Morgunblaðið - 07.02.1996, Page 8

8 MIÐVIKUDAGUR 7. FEBRÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Abendingar rikisendurskoðanda
Kerfið opnara
enáður var
Jk THUGASEMDIR
/_» Rfkisendurnkoð-
anda í akýralu til i j
Alþingis hafa veriö mikiö j
til umræöu að undanfömu. i
Þar kemur margt fróölegt V(
fram um Btjómaýsluna.
Hlýtur að vakna *ú apum-
ing I hve ríkum maeli sé
tekið tillit til athugasemda
Ríkiaendurekoöunar g^lljjJj
Hið árlega opinbera bossaklapp vegna bruðls og óráðsíu í meðferð á fé skattborgarans,
var hefðbundið að venju...
Samningur sérfræðinga og Tryggingastofnunar ekki í höfn
Ekki samið um rannsókn-
ir í nýju segulómtæki
SÚ AFSTAÐA heilbrigðisráðuneyt-
is að leggjast gegn því að rannsókn-
ir í nýju segulómtæki á vegum
Læknisfræðilegrar myndgreiningar
hf. í Domus Medica verði hluti af
samningi sérfræðinga og Trygg-
ingastofnunar stendur í vegi fyrir
því að gengið sé frá samningnum,
að því er Guðmundur I. Eyjólfsson,
formaður samninganefndar sér-
fræðinga, segir og tekur fram að
ágreiningurinn sé óháður fjárfram-
lagi. Þórir Haraldsson, aðstoðar-
maður heilbrigðisráðherra, segir að
samningaviðræður við sérfræðinga
séu í höndum samninganefndar
Tryggingastofnunar.
Guðmundur tók fram að Trygg-
ingastofnun greiddi fyrir rannsókn-
ir í öðru segulómtæki á Landspít-
ala. Tækið annaði hins vegar greini-
lega ekki eftirspurn því um 200
manns biðu eftir að komast í það.
„Okkur í samninganefndinni finnst
því eðlilegt að samið sé við Læknis-
fræðilega myndgreiningu um rann-
sóknirnar," sagði Guðmundur. „Við
höfum stungið upp á því að sjúkl-
ingarnir borguðu 5-6.000 kr. fyrir
rannsóknina og Tryggingastofnun
afganginn. Okkur finnst sú tillaga
ekki óeðlileg miðað við að fólk borgi
t.d. 25.000-26.000 kr. fyrir speglun
á hné. Segulómskoðunin getur
stundum komið í staðinn fyrir
speglun á hné,“ bætti hann við.
Guðmundur sagði að kostnaðurinn
við grunnrannsókn í segulómtæki
væri um um 23.000 krónur, en
10.000 krónum hærri ef nota þyrfti
skuggaefni.
Hann sagði að ekki væri deilt
um kostnað. „Tryggingastofnun er
tilbúin til að borga 1.300.000 ein-
ingar, eins óg fjárlög gera ráð fyr-
ir, og jafngildir hver eining 135
krónum. Okkur í samninganefnd-
inni fmnst eðilegt að þeir mættu
gera hvaða rannsóknir sem væri
innan þessa ramma og mætti heil-
brigðisráðuneytinu því einu gilda
hvaða rannsókn væri valin. Þannig
væri hægt að velja árangursríkustu
rannsóknina,“ sagði hann.
Framfaraskref
Guðmundur sagði að heilbrigðis-
ráðuneytið virtist óttast að læknar
yrðu svo yfir sig hrifnir af tækinu
að þeir færu að senda sjúklinga
sína í óhófi í rannsóknir. „Við höfum
komið leiðbeiningum frá breska
röntgenlæknafélagið til heilbrigðis-
ráðuneytisins og hægt væri að not-
ast við þær,“ sagði Guðmundur.
„Ég held að allir í heilbrigðisþjón-
ustunni séu á því að þessi nýja
tækni sé til mikilla framfara.“
NÝJUM lagakafla um flutning
menningarverðmæta úr landi og
skil menningarverðmæta til annarra
landa verður bætt við þjóðminjalög,
samkvæmt lagafrumvarpi sem
menntamálaráðherra 'nefur lagt
fram á Alþingi.
Frumvarpinu er einkum ætlað að
lögfesta tilskipun ráðs Evrópusam-
bandsins frá 1993 um skil menning-
arverðmæta sem hafa verið flutt
ólöglega frá yfirráðasvæði aðildar-
ríkis. En þar er einnig tekið mið af
reglum ráðs ESB um útflutning
menningarverðmæta.
Samkvæmt því þarf formlegt leyfi
Þjóðminjasafns íslands til að flytja
út forngripi eða hluta þeirra, sem
eru eldri en 100 ára, bækur prentað-
ar fyrir 1500 og skjalasöfn eða hluta
úr þeim eldri en 50 ára.
Þá þarf leyfi til að flytja út mál-
verk eldri en 50 ára sem ekki eru í
Viðbótarkostnaður
Þórir Haraldsson sagði að nýrri
tækni fylgdi alltaf viðbótarkostnað-
ur og fjárveitingar væru ekki til í
sjúkratryggingadeild til að greiða
hann. Samninganefnd Trygginga-
stofnunar teldi að ekki hefði verið
staðið rétt að málum varðandi fjár-
festingar í nýja tækinu. Hins vegar
væru samningaviðræður við sér-
fræðinga í höndum samninganefnd-
ar Tryggingastofnunar.
Áætlað var að hefja sérstakar
viðræður til að leysa ágreininginn
um segulómtækið í dag.
eigu höfunda, ef verðgildi þeirra er
12,5 milljónir eða meira. Leyfi þarf
til að flytja út önnur myndverk eldri
en 50 ára, þar á meðal ljósmyndir
og kvikmyndir, og prentuð landabréf
eldri en 200 ára ef verðgildi þeirra
er 1,2 milljónir eða meira.
Ijoks þarf leyfi til að flytja út fru-
meintök höggmynda eldri en 50 ára,
og ekki eru í eigu höfunda, bækur
eldri en 100 ára, dýrafræðisöfn,
samgöngutæki eldri en 75 ára og
aðrar menningarminjar eldri en 50
ára, ef verðgildi munanna er meira
en_4,2 milljónir.
I frumvarpinu er einnig gert ráð
fyrir því að Þjóðminjasafninu sé
heimilt að koma í veg fyrir útflutn-
ing menningarminja, án tillits til aid-
urs og verðgildis, ef minjarnar telj-
ast til þjóðardýrgripa eða hafi að
öðru leyti sérstakt gildi fyrir íslenska
þjóðmenningu.
Stjórnarfrumvarp um breytingu
á þjóðminjalögum
Hömlur á útflutning
menningarverðmæta
Þemamánuðir í Hinu húsinu
Hætturnar í
umferðinni
mestar í mars
SVONEFNDIR þema-
mánuðir eru hafnir í
Hinu húsinu, menn-
ingar- og upplýsingamiðstöð
ungs fólks við Aðalstræti í
Reykjavík. „Við erum að
hleypa þessum þema-verk-
efnum af stokkunum fyrst
nú og ákváðum að taka fyrst
fyrir málefnið unglingarnir
og umferðin. Byggist við-
fangsefnið á sýningu, sem
opnuð var í Gallerí Geysi
síðastliðinn laugardag,"
sagði Anna Helgadóttir, sem
er einn af stjórnendum
þema-daganna.
Á sýningunni gefur að líta
afleiðingar umferðarslysa.
Þar hefur verið safnað sam-
an skemmdum bíipörtum;
brotnum rúðum, beygluðum
húddum og klesstum bílflök-
um. Þá hefur hljóðverki verið kom-
ið fyrir inni í tveimur bílflökum
og frá því berast viðtöl við tvö
fórnarlömb umferðarslysa.
„Sýningin hefur farið ágætlega
af stað,“ sagði Anna. „Þó er eins
og þurfi að ýta nokkuð vel við
fólki en það koma einhveijir dag-
lega og við vonum að orðspor sýn-
ingarinnar breiðist út og aðsóknin
aukist þegar á mánuðinn Iíður.“
- Hver er tilgangurinn með þess-
ari sýningu?
„Tilgangurinn er fyrst og
fremst sá að vekja upp umræðu
meðal unglinga um slysahættur.
Ungu fólki er mest hætta búin úti
í umferðinni."
- Þið eruð þá fyrst og fremst að
reyna að höfða til ungs fólks?
„Já, fyrst og fremst til þess
aldurshóps sem starfsemi Hins
hússins miðast við, það er 16-25
ára. En sýningin á erindi við alla
aldurshópa og er öllum opin.“
- Hvernig náið þið til ungling-
anna. Koma þeir af sjáifsdáðum
eða vinnið þið í samvinnu við skól-
ana í þeim tilgangi að fá bekki í
heimsókn?
„Fyrst og fremst koma menn
hingað sjálfviljugir, en Félag
framhaldsskólanema er með að-
stöðu hér í húsinu og við eigum
alltaf góða samvinnu við það. Við
höfum ekki boðið sérstaklega upp
á bekkjarferðir hingað af því sýn-
ingin er opin öllum. Við höfum
dreift veggspjöldum út í skólana
til að vekja athygli á sýningunni."
- Ætlið þið síðan að Ijúka sýning-
unni með pompi og prakt?
„Já, þessum þema-mánuði lýk-
ur með uppákomu hér í Hinu hús-
inu föstudaginn 1. -------------
mars. Þá ætlar KK að
heimsækja okkur og
vera hér með tónleika.
Hann lenti í alvarlegu
umferðarslysi fyrir jól
og ætlar að segja frá því. Þá er
í gangi samkeppni um áhrifaríku-
stu setninguna sem tengist þem-
anu, slagorð, og eru verðlaun í
boði. Þau verða veitt á þessari
uppákomu og er t.d. ferðaútvarp
með innbyggðum geislaspilara í
fyrstu verðlaun."
- Standið þið ein að sýningunni
eða taka samtök eða stofnanir
ferðamála þátt í þessu með ykkur?
„Þessi sýning er haldin í sam-
vinnu við Fararheill, sem trygg-
ingafélögin sem selja bifreiða-
tryggingar eru aðilar að. Sýningin
er unnin og sett upp að öllu leyti
af ungu fóiki. Þetta er alveg þeirra
verk, hugmyndin hefur kannski
Anna Helgadóttir
► Anna Helgadóttir er fædd
árið 1961 í Reykjavík. Hún
stundaði námi við Fjölbrauta-
skólann við Ármúla og starfaði
meðal annars hjá Bifreiðaeftir-
liti ríkisins. Síðustu fimm árin
starfaði hún hjá Vinnumiðlun
Reykjavíkurborgar og sá þar
um vinnumiðlun skólafólks.
Hún tók við umsjón upplýs-
ingamiðstöðvar unga fólksins í
Hinu húsinu í ágúst í fyrra.
Eiginmaður hennar er Garðar
Einarsson sölumaður og eiga
þau þijú börn.
Raunveruleik-
inn er ekkert
öðruvísi
verið okkar en það verið fengið til
að vinna hana alveg frá grunni og
setja hana upp. Tveir ungir mynd-
listamemar áttu hugmyndina að
sýningunni, hvernig hún yrði.“
- Hefur það þá dregið brakið sam-
an og stillt því upp í galleríinu?
„Já, það sá um það og brakið
fengum við hjá tjónaskoðunar-
stöðvunum."
- Sýningin er nokkuð áhrifarík?
„Já, það er mín skoðun og mér
sýnist fólki finnast það líka. Við
erum auk sýningarinnar í gallerí-
inu með myndir og skýrslu úr
slysi. Einnig yfirlit yfir óhöppin.
Hvernig þau aukast verulega' í
mars en þá eru þau alveg í há-
marki. Ætli það tengist ekki því
að þá fer sólin að skína. Síðan
detta óhöppin alveg niður í maí
en þá er stór hluti unglinganna í
vorprófum. Mars er áberandi
versti mánuðurinn og maí skást-
ur. Árið 1994 skemmdusttil dæm-
ist rúmlega 2.400 bílar bara í
mars.“
-------- „Á sýningunni er
einnig dramatískt
myndband sem gengur
í sífellu og vekur at-
hygli. Myndin er leikin
og inn í hana skotið
árekstrarmyndum og viðtölum við
einstaklinga, fórnarlömb um-
ferðarslysa, sem hafa lamast
umferðaróhappi. Þetta er mjög
góð spóla og ég held hún veki
fólk til umhugsunar."
- Er æilun ykkar að stuða sýning-
argestina?
-Ja, þetta eru bara staðreyndir
sem bornar eru á borð. Svona er
raunveruleikinn, það er ekkert
öðruvísi."
- Og hvað með framhaldið?
„Við miðum við að vera með
hvers kyns þema í gangi hér með-
an á skólaárinu stendur. Einn
mánuður í senn verður helgaður
liveiju viðfangsefni.“
i
I
fl
€
fl
fl
I
fl
fl
fl
fl
fl
fl
fl
Á
fl
Ifl
||
fl
fl
I
Ifl
I
fl
ifl
I
jfl