Morgunblaðið - 25.01.1996, Blaðsíða 15
MORGUNBLAÐIÐ
NEYTENDUR
FIMMTUDAGUR 25. JANÚAR 1996 15
Geymið kvittanir
í sex til tíu ár
FÓLK þarf að geyma kvittanir
sínar í sex ár komi upp sú staða
að skattayfirvöld vilji fá að sjá nót-
ur aftur í tímann.
Ragnar M. Gunnarsson forstöðu-
maður hjá eftirlitsstofu ríkisskatt-
stjóra segir að við gerð skattfram-
tals gildi sex ára regla. „Skattayfir-
völd hafa heimild til að taka upp
skattskil sex ár aftur í tímann og
þá þarf viðkomandi að leggja fram
gögn til staðfestingar þeim upplýs-
ingum sem hann gerir grein fyrir
á framtali sínu.“
Vöru- og þjónustukvittanir
geymdar í fjögur ár
- En hversu lengi þarf að geyma
kvittanir svo ekki sé hægt að
tvírukka um afborganir eða
greiðslu?
Sigríður Arnardóttir, lögfræðing-
ur Neytendasamtakanna, segir að
réttur manna byggist á reglum um
fyrningu, þ.e. hvenær krafa fyrnist.
morgunverðarborði, eftirmið-
dagskaffiboði, heilsuborði, tertu-
borði og barnaafmæli. Einnig
verður skipulögð skemmtidagskrá
fyrir alla fjölskylduna.
Keppnin hefst á laugardaginn
og lýkur um miðjan dag á sunnu-
dag. Þá eiga keppendur að hafa
bakað þriggja hæða tertu og gert
kransaköku og konfektsmástykki
auk borðskreytinga sem má
borða.
Dómnefndina skipa þrír köku-
skreytingarmenn, einn íslenskur
og tveir erlendir, framkvæmda-
stjóri Neytendasamtakanna og
einn listamaður. Þeir munu meta
kökur og skreytingar keppenda
meðal annars með tilliti til hug-
myndar og hönnunar, frumleika,
samræmingar milli skreytinga og
efnisvals, bragðs og faglegra
vinnubragða.
Faginu til framdráttar
Að sögn Hrannar Kristinsdótt-
ur, framkvæmdastjóra keppninn-
ar, hafa margir bakarar farið utan
til framhaldsnáms í kökuskreyt-
ingum á undanfömum ámm, en
ekki er hægt að fullmennta sig í
greininni hér heima. Islenskir
kökuskreytingamenn séu mjög
færir og gefi erlendum starfs-
bræðrum sínum ekkert eftir.
Þá segir Ragnar Hafliðason,
bakarameistari í Mosfellsbakaríi
sem á sæti í undirbúningsnefnd
keppninnar, að það hafí komið
mjög á óvart í fyrra, þegar keppn-
in var haldin í fyrsta sinn, hvað
kökuskreytingamennirnir eru fær-
ir.
„Það er okkar trú að svona
keppni sé faginu mjög til fram-
dráttar," segir Ragnar. Þá segir
hann að nú fyrir jólin hafí þrír
íslendingar brautskráðst sem
kökuskreytingamenn frá Dan-
mörku. Frammistaða þeirra þótti
svo góð að þeir fengu þijár rósir
af sex sem nemendum sem skara
fram úr eru veittar í tilefni út-
skriftarinnar.
„Það er mismunandi langur fyrn-
ingartími og fer eftir því um hvers
konar kröfur er að ræða.“
Sigríður segir að almenna reglan
sé fjögur ár þegar um er að ræða
keypta þjónustu eða vöru, s.s. raf-
magn, hita, hótelkostnað, flutnings-
gjöld og þjónustu iðnaðarmanna,
húsaleiga fellur hér einnig undir.
„Eftir fjögur ár er ekki í neinu til-
viki hægt að krefjast greiðslu og
því þarf viðkomandi ekki að geyma
kvittanir eftir þann tíma.“
Fyrning á skuldabréfi 10 ár
Aðrar reglur gilda um skulda-
bréf. Sigríður segir að þá fyrnist
krafan gagnvart skuldara á tíu
árum frá og með gjalddaga hverrar
afborgunar en gagnvart ábyrgðar-
manni á fjórum árum. Þegar kemur
að víxlum fyrnist krafan á þremur
árum gagnvart samþykkjanda víx-
ils en gagnvart ábyrgðarmanni á
einu ári.
Símnotendur
geta fengið
símreikning-
inn sundur-
liðaðan
SÍMNOTENDUM gefst nú kostur
á að fá sundurliðun yfir símtöl sín
utanbæjar og til útlanda og
væntanlega mun á næstunni verða
hægt að fá innanbæjarsímtöl sund-
urliðuð.
í sundurliðuninni kemur fram í
hvaða númer var hringt, að sleppt-
um tveimur síðustu stöfum, hve-
nær, hve lengi símtalið stóð og
fjöldi teljaraskrefa. Ekki er greitt
stofngjald fyrir þessa þjónustu en
ársfjórðungsgjald er 150 krónur
og gjald á símtal ein króna.
Þegar hægt verður að fá innan-
bæjarsímtölin sundurliðuð líka
verður kostnaðurinn sá sami, ein
króna fyrir hvert símtal. Sótt er
um þessa þjónustu skriflega á af-
greiðslustöðum Pósts og síma og
verða rétthafar símans að sækja
um sjálfir.
-----♦
Kísilsýra
í apótek
Silicol-kísilsýra sem Sjónvarps-
markaðurinn hefur selt síðastliðna
mánuði fæst nú í apótekum líka.
Kísilsýra er náttúrulegt bætiefni
sem á að virka gegn bijóstsviða,
vægum magasærindum, vind-
gangi, uppþembdum maga, niður-
gangi og harðlífi. Um er að ræða
fljótandi efni sem á meðal annars
að vernda og róa slímhimnur
þarma, einangra óæskileg að-
komuefni og gera þau óvirk og
styrkja bandvef í meltingarkerfinu.
Hampiðjan
styður
menntun
sjómanna í
Namibíu
HAMPIÐJAN hf. færði Sjávarút-
vegsskólanum í Walvis Bay í
Namibíu, Walvis Bay Maritime
School, nýlega tölvubúnað, troll-
líkön og fleira að gjöf. Verðmæti
tölvubúnaðarins er um 900.000
krónur og er hann gefinn til
minningar um Guðmund S. Guð-
inundsson, stofnanda Hamiðj-
unnar. Það var Gunnar Svavars-
son, forsljóri Hampiðjunnar, sem
afhenti skólastjóra Sjávarútvegs-
skólans, Dave Narburgh, gjöfina
í hófi, sem haldið var í skólanum,
en þar starfa 6 íslenzkir kennar-
ar á vegum Þróunarsamvinnu-
stofnunar Islands. Hampiðjan er
nú að hefja starfsemi alhliða
veiðarfæraþjónustu í Walvis Bay.
Guðmundur S. Guðmundsson
var fæddur í nóvember 1895 og
stofnaði hann Hampiðjuna ásamt
12 öðrum árið 1934. Gjöf Hamp-
iðjunnar er í tilefni þess að hund-
rað ár eru liðin frá fæðingu Guð-
mundar, sem lézt langt um aldur
fram í maí 1942.
Gunnar Svavarsson sagði við
afhendingu gjafarinnar, að mjög
mikilvægt væri fyrir Hampiðjuna
að taka þátt í því þróunar- og
uPPbyggingarstarfi, sem íslend-
ingar hefðu unnið í Namibíu á
undanförnum árum.
ÚR VERINU
Þróun skólans í
Walvis Bay er mjög
skammt á veg komin
og í frétt þaðan segir
að gjafir Hampiðj-
unnar muni koma að
nyög góðum notum,
þar sem ýmis bún-
aður, sem sjálfsagður
þykir í skólum á Is-
landi, sé fágætur í
Namibíu. Einn af
kcnnurum skólans
var á ferðinni á Is-
landi á dögunum og fékk skólinn
þá mikið af búnaði frá fyrirtæly-
um og einstaklingum að gjöf. Var
hann fluttur til Namibíu með
Seaflower, flaggskipi Seaflower
GJÖFIN afhent.
Gunnar Svavarsson,
forsljóri Hampiðj-
unnar og Dave Nar-
burgh, skólastjóri
Sjávarútvegsskólans
í Walvis Bay.
GUÐMUNDUR S.
Guðmundsson, einn
stofnanda Hampiðj-
unnar.
Whitefish Corp. Kennarar við
skólann, Walvis Bay Maritime
School, kunna öllum þeim, sem
hönd lögðu á plóginn beztu þakk-
ir fyrir.
Morgunblaðið/Gunnar Hallsson.
DAGRÚNIS hefur nú hafið veiðar á ný eftir langt stopp vegna vélarbilunar. Skipið er nú gert út á rælyu.
Dagrún til veiða á ný
eftír 12 mánaða stopp
Bolungarvík. Morgunblaðið.
TOGSKIPIÐ Dagrún IS landaði hér
í Bolungarvík í vikunni 40 lestum
af rækju eftir sjö daga veiðiferð,
en skipið var í sinni fýrstu veiðiferð
eftir gagngerar endurbætur. Eitt
ár er síðan aðalvél skipsins brotn-
aði og hefur það síðan verið bundið
við bryggju hér í Bolungarvík.
Dagrún ÍS var í eigu Einars
Guðfinnssonar hf. en.það fyrirtæki
lét smíða skipið í Frakklandi árið
1974. Eftir gjaldþrot Einars Guð-
finnssonar hf. var stofnað almenn-
ingshlutafélagið Ósvör hf. sem
keypti skipakost þrotabúsins, mb.
Dagrúnu og mb. Heiðrúnu.
Eftir að Bakki hf. í Hnífsdal
keypti meirihluta í útgerðarfyrir-
tækinu Ósvör hf. var tekin sú
ákvörðun að skipta um vél í Dag-
rúnu og búa skipið út til rækju-
veiða.
Keypt uppgerð aðalvél
Keypt var uppgerð 2.000 hest-
afla vél af gerðinni Deutz árgerð
1986 sem hafði 3.500 keyrslutíma
en gerð upp og reynslukeyrð af
Deutz í Þýskalandi. Þá var vindu-
kerfí fýrir grandara endurnýjað,
búið vökvavindum sem áður voru
rafknúnar.
Rafkerfí skipsins var endurnýjað
að mestu, m.a. skipt um aðaltöflu,
tækjabúnaður í brú var endurnýjað-
ur að mestöllu leyti. Þá var sett
niður vinnslukerfi fyrir ferskrækju
á millidekk.
Skipasmíðastöðin á ísafirði í
samvinnu við Vélsmiðjuna Mjölni í
Bolungarvík og Vélsmiðjuna í Bol-
ungarvík sá um alla málmiðnaðar-
vinnu en Örgjafínn hf. annaðist
rafmagnsvinnuna.
Kostnaður um
70 miiyónir króna
Kostnaður við þessar endurbætur
á skipinu er rúmar 70 milljónir
króna. Skipstjóri á Dagrúnu er
Guðmundur Bárðarson en í hans
forföllum var Pétur Birgisson stýri-
maður með skipið í þessari fyrstu
veiðiferð skipsins eftir endurbætur.
Að sögn Sævars Birgissonar út-
gerðarstjóra Ósvarar hf. er ætlunin
að gera Dagrúnu og Heiðrúnu út á
ferskrækjuveiðar en þar sem Dag-
rún var frá veiðum allt sl. ár verður
skipið að afla nokkurra hundraða
tonna af þorski til að viðhalda afla-
heimildum sínum.
Línuskipin veiða
fyrir vinnsluna
Þá gerir Ósvör hf. út línuveiðiskip-
in'Vin ÍS sem búinn er beitingarvél
og Flosa IS sem er á landróðrum.
Afli þessara báta hefur verið mjög
góður það sem af er vertíðinni. Með
vorinu verður ráðist í endurbætur á
mb. Flosa þar sem byggt verður
yfir skipið og skipt um brú.
Sævar sagði að ætlunin væri að
láta línuveiðiskipin annast hráefnis-
öflun fyrir frystihúsið en það tekur
til starfa í næsta mánuði eftir viða-
miklar endurbætur.