Morgunblaðið - 16.01.1996, Blaðsíða 18

18 ÞRIÐJUDAGUR 16. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERIIMU
FRÉTTIR: EVRÓPA
15.000 tonn af þorski við hitaskil í suðvestur Hallinu
„Gefur ekki tilefni
til að auka kvótann“
„AUKIN þorskgengd við landið er
vissulega jákvæð og gefur góðar
vísbendingar um að þorskstofninn
sé að ná sér á strik á ný. Hún gef-
ur hins vegar ekki tilefni til að
auka kvótann. Þó okkur hafi tekizt
að mæla um 15.000 tonn af þorski
við Halann, er það ekki svo mikið
að það ráði úrslitum, því veiðistofn-
inn er talinn um 600.000 tonn,“
segir Sigfús Schopka, fiskifræðing-
ur, í samtali við Verið.
Sigfús var í nýafstöðnum leið-
angri á þorskslóðina út af Vest-
fjörðum, en farið var eftir kantinum
frá Víkurál og yfir í Þverál. Þar
tókst í fyrsta sinn að beita berg-
málsmælingum á þorskinn og var
niðurstaða þeirra sú að um 15.000
tonn af þorski stæðu mjög þétt
saman í suðvestur Hallinu. Sigfús,
segir að til að hægt sé að koma
þessum mælingum við, verði fiskur-
inn að vera laus frá botni. Þorskur-
inn þarna þjappi sér saman við hita-
skil og haldi sér við botn á nótt-
unni en lyfti sér yfir daginn.
Þriðjungur orðinn
kynþroska
„Þetta var fallegur fiskur, mest
4 til 7 ára gamall og aldurdreifing-
in var í samræmi við fyrra mat
okkar og styrk árganga. Þetta er
því alíslenzkur þorskur, en enda
ekki von á neinum þorski frá Græn-
landi, þar sem þorskstofninn þar
er hruninn. Um þriðjungur af þessu
físki var orðinn kynþroska og fer
sá hluti þorsksins að síga suður á
við á hrygningarslóðina,“ segir Sig-
fús.
Sigfús segir eðlilegt að þorsk-
gengdin aukizt við landið vegna
þess hve veiðar hafi verið takmark-
aðar. Með aukinni fiskigegngd vaxi
afli einnig á sóknareiningu og því
virðist mönnum kannski að meira
sé af þorskinum en ella.
„Þessi mæling fyrir vestan verð-
ur þó ekki til að breyta ráðgjöf
okkar. Fleiri leiðangrar eru fram-
undan eins og togararallið í byijun
marz og að þeim loknum munum
við leggja fram tillögur okkar um
aflahámark, en tekin hefur verið
upp sú regla að veiða ekki meira
en fjórðung veiðistofnins á.r hvert.
Hann þarf því að stækka töluvert
frá því, sem nú er eigi að kom til
einhver kvótaaukning að ráði,“ seg-
ir Sigfús Schopka.
Rússar hóta veiðum á
ungsíld í Barentshafi
„RÚSSAR ættu að hefja veiðar á
ungsíld í Barentshafí til að tryggja
sér sinn skerf af norsk-íslenzku síld-
inni,“ segir Vladimir Torokhov, að-
stoðarframkvædastjóri sjávarút-
vegssamsteypunnar Sevryba í Mur-
mansk í samtali við rúsnneska blað-
ið Murmanskij Vjestnik. Torokhov
er ónægður með einhliða ákvörðun
Norðmanna um eigin síldarkvóta
án samráðs við nokkurt ríkjanna,
sem hlut eiga að máli við Barents-
haf og Noregshaf.
Norðmenn hafa einhliða ákveðið
að leyfilegt verði að veiða eina millj-
ón tonna af norsk-íslenzku síldinni
á þessu ári og að hlutur Norðmanna
verði 725.000 tonn. Færeyingar og
íslendingar hafa þegar mótmælt
því að Norðmenn ætli sér svo stór-
an hlut úr heildinni. Rússar hafa
hins vegar lítið tjáð sig um afstöðu
sína í málinu.
Þrátt fyrir að rússnésk stjórnvöld
hafi ekki gefið út opinberlega hver
afstaða þeirra til kvótaskiptingar-
innar er, er ljóst að ákvörðun Norð-
manna hefur komið illa við ýmis
rússnesk sjávarútvegsfyrirtæki.
Aðstoðarframkvæmdastjórinn í
stærstu sjávarútvegssamsteypu
veraldar, Sevryba í Murmansk, er
óánægður með að Norðmenn miði
kvótann og skiptingu hans við það
að síldin haldi sig nú að mestu inn-
an norskrar efnahagslögsögu, í það
minnsta sá hluti stofnins sem er
yfír þeirra lágmarksstærð, sem
heimilt er að veiða.
Þrýstingur á Norðmenn
„Fyrst ungsíldin heldur sig mest
innan lögsögu Rússlands, verða
Rússar að tryggja sér stærri hluta
af heildarkvótanum með því að
veiða síldina meðan hún heldur sig
innan lögsögu okkar,“ segir Torok-
hov. Hann viðurkennir að veiðar á
ungsíld í Barentshafí geti haft al-
varleg áhrif á vöxt og viðgang
þorskstofnsins, því hún sé mikilvæg
fæða fyrir þorskinn. Hann segir
einnig að hugsanlegar veiðar á ung-
síld séu ekki eini þrýstingurinn, sem
hægt sé að nota gegn Norðmönnum
í deilunni um síldina.
„Rússneskar útgerðir sem landa
þorski hjá norskum fiskverkendum
ættu að hætti því meðan Norðmenn
þijózkast við að skipta síldarkvót-
anum á réttlátan hátt. Fyrir nokkr-
um árum hefði aðstoðarfram-
kvæmdastjóri Sevryba verið í að-
stöðu til að tryggja slíkt löndunar-
bann svo fremi sem yfirmaður hans
væri því samþykkur. í dag eru tog-
ararnir í eigu margra smárra út-
gerða, sem taka sjálfar ákvarðanir
um það, hvar þær landa þorskinum,
í Rússlandi, Noregi eða öðrum lönd-
um. Því miður munu flestar útgerð-
irnar halda áfram að landa þorski
í Noregi þar sem þær fá hærra
verð fyrir aflann en í Rússlandi og
vegna þess að það borgar sig ekki
að fara alla leið til meginglands
Evrópu til að landa fiskinum," seg-
ir Torokhov.
Trésmíðavélar
Scheppach
sambyggöar vélar.
Þrautreyndar til
margra ára. Einnig
! sérbyggðar vélar.
Luren Optimake Lu
sambyggöar vélar.
Einstaklega vel hönnuð.
Laugavegi 29,
552-4320, fax 562-4346.
Norsaw 805 fjölnotasagir.
Braðlað í
utanríkisþjónustu ESB?
London. Reuter.
BREZKA vikuritið Sunday Ex-
press, sem hefur löngum haft
efasemdir um ESB-aðild Bret-
lands, hefur birt upplýsingar um
að 126 sendiráð og -skrifstofur
Evrópusambandsins um allan
heim kosti 15,6 milljarða ís-
lenzkra króna árlega. Hvert
sendiráð kosti því meira en 100
milljónir króna árlega og á ári
hveiju séu fimm ný sendiráð
opnuð. Blaðið greinir frá því að
sendiráð séu starfrækt í mörg-
um þriðjaheimsríkjum.
„Þetta er einmitt mál, sem
Evrópuþingið verður að taka til
athugunar," sagði fyrrverandi
utanríkisráðherra Bretlands,
Douglas Hurd, í samtali við blað-
ið. „Ef þingið eyddi meiri tíma
í að rannsaka mál af þessu tagi
með góðum árangri og kæmi
þannig í veg fyrir eyðslu, myndi
betra orð fara af því.“
David Howell, einn helzti tals-
maður brezka íhaldsflokksins í
utanríkismálum, sagði: „Þið haf-
ið flett ofan af tilraunum Bruss-
el til að byggja upp heimsveldi.
Eg vissi ekki að við hefðum
svona fjölmenna skrifstofu á
Fyi-eyjum.“
Sunday Express greindi frá
því að af sendiráðunum 126
væru níu á eyjum í Karíbahafi
og þeim fylgdu sendiherrar með
25 milljóna króna árslaun, glæsi-
bifreið og bílstjóra, íburðarmik-
inn embættisbústað og ríflegan
risnureikning. Sendiráð ESB í
þriðja heiminum gegna mörg
hver því hlutverki að hafa eftir-
lit með þróunaraðstoð, sem ESB
veitir tugum vanþróaðra ríkja í
Afríku, á Karíbahafi og Kyrra-
hafi.
Kohl reynir að eyða
áhyggjum af EMU
Frankfurt. Reuter.
HELMUT Kohl, kanzlari
Þýzkalands, reyndi um
helgina að eyða áhyggj-
um, sem ýmsir hafa nú
af framtíð áformanna
um Efnahags- og mynt-
bandalag Evrópu (EMU)
eftir að skýrt var frá því
að Þýzkaland hefði sjálft
ekki uppfyllt skilyrðin
fyrir þátttöku í EMU á
síðasta ári.
„Ég er þess fullviss
að Þýzkaland mun upp-
fylla öll skilyrði [Ma-
astricht-sáttmálans] um
stöðugleika," sagði Kohl
í viðtali við Welt am Sonntag.
Kanzlarinn lagði áherzlu á að
ákvörðun um það hvaða ríki ESB
yrðu stofnaðilar EMU árið 1999
yrði.tekin er hagtölur ársins 1997
lægju fyrir og ekki fyrr. Fréttir í
síðustu viku, um að fjárlagahalli
Þýzkalands hefði verið 3,6% af
landsframleiðslu á síðasta ári, hafa
hins vegar valdið því að margir
óttast nú um framtíð EMU, fyrst
fjölmennasta og efnahagslega
öfiugasta Evrópuríkið uppfyllir ekki
skilyrðin fyrir þátttöku. Samkvæmt
Maastricht-sáttmálanum má fjár-
lagahalli ekki vera meira en 3% af
VLF.
Otmar Issing, yfirhagfræðingur
þýzka seðlabankans, gagnrýnir í
viðtali við Der Spiegel undirbúning
ESB-ríkjanna fyrir EMU og segir
ólíklegt að þeim takist að samein-
ast um nógu stöðuga gjaldmiðils-
stefnu á þeim skamma tíma, sem
er til stefnu fram til 1999.
Theo Waigel fjármálaráðherra
sagði í útvarpsviðtali að óhyggilegt
væri að hvika frá markmiðum Ma-
astricht-sáttmálans. Slíkt myndi
aðeins valda aukinni spákaup-
mennsku á gjaldeyr-
ismörkuðum og
hækka gengi marks-
ins. Gengishækkun
myndi skaða efna-
hagslífið, einkum út-
flutning, íjárfesting-
ar og atvinnustig.
Forseti Evrópu-
þingsins, Klaus
Hánsch, sagði í við-
tali við þýzka ríkisút-
varpið að hann bygg-
ist ekki við öðru en
að EMU gæti tekið
gildi árið 1999, eins
og stefnt er að. „Ekk-
ert bendir til að við getum ekki
staðið við dagsetninguna," sagði
hann.
Raddir um frestun meðal
jafnaðarmanna
Sumir af forystumönnum stjórn-
arandstöðu jafnaðarmanna hafa
hins vegar krafizt þess að EMU-
áformunum verði enn slegið á frest,
vegna þess að ósennilegt sé að nógu
mörg ESB-ríki geti tekið þátt í
myntbandalaginu eftir aðeins þrjú
ár. Gerhard Schröder, flokksfor-
maður í Neðra Saxlandi, sagði í
viðtali við Berliner Morgenpost að
myntbandalag með aðeins fimm
ríkjum hefði enga kosti í för með
sér fyrir þýzka útflytjendur.
Edmund Stoiber, forsætisráð-
herra Bæjaralands, sagði í Neue
Presse að myntbandalagið ætti ekki
að verða „lítill klúbbur“.
Ýmsir hagfræðingar segja að of
snemmt sé að örvænta vegna frétta
af fjárlagahalla síðasta árs. Hins
vegar sé ljóst að Þýzkaland og önn-
ur ESB-ríki verði að halda á spöð-
unum í ríkisfjármálum, eigi EMU-
áformin að ganga eftir.
Fundur með Asíuríkjum undirbúinn
• E VRÓPU S AMB ANDIÐ
undirbýr nú leiðtogafund ESB-
ríkjanna með tíu Suðaustur-
Asíuríkjum í marz næstkom-
andi. Fundurinn verður haldin
í Bangkok og Asíuríkin eru
Thailand, Brunei, Kína, Indó-
nesía, Japan, Malasía, Filipps-
eyjar, Singapore, Suður-Kórea
og Víetnam. Fundurinn mun
meðal annars fjalla um aukin
pólitísk tengsl milli Evrópu- og
Asíuríkja, stóraukin viðskipti og
fjárfestingu, vernd mannrétt-
inda og lýðræðis, umhverfis-
vernd og samstarf í öryggismál-
um.
• EGYPTALAND og Evrópu-
sambandið hófu í gær nýja lotu
samningaviðræðna um aukaað-
ild Egyptalands að sambandinu.
Egyptar sögðust búast við erfið-
um viðræðum. Helzti ásteyting-
arsteinninn er aðgangur eg-
ypzkra landbúnaðarafurða að
Evrópumarkaðnum.
• SAMTÖK atvinnulífsins í
Bretlandi hafa birt niðurstöður
könnunar, sem sýnir að 75%
fyrirtækja eru hlynnt því að tek-
inn verði upp vestur-evrópskur
tími í Bretlandi. Tímamismunur-
inn milli Bretlands og megin-
landsins, sem er ein klukku-
stund, veldur margvíslegu óhag-
ræði í viðskiptum.