Morgunblaðið - 16.01.1996, Blaðsíða 4

4 ÞRIÐJUDAGUR 16. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
SMIÐIR vinna nú við að reisa kanadísk einingahús
fyrir einstaklinga í Súðavík.
Zm
, j |i
S | 3 ... . •
‘■i*.'* i'1 ‘‘ aí - ■ jp'j®
afcg) .X*R
Morgunblaðið/Þorkell
GAFLAR eins hússins við Túngötu, sem eyðilögðust í snjóflóð-
inu. Súðavíkurhlíð í baksýn.
Við gleymum þeim aldrei
í dag er ár liðið frá því snjóflóðin féllu á
Súðavík og minnast Súðvíkingar þeirra fjórt-
án sem létust með bæna- og helgistund. í
samtali Helga Bjamasonar við Sigríði
Hrönn Elíasdóttur oddvita kemur fram að
uppbygging nýrrar Súðavíkur gengur vel
og að þorpið og íbúar þess hafa jafnað sig
ótrúlega vel eftir áfallið.
SVIPAÐ margir búa nú í
Súðavík og bjuggu í þorpinu
fyrir réttu ári þegar snjó-
flóðin féllu yfír kjama
byggðarinnar og Iögðu fjölda húsa í
rúst með þeim afleiðingum að fjórtán
Súðvíkingar létu lífið. í
dag búa 290 manns í
sveitarfélaginu og er
það ijórtán íbúum
færra en bjuggu þar
fyrir snjóflóðin. Til
sveitarfélagsins teljast
nokkrar sveitabyggðir
við ísafjarðardjúp sem
áður voru sjálfstæðir
hreppar. Á síðasta ári
fóru tveir sveitabæir i
eyði þannig að fækkun-
in hefur ekki öll orðið í
Súðavík sjálfri.
Nokkrar fjölskyldur,
meðal annars sumar af
þeim sem urðu fyrir
mesta missinum, fluttu
í burtu og hafa ekki
Sigfríður Hrönn
Elíasdóttir.
snúið til baka en annað fólk komið
í staðinn. Þar er einkennileg tilviljun
að enn vantar nákvæmlega jafn
marga og létust í náttúruhamförun-
um.
Sterkar rætur
„Það eru svo sterkar rætur sem
binda fólkið hér,“ segir Sigríður
Hrönn Elíasdóttir oddviti Súðavíkur-
hrepps þegar hún er spurð að því
hvað hún telji að valdi því að Súða-
vík hafi þó náð að jafna sig þetta
mikið þegar aðeins eitt ár er liðið frá
slysinu. Ekki voru allir bjartsýnir um
að áfram yrði byggð með svipuðu
sniði við Álftafjörð en Sigríður Hrönn
segist alla tíð hafa verð viss um að
hægt yrði að byggja upp þorpið og
haft Eyrardalssvæðið í huga frá
fyrsta degi. Vissulega hafí verið erf-
itt að takast á við þetta verkefni því
snjóflóðahætta hafi vofað yfir allri
byggðinni og allir íbúamir verið flutt-
ir á ísafjörð af öryggisástæðum.
„Ég vissi ekki hversu mikið myndi
fækka í byggðinni en hafði alla tíð
trú á að innfæddir Súðvíkingar
myndu snúa heim aftur,“ segir hún.
Hún segir að þó Súðavík sé norðar-
lega á Vestfjörðum sé staðurinn vel
settur í samgöngum, stutt frá ísafírði
og við þjóðleiðina frá ísafirði og suð-
Misstum sumarið
Snjóflóðin sem féllu (
á Súðavík kl. 6.25,
416. janúar 1995,
ur á land. „Hér er gott og vel rekið
atvinnufyrirtæki, Frosti hf., og næg
atvinna. Mannlíf er til fyrirmyndar
og mjög góður gmnnskóli. Þegar
þetta bætist við þær sterku rætur
sem fólk á hér á staðnum er ekki
skrítið þótt fólk vilji búa
hér áfram. Svo má ég
ekki gleyma allri þeirri
aðstoð sem Súðvíkingar
hafa notið, jafnt frá al-
menningi í landinu eins
og fram kom í lands-
söfnuninni, ríkisstjóm-
inni, sveitarfélögunum í
landinu, Færeyjum og
nágrönnum okkar hér á
Vestfjörðum. Við höfum
fengið hjálp til að hjálpa
okkur sjálf og ég tel að
það hafi riðið bagga-
muninn að við gátum
ráðist í að byggja allt
upp á nýtt,“ segir Sig-
ríður Hrönn.
Súðvíkingar
fara blysför til
að minnast
þess að eitt ár
er liðií frá frá
því er snjóflóð
féllu á Súðavík
Wm í(>4r*
• • .,,1.1......................

Snjóflóðanna minnst
í Súðavík
Sigríður Hrönn nefnir þrjá atburði
á uppbyggingartímanum sem mestu
máli skipti. Fyrsta skrefið var að fá
sumarhúsin svo íbúamir gætu aftur
flutt „heim“, ásamt flutningi skól-
ans. Hún segir að ísfirðingar hafí
tekið einstaklega vel á móti Súðvík-
ingum á sínum tíma. Hlúð hafí verið
að samfélagi Súðvíkinga þar og hald-
inn skóli. Það hafí þó verið hálfgert
verbúðalíf og fólki hafi ekki liðið vel
í því umhverfi til lengdar. Það hafi
því verið mjög mikilvægt skref að
fá sumarbústaðina svo hægt hafí
verið að flytja heim aftur og sameina
fjölskyldurnar. Við þetta hafi fólk
aftur fengið öryggistilfínninguna
sem það missti í snjóflóðunum og
raskinu sem á eftir fylgdi.
Ákveðið var að byggja nýja Súða-
vík í Eyrardalslandi enda gamla íbúð-
arbyggðin öll á hættusvæði gagnvart
snjóflóðum. Ríkisstjómin fjármagn-
aði gatnagerð og lagnir á nýja bygg-
ingalandinu. Segir Sigríður Hrönn
oddviti að framkvæmdir við bygg-
ingasvæðið sé annar áfanginn sem
hún vilji nefna á þessari leið. Þá
hafi þeir sem misstu hús sín í flóðun-
um og fengu þau bætt hjá Viðlaga-
tryggingu Islands getað hafist handa
við að koma sér upp nýju heimili.
EITT ár er liðið í dag, þriðju-
daginn 16. janúar, frá náttúru-
hamförunum í Súðavík en þá
létust 14 manns þegar snjóflóð
féll á byggðina.
Þess verður minnst í Súðavík
með því að farin verður blysför.
Safnast verður saman við kaup-
félagið kl. 17.30. Gengið verður
í blysför eftir Aðalgötu, upp
Höfðabrekku og Nesveg, að
Nesvegi 7, og þaðan gengið inn
Túngötu. Á þessari leið gefst
fólki kostur á að setja kertaljós
við grunna húsanna. Síðan verð-
ur gengið niður Grímsbrekku
og út Aðalgötu og safnast saman
á auðu svæði utan pósthúss og
neðan Túngötu. Þar verður
bænastund með sóknarprestin-
um, Magnúsi Erlingssyni, og lát-
inna minnst. Börnin úr grunn-
skólanum munu tendra þar 14
Ijós í minningu þeirra sem lét-
ust.
í kvöld kl. 21 verður helgi-
stund í kirkjunni.
Samkoma í Dómkirkjunni
í kvöld verður einnig sam-
koma í Dómkirkjunni og hefst
hún klukkan 20.30. Dagskránni
hefur verið valin yfirskriftin
„Lýs milda ljós“, sem sótt er í
sálm eftir Matthías Jochumsson.
Tónlist verður flutt, sr. Jakob
Ágúst Hjálmarsson flytur hug-
leiðingu og sr. Karl Valgarður
Matthíasson flytur ritningarorð
og bæn.
Aðrir hafi verið áfram í óvissunni.
Þvf hafí það verið afar merkur áfangi
þegar Alþingi breytti lögum um snjó-
flóð og snjóflóðavarnir þar sem sett-
ar voru reglur um uppkaup á húsum
á hættusvæðum. Búið er að skipa
nefnd til að fara yfir tillögur sveitar-
stjóma um uppkaup húsa og fiutning
gamalla.
„Við misstum sumarið til fram-
kvæmda og höfum verið í mikilli
óvissu. Það hefur verið unnið vel
fyrir okkur en þetta virðist bara
þurfa að taka þennan tíma, stjórn-
kerfið er svona svifaseint. Það verður
einnig að viðurkennast að við erum
að ryðja brautina, ekki hefur verið
gert ráð fyrir því að svona hlutir
gerðust. Það verður vonandi auðveld-
ara fyrir Flateyringa að koma í kjöl-
farið,“ segir Sigríður Hrönn.
Uppbygging nýrrar Súðavíkur
I Súðavík voru rúmlega 60 íbúðir
fyrir snjóflóðin. Nú er búið að út-
hluta lóðum fyrir 57 íbúðir af þeim
67 sem gert er ráð fyrir í fyrsta
áfanga nýrrar Súðavíkur. Þar er
búið í nítjan sumarbústöðum sem
settir vora upp til bráðabirgða. All-
mörg hús eru í byggingu og er þeg-
ar flutt inn í eitt þeirra. Vinnu er
langt komið við að færa fjögur timb-
urhús sem voru í byggingu í gamla
þorpinu en hafa nú verið flutt. Átta
íbúðir í verkamannabústöðum eru að
verða tilbúnar.
Þrír einstaklingar eru langt komn-
ir með byggingu nýrra einbýlishúsa
og hefur ein fjölskyldan þegar flutt
inn og hátt í tíu einstaklingar til við-
bótar hafa byrjað á húsum sínum.
Þá hafa þrjú eldri íbúðarhús, flest
byggð um 1930, verið flutt á nýja
bæjarstæðið og eftir er að flytja sjö
til viðbótar, meðal annars hús Sigríð-
ar Hrannar og ljölskyldu hennar.
Óvíst er hvort félagsheimilið verður
flutt.
Verið er að byggja við grunnskól-
ann fyrir söfnunarfé frá Færeyring-
um og Lionshreyfíngunni en skólinn
var fyrir á þessu örugga svæði. í
húsinu verður leikskóli og tónlistar-
skóli, auk grunnskólans, en sam-
rekstur þessara þriggja stofnana er
þróunarverkefni sem menntamál-
ráðuneytið styrkir. Sigríður Hrönn
er mjög spennt fyrir þessu verkefni.
Segir að meðal annars verði gerð
tilraun með að taka elstu börnin úr
leikskólanum inn í kennslu yngstu
grunnskólabarnanna.
Stóðst raunina
Oddvitinn segir að Súðvíkingum
líði furðanlega vel. „Fólk fékk strax
sálræna aðstoð og gat farið að vinna
úr tilfínningum sínum. Það hjálpar
fólki líka að geta farið að vinna fljót-
lega, taka þátt í daglega lífínu á
nýjan leik og aðstoða við uppbygg-
ingu þorpsins. Mér skilst að hafí
mikið að segja að hafa slík verkefni
með höndum. Margir neyðast til að
búa í húsum sínum í vetur og eiga
sumir erfitt með það.
Okkur leið öllum illa í október
þegar snjóflóðið féli á Flateyri. Það
var eins og að ýfa upp gömul sár
og margir endurlifðu hryllinginn frá
því í janúar, en þá kom í ljós hvað
fólk hafði náð að vinna vel úr reynslu
sinni og stóðst þessa raun. Sameigin-
legur missir okkar hefur hjálpað
okkur í gegn um erfiðleikana," segir
Sigríður Hrönn.
Hún er bjartsýn á framtíð Súða-
víkur. Segir að atvinnulífið sé gott
og hafi Frosti hf. skilað hagnaði tvö
síðustu ár. Aðeins húsnæðisskortur
takmarki fólksfjölgunina. Segist
Sigríður eiga von á hægfara fjölgun
á næstu árum, ekki neinum stökk-
breytingum, en að íbúarnir verði á
næstu árum fleiri en fyrir snjóflóð-
in.
TU minningar um hina látnu
Ekki hefur verið tekin ákvörðun
um það hvað gert verður við heil
hús, rústir og undirstöður húsa í
gömlu Súðavík. Sigríður Hrönn vill
láta jafna grunnana og fjarlægja
ónýt hús og koma gróðri yfír og er
það verk hafið. Heimilt verður að
nota heilu húsin á sumrin og segist
oddvitinn eiga erfitt með að sjá að
hægt verði að nýta þau öðruvísi en
að selja þau félagasamtökum sem
sumarhús. Afar erfítt sé að hafa eft-
irlit með notkun þeirra með öðru
móti.
Landslagsarkitekar vinna nú að
skipulagningu minningarreits um þá
sem létust í snjóflóðunum en hann
verður við Túngötu og Aðalgötu, á
því svæði sem mesta flóðið fór yfír.
Þar verður einmitt bænastund síð-
degis í dag í tilefni þess að ár er lið-
ið frá náttúruhamförunum.
Engin straumhvörf eru í Súðavík
í dag, þó að ár sé liðið frá náttúruhör-
mungunum. „Það er liðið ár og ár
er alltaf ár. En atburðurinn og minn-
ingin um þá sem létust verður alltaf
í huga okkar, við gleymum þeim aldr-
ei,“ segir Sigríður Hrönn Elíasdóttir
oddviti Súðvíkinga.