Morgunblaðið - 25.01.1996, Qupperneq 1

88 SÍÐUR B/C/D
20. TBL. 84. ÁRG.
FIMMTUDAGUR 25. JANÚAR 1996 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Rannsókn á meintum njósnum pólska forsætisráðherrans
Oleksy segir af sér
en segíst saklaus
Varsjá. Reuter.
JOZEF Oleksy, forsætisráðherra
Póllands, sagðist í gær myndu segja
af sér í kjölfar þess að saksóknarar
pólska hersins
kváðust hafa haf-
ið formlega rann-
sókn á ásökunum
á hendur Oleksy
um að hann hefði
verið njósnari
Rússa. Þá verða
einnig rannsak-
aðar meintar
njósnir tveggja fyrrum sendiráðs-
manna Rússa í Póllandi, sem Oleksy
er sagður hafa átt samskipti við.
Forsætisráðherrann heldur fram
sakleysi sínu og segir um ofsóknir
pólitískra andstæðinga sinna að
ræða.
„í nafni ríkishagsmuna hef ég
ákveðið að segja af mér,“ sagði
Oleksy í sjónvarpsávarpi í gær og
ítrekaði sakleysi sitt. Krafðist hann
þess að öll sönnungargögnin gegn
honum yrðu birt opinberlega og
fagnaði ákvörðuninni um rannsókn-
ina, kvaðst myndu svara öllum
spurningum saksóknara.
Búist er við breytingum á ríkis-
stjórn flokks Oleksys, Lýðræðislega
vinstribandalagsins, og Bænda-
flokksins en síðarnefndi flokkurinn
hefur krafist þess að fá stjórnar-
taumana í hendur. Munu viðræður
flokkanna heíjast á föstudag.
Krefjast kosninga
Lech Walesa, fyrrverandi forseti
landsins, bættist í gær í hóp þeirra
sem krefjast þess að boðað verði
til kosninga svo að leysa megi þann
hnút sem stjómin er komin í vegna
ásakananna á hendur Oleksy. Á
þriðjudag náði Walesa samkomu-
lagi við stærsta stjórnarandstöðu-
flokkinn, Frelsisbandalagið, um
myndun kosningabandalags.
Reuter
Reuter
SADIKA Ilarjuli, t.h., brast í grát er systir hennar, Izeta,
sagði henni að móðir þeirra hefði látist í síðustu viku.
Stefnuræð-
an mælist
vel fyrir
Washington. Reuter.
BILL Clinton, forseta Banda-
ríkjanna, virðist hafa tekist vel
upp með stefnuræðu sinni í
fyrrakvöld og honum tókst að
koma repúblikönum í nokkurn
bobba með því að leggja
áherslu á mál, sem þeir hafa
aðallega barist fyrir hingað til.
í ræðu sinni boðaði Clinton
minni ríkisafskipti, aukna bar-
áttu gegn glæpum og ólögleg-
um innflytjendum en kvaðst
jafnframt mundu vinna að því
að efla fjölskylduna og fjölga
tækifærum til mennta. Skoraði
hann á þingmenn að hefja sig
upp yfir flokkaríg og leysa fjár-
lagadeiluna með því að samein-
ast um það besta í tillögum
beggja flokka.
I skoðanakönnun ABC-sjón-
varpsstöðvarinnar að lokinni
ræðunni, kvaðst 51% styðja
stefnu Clintons en 28% voru á
bandi repúblikana. Á sama
tíma fyrir ári voru þessar tölur
50 á móti 50.
■ Boðaði öldtækifæra/17
í haldi
gamallar
konu
MÚSLIMAKONAN Sedika
Hajruli var föl og tekin er hún
ræddi við fréttamenn í gær en
þá voru aðeins liðnar nokkrar
klukkustundir frá því að hún
hafði verið leyst úr haldi Bosn-
íu-Serba. Saga Hajruli er
óvenjuleg, því hún var fangi
gamallar serbneskrar konu,
Tomaniju Kukricar, sem hugð-
ist skipta á Hajruli og dóttur
sinni, sem er fangi múslima.
Serbneskir lögreglumenn
rændu Hajruli af heimili henn-
ar í Sarajevo árið 1992 en áður
höfðu þeir tekið hana og eigin-
mann hennar til fanga. Ekkert
er vitað um örlög hans. Farið
var með Hajruli til gömlu kon-
unnar, sem bjó í hverfi Bosníu-
Serba í borginni, og átti að
láta hana í skiptum fyrir serb-
neska konu. Konan lokaði Hajr-
uli inni í kjallara húss síns og
þar dvaldi hún næstu þrjú árin.
„Tomanija var stundum góð og
stundum afar vond, þegar
henni varð hugsað til dóttur
sinnar... En þegar við fengum
okkur kaffi, drukkum við það
saman,“
segir Hajruli um samskipti sín
við „fangavörðinn“. Hún fékk
að fara út og viðra sig á dag-
inn og sat stundum úti í sól-
inni. A næturnar læsti hún að
sér af ótta við hermenn.
Hajruli vildi ekki ræða um
meðferðina en systir hennar
sýndi blaðamönnum blóðug
hár Sadiku, sem hún hafði
klippt af henni. Þá kom fram
að Hajruli hafði lést um 50
kíló í fangavistinni. Það
skyggði mjög á gleði Sadiku
Hajruli að ekkert hefur frést
af eiginmanni hennar, auk þess
sem móðir hennar lést í síðustu
viku.
Háttsettur ráðherra 1 Rússlandi óánægður með stefnu r íkisstj órnarinnar
Gagnrýnir að-
hald hjá ríkinu
Moskvu. Reuter.
HÁTTSETTUR ráðherra í Rúss-
landi, Oleg Soskovets, hvatti til þess
í gær að gerðar yrðu breytingar á
efnahagsstefnunni og sagði að gerð
hefðu verið þau mistök að reyna að
líkja í einu og öllu eftir vestrænni
hagstjórn. Soskovets er fyrsti að-
stoðarforsætisráðherra. Er hann
sagður gæta vel hagsmuna ráða-
manna í stórum iðnfyrirtækjum frá
sovétskeiðinu er flest eiga í vök að
veijast vegna umskiptanna til mark-
aðsskipulags.
í viðtali við /íar-Tass-fréttastofuna
sagði Soskovets að gera yrði grund-
vallarbreytingar á stefnunni og
stokka upp spilin í fjármálum ríkis-
ins. „Mörg mistök voru gerð þegar
umbótunum var komið á, ástæðan
var sú að sumir frammámenn reyndu
að líkja vandlega eftir stjómarháttum
í löndum markaðshyggjunnar hér í
Rússlandi án þess að taka tillit til
sérstakra aðstæðna hjá okkur,“ sagði
ráðherrann.
Ráðist að Tsjúbajs
Hann nafngreindi ekki frammá-
mennina en ljóst þykir að hann hafí
beint skeytum sínum að umbóta-
sinnanum Anatolíj Tsjúbajs. Hann
stjómaði einkavæðingu í Rússlandi
þar til í liðinni viku er hann sagði
af sér vegna harðrar gagnrýni Borís
Jeltsíns forseta. Forsetinn sagði
Tsjúbajs, sem hefur haft baráttuna
gegn verðbólgu að leiðarljósi, hafa
valdið eigendum sparifjár stórtjóni
og selt ríkiseignir hræódýrt.
Soskovets sagði ennfremur að
gengi rúblunnar hefði um of verið
bundið við Bar.daríkjadollar, hefði
þetta valdið útflutningsfyrirtækjum
miklum erfiðleikum, ekki síst í
málmvinnslu. Margir túlka ummæli
Soskovets svo að nú verði dregið úr
aðhaldi í fjármálum ríkisins, lögð
áhersla á hagvöxt með opinberum
aðgerðum og verndarstefnu.
Talið er að Jeltsín stefni að end-
urkjöri í júní. Hvetur hann nú til
þess að reynt verði með félagslegum
aðgerðum að lina þjáningar almenn-
ings vegna sársaukafullra umskipta
í efnahags- og stjórnmálum er hafa
m.a. valdið atvinnuleysi og glæpa-
fári. Hann átti hins vegar fund með
erlendum fjárfestum í vikunni og
fullyrti að ekki yrði horfið frá mark-
aðsumbótum.
Draumur
um palest-
ínskt ríki
TIL átaka kom í gær er ísraelsk-
ir hermenn hófu að rífa niður
byggingar á Vesturbakkanum,
sem þeir sögðu reistar í óleyfi
og reyndu Palestínumenn, m.a.
þessi gamli maður, að koma í veg
fyrir aðgerðirnar.
Ágætlega fór hins vegar á með
Yasser Arafat, nýkjörnum leið-
toga Palestínumanna, og Shimon
Peres, forsætisráðherra Israels,
á fundi þeirra í gær. Er Arafat
var inntur eftir þeim ummælum
sínum að hann sæi fyrir sér að
ríki Palestínumanna yrði að
veruleika innan 18 mánaða, sagði
hann: „Mér leyfist að láta mig
dreyma." Peres, sem stóð við
hlið hans, svaraði að bragði: „Ég
fellst á það sem draum.“
Gíslum
frá Dag-
estan
sleppt
Novogroznensky. Reuter.
TSJETSJENSKIR uppreisnar-
menn slepptu í gær 42 gíslum
sem þeir höfðu haft í haldi í
tvær vikur. Var fólkið að von-
um frelsinu fegið en flestir í
hópnum voru frá Dagestan.
Gíslarnir sögðu Tsjetsjenana
hafa farið vel með þá og einn
þeirra talaði um bræðralag
hópanna tveggja. Tjstjsenarnir
halda enn rússneskum lög-
reglumönnum sem þeir segjast
munu láta lausa í skiptum fyr-
ir Tsjetsjena í haldi Rússa.
Gíslarnir voru þreytulegir
er þeim var ekið í gulri rútu
út úr bænum Novogroznenskíj
þar sem þeir hafa verið í haldi
undanfarna daga. Rútan ók í
kjölfar bifreiða sem stjórn-
málamenn og trúarleiðtogar
frá Dagestan óku. Hundruð
Tsjetsjena höfðu safnast sam-
an við húsið sem gíslunum var
haldið í og hrópuðu þeir, „Guð
er mestur" og „Herinn burt“,
er gíslunum var ekið á braut.
Kvíða heimkomu
Hluti gíslanna var tekinn
höndum í Kísljar fyrir hálfum
mánuði er Tsjetsjenarnir létu
til skarar skríða en aðrir í
hópnum voru íbúar þorpsins
Pervomajskoje, þar sem rúss-
neski herinn gerði áhlaup á
skæruliðana fyrir viku. Flestir
sögðu að vel hefði verið farið
með þá í prísundinni og kvöddu
sumir gíslanna mennina sem
höfðu haft þá í haldi. Þá kváð-
ust nokkrir úr gíslahópnum
kvíða því að þeir yrðu úthróp-
aðir stuðningsmenn Tsjetsjena
og að það kynni að valda þeim
erfiðleikum við heimkomuna.