Morgunblaðið - 01.02.1996, Síða 18

18 FIMMTUDAGUR 1. FEBRÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR: EVRÓPA
ERLEIMT
Danir hrinda
Hvítbók ESB í
framkvæmd
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
DANMÖRK hefur fyrst ríkja Evr-
ópusambandsins hrint í framkvæmd
öllum þeim evrópsku lögum og regl-
um, sem Hvítbók framkvæmda-
stjórnar ESB frá 1985 mælir með.
í samtali við Morgunblaðið sagðist
Niels Helveg Petersen utanríksráð-
herra Dana vera stoltur af frammi-
stöðu Dana, en ekki gleddist hann
síður yfír hver mörg lönd væru langt
komin í þessum efnum.
Hvítbókin var á sínum tíma kennd
við Jaques Delors formann fram-
kvæmdastjórnar ESB. Tilgangur
hennar var að leggja línur að þróun
til að styrkja innri markað sam-
bandsins og efla samkeppnisstöðu
landanna.
Danir höfðu forskot
Helveg Petersen sagði að þegar
bókin kom út á sínum tíma hefði
verið mikill munur á milli einstakra
landa á þeim sviðum, sem bókin
spannar og Danir þá þegar haft for-
skot. Nú hefðu Danir uppfyllt tak-
mörk hennar, en það gíeðilega væri
að mörg önnur lönd væru einnig
mjög nálægt því.
Finnar biðja ESB
að lækka launin
Helsinki. Reuter.
FINNSK stjórnvöld hafa farið
þess á leit við framkvæmdastjórn
Evrópusambandsins að hún at-
hugi hvort hún geti lækkað laun
þeirra Finna, sem skipa stöður
æðstu embættismanna hjá Evr-
ópusambandinu. Þessi beiðni er
sett fram í framhaldi af því að
upplýst hefur verið að embættis-
mennirnir hafa hærri laun en
finnski forsætisráðherrann.
Að sögn Vesa Rantala, embætt-
ismanns á starfsmannaskrifstofu
finnska fjármálaráðuneytisins,
telja menn launin hjá ESB há og
ekki í samræmi við áherzlu ráðu-
neytisins á sparnað. Rantala bætir
við að laun í Finnlandi séu í mörg-
um tilvikum lægri en í öðrum
Evrópuríkjum.
Á hærri launum en
forsætisráðherrann
Hæst settu embættismenn Evr-
ópusambandsins hafa um 50 til
70 þúsund finnsk mörk í mánað-
arlaun, eða 735.000 til 1.029.000
íslenzkar krónur. Það er talsvert
meira en mánaðarlaun Paavos
Lipponen forsætisráðherra, sem
fær 44.900 mörk í laun, eða um
660.000 krónur.
Von um þykkt launaumslag olli
því að 700 Finnar sóttu nýlega
um húsvarðarstarf hjá Evrópu-
sambandinu í Brussel. „Það varp-
ar Ijósi á ástandið," segir Rantaía.
Meinhluti andvígur EMU
Hamborg. Reuter.
FJORIR af hverjum fimm Þjóðverj-
um eru á móti áformunum að koma
á sameiginlegum evrópskum gjaldm-
iðli árið 1999 samkvæmt skoðana-
könnun er birt var í vikuritinu Die
Woche í gær.
Samkvæmt könnuninni, er fram-
kvæmd var af Forsa-stofnuninni, eru
43% Þjóðverja alfarið á móti áfor-
munum sem slíkum en 41% telja að
fresta eigi tímasetningunni. Einungis
tíu prósent sögðust vera hlynntir því
að áfram yrði stefnt að því að taka
upp „Evró“-myntina árið 1999.
Verkamenn og félagar í stéttar-
félögum voru áberandi andvígir
EMU-áformunum og sögðust 55% í
þeirra hóp vera á móti peningalegum
samruna og 45% vildu fresta honum.
Hins vegar sögðu 63% vera þeirrar
skoðunar að ekki ætti að breyta skil-
yrðunum fyrir þátttöku í peningalega
samrunanum. Einungis 14% vildu
taka upp vægari skilyrði.
Pan American
í loftið að nýju
New York. Reuter.
Breska þingið
Vilja
hærra
kaup
London. Reuter.
UM HELMINGUR breskra
þingmanna hefur hafið baráttu
fyrir kauphækkun.
Breskir þingmenn fá 34.085
sterlingspund (rúmiega 3,4
milljónir ísl. kr.) í árslaun.
291 þingmaður af 651 úr
öllum flokkum skrifaði undir
ályktun um að nefnd, sem John
Major forsætisráðherra skipaði
til að kanna ástandið í opinbera
geiranum, rannsaki sérstak-
lega laun þingmanna.
í ályktuninni var ekki nefnd
upphæð, en nefnt er að tvöfalda
laun þingmanna og þrefalda
laun ráðherra.
Að sögn sjónvarpsstöðvar-
innar Sky fá þeir auk launa
árlega 43 þúsund pund (rúm-
lega 4,3 milljónir króna) til að
reka skrifstofur sínar, 15 þús-
und pund (rúmlega 1,5 milljón-
ir króna) í ferðakostnað og 11
þúsund pund (rúma 1,1 milljón
króna) til viðbótar séu kjör-
dæmi þeirra utan London.
í Evrópusambandinu eru
laun þingmanna lægri á Grikk-
landi og Spáni. Hér á landi er
þingfararkaup alþingismanns
rúmar 2,3 milljónir króna á ári.
PAN AMERICAN flugfélagið hefur
verið endurreist með bækistöð í
Miami, fjórum árum eftir að rekstri
þess var hætt vegna fjárhagserfið-
íeika. Innanlandsflug verður tekið
upp í sumar og samvinnu komið á
við erlend flugfélög að sögn for-
ráðamanna nýja félagsins.
Martin Shugrue, einn fyrrverandi
framkvæmdastjóra Pan Am sem
hefur verið skipaður forstjóri fé-
lagsins, sagði á blaðamannafundi
að Pan Am mundi bjóða lág far-
gjöld og byggja á fornri frægð og
gömlum arfi félagsins, sem var
brautryðjandi í millilandaflugi og
hafði orð fyrir góða þjónustu um
áratuga skeið.
Sérfræðingar segja að nafn Pan
Am sé félaginu gulls ígildi og fyrir-
ætlanir þess um lág fargjöld og
samstarf við alþjóðleg flugfélög
skynsamlegar. Þó telja þeir að fé-
lagið muni mæta harðri samkeppni.
Flug milli stórborga
Pan Am hyggst bjóða flug án
millilendinga milli stórborganna
New York, San Francisco, Los Ang-
eles, Chicago og Miami.
Shugrue sagði að Pan Am stefndi
að lágum kostnaði og fargjöldum
og til dæmis yrði boðið upp á tví-
ferð á fyrsta farrými frá New York
til Los Angeles fyrir 600-700 doll-
ara (39.600-46.200 ísl. kr.) og al-
menn fargjöld fyrir 500 dollara (33
þús. ísl. kr.) eða lægra verð.
Félagið hefur tryggt fjármögnun
upp á 30 millj. dollara (1,9 milljarða
ísl. kr.) og þar af eru 20 millj. doll-
ara (1,3 milljarða ísl. kr.) frá eink-
afjárfestum og 10 millj. dollara (660
millj. ísl. kr.) frá Frost Hanna Merg-
ers Group Inc. í Boca Raton í
Florida. Pan Am samþykkti á
mánudag að sameinast Frost
Hanna og stofna nýtt fyrirtæki, Pan
American World Airways Inc.
Fv. sendiherra hér formaður
Meðal annarra fjárfesta eru
Charles „Chuck“ Cobb, kaupsýslu-
maður á Florida og fyrrverandi
sendiherra Bandaríkjanna á Jslandi,
sem keypti nafn Pan Am og hið
fræga fyrirtækismerki 1993. Cobb
leggur fram 2,7 milljónir dollara
(178 millj. ísl. kr.) og verður stjórn-
arformaður.
Shugrue sagði að Pan Am ætti
í viðræðum um tengsl við fimm til
sex flugfélög í Evrópu og Róm-
önsku Ameríku. Félagið hefur sam-
ið um leigu á þremur Airbus A300
breiðþotum og hyggst bæta við að
minnsta kosti fimm þotum áður en
fyrsta starfsári þess lýkur.
Reuter
TYRKNESKIR hermenn hverfa brott frá eynni Imia/Kardak í Eyjahafi eftir að samkomulag náð-
ist um að Grikkir og Tyrkir kveddu hermenn sína þaðan. Deila blossaði upp um eyna í fyrradag.
Dregur úr viðsjám Grikkja og Tyrkja í Eyjahafi
Gnkkir fella fána á
umdeildu eyðiskeri
London, Ankara, Aþenu. Reuter.
GRIKKIR brutu odd af oflæti sínu
í gær er þeir féllust á að fjarlægja
fána sinn af eyðiskeri í Eyjahafi.
Þar með dró úr spennu milli Grikkja
og Tyrkja sem sent höfðu flotadeild-
ir að skerinu sem þá greinir á um
hvoru ríkinu skuli tilheyra. Deilan
leystist fyrir milligöngu Richards
Holbrookes, samningamanns
Bandaríkjanna.
Samningaumleitanir Bandaríkja-
manna stóðu fram undir morgun í
gær. Féllust ríkisstjórnir bæði
Grikklands og Tyrklands á að draga
ekki fána að húni á eyðiskerinu,
sem er miili grísku eynnar Kalymn-
os og tyrknesku strandarinnar.
Grikkir hafa haft fána uppi á
skerinu sem þeir kalla Imia og er
hluti af Tylftareyjaklasanum sem
ítalir afsöluðu Grikkjum árið 1947.
Tyrkir kalla klettinn Kardak og
hafa aldrei viðurkennt umráðarétt
Grikkja yfír honum en við stríði
ríkjanna lá árið 1987 vegna deilu
um málmvinnsluréttindi í Eyjahafi.
Deilan um eyðiskerið blossaði
upp í fyrradag þegar tyrkneskur
blaðamaður fór þangað og felldi
grískan fánann en dró þann tyrk-
neska að húni í staðinn.
Grikkir auðmýktir
Grikkir sendu víkingasveit til
eynnar í fyrradag og hét ríkisstjórn
Costas Simitis forsætisráðherra að
gríski fáninn yrði þar við hún til
frambúðar. Þykir mörgum Grikkj-
um því að þeir hafi verið auðmýktir.
Herskip Grikkja og Tyrkja tóku
að sigla á brott í gærmorgun og
fór brottfiutningurinn fram undir
eftirliti bandarískra fulltrúa. Bill
Clinton Bandaríkjaforseti ræddi við
leiðtoga ríkjanna í fyrradag og
eggjaði þá lögeggjan um að finna
friðsamlega lausn deilunnar um
skerið. Tók Holbrooke síðan til
óspilltra mála og var í stöðugu
símasambandi við stjórnir beggja
ríkja fram undir morgun í gær.
Holbrooke mun á næstu vikum
freista þess að finna lausn á deilu
Grikkja og Tyrkja um Kýpur áður
en hann hverfur til fyrri starfa við
íjárfestingabanka á Wall Street í
New York. Hann var sagður höf-
undur friðarsamninganna í Bosníu.
Ciller styrkist í sessi
Tansu Ciller forsætisráðherra
Tyrklands lýsti sigri í deilunni þar
sem Grikkir hefðu verið knúnir til
að fjarlægja fánann af skerinu og
einnig draga til baka víkingasveit
sem gekk þar á land í fyrradag.
Ciller þykir hafa styrkt stöðu sína
heima fyrir verulega með lausn
deilunnar og kann það að flýta fyr-
ir tilraunum til að mynda þar starf-
hæfa meirihlutastjórn.
Gríska stjórnin sætti harðri
gagnrýni stjórnarandstöðunnar sem
krafðist þess að hún segði af sér.
„Brottkvaðning grískra hersveita
og að fella gríska fánann jafngildir
landráðum," sagði Miltiadis Evert
leiðtogi hægriflokksins Nýtt lýð-
ræði. I gærkvöldi átti að fara fram
atkvæðagreiðsla um traustsyfirlýs-
ingu við stjórn Costas Simitis. Sú
atkvæðagreiðsla var ákveðin vegna
valdatöku stjórnarinnar síðustu
viku en ekki vegna deilunnar.