Morgunblaðið - 07.02.1996, Page 16

16 MIÐVIKUDAGUR 7. FEBRÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR: EVRÓPA
EMU-umræða 1
franska þinginu
París. Reuter.
FRANSKA ríkisstjórnin hyggst gefa
þinginu yfirlýsingu um hinn efna-
hagslega og peningalega samruna
Evrópu (EMU) þann 21. febrúar.
Að því búnu verða almennar umræð-
ur í þinginu um EMU.
Þingumræðurnar verða mánuði
áður en ríkjaráðstefna Evrópusam-
bandsríkjanna hefst í Torino á Ítalíu
en þar verður rætt um endurskipu-
lagningu stofnanakerfis ESB.
Áformin um peningalegan sam-
runa hafa sætt vaxandi gagnrýni í
Frakklandi og virðist sú ákvörðun
stjórnarinnar að efna til umræðna í
þinginu um EMU til þess fallin að
ítreka stuðning þingsins við áformin.
Jacques Chirac Frakklandsforseti
ítrekaði í síðustu viku að hann
stefndi að því að Frakkar myndu
uppfylla skilyrðin fyrir EMU-þátt-
töku í tæka tíð. Sagðist hann telja
líklegt að sex til sjö ESB-ríki myndu
gera slíkt hið sama.
Hagspár hafa þrátt fyrir það ít-
rekað bent til að fjárlagahalli í
Frakklandi árið 1997 verði um 3,5%
eða hálfu prósentustigi meira en
Maastricht-sáttmálinn leyfir.
Þjóðverjar ákveðnir
Klaus Kinkel, utanríkisráðherra
Þýskalands, ítrekaði í gær að Þjóð-
veijar væru einnig staðráðnir í að
standa við tímasetningar Maastric-
ht-sáttmálans. Orðrómur hefur verið
á kreiki í Bonn undanfarna daga um
að þýska stjórnin sé að undirbúa
frestun EMU og virtist Kinkel með
yfirlýsingu sinni vilja slá á slíkar
vangaveltur.
í yfirlýsingu Kinkels sagði að
annaðhvort yrði komið á peningaleg-
um samruna og þá jafnframt gerðar
nauðsynlegar breytingar á evrópska
hagkerfinu til að tryggja samkeppn-
isstöðu þess eða þá að Evrópa yrði
undir í samkeppninni um atvinnu-
tækifæri til lengri tíma litið.
„Stjórnmálamenn verða að sýna
mikla staðfasta forystu í þessu máli,
er snýst um framtíð okkar og verða
að leggja mikið á sig til að sannfæra
fólk.“
Reuter
Ekki meiri styrkir
EVRÓPUSAMBANDIÐ hyggst
breyta reglum sínum varðandi
styrki til nautgripaslátrunar. Hef-
ur komið í ljós að núverandi regl-
ur ýta undir að bændur ali upp
naut sín þannig að þau henti í
nautaat. Er talið að í raun hafi
skattgreiðendur í Evrópusam-
bandinu greitt niður þessa vin-
sælu íþrótt á Spáni um allt að 130
milljónir króna á ári. Búist er við
að framkvæmdastjórnin muni í
næstu viku leggja til að bændur
fái eina greiðslu vegna slátrunar
ungnauta og verði hún greidd út
er þau eru sextán mánaða gömul.
Þá eru nautin of ung fyrir nauta-
at.
Núverandi kerfi var ætlað að
styðja minni bændur er styðjast
við hefðbundnar aðferðir og fá
þeir tvær greiðslur. Aðra er naut-
in eru tíu mánaða en hina er þau
eru 22 mánaða. Þar með er ýtt
undir að bændurnir ali upp eldri
naut er send eru í nautaat.
Þegar nautin eru orðin þetta
gömul eru þau hins vegar orðin
stór og feit og kjötið af þeim
ekki jafngott og af yngri nautum.
Rikjaráðstefna og framkvæmdastjórn
Lúxemborg krefst
áframfulltrúa
Paris. Reuter.
FORSÆTISRAÐHERRA Lúxem-
borgar, Jean-Claude Juncker, sagði
í gær að þótt breytingar yrðu gerðar
á stofnanakerfí Evrópusambandsins
á ríkjaráðstefnunni, er hefst í næsta
mánuði, yrði að tryggja að smærri
aðildarríki sambandsins ættu ávallt
vísan fulltrúa í framkvæmdastjórn-
inni.
Juncker, sem í gær var staddur í
París vegna viðræðna við Jacques
Chirac, forseta Frakklands, og Alain
Juppé forsætisráðherra, sagði jafn-
framt að ekki mætti auka vægi stærri
aðildarríkja á kostnað áhrifa smærri
ríkja fyrr en tekin hefðu verið stór
skref í átt að efnahagslegum og pólit-
ískum samruna sambandsins.
Utilokað, segtr Juncker
„Eg tel útilokað að sum ríki verði
svipt réttinum til fulltrúa í fram-
kvæmdastjórninni," sagði Juncker í
samtali við Le Figaro.
Öll Evrópusambandsríki eiga nú
að minnsta kosti einn fulltrúa í fram-
kvæmdastjórninni og Qölmennari ríki
tvo fulltrúa. Forseti framkvæmda-
stjórnarinnar, Jacques Santer, er frá
Lúxemborg, sem er minnsta og fá-
mennasta aðildarríki ESB, með 400
þúsund íbúa.
Ríkjaráðstefnan á að hefjast í Tor-
ino á Italíu í marsmánuði og er mark-
mið ráðstefnunnar að aðlaga stofn-
anakerfi Evrópusambandsins og
skipulag að stórauknum fjölda aðild-
arríkja. Þau telja nú fímmtán en
verða að öllum líkinum orðin hátt á
þriðja tug upp úr aldamótum.
Frakkar hafa lagt mikla áherslu
á að íbúafjöldi ríkja endurspeglist í
ríkara mæli við atkvæðagreiðslur
innan sambandsins, en það hefði í
för með sér að mjög drægi úr áhrif-
um ríkja á borð við Lúxemborg.
Juncker sagðist aðspurður ekki telja
slíkt koma til greina nema róttækar
pólitískar breytingar yrðu gerðar á
ESB.
ERLEIMT
Beðið eftir páfa
JÓHANNES Páll páfi II hóf í gær
vikulanga ferð um ríki í Mið- og
Suður-Ameríku og var fyrsti
áfangastaðurinn Guatemalaborg í
Los Angeles. Reuter.
BANDARÍSKI íþrótta- og sjónvarps-
-maðurinn O.J. Simpson hringdi í
sjónvarpsstöðina CNN á mánudags-
kvöld og tók þátt í umræðuþætti til
að vísa á bug fréttum um eiðsvarinn
vitnisburð hans vegna morðana á
fyrrverandi eiginkonu hans, Nicole
Brown Simpson, og vini hennar,
Ronald Goldman. Simpson kvaðst
sannfærður um að morðin tengdust
eiturlyfjaneyslu vinkonu Nicole, Faye
Resnick.
Ummæli Simpsons í þættinum eru
í samræmi við þá tilgátu veijenda
hans að eiturlyfjasalar hefðu myrt
Nicole Brown og Goldman til að
knýja Resnick til að greiða skuld við
Guatemala. Tók mikill mannfjöld
á móti honum við komuna og þar
á meðal þessir strákar, sem tókst
að koma sér fyrir í fremstu röð.
þá. Simpson neitaði því að hafa geng-
ið í skrokk á Nicole nema einu sinni
árið 1989.
Hann sagði lögfræðinga hennar
hafa fengið hana til að tíunda meint-
ar barsmíðar í dagbók til að hægt
yrði að rifta kaupmála þeirra.
Myndband auglýst
Simpson talaði í umræðuþættinum
„Sönnunarbyrðin", þar sem lögfræð-
ingar voru að ræða frásagnir af eiðs-
vörnum vitnisburði Símpsons vegna
einkamáis sem fjölskyldur Nicole
Brown og Goldmans hafa höfðað
gegn honum. Upplýsingum um vitn-
isburðinn var lekið til Los Angeles
Stækkun NATO
Norskur
fulltrúi
andvígur
NORSKUR herforingi hefur lýst
sig andvígan því að Atlantshafs-
bandalagið (NATO) verði stækkað
til austurs.
Dagfinn Danielsen, sem er full-
trúi Norðmanna í hermálanefnd
NATO, lét þessi orð falla í fyrir-
lestri sem hann flutti við norska
varnarmálastofnun á dögunum. Að
sögn fréttastofunnar NTB gagn-
rýndi Danielsen yfirlýstan stuðning
norskra stjórnvalda við stækkun
NATO. Sagði hann að í augum
Rússa hlyti sú niðurstaða að vera
hin „fullkomna auðmýking“.
„Herforinginn hefði gjarna mátt
láta þetta ósagt,“ sagði Jorgen
Kosmo, varnarmálaráðherra Nor-
egs.
O.J. Simpson
Times, sem birti þær á laugardag.
Gefið hefur verið út myndband þar
sem Simpson talar um morðmálið
og John Kelly, lögfræðingur Brown-
fjölskyldunnar, lýsti ummælum hans
í þættinum sem „svívirðilegri og
smánarlegri tilraun til að auglýsa
myndbandið".
Resnick bjó um tíma hjá Nicole
og fór á meðferðarstofnun fyrir eitur-
lyfjafíkla skömmu fyrir morðin. Hún
hefur sagt að enginn fótur sé fyrir
tilgátunni um eiturlyfjasalana en
Simpson kallaði hana „lygara".
Resnick kom síðar fram í þættinum
„Larry King Live“ og lýsti Simpson
sem „sjúklegum lygara".
Q.J. Simpson talar í sjónvarpsþætti
Sakar eiturlyfja-
sala um morðin
Athugun á fjárreiðum sænskra blaðamanna
Hneykslast á öðrum en
eru ekki til fyrirmyndar
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
SÆNSKIR blaðamenn, sem sknf-
uðu sem mest um þær ógnarfjár-
hæðir, sem ýmsir frammámenn í
sænsku viðskiptalífi eiga vísar ef
þeir láta af störfum, eru ekki síð-
ur vel launaðir en þeir sem þeir
skrifuðu um. Þetta kemur fram í
könnun, sem sænska tímaritið
Mánadens affárer hefur birt. Nið-
urstaða blaðsins er að þekktustu
blaðamennirnir og ritstjórarnir
séu ekki aðeins valdamiklir, held-
ur vel launuð forréttindastétt.
Á síðastliðnu ári voru miklar
umræður í Svíþjóð um ráðningar-
samninga forstjóra. Þeir hafa ekki
aðeins samning, sem kveður á um
laun, heldur semja um háar
greiðslur sér til handa, þurfi þeir
að láta nauðugir af störfum. Þess-
ar greiðslur ganga undir nafninu
„fallhlífar“, þar sem hugmyndin
er að þær dragi úr efnahagsáfall-
inu við brottrekstur. „Fallhlífar-
greiðslurnar" geta numið tugum
og jafnvel hundruðum milljóna
íslenskra króna.
270 milljóna „fallhlífar"
I þessum umræðum voru það
einkum síðdegisblöðin Aftonblad-
et og Expressen, sem fóru hörðum
orðum um þau forréttindi, sem
forstjórarnir byggju við, og veltu
Eru ekki síður
forréttindastétt
en forsljórar og
sljórnmálamenn
því upp hvort það væri maklegt
þegar aðrir Svíar þyrftu að herða
sultarólina. Samkvæmt úttekt
Mánadens affárer sverfur heldur
ekki að ritstjórum og þekktum
blaðamönnum síðdegisblaðanna.
Ritstjóri fyrrnefnda blaðsins hefur
tæpa milljón í mánaðarlaun og
hefur tækifæri til að hagnast um
sextíu milljónir þar að auki. Rit-
stjóri síðarnefnda blaðsins hefur
um 1,3 milljónir á mánuði og á
vísar fallhlífargreiðslur sem nema
tveimur árslaunum.
Greiðslukort misnotuð?
Métið í fallhlífargreiðslum eiga
hins vegar tveir fyrrum frétta-
stjórar á Expressen. Annar þeirra
hefði átt að fá um 270 milljónir
íslenskra króna, þegar hann
hætti, en blaðið samdi um að hann
tæki greiðsluna ekki út. Hinn
starfar enn við blaðið, en samn-
ingur hans hljóðar upp á um 180
milljónir í fallhlífagreiðslur. Þegar
aðalritstjóri Expressen var rekinn
í fyrra fékk hann fallhlífagreiðslur
upp á 80 milljónir króna.
I kjölfar þess að ýmsir stjórn-
málamenn hafa verið umfjöllunar-
efni blaða fyrir að misnota
greiðslukort ráðuneyta og bæjar-
stjórna er vakin athygli á að einn-
ig blaðamenn eigi oft kost á að
nota greiðslukort blaðanna, án
þess að nákvæmlega sé gengið
eftir hvort greiðslurnar séu hugs-
anlega fyrir einkanotkun þeirra.
Fjárreiðum Monu Sahlin, fyrrver-
andi varaforsætisráðherra, var
einnig gerð nákvæm skil nýlega
og kom þá í ljós að hún var skuld-
seig hvað varðaði stöðumælasekt-
ir, bamaheimilisgjöld og annað. í
kjölfar umfjöllunarinnar hætti hún
við að gefa kost á sér til embætt-
is flokksformanns og forsætisráð-
herra. Í könnun tímaritsins er einn-
ig vakin athygli á að fjárreiður
ýmissa þekktra blaðamanna séu
heldur ekki til fyrirmyndar.
Blaðamenn á stóru morgun-
blöðunum Dagens Nyheter og
Svenska Dagbladet hafa állt önn-
ur launakjör en starfsbræður
þeirra á síðdegisblöðunum og hafa
flestir á milli 200 og 250 þúsund
á mánuði, en laun yfirmanna blað-
anna eru töluvert hærri.