Morgunblaðið - 10.02.1996, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
LAUGARDAGUR 10. FEBRÚAR 1996 39
MARTEINN
HELGASON
GUÐLAUG
G UÐMUNDSDÓTTIR
Marteinn
Helgason, skip-
stjóri, Keflavik,
fæddist 26. janúar
1909. Hann lést 30.
janúar siðastliðinn.
Foreldrar Mar-
teins voru Sigríður
Guðnadóttir, ættuð
frá Langagerði í
Hvolhreppi, Rang-
árvallasýslu, og
Helgi Jensson sem
ættaður var frá
Stóra-Knarrarnesi
á Vatnsleysu-
strönd. Börn þeirra
hjóna urðu 15 talsins en 4 dóu
í frumbernsku. Nú þegar Mar-
teinn er allur eru þau öll látin.
Eiginkona Marteins var Guð-
laug Guðmundsdóttir, f. 7. apríl
1904 að Lokinhömrum í Arnar-
firði, hún dó 20. janúar síðast-
liðinn. Þau hjónin voru barn-
laus.
Guðlaug var jarðsett sl.
föstudag, á afmælisdegi Mar-
teins.
Útför Marteins hefur farið
fram í kyrrþey.
SIGRÚN
G UÐJÓNSDÓTTIR
+ Sigrún Guðjóns-
dóttir fæddist
að Laugarbökkum í
Ölfusi 26. júní árið
1900. Hún lést á
Dvalarheimilinu
Kumbaravogi,
Stokkseyri, 2. febr-
úar siðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Guðjón Magn-
ússon, bóndi á
Laugarbökkum, og
kona hans Guðríður
Sigurðardóttir frá
Tannastöðum í Ölf-
usi. Börn þeirra
hjóna sem upp komust voru
fimm og eru nú öll látin nema
Ingibjörg sem er háöldruð og
búsett í Kaliforníu í Bandaríkj-
unum.
Sigrún giftist Þórði Jónssyni
frá Alviðru í Ölfusi 19. nóvem-
ber 1922. Þau byrjuðu búskap
í Reykjavík en bjuggu siðan
stuttan tíma að Hvítanesi í Kjós.
Keyptu svo jörðina Vatnsnes í
Grímsnesi og fluttu þangað árið
1925 og bjuggu þar síðan alla
tið til 1963 er elsta barn þeirra
Vilborg tók við búi
ásamt manni sínum
Magnúsi Þorsteins-
syni frá Húsafelli.
Börn þeirra Sig-
rúnar og Þórðar eru
fjögur sem upp
komust. Þau eru í
aldursröð: 1) Vil-
borg, f. 1924, giftist
Magnúsi Þorsteins-
syni, bónda. Þau
eiga einn son, Þor-
stein. 2) Guðríður,
f. 1926, giftist Ein-
ari Jónssyni, kenn-
ara, sem var skóla-
stjóri í Bessastaðahreppi á
Alftanesi í mörg ár. Börn þeirra
eru tvö, Hafdis og Viðar. Einar
lést 1975. 3) Eygló, f. 1927, gift-
ist Óskari Jónssyni starfsmanni
og kennara við Héraðsskólann
að Laugarvatni. Þau eiga tvo
syni, Jón og Þórð. 4) Hjálmar,
f. 1929, verkfræðingur í Reykja-
vík. Þórður eiginmaður Sigrún-
ar lést 26. október 1972.
Útför Sigrúnar fer fram frá
Kotstrandarkirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
ELSKU kæra amma mín, mig lang-
ar að kveðja þig með nokkrum orð-
um. Mínar fyrstu minningar frá
barnæsku eru tengdar ömmu í
Vatnsnesi, eins og ég nefndi Sig-
rúnu ömmu mína ávallt. Amma var
mér ávallt mjög náin og markast
það eflaust af því að hún aðstoðaði
við fæðingu mína í Vatnsnesi á
sínum tíma. Amma gætti mín í
nokkurn tíma þegar yngri bróðir
minn fæddist en þá var ég á þriðja
ári. Sagði hún mér nýlega að hún
hefði saknað litla kútsins mikið er
hann fór aftur í foreldrahús. Ávallt
var gott að dvelja í sveitinni á sumr-
in og var ég fram yfir fermingu í
sveit yfir sumartímann hjá ömmu
og afa í Vatnsnesi.
Hún amma mín var einstaklega
góð við mig alla tíð og eflaust var
ég í miklu uppáhaldi hjá henni.
Ymislegt var haft fyrir stafni í
sveitinni og er mér minnisstætt hve
snemma amma kenndi mér að
hræra í jólaköku og baka hana í
litla forminu mínu en kökuna átti
ég og ráðstafaði sjálfur.
Samverustundir okkar ömmu
urðu færri eftir að ég hætti að
vera í sveit á sumrin. Samveru-
stundunum fjölgaði aftur þegar ég
var kominn með fjölskyldu. Elsta
stúlkan mín var nefnd í höfuð
langömmu sinnar og skírð Sigrún
og fann ég það oft seinna hvað
ömmu þótti vænt um nöfnu sína.
Amma fylgdist vel með afkom-
endum sínum og samgladdist þeim
er þeir luku hinum ýmsu áföngum
á lífsleiðinni. Mér er þó minnisstæð-
ast er við fjölskyldan heimsóttum
ömmu á jóladag í fyrra. Sigrún
dóttir okkar hafði þá nýlokið stúd-
entsprófi og kom í upphlutnum sem
Sigrún langamma hafði gefið
henni. Amma ljómaði öll er hún sá
nöfnu sína með stúdentshúfuna og
sagði: „Og orðin stúdent.“
Amma var eins lengi og kostur
var í Vatnsnesi og naut þar ein-
stakrar umönnunar elstu dóttur
sinnar, Boggu. Það óhapp henti
ömmu fyrir um tveimur árum að
hún féll úr rúmi og lærbrotnaði.
Því var nauðsynlegt að hún fengi
stöðuga umönnun og eftirlit. Eftir
dvöl á Sjúkrahúsinu á Selfossi flutti
hún að Kumbaravogi á Stokkseyri
og dvaldi þar til hinsta dags.
Nokkru eftir að hún kom að Kumb-
aravogi ræddi hún um dvölina þar
EITT mesta vandaverk hverrar kyn-
slóðar er að skila af sér til þeirrar
næstu - koma henni til þess þroska
er gagnist í síbreytilegum og oft
viðsjárverðum heimi. Það skiptir
jafnan meginmáli, hvernig menn
standa að þessu uppeldishlutverki.
Marteinn frændi minn var alla sína
starfsömu ævi að skila sér til síðari
kynslóða með kærleikann í stafni
og kunnáttuna í skut. Með slíkum
mönnum er ungu fólki gott og hollt
að vera.
Fyrst koma mér í hug æskuárin
í Keflavík - fjaran, bryggjurnar,
Stokkavörin, fiskhúsin, beitinga-
skúrarnir, fiskreitirnir, túnin og
mannlífið í þessu umhverfi áratugina
1940-1960.
Marteinn ólst upp hjá foreldrum
sínum Sigríði Guðnadóttur og Helga
Jenssyni sjómanni og byijaði ungur
sjómennsku. Hann var formaður um
alllangt skeið og aflakóngur öll mín
æskuár, enda var ég stoltur strákur
í þá daga af Matta frænda og alla
tíð síðan.
Marteinn var á þessum tíma for-
maður á Svaninum, 29 tonna bát,
sem þá var einn stærsti hér um slóð-
ir, Svanur GK 530 smíðaður í Dröfn
í Hafnarfirði fyrir Ólaf Lárusson,
útgerðarmann í Keflavík. Kostaði
hann með vél kr. 260.000. Var hann
afburða sjóskip og jafnframt lipurt
og gott fiskiskip. Með Svaninn var
Marteinn í 5 ár. Hann taldi þessi
ár sín eftirminnilegustu og sagði
mér oft frá þessum tíma.
og sagði: „Ég er ánægð hér, því
ég veit það er ógerlegt fyrir Boggu
að sjá um mig lengur með allri
þeirri vinnu sem hún vinnur." Auð-
skilið var þó að Vatnsnesið átti hug
hennar allan og ávallt vildi hún
fylgjast með búskapnum. Um
margt var spjallað er hún var heim-
sótt á Kumbaravog og var minni
hennar einstakt bæði á gamalt og
nýtt. Mér er minnisstæðast er hún
sagði frá föðurmissi sínum er hún
var 12 ára og þeim breytingum sem
því fylgdu, vígslu brúar yfir Sogið
við Alviðru, Konungskomunni 1907
og heimsókn Símonar Dalaskálds
að Laugarbökkum, æskuheimili
hennar. Karlinn var skuggalegur í
augum 6 ára barns og beygði hún
af er hún sá hann. Símon orti þá
til hennar þessa vísu:
Sigrún mærin siðprúða
sex er núna ára
elst er sinna systkina
sólin Freyju tára.
Eitt sinn spurði ég ömmu hvað
hún hefði valið að starfa við í dag
ef hún væri ung. Ekki stóð á svar-
inu „fatahönnuður". Amma hafði
einstakt vald á öllu sem viðvék
saumaskap og heimilis- og bústörf-
um yfirleitt. Sem ung stúlka vann
hún hjá Guðsteini Eyjólfssyni klæð-
skera og hefur eflaust notið þess
eitthvað en tilfinning fyrir efni og
útfærslu var henni eðlislæg.
Amma mat það alltaf mikils er
rafmagnið kom í Vatnsnes og jafn-
framt taldi hún að líkur væru fyrir
heitu vatni á jörðinni og vildi bora.
Borað var eftir heitu vatni á jörð-
inni og fékkst nægilegt vatn til
upphitunar þannig að hún naut
heita vatnsins sín síðustu ár í
Vatnsnesi.
Oft minnist amma á hvað hún
væri ánægð með börnin sín og af-
komendur. Frá því amma var 90
ára hafa afkomendur hennar komið
í Vatnsnes á afmælisdegi hennar
26. júní og gert sér glaðan dag.
Amma lagði áherslu á að við héld-
um þessum sið þó hún væri flutt á
Kumbaravog.
Amma mín, ég kveð þig með
söknuði og þakklæti fyrir það
ánægjulega og innilega samband
sem var alla tíð hjá okkur.
Guð blessi minningu Sigrúnar
Guðjónsdóttur frá Vatnsnesi.
Jón Óskarsson.
Erfidrykkjur
Kiwanishúsið,
Engjateigi 11
s. 5884460
Á þessum árum í kringum 1940
voru í Keflavík 47 fiskiskip yfir 12
smálestir og 18 aðkomuskip. Skip-
verjar voru 529. Á þessum tíma
snérist allt mannlíf í Keflavík um
afla og sjómennsku. Markmið allra
unglinga var að komast í gott skips-
pláss. Allt líf fólksins mótaðist af
lífsbaráttunni við sjóinn - allir for-
feður þess höfðu áður stundað sjó-
mennsku. Afkoman fór eftir dugnaði
hvers og eins. Duglegir menn réru
upp á hlut, sem varð allra keppi-
kefli, því aðrir réru upp á fast kaup.
Flestir bjuggu við lítil efni á ver-
aldlega vísu hér um slóðir, svo mun
og víða hafa verið, en sjórinn sá
fyrir því að fólk svalt ekki. Þegar
Marteinn kom í land gerðist hann
vörubílstjóri og síðustu starfsárin
var hánn lagerstjóri hjá Isl. aðal-
verktökum á Keflavíkurflugvelli.
Marteinn Helgason var eins og
áður getur innfæddur Keflvíkingur,
og sá bæinn vaxa frá því að vera
smáþorp. Hann er einn af þeim, sem
með ævistarfi sínu hafa stuðlað að
vexti hans og einn af þeim sem jafn-
an hafa sett svip á bæinn. Þeim, sem
farið hafa höndum um hijóstrin hér
úti við hafið til þess að gera þau
byggileg, þeim sem hafa þreytt
fangbrögð við úthafsölduna í leit að
auðæfum hafsins, ber að þakka.
Einn af þeim var Marteinn Helga-
son. Náin vináttu- og frændsemis-
bönd hafa jafnan tengt okkur Matta.
Mestan hluta hjúskapar síns
bjuggu Marteinn og Guðlaug á Aust-
urgötu 21, í Keflavík, þar sem þau
höfðu búið um sig af mikilli smek-
kvísi og myndarskap. Þau voru alla
tíð einstaklega samhent og hjóna-
band þeirra ástsælt svo af bar, og
athyglisverð sú staðreynd að Mar-
teinn skyldi deyja 10 dögum á eftir
Guðlaugu sinni. Síðustu árin dvöldu
þau í Víðihlíð í Grindavík þar sem
hann vakti yfir velferð hennar og
var umhyggja hans annáluð, hann
var andlega hress og ók bíl sínum
fram á síðasta dag.
Marteini var tíðrætt um hversu
frábært starfsfólkið er í Víðihlíð og
alúð þess við vistmenn mikil.
Með þessum fáu og fátæklegu
minningarorðum vil ég kveðja minn
góða vin.
Minningin um góðan mann mun
lýsa ástvinum Marteins Helgasonar
um ókomin ár og birtu stafar af
nafni hans langt út fyrir raðir fjöl-
skyldu hans.
Páll Jónsson.
Það liggur í hlutarins eðli að vist-
menn á stað sem öldrunarheimilinu
í Víðihlíð tengjast starfsfólkinu
mismikið. Það er eins og annars
staðar í lífinu að við höfum mismik-
ið að gefa. Sumir eru stöðugir gef-
endur aðrir þiggjendur. Þeirra sem
ætíð hafa gefið verður sárt saknað
er þeir hverfa yfir móðuna miklu.
Við sem höfum nú horft á eftir
Matta og Guðlaugu erum dálítið tóm
inni í okkur þótt við hefðum það
óneitanlega á tilfinningunni að þau
myndu fara saman. Hvernig gat
Matti svo sem verið hér þegar Guð-
laug hafði kvatt jafnvel þótt hann
virtist sá hressasti í bænum. Þvílík
ást og tryggð sem úr augum hans
skein þegar hann sat við hlið konu
sinnar, sem var í hjólastól, strauk
henni, mataði og hann talaði við
hana á þann hátt sem við hin ekki
skildum. Þeirra trúnaður og tryggð
var úr meira dýpi en við gátum
skynjað. Orðræðurnar ekki margar
enda vissi Matti allt um sína kæru
konu þótt hann ekkert segði. Fyrir
okkur hin sem lifum þau skildu þau
hjón eftir neista sem við vonandi öll
varðveitum með okkur. Þetta var
neisti trúnaðar og tryggðar við okk-
ur sjálf og þá sem næst okkur
standa, hvort sem er við spörfugl-
ana, sem gefa þarf á köldum vetrar-
dögum, eða þá sem við elskum mest.
Römm var sú taug sem tengdi þau
hjón. Við starfsfólkið þökkum þeim
samverustundirnar og þá kennslu í
mannlegum samskiptum sem þau
veittu okkur.
Konráð Lúðvíksson læknir.
t
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir og
amma,
SIGRÚN ÓSKARSDÓTTIR,
Meistaravöllum 31,
Reykjavik,
lést í Landspítalanum þann 7. febrúar.
Hildur Jónsdóttir, Jón Ágúst Þorsteinsson,
Eyrún Jónsdóttir,
Sigrún H. Jónsdóttir,
Þorsteinn Svanur Jónsson.
Elskulegur faðir minn, tengdafaðir, afi
og langafi,
SVEINN H.M. ÓLAFSSON,
fyrrv. brunavörður,
Bústaðavegi 75,
lést í Sjúkrahúsi Reykjavíkur 8. febrúar.
Theodóra Sveinsdóttir, Sigurður Sveinsson Hálfdanarson,
Ásta Hulda Kristinsdóttir, Ögmundur Kristinsson,
Áslaug Adda Sigurðardóttir, Smári Jónsson,
Helga Hanna Sigurðardóttir, Ægir Steinn Sveinþórsson,
og barnabörn.
t
Ástkær eiginkona mín, dóttir, móðir
okkar, tengdamóðir og amma,
EYGLÓ KRISTJÁNSDÓTTIR,
verður jarðsungin frá Fella- og Hóla-
kirkju mánudaginn 12. febrúar kl. 13.30.
Grétar Vilhelmsson,
Guðmunda Ingvarsdóttir,
Kristján Vilhelm Grétarsson, Emma Geirsdóttir,
Jón Halldór Grétarsson, Katrín Lilia Ævarsdóttir,
Arnþór Ólafur Grétarsson, Guðrún Ósk Sigurðardóttir
og barnabörn.