Morgunblaðið - 07.02.1996, Síða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 7. FEBRÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Hj ónabandssælan
í Suðurríkjunum
Reutxír
Sýning á verkum
Cézanne í London
KVIKMYNPIR
Sa£a bíó
Eitthvað til að tala um
„Something to
Talk About“ ★ ★
Leikstjóri: Lasse Hallström. Handrit:
Callie Khouri. Kvikmyndataka: Sven
Nykvist. Aðalhlutverk: Julia Roberts,
Dennis Quaid, Kyra Sedgwick, Ro-
bert Duvall, Gena Rowlands. Wamer
Bros. 1995.
EINVALALIÐ tengist gam-
andramanu Eitthvað til að tala um.
Svíar tveir standa að baki myndavél-
arinnar, leikstjórinn Lasse Hallström
og kvikmyndatökumaðurinn Sven
Nykvist, leikhópurinn samanstendur
af gömlum og nýjum stjömum og
handritið gerir Callie Khouri sem
áður skrifaði um þær Thelmu og
Louise. Eitthvað til að tala um er
suðurríkjasaga og ein af fjöimörgum
svokölluðum kvennamyndum sem
komið hafa frá Hollywood á undan-
fömu ári og vakið hafa athygli; leik-
konan Goldie Hawn er einn af fram-
leiðendum myndarinnar. Handrit
Khouri ristir aldrei mjög djúpt en í
því em mörg hnyttin samtöl og
skemmtilegar persónugerðir og það
er fyrst og fremst leikurinn undir
styrkri stjóm Hallströms sem keyrir
myndina áfram.
Sögusviðið er hestabúgarður. Ro-
berts leikur dóttur eigandans, Du-
valls. Hún hefur komist að framhjá-
haldi Quaids, eiginmanns síns, og
horfið aftur á heimaslóðir þar sem
systir hennar, Sedgwick, tekur vel á
móti henni en móðirin, Rowlands,
reynir að fá hana til að snúa aftur.
Það gerir Duvall líka en ekki af virð-
ingu fyrir hjónabandinu heldur
NÚ STENDUR fyrir dymm tón-
leikaferð Sinfóníuhljómsveitar ís-
lands til Bandaríkjanna. Lagt verður
upp 19. febrúar og mun hljómsveit-
in halda tónleika á ýmsum stöðum,
meðal annars í Flórída, Massachu-
setts og New York. Hæst ber tón-
leika hljómsveitarinnar 27. febrúar
í Camegie Hall í New York. Ferð-
inni lýkur 5. mars.
Til að brúa þann kostnað sem
ekki fæst greiddur í Bandaríkjunum
hefur hljómsveitin ákveðið að halda
„Gala tónleika“ þar sem hljóðfæra-
íeikarar ásamt listafólkinu Sigrúnu
Hjálmtýsdóttur og Kristni Sig-
mundssyni munu koma fram og gefa
vegna mikilvægra viðskiptasam-
banda. Roberts kemst að því að
framhjáhald er fremur regla en und-
antekning í hennar yfirstéttarsamfé-
lagi og sker upp herör gegn virðing-
arleysinu fyrir hjónabandinu með
margháttuðum afleiðingum.
Eitthvað til að tala um er stykki
fyrir leikara að njóta sín í og þeir
sleppa ekki tækifærinu. Senuþjóf-
urinn er Kyra Sedgwick sem fær úr
bestu setningunum að moða og ger-
ir hlutverki kjaftforrar systur með
hjartað á réttum stað frábær skil.
Það sama má segja um Rowlands á
hlutverki langþreyttrar eiginkonu
sem ekki er dauð úr öllum æðum.
Allur vindur fer úr Duvall þegar
hann allt í einu tekur að búa við
ósigrandi kvennaveldi eiginkonu og
dætra og Quaid er hagvanur í hlut-
verkum hins iðrandi syndara. Ro-
berts er frískleg sem eiginkonan er
gerir allt vitlaust í kvennaklúbbunum
með uppljóstrunum sínum og neitar
staðfastlega að láta sem ekkert sé.
Myndin er um hjónabandið og
ástina í öllum aldursflokkum frá
sjónarhóli kvenna. Gömul frænka er
t.d. hinn mesti skaðræðisgripur þeg-
ar kemur að framhjáhaldi eigin-
manna. Helsti gallinn er sá að þótt
gamanið heppnist vel er alvaran klén
og fer í öllu eftir formúlu róman-
tískra Hollywoodmynda. Myndin
ristir aldrei djúpt því lausnirnar eru
of einfaldar og klisjukenndar og
reynt er á undarlega máttlausan
hátt að afsaka hliðarspor eigin-
mannsins með því að kenna konunni
um. En hér svífur frísklegur og
skemmtilegur andi yfir samskiptum
fólks og myndin er meinlaus afþrey-
ing. Of meinlaus reyndar.
vinnu sína í þágu þessa verkefnis.
Diddú og Kristinn munu syngja
saman og sitt í hvoru lagi ýmsar
af vinsælusustu óperuaríum sam-
tímans. Má þar nefna aríu Nætur-
drottningarinnar o.fl. aríur úr
Töfraflautu Mozarts, ariu Violettu
úr La Traviata og fleira. Guðný
Guðmundsdóttir konsertmeistari
mun leika Tzigane eftir Ravel og
hljómsveitin mun auk þess leika
þekkta forleiki og önnur hljómsveit-
arverk.
Hljómsveitarstjóri verður Bern-
harður Wilkinson.
Tónleikarnir verða laugardaginn
10. febrúar kl. 17 í Háskólabíói.
VERIÐ er að Ieggja lokahönd á
undirbúning stórrar sýningar á
verkum franska málarans Pauls
Cézannes, sem verður í Tate-
safninu í London í dag, miðviku-
dag. Þegar hafa verið seldir 24
þúsund miðar á sýninguna og
daglega kaupa 1.500 manns
miða. Bresk dagblöð segja að
Cézanne-fár sé að grípa um sig
í höfuðstaðnum. Miðasalan slær
öll met og er tífalt meiri en hjá
fyrri methafa í Tate, Pablo Pic-
asso. Cézanne-sýningin var áður
í París og þar sóttu hana 642
þúsund manns. Damien Whit-
more, upplýsingafulltrúi Tate,
sagði að sýningin hefði vakið
slíka hrifningu í Frakklandi að
kynt hefði undir eftirvæntingu
listunnenda hinum megin við
Ermarsundið. Hér sést listgagn-
rýnandi virða fyrir sér eitt verk-
anna á sýningunni.
Málverkauppboð
Gallerís Borgar
Þokkaleg
sala á Hótel
Sögu
MÁLVERKAUPPBOÐ sem Gallerí
Borg stóð fyrir á Hótel Sögu síðast-
liðið sunnudagskvöld gekk þokka-
lega fyrir sig miðað við árstíma, að
sögn Péturs Þórs Gunnarssonar hjá
Gallerí Borg.
• „Þetta gekk ekki eins vel og jóla-
uppboðið en miðað við að nú er febr-
úar erum við sáttir. Febrúar er ekki
hentugasti tíminn fyrir uppboð sém
þetta og við höfum oft sleppt febrú-
aruppboðunum úr síðustu árin. Nú
vorum við hins vegar komnir með
svo mikið af myndum að við ákváð-
um að slá til,“ segir Pétur.
Dýrasta myndin sem boðin var
upp er eftir Jón Stefánsson. Var hún
slegin á 740.000 krónur en mats-
verðið var 700-900 þúsund krónur.
„Það var mikið bitist um þetta verk,
þótt ekkert einasta boð kæmi úr
salnum. Það má eiginlega segja að
háð hafi verið símaeinvígi um verk-
ið,“ segir Pétur.
Pétur segir að fátt hafi komið á
óvart á sunnudagskvöldið. Að vísu
hafi verk eftir Mugg, sem metið var
á 350-450 þúsund krónur, verið sleg-
ið á 205.000 krónur. „Það er nátt-
úrulega alltof lágt verð fyrir stórt
olíumálverk eftir Mugg.“
Meðal málverka sem boðin voru
upp á Hótel Sögu voru verk eftir
Kjarval, Ásgrím Jónsson, Finn Jóns-
son, Þórarin B. Þorláksson, Þorvald
Skúlason og Jón Engilberts.
-----» --------
Gítarleikur í
Borgarnes-
kirkju
EINAR Kristján Einarsson gítar-
leikari heldur tónleika í Borgarnes-
kirkju í kvöld kl. 20.30. A efnis-
skránni eru verk eftir Femando
Sor, J.S. Bach, Benjamin Britten
og Nikita Koshkin.
Einar hefur komið fram á tón-
leikum í Svíðþjóð, Englandi og á
Spáni og við margvísleg tækifæri
víða hérlendis. Hann hefur leikið
með Capuþ hópnum og Sinfóníu-
hljómsveit íslands og komið fram
sem einleikari með Kammersveit
Akureyrar, Kammersveit Reykja-
víkur og Sinfóníuhljómsveit Islands.
Hann var þátttakanadi í ís-
lenskri gítarhátíð sem- haldin var í
Wigmore Hall í London árið 1994
og á síðastliðnu ári voru honum
veitt starfslaun úr Listasjóði.
Arnaldur Indriðason
Gala tónleikár
Sinfóníunnar
í leit að frönsku
kraftaverki
LEIKUST
Ríkisútvarpið
ÚTVARPSLEIKHÚSIÐ
Frátekna borðið í Lourdes eftir An-
ton Helga Jónsson Leikendun Amar
Jónsson, KrLstbjörg Kjeld, Elva Ósk
Ólafsdóttir, Róbert Amfinnsson,
Helga Jónsdóttir, Sigurður Skúlason
o.fl. Leikstjóri: Ásdís Thoroddsen
Sunnudaginn 4. febrúar kl. 14.00
ÚTVARPSLEIKHÚSIÐ beitti
þeirri ágætu nýjung í kynningu á
starfsemi sinni að senda út boðs-
miða á sunnudagsleikritið 4. febr-
úar, Frátekna borðið í Lourdes, eft-
ir Anton Helga Jónsson. Boðsmið-
inn gilti að sjálfsögðu fyrir eins
marga og gátu komið sér fyrir við
útvarpstæki viðtakanda og ljáð því
eyra þann klukkutíma sem flutning-
ur leikritsins tók.
„Eyrað skiptir ennþá máii,“ sagði
Anton Helgi í viðtali við Morgun-
blaðið á sunnudaginn, en hann hlaut
sem kunnugt er verðlaun í leikrita-
samkeppni Útvarpsleikhússins og
Félags. leikskálda síðastliðið haust.
Og Anton Helgi vinnur vel út frá
þeirri staðreynd að það er eyrað en
ekki augað sem nemur leiklistina á
öldum hljóðvakans. Þannig smíðar
hann nýstárlegt form um verkið,
leikrit sem er í sjálfu sér ekki nýst-
árlegt hvað efni og frásagnarhátt
varðar. Leikritið er af toga raun-
sæisverka, sprottið beint upp úr
íslenskum samtíma. Það fjallar um
miðaldra karlmann, Pétur, sem
mætir ýmsum hindrunum í lífi sínu
og vanmátt hans að takast á við
þær. Þannig er verkið innlegg í
orðræðuna um „kreppu karlmanns-
ins“ sem nokkuð hefur verið á döf-
inni undanfarin misseri. í leikritinu
er því lýst á sannfærandi hátt
hvernig Pétur (kletturinn = hinn
sterki) brotnar smám saman niður
þar til í mikið óefni er komið. En
þrátt fyrir að Pétur ráði illa við
aðstæður sínar, atvinnuleysi og
veikindi konu sinnar, á hann sér
draum um annað og betra líf, jafn-
vel í öðru landi. Það er þessi draum-
ur sem skapar leikritinu nýstárlegt
form, því Anton Helgi tákngerir
hann í frönskunámskeiði á snældum
sem Pétur spilar sí og æ til að reyna
að læra tungumál draumalandsins.
Frönskunámskeiðið rammar leikrit-
ið inn, það byrjar og endar á því,
og spilar eitt stærsta hlutverkið í
verkinu. Textinn sem á yfirborðinu
er einfaldur, dæmigerður texti upp
úr kennslubók í tungumáli, býr allt-
af yfir einhveijum upplýsingum um
líðan Péturs eða hugsanir hans á
þeirri stundu sem við heyrum hann.
I gegnum frönskunámskeiðið kem-
ur höfundur til skila því innra lífi
Péturs sem hann sjálfur á svo erf-
itt með að tjá. 1 Frakklandi er líka
staðurinn Lourdes sem leikritið
dregur nafn sitt af, sem er n.k.
útópía verksins, staðurinn þar sem
kraftaverkin gerast. Og kraftaverk
er það sem Pétur bíður eftir, því
aðra leið út úr ógöngum sínum virð-
ist hann ekki geta fundið.
Amar Jónsson túlkar Pétur á
afar sannfærandi hátt. Honum
tókst vel að miðla lokuðum persónu-
leika hans og hægfara niðurbroti.
Kristbjörg Kjeld skilaði einnig hlut-
verki eiginkonu hans Önnu vel og
var samleikur þeirra mjög góður,
t.a.m. þegar þau áttu heil samtöl
þar sem þau töluðu stöðugt fram-
hjá hvort öðru. Önnur hlutverk voru
lítil, en öll voru þau vel unnin og
hvergi bar á „lestursstíl" sem stund-
um vill brenna við í útvarpsleikrit-
um.
Ásdís Thoroddsen leikstjóri skil-
aði góðu og heilsteyptu verki þar
sem texti og leikhljóð unnu
skemmtilega saman. Enginn er
skrifaður sérstaklega fyrir leik-
hljóðum en upptökumaðurinn
Sverrir Gíslason á eflaust stærstan
heiðurinn af því að skapa þau. I
útvarpi eru leikhljóðin að sjálfsögðu
mikilvæg, þau gefa til kynna þann
bakgrunn sem augað ekki nemur,
sbr. óvitnuð orð Antons Helga hér
að ofan: „Eyrað skiptir máli.“
Soffía Auður Birgisdóttir