Morgunblaðið - 04.02.1996, Blaðsíða 16

16 E SUNNUDAGUR 4. FEBRÚAR 1996
FJOLSKYLDUFJARMAL
ÆT
Avöxtun í fortíð segir
lítið um framtíðina
UPPLÝSINGAR um ávöxtun í
fortíð inni veitir aðeins upp-
lýsingar um liðinn tíma en er ekki
vísbending um hvaða ávöxtun fáist
í framtíðinni. Fólk er ekki að kaupa
sig inn í sömu ávöxtun og einhver
ákveðinn sjóður hefur gefið í fortíð-
inni með því að leggja fé sitt í
þann sjóð. Gengi verðbréfa getur
lækkað alveg eins og það getur
hækkað," segir Kristján Guð-
mundsson, markaðs stjóri Lands-
bréfa. „Það er sérstaklega mikil-
vægt að einblína ekki á skamm-
tímaávöxtunartölur þar sem ávöxt-
un tii skamms tíma er t.d. mjög
viðkvæm fyrir gengisbreytingum,"
segir Kristján.
„Fólk sem er að hugsa um að
hefja sparnað eða velta því fyrir
sér möguleikunum á að ávaxta
eignir sínar á að sækja sér faglega
og einstaklingsbundna ráðgjöf sem
getur ekki orðið markviss nema
sem mestar upplýsingar um hagi
og þarfír viðkomandi liggi fyrir.
Aðeins þannig er hægt að taka
mið 'af aðstæðum hvers og eins,“
segir Kristján.
Kristján segir að skynsamleg
ákvörðun um fjárfestingu byggist á
því að tekið sé tillit til þeirra eigna
sem fyrir eru. Stundum geti verið
ástæða til að breyta samsetningu
þeirra, slíkt geti til dæmis oft. átt
við þegar fólk kemst á miðjan ald-
ur, böm flytja að heiman og hús-
næðisþörfín er ekki hin sama og
áður.
Heildarfjárhæð peningalegra
eigna hafi líka mikil áhrif á val
sparnaðarleiða, sérstaklega varð-
andi spurningar um hve langur
binditími fjárestingar er valinn og
hve mikla áhættu sparifjáreigand-
inn þoli og sé reiðubúinn að taka.
Ólíkar sparnaðarleiðir geta hent-
að fólki á ólíkum aldri. Að öðm jöfnu
segir Kristján það henta yngra fólki
betur að fjárfesta til lengri tíma þar
sem það er oftast betur í stakk
búið til að taka áhættu og mæta
sveiflum en þeir sem komnir em á
efri ár.
Þess vegna sé oft hyggilegt að
draga úr vægi áhættumeiri verð-
bréfa og auka vægi spamaðar sem
gefur jafna og stöðuga ávöxtun
þegar aldurinn fer að færast yfír.
MORGUNBLAÐIÐ
Þá verði að hafa í huga að saman-
burður á spamaðarleiðum sé aðeins
raunhæfur þegar tekið hefur verið
tillit til skattlagningar en eins og
kunnugt er hljóta mismunandi
spamaðarform mismunandi skatta-
lega meðferð.
Verðbréf með ríkisábyrgð eru t.d.
eignarskattsfijáls og sem kunnugt
er fæst afsláttur á tekjuskatti með
kaupum á hlutabréfum í viður-
kenndum hlutafélögum enda sé um
að ræða aukna fjárfestingu til að
minnsta kosti 3 ára.
Þá segir Kristján Guðmundsson
að þættir á borð við fjölskylduhagi,
tekjur, heilsu, smekk, reynslu af
verðbréfaviðskiptum og afstöðu til
áhættu skipti máli varðandi það
með hvaða spamararleið hann
mæli, svo og ráðstafanir og staða
viðkomandi í húsnæðis-, trygginga-
og lífeyrismálum. „Þetta eru þættir
sem mennþurfa að gefa sér góðan
tíma til að skoða í samráði við ráð-
gjafa,“ segir Kristján.
Því eldri því meira laust fé
Hann segir að við ráðgjöf um
fjárfestingu megi segja að byggt
sé á tveimur grannþáttum, áhættu-
dreifíngu og sveigjanleika. Með
áhættudreifngu er átt við að eignum
sé dreift á fleiri en einn stað, þann-
ig að mögulegt sé að láta betri fjár-
festingamar vega upp þær lakari.
Þá verði að hafa í huga að áhætta
sé ekki eingöngu fólgin í því að
tapa fjárfestingu heldur einnig í því
að ávöxtun verði minni en áætlað
var.
Til að ná sveigjanleika þurfí að
skipta peingalegum eignum í laust
fé, skammtímafjárfestingar og
langtímafjárfestingar.
„Það er ekki fyrr en þörfínni fyr-
ir laust fé hefur verið mætt að vert
er að huga að skammtímafjárfest-
ingum.- Almennt séð er svo ekki
ráðlegt að leggja í langtímaíjarfst-
ingar fyrr en búið er að huga að
skammtímafjárfestingum. Hlut-
fallsleg skipting þessara þriggja
þátta fer fyrst og fremst eftir aldri
og efnahag. Þeir eldri, og eins hinir
efnaminrii, hafa meiri þörf fyrir
laust fé en eins hinir yngri og efna-
meiri geta almennt leyft sér hærra
hlutfall langtímaijárfestinga,“ segir
Kristján.
Með lausu fé er átt við fé sem
hægt er að grípa til innan skamms
tíma, 7-40 daga, án þess að það
leiði til skertra vaxta eða verðlækk-
unar, og hafa þannig svigrúm til
að mæta óvæntum útgjöldum eða
nýta hagstæða íjárfestingakosti.
Þar er m.a. um að ræða óbundnar
bankabækur, bankavíxla, ríkisvíxla
og skammtímabréf verðbréfasjóða.
Skattaleg staða vegur þungt
Þegar spariféð er umfram þörf á
lausu fé mælir Kristján Guðmunds-
son almennt með því að hluti þess
sé festur í skammtímafjárfesting-
um. Skammtímaijárfestingar stuðli
að stöðugleika því að til þeirra megi
grípa án hættu á veralegu tapi
vegna tímabundinna verðlækkana á
verðbréfamarkaðinum. Með því að
dreifa eigninni á 3-5 útgefendur
náist fram áhættudreifíng og til að
skapa sveigjanleika sé æskilegt að
verðbréfin hafí mismunandi gjald-
daga, á bilinu 1-5 ár eftir aðstæð-
um. Skattaleg staða viðkomandi
vegi þungt við val á skammtímafjár-
festingakostum.
Til langtímaljárfestinga flokkar
Kristján hlutabréf og skuldabréf
með meðalbinditíma 6 ár eða leng-
ur. Þetta séu fjárfestingar sem yfír-
leitt gefi ekki miklar tekjur heldur
felist ávöxtunin í verðhækkunum.
Markaðsverð verðbréfa sem telj-
ast til langtímafjárfestinga getur
sveiflast mikið milli tímabila en þau
gefa von um meiri arðsemi til lengri
tíma. Kristján mælir ekki með því
almennt að hefja langtímaijárfest-
ingar án þess að skammtímafjár-
festingar séu til staðar því ekki er
alltaf hægt að ganga að því vísu
að viðunandi verð fáist við endur-
sölu þeirra. Til að dreifa áhættu
segir hann að almennt megi miða
við að á bilinu ‘/4til 73 hluti lang-
tímafjárfestinga séu í erlendum
verðbréfum.
í fjármálum hafa áhrif
sálarlífið!
240
220
200
100
140
140
120
100
00
40
40
20
0
Með greiðslujöfhun
Útgjöld 33 Laun
--- i
... _
" -
Láttu Greiðsluþjónustu
Islandsbanka létta af
þér áhyggjum
Flestir þekkja sjálfsagt afeigin raun þau óþægindi
sem geta skapast þegar miklar sveiflur eru í
útgjöldum. Suma mánuði er erfitt að ná endum
saman oggetur það bæði verið kostnaðarsamt og
haft óþægileg áhrif á sálarlífíð.
Nú bjóðum við þeim sem vilja losna við áhyggjur
af sveiflum í fjármálum greiðslujöfnun á 12
mánaða tímabil. Þú greiðir alltaf sömu upphæð
mánaðarlega en við sjáum um að jafna sveiflurnar.
Með Creiðsluþjónustu íslandsbanka tryggir þú þér
betri nýtingu á tíma og fjármunum. Þú heldur
góðri yfirsýn og kemur fjármálunum í jafnvægi.
Talaðu við þjónustufulltrúa í næsta útibúi
Islandsbanka, hann hjálpar þér að hafa
fjármálin á hreinu.
ISLAN DSBAN Kl