Morgunblaðið - 07.02.1996, Blaðsíða 4
4 MIÐVIKUDAGUR 7. FEBRÚAR 1996
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Ásdis
KRISTÍN Magnúsdóttir, amma Gógó, dáist að drengnum í fangi
mðmmu sinnar. Silja Brá, 6 ára, situr í fangi Kristínar Óskar, sem
líka fæddist í sjúkrabíl, og lengst til hægri er Lísa Rún, 10 ára.
Gullmyndarlegur
og heilbrigður
„ÉG ER svo hamingjusöm að eiga
fjögur heilbrigð og góð börn.
Hann er svo gullmyndarlegur og
heilbrigður," segir Linda Björk
Hlynsdóttir um dætur sínar þrjár
og nýfæddan son. Drengnum lá
svo á að komast í heiminn að
hann fæddist í sjúkrabíl í fyrri-
nótt. Kristín Magnúsdóttir, móðir
Lindu Bjarkar átti einnig barn í
sjúkrabíl fyrir 29 árum.
Linda Björk segist hafa gert
áætlun til að styðjast við ef barn-
Ið fæddist áður en eiginmaður
hennar, Guðlaugur Heimir Páls-
son, kæmi til landsins en hann
er væntanlegur á föstudag. Hann
er pípulagningamaður og vinnur
á Kamtsjatka. „Við ákváðum því
að mamma myndi aðstoða mig,“
segir Linda Björk. „Ég vaknaði
með hríðir um fimm og fór fram
úr um hálf sex. Þegar hríðirnar
ætluðu ekki að hætta hringdi ég
í mömmu korter í sex. Hún sá
hvað verða vildi, vakti elstu stelp-
una mína, 10 ára, og hringdi svo
á sjúkrabíl."
Fjölskyldan býr í Smára-
hvammi í Hafnarfirði og sjúkra-
bíll frá slökkviliði Hafnarfjarðar
sótti mæðgurnar. „Um leið og ég
fór á börumar var eins og bamið
væri bara að koma. Ég fylgdist
því ekki alveg með hvað var að
gerast en ég held að við höfum
tekið Emil Sigurðsson lækni upp
í við Sólvang. Strákurinn kom svo
í heiminn i Garðabænum við
Silfurtúnið, eiginlega í þriðju hríð,
kl. 6.38,“ segir Linda Björk. Sonur
hennar var 3.445 gr eða tæpar
14 merkur og 51 sentímetri við
fæðinguna. Sjúkraflutningamenn
í ferðinni vom Krislján Þórðarson
og Magnús J. Kristófersson.
Kristín, móðir Lindu Bjarkar,
skildi á milli. „Hún átti sjálf syst-
ur mína i sjúkrabíl árið 1967. Þá
var pabbi í sjúkrabilnum en fékk
ekki að skilja á milli."
Linda Björk segist hafa sagt
manninum sínum frá fyrirvara-
verkjum á föstudag og laugardag
þegar hún hringdi í hann aðfara-
nótt sunnudags. „Hann sagðist
ætla að hringja eftir tvo daga og
þegar hann hringdi í morgun
[þriðjudagsmorgun], sem er
kvöld hjá honum, fékk hann
símanúmerið á spítalanum heima
og hringdi i mig hingað. Við grét-
um í símann. Hann er mjög lukku-
legur,“ sagði Linda Björk.
Borgarráð samþykkir að
selja ASI Asmundarsal
BORGARRÁÐ Reykjavíkur sam-
þykkti samhljóða í gær að selja
Alþýðusambandi íslands Ásmund-
arsal við Freyjugötu. Söluverðið er
sama og borgin keypti húsið fyrir,
19,2 milljónir króna. Húsið stendur
autt og því ætti afliending að geta
orðið fljótlega, að sögn Sigrúnar
Magnúsdóttur, formanns borgar-
ráðs.
Benedikt Davíðsson, forseti ASÍ,
sagði að samkomulag um kaupin
verði lagt fyrir miðstjórnarfund ÁSÍ
eftir rétta viku. Verði það sam-
þykkt er hugmyndin að flytja Lista-
safn ASÍ í Asmundarsal. Núverandi
húsnæði safnsins við Grensásveg
sé ekki nógu hentugt fyrir starf-
semina og þörf fyrir það til nota
fyrir Tómstundaskólann.
Benedikt sagði Listasafn ASÍ
standa fyrir vinnustaðasýningum
og væru um 40 slíkar í gangi nú
vítt og breitt um landið. Málverka-
geymsla og aðstaða til pökkunar
málverka sé nú á 3. hæð ÁSÍ-húss-
ins. í Ásmundarsal fengist betri
aðstaða fyrir málverkageymsluna
og aðgengilegri auk þess sem þar
væri þekktur sýningarsalur. Einnig
sé þar pláss fyrir skrifstofu lista-
safnsins.
„Húsið hentar ákaflega vel, auk
þess sem við væntum þess að geta
útvíkkað starfsemina," sagði Bene-
dikt. Hann sagði uppi hugmyndir
um listkynningar fyrir börn og
unglinga, sem bæði Reykjavíkur-
borg og ASÍ hefðu mikinn áhuga á.
Álfum kennt um bilanir
í tveimur ýtum í Leirdal
TVÆR ýtur, sem notaðar hafa ver-
ið til þess að ryðja moid upp að hól
í Leirdal í Kópavogi, hafa þráfald-
lega bilað þegar þær nálgast hólinn.
Kenna menn álfum um bilanirnar
en sögur eru um mikla álfabyggð
einmitt í þessum hól. Jón Ingi Ragn-
arsson, verkstjóri hjá Kópavogsbæ,
segir að síðastliðin átta ár hafí ver-
ið unnið að því að fylla upp í dal-
inn. Þessa dagana sé verið að fylla
upp með mold í Leirdalinn sem verð-
ur tekinn í notkun sem kirkjugarður
fyrir Kópavogsbúa árið 2001.
Þegar komið er inn í Leirdal blas-
ir við Búddalíkneski uppi á einum
hólnum. Skáhallt fyrir neðan líkn-
eskið er álfahóllinn sem nú er verið
að ryðja mold að. Jón Ingi segir að
notaðar séu tvær misstórar ýtur við
verkið. Þær hafa bilað oft sinnis
þegar Hjörtur Hjartarson ýtumaður
ryður nálægt hólnum. Bilanirnar eru
smávægilegar og þykja nokkuð und-
arlegar. Yfirleitt fer eitthvað úr
sambandi eða rör fara í sundur.
Minni ýtan, sem er nýuppgerð, hef-
ur verið á svæðinu við þetta verk-
efni í mörg ár og bilaði þá aldrei.
Síðustu daga hefur hún bilað þrisv-
ar sinnum og alltaf þegar hún er
nærri hólnum. Stærri ýtan hefur
bilað tvisvar sinnum þegar hún hef-
ur nálgast hólinn.
„Ýtumaðurinn er ekki mjög
spenntur fyrir því að ýta mikið að
hólnum og við ætlum að færa hann
til á annað svæði. Hann hafði sjálf-
ur orð á því að ef hann hyrfi ein-
hvern daginn þá vissu menn hvar
hann væri að fínna. Dæmi væru um
að menn hefðu horfið inn í álfhóla."
Mikil álfabyggð er í Kópavogi og
dregur ein gatan þar í bæ, Álfhóls-
vegur, nafn sitt af álfum. Aldrei
hefur verið hróflað við borgunum
svokölluðu, klöppum þar sem Kópa-
vogskirkja stendur. Jón Ingi segir
að gömul kona hafí séð rnikla flutn- k
inga álfa frá hólnum síðastliðið haust
og taldi hún að einhvetjir hafí orðið *
eftir sem nú séu að veija híbýli sín. |
„Við ætlum að vita hvort við get-
um ekki náð sáttum við álfana með
því að færa okkur um set um tíma.
Ég hallast helst að því að þarna sé
eitthvað sem við getum ekki út-
skýrt,“ sagði Jón Ingi.
Þingmenn ræða réttindi og skyldur fiölmiðlamanna við heimildarmenn sína
á að vera tryggður
ALÞINGISMENN ræddu í gær
hvort nauðsynlegt væri að tryggja
betur með lögum aðstöðu blaða-
manna og annarra fjölmiðlamanna
við starfa sinn, þar á meðal rétt
fjölmiðlamanna til að veija nafn-
leynd heimildarmanna.
Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir,
þingmaður Þjóðvaka, sagði það
vera eðli fjölmiðlastarfa að afla
upplýsinga, afhjúpa spillingu og
veita ríkisvaldinu aðhald. Skerðing
á rétti fjöimiðlamanna til upplýs-
ingaöflunar gerði þeim ókleyft að
sinna því hlutverki.
Ásta Ragnheiður sagði að þessi
réttur blaðamanna væri mun betur
tryggður í nágrannalöndunum en
hér á landi og mikilvægt væri fyrir
lýðræðið og fijálsa fjölmiðlun að
fjölmiðlamenn hér nytu sambæri-
legrar verndar og blaðamenn í ná-
grannalöndunum.
Réttur blaðamanna
eða almennings
Hún vitnaði m.a. i grein eftir
Ólaf Jóhannesson prófessor sem
hann ritaði 1969 um prentfrelsi og
nafnleynd. Þar sagði Ölafur að lög-
gjafínn ætti að viðurkenna skýrt
og ótvírætt nafnleyndarrétt blaða-
manna. Sá réttur eigi ekki aðeins
að ná til blaðamanna sjálfra, heldur
eínnig til heimildarmanna blaða-
manna sem gefa þeim munnlegar
upplýsingar. Ékki ætti að gera aðr-
ar undantekningar frá þessum rétti
en almannahagsmunir krefðust og
ekki ætti aðeins að vera um rétt
að ræða heldur skyldu.
Tilefni umræðunnar í gær var
þingsályktunartillaga sem Ásta
Ragnheiður og fjórir aðrir þing-
menn hafa lagt fram um að nefnd
endurskoði gildandi löggjöf um
vernd trúnaðarsambands fjölmiðla-
manna og heimildarmanna. Þar
verði métið hvort þörf sé á frekari
löggjöf sem tryggi aðstöðu blaða-
manna og annars fjölmiðlafólks við
starfa sinn, svo sem vernd gagna
og vernd starfsstöðvar þeirra o.fl.
gegn rannsóknaraðgerð yfirvalda.
Kristinn H. Gunnarsson, þing-
maður Alþýðubandalagsins, sagð-
ist vera mótfallinn orðalagi tillög-
unnar þar sem lögð væri áhersla
á að tryggja rétt blaðamanns og
að verja nafnleynd heimildar-
manna. Þingmenn hlytu að reyna
að setja löggjöfina fram þannig að
tryggt væri eftir föngum að upp-
lýsingar kæmust eftir löglegum
leiðum út, hvort heldur væri til fjöl-
miðla eða annarra aðila. Ekki væri
hægt að hvetja löggjafann til að
setja lög til að veija lögbrot en oft
og tíðum væri það lögbrot að koma
upplýsingum til fjölmiðla, t.d. úr
bankakerfinu.
Kristinn sagði eðlilegra að hafa
löggjöfina með þeim hætti, að við
ákveðnar aðstæður, ef almanna-
hagsmunir krefðust þess, hefðu
menn heimild til að koma upplýsing-
um á framfæri og gætu við þær
aðstæður notið nafnleyndar.
Spennandi mál
Kristín Ástgeirsdóttir, þingmað-
ur Kvennalista, sagði að um væri
að ræða spennandi og þarft mál sem
fjallaði um grundvallaratriði í
blaðamennsku.
Hún sagði að ýmislegt annað
væri vert að athuga í þessu sam-
hengi og velti því fyrir sér hvort
ástæða væri til að setja sjálfstæða
löggjöf um fjölmiðla, m.a. til að
skilgreina hlutverk þeirra og vernda
rétt.
Kristín benti m.a. á nauðsyn þess
að setja lög um upplýsingaskyldu
stjórnvalda og tóku fleiri þingmenn
tóku undir það.
Guðmundur Árni Stefánsson,
þingmaður Alþýðuflokksins, sagði
að það vera nauðsynlegan rétt fjöl-
miðlamanna að þeir njóti mjög víð-
tæks og almenns réttar varðandi
trúnað við heimildarmenn sína.
Guðmundur Árni sagði einnig að
þessi þáttur málsins væri aðeins
einn af mörgum sem sneru að sam-
skiptum fjölmiðla og opinberra aðila
og samskiptum fjölmiðla og al-
mennings og nefndi í því sambandi
fréttaflutning af harmrænum at-
burðum þar sem fjölmiðlar hefðu
farið yfír strikið.
Þá væri ábyrgð fjölmiðla mikil
undir þeim kringumstæðum að
stuðst væri við upplýsingar ónafn-
greindra heimildarmanna. Bæði
þyrftu fjölmiðlarnir að svara fyrir
þær upplýsingar og lesa úr því hvað
satt væri og rétt, því dæmi væru
um að ónafngreindir heimildarmenn
reyndu að koma á framfæri upplýs- |
ingum sem væru ekki sannleikanum
samkvæmar.
Nýlegt, tilefni
í þingsályktunartillögunni er lagt
til að 53. grein laga um meðferð
opinberra mála verði skoðuð sér-
staklega. í lagagreininni er fjallað
um vitnaskyldu ijölmiðlamanna og |
viðurkenndar starfsskyldur fjöl- i
miðlamanna um trúnað við heimild-
armenn. Jafnframt er kveðið á um I
undantekningar, svo sem þá að
fjölmiðlamanni sé skylt að bera vitni
vegna brots gegn þagnarskyldu í
opinberu starfí, enda sé vitnisburð-
ur nauðsynlegur fyrir rannsókn
málsins og ríkir hagsmunir í húfi.
Tilefni tillögunnar var að Agnes
Bragadóttir, blaðamaður Morgun-
blaðsins, var í desember sl. kölluð |
til að bera vitni hjá Rannsóknarlög- ]
reglu ríkisins í máli sem spannst .
út frá skrifum um endalok Sam- *
i bands íslenskra samvinnufélaga og
uppgjöri á skuldbindingum þess við
Landsbankann.
Agnes neitaði að gefa upp nafn
á heimildarmanni sínum en RLR
krafðist þess þá að Héraðsdómur
Reykjavíkur úrskurðaði um vitna-
skylduna. Héraðsdómur útskurðaði
að Agnesi væri skylt að bera vitni
en Hæstiréttur komst að gagn-
stæðri niðurstöðu og taldi að ekki
hefði verið sýnt nægilega fram á
hagsmuni rannsóknaraðila.