Morgunblaðið - 06.02.1996, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
MENNTUN
ÞRIÐJUDAGUR 6. FEBRÚAR 1996 25
Nemendum HI gæti fækkað
um 1.400 vegna takmarkana
Morgunblaðið/Þorkell
MEÐAL pallborðsgesta voru Sveinbjörn Björnsson háskólarekt-
or, t.v., og Björn Bjarnason menntamálaráðherra.
HÁSKÓLI íslands á að vera eins
opinn og mögulegt er en innan hans
á að vera unnt að stunda nám, sem
menn kalla „elítunám". Þannig
spanni hann vítt svið en miklar kröf-
ur verði gerðar til hans. Leita verður
leiða til að gera háskólayfírvöldum
kleift að stýra betur aðgangi að
Háskólanum og stjórna íjöida nem-
enda innan deilda. Þetta kom fram
í máli Björns Bjarnasonar mennta-
málaráðherra í pallborðsumræðum
um framtíð Háskóla íslands sl. föstu-
dag. Aðrir þátttakendur í pallborði
voru Sveinbjörn Björnsson háskóla-
rektor, Guðrún Pétursdóttir for-
stöðumaður sjávarútvegsstofnunar,
Þórólfur Þórlindsson prófessor og
Svavar Gestsson alþingismaður.
Ef hæfnikröfur réðu . . .
I máli Sveinbjörns Björnssonar
háskólarektors kom hins vegar fram
að yrði að velja nemendur eftir hæfni,
með það fyrir augum að þeir gætu
lokið námi, þýddi það fækkun nem-
enda um fjórðung eða um 1.400
manns. Hvað verður um þessa nem-
endur? Eiga þeir að fara úr landi eða
á að mennta þá annars staðar? spurði
hann, en benti á í framhaldi af því
að hér gæti styttri verkmenntun
komið til góða. Annar möguleiki
væri að efla aðra skóla á háskóla-
stigi. Hann kvaðst ennfremur ekki
sjá annað en einhver ríkisháskóli
yrði áfram að vera til staðar sem
nemendur gætu sótt til.
Aðeins var veittur klukkutími til
umræðna og því tæpt á mörgum
málum en engin niðurstaða fékkst.
Ljóst var að allir viðstaddir gátu vel
hugsað sér aukið fjármagn til
menntamála en menn veltu hins veg-
ar fyrir sér hvaðan fjármagnið ætti
að koma. Þórólfur Þórlindsson sagð-
ist líta hýru auga til landbúnaðar-
geirans og vel mætti draga úr fjár-
magni sem þangað færi. Hann sagði
ennfremur að meiri framsýni væri í
því sem stjómmálamenn hefðu sagt
að undanförnu, en óttaðist að emb-
ættismannakerfið yrði menntamál-
unum þrándur í götu.
Meðbyr meðal þingmanna
Svavar Gestsson og Björn Bjarna-
son töldu báðir að nú væri lag að
auka fjármagn til menntunar því
stjórnmálamenn væru almennt farnir
að gera sér grein fyrir mikilvægi
þessa málaflokks. Benti Björn þó á
að mönnum innan menntageirans
þætti þeir aldrei fá nóg, en Svavar
nefndi, að víða erlendis færi tiltekinn
hluti af hagvexti til menntamáia.
Nokkuð var rætt um skólagjöld
og voru menn sammála um að þau
ættu ekki að kosta rekstur skólans.
Svavar benti á að fyrir Alþingi lægi
frumvarp til laga um skólagjöld.
„Þar er tekið fram að endurskoða
eigi þau árlega, en ekki er rætt um
hver á að endurskoða," sagði hann.
Bjöm sagði að miðað við núverandi
stöðu fjármálasamskipta ríkis og
háskólans fyndist honum að fikra
ætti sig áfram á grundvelli þess
reiknilíkans sem unnið hefði verið
innan háskólans. Þórólfur Þórlinds-
son bætti við að stórt skref yrði stig-
ið í rétta átt væri hægt að fá sam-
komulag um reiknilíkanið. „Það
mundi leysa mörg þeirra vandamála
sem við eigum við að glíma nú,“
sagði hann.
Nokkur umræða spannst um hlut-
verk Háskóla íslands og annarra
skóla á háskólastigi, einkum Háskól-
ans á Akureyri. Sagði Björn Bjarna-
son að þessir tveir skólar yrðu að
stilla saman strengi sína. Sveinbjörn
Björnsson varpaði því fram, hvort
Háskóli íslands gæti ekki orðið ein-
hvers konar heildarregnhlíf, en þar
ofan á kæmu fagskólar með sjálfs-
eignarformi. (
Of langt nám?
Frá fyrirspyijanda úti í sal kom
fram sú ábending að það væri gott
kerfi sem hefði marga valkosti og
því þyrfi að efla aðra skóla á háskóla-
stigi. Hann benti á að nám væri í
heildina of langt og menn væru of
gamlir þegar þeir lykju námi. „Mætti
ekki taka úr miðju námi framhalds-
skólanna án þess að menn tækju
nokkuð eftir því?“ spurði hann. Bjöm
Bjarnason samsinnti að aldur við lok
framhaldsskóla væri of hár og taldi
að hægt yrði að gera námið þannig
úr garði að fólk lyki stúdentsprófi
ári_ fyrr.
í lokin sagði Sveinbjörn Bjömsson
að hann hefði í raun ekki áhyggjur
af Háskóla Islands hetdur framtíð
unga fólksins. „Stúdentar eru já-
kvæðir til náms og vilja leita leiða
til að nýta þekkingu í starfi. Ég hef
áhyggjur af því að atvinnulíf okkar
sé svo einhæft að það nái ekki að
nýta sér þekkingu þeirra. Vissulega
munu stúdentar héðan skapa störf
með þekkingu sinni og jafnvel heilar
atvinnugreinar, en við þurfum að búa
vel að þeim sem hafa lokið námi.
Þarna finnst mér við hafa verið frek-
ar sofandi og að of margt ungt fólk
fari úr landi.“
14.314 nem-
endur í
grunnskólum
borgarinnar
ALLS eru 14.314 nemendur skráðir
í grunnskóla borgarinnar skólaárið
1995-1996 samkvæmt greinargerð
með frumvarpi um fjárhagsáætlun
borgarsjóðs. Hefur nemendum fjölg-
að um 158 frá fyrra skólaári. Fjöl-
mennasti grunnskólinn í borginni
er Foldaskóli en hann sækja 872
nemendur miðað við 906 árið áður.
Fæstir nemendur eru í Bústaðaskóla
eða sjö en voru níu árið á undan.
Nýr skóli, Engjaskóli, tók til
starfa á skólaárinu og eru nemend-
ur 203. Af 35 skólum í Reykjavík,
þar með töldum einkaskólum, eru
tólf þeirra með 500 nemendur eða
fleiri.
Stærstu skólarnir eru eins og
fyrr segir Foldaskóli með 872 nem-
endur, Arbæjarskóli með 855 og þar
fækkaði nemendum um 25 milli
ára. Seljaskóli er með 810 némend-
ur og fækkaði nemendum um 102,
Hólabrekkuskóli er með 696 nem:
endur og fækkaði þeim um 99. í
Hagaskóla, sem rekur eingöngu
unglingadeild, er 581 nemandi og
fjölgaði þeim um 48 frá árinu á
undan. Meiaskóli er með 578 nem-
endur og hefur þeim fjölgað um
átta. í Fellaskóla eru 569 nemendur
og fækkaði þeim um sjö, í Breið-
holtsskóla eru 567 nemendur og
fjölgaði þeim um fimm, í Langholts-
skóla eru 562 nemendur og fækkaði
þeim um tíu, í Hlíðaskóla eru 542
nemendur og fjölgaði þeim um sjö,
í Ölduselsskóla eru 516 nernendur
og fjölgaði þeim um fjóra. í Rima-
skóla eru 500 nemendur og þar
bættust tveir við frá árinu áður.
Ástandið í breskum
grunnskólum sagt
stóralvarlegt
Verulega slakur árangur 11 og 14 ára
barna í ensku og reikningi
ÁSTANDIÐ í menntamálum og
skelfileg frammistaða nemenda í
barna- og grunnskólum er að verða
mikið hitamál í Bretlandi. Hefur
raunar lengi verið vitað, að ekki
væri allt í sómanum, en flestum þótti
keyra um þverbak þegar frá því var
skýrt, að meira en helmingur 11 ára
bama hefði ekki náð lágmarksein-
kunn í ensku og reikningi. Var út-
koman hjá 14 ára unglingum litlu
betri.
Þetta er niðurstaðan úr samræmd-
um prófum, sem fram fóru í maí á
síðasta ári, en þá náðu 52% 11 ára
gamalla nemenda ekki ijórum í ein-
kunn í móðurmálinu, ensku, en það
er sú lágmarkseinkunn, sem talið er,
að allir eigi að ráða við. í stærð-
fræði var árangurinn enn verri. í
henni féllu ef svo má segja 56% nem-
enda. Af 14 ára gömlum nemendum
féllu 45% í ensku og 43% í stærð-
fræði en hjá þeim er lágmarksein-
kunnin 5.
Börnin dæmd úr leik
Stjórnmálamenn og flokkar kenna
hver öðrum um hvernig komið er,
en aðrir segja, að þetta sé -----
aðeins afleiðing langrar
þróunar, sem hafi ein-
kennst af þeirri hugsjón
og kenningu, að ekki megi
gera neinar kröfur til nem-
enda. Allt eigi að vera svo létt og
leikandi og með þeim afleiðingum,
að strax við 11 ára aldur sé búið að
dæma stóra hópa til að fylla síðar
meir raðir hinna menntunar- og at-
vinnulausu. Margir benda á, að fyrir
framtíð Bretlands sé ástandið í
grunnskólanum stóralvarlegt mál.
Allt á að vera
leikandi létt
og án krafna
„í Danmörku, Frakklandi, Hol-
landi, Þýskalandi, Japan og miklu
víðar læra ung börn að lesa, skrifa
og reikna og að tala annað tungu-
mál þrátt fyrir, að bekkir séu yfir-
leitt stærri þar en hér og aðstoðar-
fólk við kennsluna færra," sagði
Tessa Keswick, forstöðumaður
óháðrar rannsóknastofnunar og ráð-
gjafi í menntamálum.
„í þessum löndum er áherslan á
bekkjarkennslu, að börnin læri utan
að ákveðnar staðreyndir, að þau sitji
við sitt borð og að þau falli, verði
að taka bekkinn aftur að ári, ef þau
ná ekki tilskildum lágmarksárangri.
Þetta er hins vegar eitur í beinum
breskra kennara en það verður að
fá þá til að breyta um starfshætti
með góðu eða illu,“
Enska myndletrið!
Breska dagblaðið The Daily Tele-
graph fjallaði nýlega um þetta mál
í leiðara þar sem sagði, að fyrir 1965
eða svo hefði börnum verið kenndur
hljóðlestur, þau hefðu lært að þekkja
stafína og þau hljóð, sem þeim
fylgdu. Nú væri aldeilis annað uppi
á teningnum. Börnunum
væri böðið upp á að geta
sér til um merkingu orða,
sem skrifuð væri undir
mynd, eins um væri að
_ ræða myndletur.
Áður hefði verið byijað á reikn-
ingskennslu með því að láta börnin
læra margföldunartöfluna utan að
en á slíkt erfíði mætti ekki lengur
minnast. Með þessu væri þó í raun
verið að neita börnunum um aðgang
að grundvallaratriðum þekkingarinn-
ar.
■■I
i*i,> >:«í *•» \ ■ '■ <
m m m JT » a « g M| m m ftftmm
Upplýsingar um Honda Oivic 5

— kraftmikill 90 hestafla léctméilmsvél
— 1 B venta og bein innsprautun
— hnaðatengt vökva- og veltistýni
— þjófavörn
— nafdnifnar núðun og speglan
— viðaninnnétting í mselabonði
— 14 tommu dekkjastaenð
— útvanp og kassettutæki
— stynktanbitan í hunðum
— sénstaklega hljóðeinangnaðun
— fáanlegun sjálfskiptun
— samlaesing é hunðum
— spontsæti
— núðuþunnka fynin aftunnúðu
— fnamhjóladnifin
— 4na hnaða miðstöð
með inntaksloka
— haeðanstillanlegun
fnamljósageisli
— stafnæn klukka
— bnemsuljós í aftunnúðu
— eyðsla 5,6 I é 90 km/klst.
— 4,31 metni á lengd
— nyðvönn og sknáning innifalir,
- boðar nýja tíma -
HONDA Gunnar Bernhard hf., Vatnagörðum 24, Reykjavik, simi S68 9900