Morgunblaðið - 01.02.1996, Síða 23

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 1. FEBRÚAR 1996 23
LISTIR
Lista-
verk til
útlána
MYNPLIST
Norræna húsið —
a n d d y r i
NORRÆN GRAFÍK
Opið rúmhelga daga frá 9-19. Sunnu-
daga 12-19 til 4. febrúar. Aðgangur
ókeypis.
UNDANFARIÐ hefur staðið yfir
sýning á brotabroti grafíkmynda,
sem listlánadeild bókasafns Norræna
hússins hefur viðað að sér frá stofn-
un 1976, og og stendur fólki til boða
í lengri eða skemmri tíma. Það er
vert að vekja athygli á þessari sér-
stöku starfsemi hússins, því að svo
virðist sem færri nýti sér hana en
skyldi, miðað við allan þann fjölda
verka sem forsvarsmenn bókasafns-
ins hafa keypt eða listamenn hafa
gefið til hússins. Vera má einnig að
það stafi af ókunnugleika eða feimni
fólks við að hagnýta sér þjónustuna,
í öllu falli má sjá gnægð mynda sem
skipulega er raðað upp við lágu vegg-
skotin til hægri umhverfis ganga
bókasafnsins.
Helst er það gagnrýnisvert hve
erfitt og tímafrekt er að nálgast
myndirnar, því það er töluvert verk
að grúska í þeim, en á því væri
mögulegt að ráða bót með því að
láta gera skrá yfir alla eignina, sem
fólk gæti flett í og þannig gert sér
ljósa grein fyrir hverri einstakri
mynd, stærð hennar, aðferð í út-
færslu, fjölda lita og eintaka, hvenær
hún var gerð, ásamt upplýsingum
um höfundinn. Jafnframt væri
mögulegt að gera skrána þannig úr
garði að auðvelt sé að auka við hana
frá ári til árs. Skrána væri svo hægt
að senda um allt land og bjóða mynd-
irnar til láns sem hlyti svo að skapa
meiri hreyfingu á útlánastarfsemina.
Gæfi einnig möguleika á því að varð-
veita safnið annars staðar en í sjálfu
bókasafninu og um leið stækka það.
Grafík er vinsælt listform á Norð-
urlöndum og sér venjulegt fólk hér
möguleika á að nálgast list þekktra
listamanna án mikilla fjárútláta. Og
þeir eru margir listamennirnir sem
vinna í miðlinum, sem sjá í honum
kjörinn vettvang til að fjölfalda, út-
breiða og auglýsa list sína. Hinir
miklu norrænu málarar eins og t.d.
Edvard Munch notfærðu sér hann
óspart, enda áttu þeir erfitt með að
líta á málverk sín sem söluvöru og
yfirfærðu því hugmyndir sínar í graf-
ík, jafnframt endurnýjuðu þeir list-
formið og hér var Munch stórtækur.
Þróunin hefur verið þannig, að
fleiri og fleiri hafa sérhæft sig í
miðlinum og er svo er komið, er til
mikill ijöldi listamanna á Norður-
löndum, sem hafa hann að aðalvett-
vangi. Einhvern veginn eiga þeir þó
erfiðara með að endurnýja hann en
stóru málararnir í Evrópu áður,
nema með því að fjarlægjast kjarna
hans, leita út frá honum, en það er
allt annað mál.
Verk þeirra sem uppi hanga á
veggjum anddyrisins eru þó mjög
sígiid í vinnslu, jafnvel sáldþrykkið
er lífrænna en margt sem fram hef-
ur komið í miðlinum seinna og teng-
ist alfarið filmu- og ljósmynda-
tækni. Hér vil ég helst nefna nokkr-
ar þær myndir er úr skera um lífræn
vinnubrögð er segja má að efnið og
miðillinn andi, svo sem sáldþrykkið
„Regn“ (1) eftir Juhani Linnovara
(Finnl., f.1934), sem er þó ekki allt-
of einkennandi fyrir list hans. Það
eru þó allar þtjár myndir félaga
míns frá grafíska skólanum við aka-
demíuna í Höfn forðum daga, Ras-
musar Nellemann (Danm., f. 1923),
og er sá mikli listamaður að mínum
dómi best kynntur með myndinni
„Verkpallar" (6). Nellemann hefur
þó gert mun voldugri verk og geta
má þess að hann er einnig frábær
og nafnkenndur hönnuður listrænna
frímerkja. Þá iðar akvatintan „Mýr-
lendi" John Söraune (Nor., f.1940)
af fíngerðu lífi, og gef ég hinum
sérstæðu og næmu vinnubrögðunum
háa einkun. Svíarnir Sten Lunds-
tröm og Ulf Trotzig (f.1935) eru
áberandi tæknilegir í sáldþrykkjum
sínum, en dúkristur fulltrúa Islands,
Jens Kristleifssonar (f.1940), eru
mjög lífrænt útfærðar.
Þótt val verka sé tilviljanakennt
og mætti vera metnaðarfyllra, er sú
kynningarstarfsemi sem Bókasafn
Norræna hússins stendur að mikils-
verð, og það hlýtur að varða öllu.
Bragi Ásgeirsson
TG-1828
Klifurstigi Deluxe
* Tölvumælir
* Stillanleg hæð fyrir hendur
* Mjög stöðugur
Verð 31.460.
Nú 22.022.
TG-702 PM
Þrekhjól m. púlsmæli
★ Tölvu-púlsmælir
★ Newton þyngdarstillir
★ Breitt, mjúkt sæti
Verð Z6.306.
NÚ 18.414.
Opið laugardaga kl. 10-14 (E
SKEIFUNNI 11, SÍMI 588 9890.
JANUARTILBOÐ
TONIC braktaki
Póstsendum
um land allt