Morgunblaðið - 10.02.1996, Qupperneq 1

• Skuggi fortíðar yfir söngstjörnu/2
• Á milli tveggja heima/4
• Bragi „allur“ á Sjónþingi og á Sjónarhól/8
MENNING
LISTIR
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS LAUGARDAGUR 10. FEBRÚAR 1996
BLAÐ
•ÞREMUR listaverkum að
andvirði 15 milljarða dollara
(um 990 milljóna íslenskra
króna) var rænt á John F.
Kennedy-flugvellinum í New
York fyrr í þessari viku. Um
var að ræða málverk, sem
nefnist „Siljandi kona með
höfuðkúpu í hendi“, frá 1927
og teikningu af konu tileink-
aða Jacqueline frá 1956 eftir
spænska listamanninn Pablo
Picasso og málverk, sem nefn-
ist „Gata í París“, frá 1896
eftir franska málarann Cam-
ille Pissarro. Avelino Esp-
inoza Gonzales, kaupsýslu-
maður frá Mexikó, hugðist
fara með myndirnar til
Bandaríkjanna til að láta
meta þær hjá uppboðshald-
ara. Honum var sagt að mynd-
irnar væru það verðmætar að
hann yrði að skilja þær eftir
til þess að hægt yrði að tollaf-
greiða þær. Þegar hann sneri
aftur næsta dag voru mynd-
irnar horfnar.
•SIR COLIN Davis hefur ver-
ið ráðinn helsti gestastjórn-
andi fílharmóníuhljómsveitar
New York-borgar og mun
taka til starfa 1998. Kurt
Masur, tónlistarstjórnandi fíl-
harmóníunnar, sagði að ráðn-
ing Davis væri til frambúðar.
•BALLETTSKÓR, sem hinir
annáluðu dansfélagar Rúdolf
Nurejev og Margot Fonteyn
komu fram í, voru seldir á
uppboði í London nýlega fyrir
rúmar 130 þúsund krónur.
•RÚSSNESKA ljóðskáldið
Jevgeníj Jevtúsjenkó er kom-
inn í kennaralið Queens Col-
lege í New York og fyrsta
misserið mun hann kenna á
móðurmálinu. Jevtúsjenkó
verður með tvö námskeið,
annað um 20. aldar ljóðlist og
hitt um skáldið Alexander
Púshkin. Hann er hins vegar
sagður ólmur vilja kenna á
ensku. Josef Brodskí kenndi
við Queens Coliege og Isaac
Bashevis Singer telst enn til
kennara þar. Hvorir tveggju
fengu bókmenntaverðlaun
Nóbels á sínum tíma.
GUNNAR Guðbjörnsson, Momo Kodama og Hervé Joulain eftir tónleika franska útvarpsins í París.
Laxness á metið
í Nóbelnum
ÞAKKA þér fyrir, þú
söngst yndislega. Þetta
var upplifun, óviðjafnan-
legt. Þú hefur rödd sem
nýtur sin jafnt á tónleikum og i
fíngerðustu tækjum, hér er nafn-
spjaldið mitt, ég er hljómsveitar-
stjóri. Má ég segja takk fyrir þessa
fallegu túlkun.
Tónleikagestir af ýmsum stærð-
um og gerðum, heppnir að vera
seinastir út úr salnum, hittu tenór-
inn Gunnar Guðbjörnsson sem
sjálfur var að tygja sig til brottfar-
ar. Gömul kona og yngri, menn
sem starfa við tónlist eða hafa
hana að áhugamáli. Gunnar kom
frá Lyon til Parísar í lok síðustu
viku til að syngja Schubert og
Britten í Salle Gaveau, gylltum
og fallegum, í tónleikaröð franska
útvarpsins helgaðri hæfileikafólki
af yngri kynslóð.
Tónleikarnir, sem haldnir voru
að morgni sunnudagsins 4. febr-
úar, verða í útvarpi France
Musique nú á sunnudaginn (klukk-
an 10 f.h. að íslenskum tíma).
Ekki er þó frekar en venjulega
útvarpað hádegisumræðum sem
Næmi ljóðs
og drama
óperunnar
Gunnar Guðbjömsson tenór hlaut hlýjar við-
tökur á einsöngstónleikum í París. Kannski
*
kom þessi bjarthærði Islendingur kröfuhörð-
um áheyrendum á óvart. Heillaði þá upp
úr skónum. Þórunn Þórsdóttir sótti tónleik-
ana og spjallaði við Gunnar á eftir.
fylgdu á eftir tónleikunum fyrir
svanga óg forvitna tónlistarunn-
endur. Gunnar er hálffeginn, hann
talar frönsku en finnst hún ekki
leika í munni enn, að minnsta
kosti ekki talað orð. Óperan og
ljóðin eru honum eiginlegri en
mælt mál á enn einni erlendri
tungu.
En tungumál lærist líka í söng,
þótt daglegur erindrekstur krefjist
annars orðalags en dramatískir
textar ljóðana. Ó, herra, veittu
vegfaranda brauð . . . Hvað ætli
bakarinn segði við þessu? Ef
Gunnar myndi syngja fengi hann
ábyggilega allt það brauð sem
hann gæti borið og rúsínusnúð að
auki.
Hann vill raunar enga snúða,
passar sig á feitu og sætu og
fæst með herkjum eftir tónleikana
til að smakka ostrur, sem nú fást:
á hveiju horni í París, áður en
hann hleypur upp í lestina heim
til konu sinnar og sonar í Lyon.
Hann er ánægður með tónleika.
morgunsins, bæði áheyrendur og
árangur sem var öllum til gleði.
„Þótt ég væri að syngja eitt Schu-
bert-ljóð í fyrsta sinn á sviði og
sömuleiðis Britten,“ segir hann.
„Við flytjum þetta aftur á stóra
sviði Lyon-óperunnar annað kvöld,
það er alltaf öðru vísi að syngja
að kvöldi til og svo kemur visst
öryggi með því að hafa einu sinni
látið á reyna.“
Flytjendurnir með Gunnari voru
píanóleikarinn Momo Komdama,
24 ára japönsk stúlka, og franski
hornleikarinn Hervé Joulain, sem
stendur á þrítugu. Hann varð
fyrsti hornleikari Fílharmoníu
franska útvarpsins 21 árs að aldri,
hefur ferðast víða með sitt snigil-
laga hljóðfæri og hlotið viðurkenn-
ingar. Fyrir tveimur árum tyllti
hann niður tá í París og stendur
á henni áfram vegna kennslu við
tónlistarháskólann. Joulain blés
listilega á tónleikunum Elegíu fyr-
ir horn og píanó eftir Poulanc og
hefur enda fengist mikið við verk
þess tónskálds auk Saint-Saens
og Mahlers.
Kodoma sló flygilinn svo hún
hélst varla á stólnum og lék á
milli undur mjúkt eins og hún seg-;
ir að sér sé eiginlegra. En hornið
sé frekt og lifandi hljóðfæri sem
þurfi að þenja sig dálítið með. Hún
mótaðist fjarri ættlandinu, í Evr-
ópu, undir handleiðslu móður,
sinnar frá þriggja ára aldri og í
samkeppni við systur sína og svo
á unglingsárum í þekktum tónlist-
arskólum í París. Schumann (No-
velette, f. píanó nr. 8 op. 21) var
glæsinúmer Kodoma á tónleikun-
um.
Gunnar þekkti hljóðfæraleikar-
ana ekki fyrir og æfingar þeirra
saman voru einungis tvær þótt ár
hafí liðið frá ákvörðun um tónleik-
HALLDÓR Laxness hefur verið handhafi Nóbels-
verðlauna í bókmenntum lengst allra, eða í 40 ár
og tvo mánuði. Sá sem hefur verið handhafi þeirra
næst lengst er belgíska skáldið, Maurice Maeterl-
inck (1862-1949), eða í 37 ár, 4 mánuði og 27 daga.
Maeterlinck, Sem hlaut verðlaunin árið 1911, var
einkum kunnur fyrir leikrit sín og ljóð. Hann skrif-
aði á frönsku og var á meðal fremstu höfunda tákn-
sæisstefnunnar. Frægasta verk hans í anda hennar
er leikritið La Princesse Maleine (1899) en einnig
er hann kunnur fyrir leikritið Pelléas ert Mélisande
(1892) sem varð tíu árum seinna efniviðurinn í
samnefnda óperu franska tónskáldsins, Claude
Debussy.
Halldór Laxness Maurice
Maeterlinck
Langt er í næsta mann á eftir þeim Halldóri og
Maeterlinck en næstur þeim mun komast rússneski
rithöfundurinn Aleksandr Solzhenítsyn sem hlaut
verðlaunin árið 1970 og er nú á 78. aldursári.