Morgunblaðið - 29.12.1995, Blaðsíða 18

18 FÖSTUDAGUR 29. DESEMBER 1995
I
MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERIIMU
FRÉTTIR: EVRÓPA
Ekki minni botnfiskafli á Islandsmiðum í aldarfjórðung
Verðmæti Smngn-
afla 2,5 milljarðar
BOTNFISKAFLI innan íslensku
fiskveiðilögsögunnar hefur ekki
verið minni á síðasta aldarfjórðungi
en í ár. Heildaraflinn er hins vegar
eins og í góðu ári. Á þessu ári
veiddu íslensk fiskiskip um 35 þús-
und tonn af fiski í Smugunni, mest
þorsk, að verðmæti um 2,5 milljarð-
ar. Fiskifélag íslands áætlar að ís-
lensk skip hafi fengið 5-6 þúsund
tonn af rækju á Flæmingjagrunni
að verðmæti um 950 milljónir.
Fiskistofa áætlar þennan afla hins
vegar 7.700 tonn. Ekki fékkst skýr-
ing á þessum mun í gær.
Bæði Fiskistofa og Fiskifélag
íslands sendu í gær frá sér áætlun
um fiskafla ársins og eru þær nokk-
uð mismunandi eins og fram kemur
á meðfylgjandi töflu. Mismuninn
má rekja til þess að Fiskistofa mið-
ar við fyrirliggjandi upplýsingar úr
„lóðsinum", tölvukerfi Fiskistofu,
sem þróað hefur verið undanfarin
ár. Fiskifélagið tekur hins vegar
jafnframt tillit til þeirra breytinga
sem orðið hafa á þessum tölum við
uppgjör samkvæmt reynslu undan-
farinna ára. Jafnframt sendu Fiski-
stofa og Fiskifélagið frá sér frétta-
tilkynningar sem fara hér á eftir.
í fréttatilkynningu Fiskistofu
segir: „Afli íslenskra skipa í Smug-
unni er 34 þúsund lestir af þorski
í ár á móti 35 þúsund lestum árið
1994 og tæpum 10 þúsund lestum
árið 1993. Uthafskarfaaflinn er 27
þúsund lestir í ár, en var 47 þúsund
lestir árið 1994 og tæpar 20 þúsund
lestir árið 1993. Á Flæmingjá-
grunni er rækjuaflinn í ár um það
bil 7,7 þúsund lestir, en var 2,4
þúsund lestir árið 1994 og 2,2 þús-
und lestir árið 1993. Afli íslenskra
skipa af norsk-íslensku vorgotssíld-
inni er alls 172 þúsund lestir, en
var rúmlega 21 þúsund lestir á síð-
asta ári.
Afli þorsks og ýsu, miðað við
óslægðan físk, á línu í mánuðunum
nóvember og desember 1995 er um
það bil 17 þúsund lestir í ár, saman-
borið við 11.500 lestir í fýrra og
12.500 lestir árið 1993. Telja verð-
ur verulegar líkur á að þær 34
þúsund lestir, sem heimilt er að
veiða á línu í mánuðunum nóvem-
ber til febrúar á hveiju fiskveiðiári
og reiknast aðeins að hálfu til afla-
marks, náist á fiskveiðiárinu."
Mikil umsvif
vegna umskipana
í fréttatilkynningu Fiskifélags
íslands segir að íslensk skip hafi
„veitt um 35.500 tonn af fiski í
Barentshafi (Smugunni), mest af
þeim afla er þorskur. Verðmæti
Smuguaflans er áætlað 2.500 millj-
ónir kr. og er þá miðað við meðal-
verð á afla eins og það er hérlend-
is. Þá má ætla að um 5-6.000 tonn
af rækju hafi verið veidd af íslensk-
um skipum á Flæmingjagrunni við
Nýfundnaland og má ætla verð:
mæti þess afla um 950 m. kr. í
heild er afli íslenska fiskiskipaflot-
ans 1.606 þús. tonn og er aflinn
því orðinn eins og í góðu ári, þess
ber þó að geta að botnfiskafli hefur
sjaldan og aldrei á síðasta áratugi
verið minni en í ár.
Þá ber þess að geta að til viðbót-
ar þessu hafa erlend skip landað
hér á landi um 30.000 tonnum af
fiski, en 6.800 tonn af þeim var
loðna, en um 10.800 voru þorskur.
Auk þessa kemur svo til umskip-
unar (transit) verulegt magn af
fiski, aðallega karfa og rækju. Má
áætla að um 30 þús. tonn af karfa
hafí komið hér til umskipunar og
um 2.500 tonn af rækju. Þessi
umsvif hafa skapað ótal störf bæði
í þjónustu, viðhaldi og sölu búnaðar
og er ekki lítil búbót fýrir þjóðina.
Fiskifélagið hefur áætlað að keypt
þjónusta og vörur hérlendis séu um
2,5 til 3,0 milljarðar króna.“
Aflatölur 1986- 1994 og spár um aflann 1995 Áætlun Aætlun
Endanlegartölur1986- •1994 og áætlun 1995. Allar tölur eru í þúsundum tonna, m.v. - óslægðan fisk Fiskifél. íslands Fiski- stofu*
Heiti fisktegunda 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1995
Þorskur 366 390 376 354 334 307 267 251 178 168 164
Ýsa 47 40 53 62 66 54 46 47 58 59 59
Ufsi 64 78 74 80 95 99 78 70 63 49 47
Karfi 86 88 94 92 91 96 94 96 95 88 85
Úthafskarfi 0 0 0 1 4 8 14 20 47 29 - j
Steinbítur 12 13 15 14 14 18 16 13 13 12 12
Grálúða 31 45 49 58 37 35 32 34 28 27 26
Skarkoli 13 11 14 11 11 11 10 13 12 11 11
Annar botnfiskur 13 20 23 20 22 27 28 30 27 31 32
Botnfiskur alls 632 684 698 693 674 654 585 574 521 474 436
Humar 2,6 2,7 2,2 1,9 1,7 2,2 2,2 2,4 2,2 1,0 1,0
Rækja 36,2 38,6 29,7 26,8 29,8 38,0 46,9 53,0 72,8 72,0 73,0
Hörpudiskur 16,4 13,3 10,1 10,8 12,4 10,3 12,4 11,5 8,4 8,3 8,0
Síld 66 75 93 97 90 79 . 123 117 130 120 110
Íslandssíld 0 0 0 0 0 0 0 0 21 174 - j
Loðna 895 803 909 650 692 256 797 940 748 710 717
Annað 3,4 7,7 10,4 9,9 2,5 4,6 2,3 0,9 7,6 5,7 -
Heildarafli 1.651 1.625 1.752 1.489 1.502 1.044 1,569 1.699 1.511 1.565 1.345
* Afli íslenskra skipa innan íslensku fiskveiðilögsögunnar.
IS stofnar deild
fyrir mjöl og lýsi
ÍSLENSKAR sjávaraf-
urðir hf. hafa opnað
söludeild fyrir mjöl og
lýsi. Um er að ræða
nýja deild innan fyrir-
tækisins og er Haraldur
Gíslason forstöðumaður
hennar.
Hingað til hefur ÍS
ekki haft mjöl- og lýsis-
afurðir til sölu en marg-
ir af framleiðendum og
hluthöfum fyrirtækisins
annast þó framleiðslu á
þessum afurðum. Segir
Haraldur að ýmsir
þeirra hafi hvatt til þess
að ÍS tæki þessar afurðir einnig til
sölu og nú hafi verið orðið við því.
Hin nýstofnaða deild hefur sér-
stöðu að því leyti að hún
hefur aðsetur í Vest-
mannaeyjum, nánar til-
tekið hjá Vinnslustöð-
inni hf., en Haraldur
hefur séð um sölu mjöls
og lýsis hjá því fyrir-
tæki frá árinu 1992.
Þar áður var hami
framkvæmdastjóri
Fiskimjölsverksmiðj-
unnar í Vestmannaeyj-
um hf. á árunum 1969
til 1992.
Haraldur segir að
með því að taka þessa
vöruflokka til sölu von-
ist ÍS til að veita viðskiptamönnum
sínum og aðildarfyrirtækjum betri
og víðtækari þjónustu en áður.
Haraldur
Gíslason
Leyft að
veiða loðnu
í flotvörpu
SJÁVARÚTVEGSRÁÐUNEYTINU
hafa borist nokkrar umsóknir um
leyfi til loðnuveiða í flotvörpu. Ráðu-
neytið hefur að fenginni umsögn
Hafrannsóknastofnunar og Lands-
sambands íslenskra útvegsmanna
ákveðið að leyfa notkun flotvörpu
við loðnuveiðar í tilraunaskyni til 1.
febrúar 1996. Eftir það verður mál-
ið endurmetið.
í fréttatilkynningu frá sjávarút-
vegsráðuneytinu segir að það muni
láta fara fram ítarlega athugun á
loðnuveiðum í flotvörpu áður en
ákvörðun verður tekin um hvort
leyfa eigi þessar veiðar yfir sumar-
og haustmánuði.
Undanfarið hefur Beitir frá Nes-
kaupstað veitt loðnu í flotvörpu með
góðum árangri.
Ar frá Evrópusambandsaðild
Svíþjóðar, Finnlands og Austurríkis
Reutcr
FULLTRÚUM nýju aðildarríkjanna var vel tekið af Klaus
Hánsch, forseta Evrópuþingsins, er þeir mættu til starfa í árs-
byijun. Að loknu fyrsta árinu eru flestir þeirrar skoðunar að
nýju ríkjunum hafi gengið vel að aðlaga sig.
I
Fjölgunin
gekk greiðlega í
Brussel. Reuter.
ÁRI EFTIR að Svíar, Finnar og
Austurríkismenn gerðust aðilar að
Evrópusambandinu eru sérfræðing-
ar farnir að draga fyrstu ályktan-
imar af aðild ríkjanna. Segja má
að aðild þessara ríki hafí orðið til
að styrkja þau öfl er vilja fjölga
aðildarríkjum, auka fríverslun og
opna markaði og draga úr Ieynim-
akki í störfum ESB. Hins vegar
hefur óánægja meðal almennings í
nýju aðildarríkjunum hugsanlega
orðið til að draga úr áhuga íbúa
annarra ríkja utan ESB um ágæti
aðildar að einhveiju leyti.
Stjórnarerindrekar í Brussel
segja aðild Svíþjóðar, Finnlands og
Austurríkis ekki hafa valdið neinum
stórvægilegum vandamálum. Inn-
ganga þeirra í sambandið hafi
gengið mjög greiðlega fyrir sig.
Helst hafi mátt merkja að nýju rík-
in séu ekki jafnæst í enn frekari
samruna og sum þeirra ríkja er eru
fyrir. Þá hefur aðild þeirra ýtt und-
ir nauðsyn þess að stofnanakerfi
sambandsins verði endurskoðað á
ríkjaráðstefnunni er hefst á næsta
ári.
Aðild Svíþjóðar, Finnlands og
Austurríkis stækkaði ESB um þriðj-
ung landfræðilega, íbúafjölda um
6,2% og landsframleiðslu um 7%.
Vilja opna ESB
Svíar og Finnar hafa lagt ofur-
áherslu á að gera ákvarðanatöku
innan sambandsins gegnsærri og
færa störf ESB nær almenningi.
Enn hafa þó nýju ríkin ekki knúið
fram neinar róttækar breytingar á
starfsaðferðum ESB. „Þetta er líkt
og að fara um borð í risavaxið olíu-
skip ... Menn breyta ekki hlutum
frá degi til dags,“ sagði
stjórnarerindreki.
Annar sagði að mun
auðveldara hefði verið
að taka inn þessi ríki
heldur en Spán og Port-
úgal árið 1986 eða Grikkland árið
1981. Það mætti ekki síst rekja til
að nýju aðildarríkin stæðu pólitískt
og efnahagslega jafnfætis þeim
ríkjum sem fyrir voru.
Allir eru þó ekki jafnhrifnir af
nýju ríkjunum og kvarta yfir að þau
hafi takmarkaðan áhuga á því
sámrunaferli sem hefur verið helsti
drifkraftur Evrópusamstarfsins
undanfarna áratugi. „Sambandið
skiptir þessi ríki ekki mestu máli.
Þau láta sambandið einungis hafa
forgang þegar það þjónar beinlínis
hagsmunum þeirra,“ sagði einn
stjórnarerindreki.
Finnar bestir
Flestir eru þeirrar skoðunar að
Finnar hafi staðið sig hvað best í
störfunum innan Evrópusambands-
ins. „Þeir eru mjög markvissir og
vita nákvæmlega hvað þeir vilja.
Þeir vilja vera þar sem hlutirnir
gerast. Þeir eiga eftir að koma okk-
ur öllum á óvart,“ sagði embættis-
maður hjá framkvæmdastjórninni. |
Hann hafði hins vegar efasemdir |
um Svía. „Þeir sitja þarna uppi á .
hálfeyjunni sinni og líta niður og *
velta fyrir sér hvað sér að gerast.
Eðlislæg viðbrögð þeirra virðast
vera að halda sér í fjarlægð.“
Þá hefur pólitísk ringulreið í
landinu dregið nokkuð úr virkni
Austurríkismanna. „Þeir hafa í raun
verið lamaðir vegna innanríkis-
vandamála og orðið að forðast öll
viðkvæm mál,“ sagði embættismað- >
urinn.
Svíar eru þeir sem hafa verið |
ófeimnastir við að ráðast harkalega "
á gömlu Evrópusambandsríkin líkt
og kom greinilega í ljós í deilunni
um kjarnorkutilraunir Frakka.
„Stundum finnst okkur við geta
séð, fundið og heyrt að þarna fer
ríki sem um aldabil hefur ekki ver-
ið hernumið eða búið við utanað-
komandi ógn,“ sagði stjórnarerind- .
reki.
Finnar aftur á móti hafa ekki }
látið mikið á sér bera í umræðum |
um utanríkismál. „Þegar við höfum “
verið á móti einhvetju, líkt og til
dæmis kjarnorkutilraunum, þá höf-
um við látið andstöðu okkar í ljós.
Við höfum hins vegar forðast illdeil-
ur,“ sagði Taija Halonen, utanríkis-
ráðherra Finnlands.
Almenningur óánægður
Þeir sem kannski hafa erfiðast
með að aðlaga sig að breytingunum i
eru hinir almennu borgar- ^
ar ríkjanna þriggja.
Samkvæmt skoðana-
könnun er framkvæmda-
stjórnin birti í nóvember
eru Svíar, Austurríkis-
menn og Finnar almennt óánægðri
með Evrópusambandið en íbúar
annarra aðildarríkja.
Þannig sögðust 62% Svía ekki |
telja að þeir hefðu haft hag af Evr- w
ópusambandsaðildinni. Þessi við-
horf komu einnig greinilega í ljós |
í Evrópuþingskosningum í septem-
ber þar sem flokkar er beijast gegn
aðild fengu mikið fylgi. Sænskir
stjórnarerindrekar taka þó fram að
þessi andstaða hefur ekki haft áhrif
á Evrópustefnu stjómvalda.
Finnar virðast nokkuð ánægðari
með aðildina ekki síst vegna þess
að verð á matvælum hefur lækkað [;
um 11% frá áramótum. „Fyrsta
árið hefur staðið undir væntingum
okkar,“ sagði Martti Ahtisaari, for- P
seti Finnlands.
„Finnar dug-
legir en láta
lítið á sér
bera“