end-
urtekningarinnar að ekki fór milli
mála að eitthvað var í vændum
og ekki æskilegt. Næst gengum
við að bílnum til að koma þar
fyrir kvikmyndavélum og öðrum
tækjurh, og þá kom í ljós, að
búið var að bijóta framrúðuna.
Því var ekki um annað að ræða
en leita uppi iögreglu-stöðina.
En fleira gerðist en rúðubrot og
fangaði athygli hers og lögreglu.
Hópur manna, og flestir mjög
ungir, kom og hrópaði hið sama,
að því er okkur virtist, og ræðu-
maðurinn hafði fyrr þrumað, og
létu steinaflug fylgja hatursorð-
um.
Á svipstundu virtust áhrif þess
að hafa kropið við jötu frelsarans
horfin fyrir gijótflugi og haturs-
heift. Og vissulega voru viðbrigð-
in mikil og óvægin. Og ekki að
ástæðulausu, þótt spurt væri
nánar út í fyrirheiti engils og
himneskra hersveita: Hvar var
friðurinn? Og hvar var fögnuður-
inn? Og bæri á nokkru meir en
öðru, þá var það vissulega
hræðslan, er múgurinn tók til
fótanna við það að hermenn
skutu upp í loftið. Og hafði þó
engillinn haft orð á því, að óþarft
væri að láta hræðslukennd spilla
sálarró.
En á heimleið, þegar hægt var
ekið vegna rúðumissins og lítt
gafst færi á samtali, var eðlilegt
að hugsa um þessa þverstæðu.
Annars vegar helgi hússins og
himinnánd við jötuna, hins vegur
öskur og hatursræða með gijót-
flugi utan dyra. Er þetta ekki
sorgleg spegilmynd af veröldinni
okkar? Og hefur svo verið allt frá
því sögur herma af viðburðum,
þar sem þeir hafa þótt mestir og
Og það sorglega við saman-
burð á fyrirheiti og raunveru-
leika, er ekki síst, að þetta hefur
fylgt orðum engils allt frá fyrstu
viðbrögðum. Vitringar lutu og
hirðingjar söfnuðust um jötu, en
valdsmenn óttuðust fæðingu
hans, sem kallaður skyldi kon-
ungur, og deyddujaínaldra
sveinsins litla. Og hið sama má
rekja allt til krossfestingar á
Golgata, sem nú er strætisvagna-
stöð í miðri borg og óvíða síður
unnt að eiga friðsæla stund.
Er þá fyrirheiti á jólanóttu
þversögn, sem á ekki að taka
alvarlega? Ólíkt er það opinberun
Guðs annarri, ef svo á að vara,
möskuðum bíl merktum Gyðing-
um á leið um Arabasvæði vestur-
bakkans.
helst til að halda fram, sem mest
landsvæði hafa lagt undir sig og
því mestu blóði úthellt.
Hvar hafa fyrirheiti frá fæð-
ingu ræst? Hvar er frið að finna?
Ekki aðeins fyrir vopnum og
gijótkasti, heldur frið í hjarta',
sem er sá eini friður, sem ekki
verður spillt? Og hvar er fögnuð-
ur í veröld, sem veit milljónir
barna sinna líða skort og jafnvel
veslast upp í hálfu eða heilu
hungri? Það er von að spurt sé
og ekki aðeins af farþega á leið
frá Betlehem til Jerúsalem í rúðu-
fá? t
EGGERT feldskeri
Sími 5511121
Hótel Ísland 29. deSember
Jólaball með
Geirmundi Valtýssyni
Dúndrandi
stuð
til kl. 3
Gamlárskvöld
Dansleikur frá kl. 24-04
* Dansleikur frá kl. 24-04
Emilíana Torrini, Páll Óskar
Hjálmtýsson og hljómsveitin /
•/ Fjallkonan leika fyrir dansi.
Nýársdansleikur
1. janúar 1996
Dansaðið Vínartóna
Sinfóníuhljómsveit leikur fyrir dansi undir
stjórn Páls Pampichlers Pálssonar.
Nýársfi
'aanaður
Jslensku
°Peninnar
Óperusöngvararnir
Garðar Cortes, Ólafur Árni Bjarnason, Ólöf Kolbrún
Harðardóttir, Rannveig Fríða Bragadóttir ásamt
kór Islensku óperunnar.
Hátíðarmatseðill
0^^568 71«'.
daglegaW-'1"
Húsið opnað kl. 19. Tekið á móti gestum með Operu" freyðivíni. Verð kr. 7.500