Morgunblaðið - 14.01.1996, Blaðsíða 3

2 C SUNNUDAGUR 14. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 14. JANÚAR 1996 C 3
Milljón
Peugeof306
MILLJÓNASTI Peugeot 306 bíllinn
rann af færibandinu í verksmiðju
Peugeot í Poissy fyrir skemmstu.
Núverandi gerð bílsins var sett á
markað í febrúar 1993 og er nú
fáanlegur í 53 útfærslum. Síðastlið-
in ár hefur Peugeot 306 stöðugt
verið á lista yfir 10 mest seldu bíla
í Frakklandi og vermir nú annað
sætið. Framleiddir eru 2 þúsund
bílar á dag. 60% framleiðslunnar
er flutt út.
Samstarf
þýskra
AUDI, BMW, Mercedes-Benz,
Volkswagen og Porsche hafa hafið
samstarf um rannsóknir á útblást-
ursmengun. Samstarfsvettvangur-
inn verður í nýrri rannsóknar- og
þróunarstöð Porsche í Weissach.
Rannsóknirnar snúast sérstaklega
um leiðir til að auka virkni hvarfa-
kúta. Eingöngu verður um rann-
sóknir að ræða en bílframleiðend-
urnir munu sjálfir sjá um hrinda
hugmyndum sem af rannsókninni
kunna að skapast í framkvæmd.
Fæst banaslys í
Bretlandi
FÆRRI banaslys verða í umferð-
inni Bretlandi en nokkru öðru iðn-
ríki ef miðað er við íbúafjölda. Þetta
kemur fram í rannsókn þar sem
25 þjóðir áttu hlut að máli. Árlega
deyja 6,7 menn á hverja 100 þús-
und íbúa í Bretlandi. í Þýskalandi
deyja 12 manns miðað _við hveija
100 þúsund íbúa, 13 á Ítalíu, 17 í
Frakklandi, 20 í Grikklandi og 33
í Portúgal.
GDI-vélin
verðlaunui
NÝJA bensínvélin frá Mitsubishi
með beinni innsprautun, GDI-vélin
svonefnda sem sagt var frá í Bílum
nýlega, hefur verið útnefnd Tækni
ársins af breska bílablaðinu Car.
Þetta er fyrsta bensínvél í heimi sem
er með beinni innsprautun og er
sögð spara eldsneyti um allt að 40%
þrátt fyrir að hestaflaljöldinn auk-
ist um 10%. Bílar af 1997 árgerð
verða með þessari gerð vélar í Jap-
an en hún kemur fyrst til Evrópu
á módelárinu 1998.
Pajero vinnur
ÞÝSKA bílatímaritið Caravaning
hefur valið Mitsubishi Pajero jeppa
ársins en þátt í kjörinu tóku um 7
þúsund lesendur tímaritsins. Frá
september á síðasta ári til áramóta
seldust 7.540 Pajero jeppar í Þýska-
landi.
1.000 kmáklst
REYNT verður að slá hraðamet í
eyðimörkinni í Nevada í Bandaríkj-
unum innan tíðar á farartækinu
Thrust SSC sem knúð er tveimur
þotuhreyflum af gerðinni Rolls-
Royce Spey og eyðir 110 lítrum af
eldsneyti við hröðun. Flugliðsfor-
inginn Richard Noble stjórnar tæk-
inu og ætlar hann að reyna að ná
ná 1.368 km hraða á klst en akstur-
inn tekur aðeins 60 sekúndur. Áætl-
uð hröðun úr kyrrstöðu í 1.350 km
á klst er 40 sekúndur.
Bílabæn
JAPANSKT fyrirtæki hefur hafið
framleiðslu á tæki í bíla sem þylur
bæn úr Kóraninum, helgu riti mú-
hameðstrúarmanna. Tækið kostar
um 1.000 ÍSK. Því er stungið í sam-
band í innstungu fyrir vindlinga-
kveikjarann og sjálfvirk spilun hefst
þegar bílvélin er ræst. ■
tilraunabíla frá Ford. Framúrstefnu-
bíllinn Chrysler Airflow var einn þeirra
sýningarbíla sem settir voru í fram-
leiðslu á tímum heimskeppunnar. Hið
nútímalega útlit hans átti hins vegar
ekki upp á pallborðið hjá íhaldssömum
Bandaríkjamönnum, Chrysler tapaði
stórfé og sýndi ekki frumkvæði í bíla-
hönnun á ný fyrr en áratugum síðar.
Annar safngripur, sem átti sér stutta
sögu, er Tucker sem einungis var
framleiddur í 50 eintökum árið 1948,
en risunum tókst að setja löppina fyr-
ir þennan unga og framsækna bíla-
framleiðanda. Segja má að bílasafn
Henry Ford sé minnisvarði bandarí-
skrar bílaframleiðslu. Það segir þró-
unarsögu hennar í hnotskum, þar sem
í má lesa uppgang, velgengni og síðan
hnignun samfara einokun og auð-
hringamyndun örfárra fyrirtækja.
Þessi þróun opnaði braut framsækinna
bílaframleiðenda í Evrópu og Japan,
þeirra sem bera hitan og þungan af
framþróun bílsins í dag. ■
Örn Sigurðsson
Bílasafn
Henry Ford
IÐNJÖFURINN Henry Ford fæddist
í Springfield í Bandaríkjunum árið
1863 og smíðaði sinn fyrsta bíl 35 ára
gamall. Þegar fram liðu stundir rúll-
aði fyrsti T-Fordinn af færibandinu
og nýtt iðnaðarstórveldi leit dagsins
ljós. Henry stóð lengi í eldlínu bíla-
•framleiðslunnar, en á efri árum helg-
aði hann sig að mestu áhugamáli sínu
sem var varðveisla gamalla minja.
Vesturheimst Árbæjarsafn
í Dearbom, nágrannaborg Detroit,
standa bílaverksmiðjur Ford, höfuð-
stöðvar og tilraunasvæði. Mitt í hring-
iðu iðnaðarins er að finna merkilegt
safn bíla, húsa og annarra muna, sem
eiga það sameiginlegt að tengjast á
einhvem hátt uppbyggingu tæknisam-
félagsins. Uppistaðan í Henry Ford
Museum og Greenfield Village er safn
gamalla húsa sem Henry leitaði uppi,
flutti til Dearborn og lét gera upp. Á
þessu Árbæjarsafni er m.a. að fínna
tilraunastofu Edisons og vinnustofu
Wright bræðra. Bflasafnið dregur hins
vegar að sér flesta gesti, enda er það
eitt hið merkilegasta sinnar tegundar.
Bíllinn í bandarísku samfélagi
I anddyri safnsins blasir við fyrsti
bíllinn sem fjöldaframleiddur var í
Bandaríkjunum, sá er Duryea bræður
smíðuðu árið 1896. Margt sýningar-
muna er frá upphafí bílaaldar og má
þar m.a. nefna aldamótaárgerð De
Dion-Bouton bíls sem er nákvæmlega
eins og fyrsti bíll Islendinga, en sá
var framleiddur af Cudell í Þýskalandi
með leyfi De Dion. Meginþema safns-
ins er sýningin Automobile in Americ-
an Life eða Bíllinn í bandarísku samfé-
lagi, en þar er lýst á einstæðan hátt
þeim miklu áhrifum sem þetta verk-
færi hefur haft á þjóðfélagið. Sett
hefur verið upp bílabíó, bensínstöð og
þjóðvega veitingastaður, auk þeirrar
einstæðu gistiþjónustu sem nefnt er
mótel. Allt tengist þetta bílnum og
vegakerfi landsins, en þess má geta
að í Bandaríkjum hefur tífalt meira
landrými farið undir bílinn en í Evr-
ópu. Þeir sem ekki vildu notfæra sér
vegamótelin fengu sér húsbíla eða
hjólhýsi og eru nokkur slík á safninu,
sum æði forn og glæsileg. Innréttað
rúgbrauð vekur athygli sýningargesta,
en með tilkomu þess komust húsbílar
í eigu alþýðufólks.
Bílar með góða og vonda sögu
En það eru ekki einungis alþýðu-
vagnar á þessu safni. Meðal sýningar-
muna eru fjórir þjóðhöfðingjabílar af
Lincoln gerð, sá glæsilegasti frá 1942
sem var í þjónustu Roosevelt forseta.
Sá þekktasti er samt sá sem Kennedy
sat í er hann var myrtur í Dallas árið
1963. Fleiri Lincolnbílar eru á safninu
ásamt glæsivögnum á borð við Dues-
enberg og Cadillac. Þama má fínna
þekkta sýningarbíla, Y-Job Buickinn
frá 1938 og LeSabre frá 1951 auk
ÞENNAN A-Ford keyrðu suður-amerískir feðgar nýlega yfir KENNEDY forseti fór sína feigðarför í þessúm Lincoln árið 1963.
hálfan hnöttinn. Við hlið hans er ein fjölmargra flugvéla á safninu.
CHRYSLER Airflow þótti of framúrstefnulegur árið 1934 og
féll ekki í kramið hjá bandarískum ökumönnum.
VOLKSWAGEN rúgbrauðið frá hippatimabilinu þekkja margir,
en með tilkomu þess komust húsbílar í alþýðueign.
FYRSTI fjöldaframleiddi bandariski bíllinn, Duryea árgerð 1896.
Notkun hvarfakúta í útblásturskerfum
bifreiða í Svíþjóð 1987-1995
Ljanúar
ár hvert
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
Fjöldi bifreiða
með hvarfakút
9.000
150.000
455.000
735.000
951.000
1.127.000
1.267.000
1.389.000
1.535.000
Hlutfall bifreiða
með hvarfakút
af eknum km
Hlutfall bifreiða
með hvarfakút
af fólksbílum alls
— 10
43% með hvarfakút
í SVÍÞJÓÐ eru 1,5 milljónir bíla, eða um 43% af bílaflotanum, búnir
hvarfakút. Bílafjöldinn í Svíþjóð var á síðasta ári 3,6 milljónir, þar af
voru 14% í eigu fyrirtækja og 86% í einkaeign. 490.000 bílar eru í eigu
fyrirtækjanna og þar af eru um 160.000 bílar til afnota fyrir starfsmenn
utan vinnutíma. ■
Mikil hlióarbelgja-
væðing að hefjast
MIKILL markaður er fyrir öryggisbúnað
í bíla og nýjasta viðbótin á því sviði eru
hliðarlíknarbelgir. Framleiðendur keppt-
ust við að hanna og framleiða hliðarlíkn-
arbelgi allt síðasta ár vegna þess að
fyrirsjáanleg er mikil eftirspurn eftir
þessum búnaði.
Bandaríski líknarbelgjaframleiðand-
inn TRW Vehicle Safety Systems í
Bandaríkjunum telur að bílaframleið-
endur muni setja 28 milljónir líknar-
belgja í bíla um allan heím á hveiju ári
upp úr næstu áramótum.
Volvo fyrstur
Volvo bauð fyrstur bílaframleiðenda
hliðarlíknarbelgja með 850 bílnum.
Sænska fyrirtækið Autoliv AB hannaði
belginn fyrir Volvo. Nú vonast fyrirtæk-
ið eftir því að geta nýtt sérþekkingu
sína á hliðarlíknarbelgjum til að auka
verulega markaðshlutdeild sína í Banda-
ríkjunum. Autoliv er eitt stærsta fyrir-
tæki á sínu sviði í Evrópu en er í sjö-
unda sæti í Bandaríkjunum hvað varðar
sölu. Mjög hörð samkeppni er framund-
an því allir stærstu líknarbelgjaframleið-
endur eru nú að hanna hliðarlíknar-
belgi, þ.á m. tvö stærstu fyrirtækin í
Bandaríkjunum, TWR og Morton Auto-
motive Safety Products. Á sama tíma
heldur markaðurinn áfram að stækka.
Mercedes-Benz, BMW og Volvo hafa
þegar kynnt hliðarlíknarbelgi í sínum
bílum og stóru bílaframleiðendurnir þrír
í Bandaríkjunum, Ford, GM og Chrysler
hyggjast gera hið sama. Ford hefur
reyndar þegar lýst yfir áætlunum í þá
veru og búist er við að GM búi Saturn
bíla og Cacillac hliðarlíknarbelgjum.
Allir helstu bílaframleiðendur hyggj-
ast setja hliðarlíknarbelgi í sína bíla
þrátt fyrir að árekstrarvörn í hurðum
og frauð sem tekur af mestu höggin í
hliðarárekstrum uppfylli nú þegar kröf-
ur sem gerðar eru um árekstran/arnir
í Bandaríkjunum. í fyrstu munu líklega
flestir bjóða upp á einn hliðarlíknarbelg
sem ver búkinn. Seinna verða kynntir
belgir sem einnig vetja höfuðið. í flest-
um tilfellum verða hliðarlíknarbelgir
fyrst í lúxusbílunum enda þótt slysat-
íðni sé lægri í stórum bílum en litlum.
Margir telja þó víst að hliðarlíknarbelg-
ir verði boðnir í litlum bílum þegar fram
líða stundir. ■
LEXUS kynnti sinn fyrsta jeppa á sýningunni, LX450 Iúxusjepp-
ann. Sala á jeppanum hefst vestanhafs um miðjan janúar og
verður hann seldur í 175 umboðum Lexus í landinu. Hann kost-
ar frá 47.500 dollurum.
ALÞJÓÐLEGA BÍLASÝNINGIN í DETROIT
Rafbílar og
hugmyndabílar
FJÖLDI nýrra bíla var frumsýndur
á alþjóðlegu bílasýningunni í Detroit
í síðustu viku. Sérstaka athygli vöktu
hugmyndabílar bandarísku framleið-
endanna og var Chrysler einna djarf-
ast á því sviði og lýsti því m.a. yfir
að tveggja sæta sportbíllinn Prowler
yrði fjöldaframleiddur. Umræða um
rafbíla var talsverð á sýningunni. Þó
þykir nú ljóst að ströng mengunar-
varnarlöggjöf bandarískra stjórn-
valda tekur ekki gildi í Kaliforníu
árið 1998, eins og áður hafði verið
ráðgert, en samkvæmt henni áttu
a.m.k. 2% af heildarbílasölu banda-
rískra bifreiðaframleiðenda í fylkinu
að vera rafbílar. Engu að síður til-
kynnti General Motors að það myndi
setja tveggja sæta rafbílinn EVl
næsta haust. Einnig sýndi GM pall-
bíl með rafvél og Impact fjölskyldu-
bílinn. ■
LHX hugmyndabíllinn frá Chrysler er fernra dyra lúxusstallbak-
ur. Með bílnum er gengið enn lengra í svokallaðri „cab-for-
ward“ hönnun, en helstu einkenni hennar er mikill halli á fram-
rúðu og hjólum er komið eins langt út á enda bílsins og mögu-
legt er. Allt fyrir meira innanrými.
GENERAL Motors ætla að setja EVl, tveggja sæta næsta rafbíl,
á markað næsta haust en hann verður seldur í gegnum Saturn
umboðin í Los Angeles og San Diego í Kaliforníu og Phoenix
og Tuscon í Arizona.
® NIPPARTS
Japanskir varahlutir
fyrir Japanska bíla
NP. VABAHIUTlg HF
SMÍÐJUVEGUR 24 C - 200 KÓPAVOGUR
GRÆN GATA.SÍMI 587 0240 FAX 587 0250
MERCEDES-Benz kynnti hugmyndabilinn AAVision. Hug-
myndabíllinn hefur mörg sömu útlitseinkenni og jeppinn sem
fyrirtækið hefur tilkynnt að það hefji framleiðslu á í verk-
smiðju sinni í Alabama í byrjun árs 1997.
CHRYSLER kynnti Dodge Intrepid ESX, sportlegan fjölskyldu-
stallbak sem er á hugmyndastigi. Dodge Intrepid ESX er hannað-
ur í Tæknimiðstöð Chrysler. Helsta nýjungin við bílinn er yfir-
byggingin sem er öll úr áli.
EIN stærstu tíðindin á sýningunni voru e.t.v. þau að Chrysler
hyggst fjöldaframleiða Prowler sportbílinn. Á myndinni eru t.v.
Robert J. Eaton, sljórnarformaður Chrysler, og Robert A. Lutz,
aðalforstjóri fyrirtækisins við Prowler.
Hjálparsveit skáta í Hafnarfirði hefur ákveðið að leita
eftir kauptilboðum í tvær Pinzqauer bifreiðar sveitarinnar.
1. Pinzqauer 6x6, árg. 1981, farþegar 10, kr. 1.200 þús.
2. Pinzqauer 6x6, árg. 1987, farþegar 10, kr. 2.500 þús.
Bílarnir eru framleiddir af dótturfyrirtæki Benz í Austurríki og eru t.d.
búnir sjálfstæðri fjöðrun, handvirkum driflæsingum, niðurfærslugír út í
hjól, sambyggðri driflínu, samhæfðum 5 gíra gírkassa og millikassa o.fl.
Allar nánari upplýsingar i sima 896 6996 eða á kvöldin i sima 565 1956.