Morgunblaðið - 17.02.1996, Blaðsíða 30

30 LAUGARDAGUR 17. FEBRÚAR 1996
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
4-
ÁSTVALDUR LEIFUR
EIRÍKSSON
+ Ástvaldur Leif-
ur Eiríksson
var fæddur í Borg-
arkoti í Skeiða-
hreppi 16. október
1934. Hann andað-
ist í Landspítalan-
um 5. febrúar sl.
Foreldrar hans
voru Eiríkur Ei-
ríksson, f. á Vota-
. mýri í Skeiðahreppi
8. mars 1898, d. 24.
nóvember 1964, og
Ingibjörg Erlend-
ina Kristinsdóttir,
f. á Ingveldarstöð-
um á Reykjaströnd í Skagafirði
13. ágúst 1903, d. 3. október
1991. Systkini Leifs: Kristín,
f. 26. júlí 1928, húsfreyja á
Hlemmiskeiði 1, Vilhjálmur, f.
16. október 1930, bóndi á
Hlemmiskeiði 2, og Guðrún, f.
11. apríl 1941, d. 4. júní 1995,
áður húsfreyja í Hlíð í Austur-
Eyjafjallahreppi og síðast í
Reykjavík. Leifur kvæntist 16.
október 1962 Ólöfu Sigurborgu
Ólafsdóttur, f. 13. desember á
Álafossi. Börn þeirra: Ólafur
Friðgeir, Brautarholti, Skeiða-
hreppi, f. 19. ágúst 1962, húsa-
smiður og rafvirkjameistari,
kona Harpa Dís Harðardóttir,
f. 10. október 1968 og eiga þau
3 börn. Eiríkur, bóndi á Bijáns-
í DAG er kvaddur frá Ólafsvalla-
kirkju vinur minn og sveitungi,
Leifur Eiríksson frá Hlemmiskeiði.
Hér í sveit lifði hann og starfaði
og átti mikinn frændgarð.
Eiríkur, faðir hans, var frá Vota-
mýri, af hinni kunnu Reykjaætt,
sem flestir Skeiðamenn eru út af,
og lengi bjuggu þeir Votamýrar-
bræður fjórir hér í sveitinni.
Ingibjörg móðir hans var aftur á
móti úr Skagafirði, og ólst upp að
mestu á Reykjum í Hjaltadal, og bar
Leifur nöfn fósturforeldra hennar.
Eiríkur hóf búskap í austurbæn-
um í Fjalli árið 1929 og bjó þar til
ársins 1933, að hann keypti jörðina
Borgarkot og bjó þar til ársins
1955. Sú jörð er lítil og kostarýr,
og þegar Hlemmiskeið 2 var boðin
til sölu árið 1955, 'keypti Eiríkur
hana með stuðningi sona sinna Vil-
hjálms og Leifs. Jörðin Hlemmi-
skeið 2 er kostajörð en var í niður-
níðslu eftir að hafa verið í eigu
hlutafélags i Reykjavík, sem ætlaði
að græða á búskap. Jörðin var samt
nokkuð dýr — og man ég að það
þótti í mikið ráðist hjá jafn fátækum
manni og Eiríkur var á þeim tíma,
að kaupa jörðina — og að hann
sýndi þar mikinn kjark.
Þeir feðgar tóku vel til hendi á
Hlemmiskeiði og byggðu stórt og
vandað tvíbýlishús árið 1960. Árið
1961 tóku þeir bræður við búi af
föður sínum og reyndust miklir
framkvæmda- og búmenn — eins
og fleiri af þeirri ætt. — Byggðu
þeir upp öll hús jarðarinnar, þar á
meðal fjós fyrir 64 kýr árið 1975,
en það þótti framúrstefnufjós á
þeirri tíð — og saman ráku þeir
eitt arðsamasta og besta búið hér
í hreppi.
Þeir bræður ráku félagsbúið til
ársins 1991, eða í 30 ár, að Leifur
missti heilsuna. Þá fengu þau hjón-
in, Leifur og Sigurbjörg, úrskipt
land úr jörð sinni og létu byggja
notalegt íbúðarhús. Nutu þau þar
handa Ólafs, sonar síns, sem jafn-
vígur er á tré og rafmagn.
Á þessu nýja heimili dvaldi Leifur
svo þar til fjórum dögum fyrir and-
lát sitt að hann var fluttur á Land-
spítalann, þar sem hann andaðist
5. febrúar sl. Lauk þar langri bar-
áttu við hrörnunarsjúkdóm, sem
læknavísindin réðu ekki við. Honum
var sífellt að hraka líkamlega en
hélt andlegri heilsu og fylgdist með
öllu.
Kom ég til hans rétt fyrir andlát
hans og reyndi hann þá af veikum
stöðum í Skeiða-
hreppi, f. 11. ágúst
1963, vélvirki og
búfræðingur frá
Hvanneyri. Kona
Brynhildur Gylfa-
dóttir f. 27. apríl
1969 og eiga þau 1
barn. Ófeigur,
Hlemmiskeiði 6, f.
24. desember 1967,
kjötiðnaðarmaður.
Sambýliskona Þór-
dís Bjarnadóttir, f.
11. desember 1972
og eiga þau 1 barn.
Jóna Sif, f. 23. jan-
úar 1973. Sambýlismaður Hjör-
var Ingvarsson.
Leifur stundaði venjuleg
sveitarstörf í æsku en fór svo
í trésmíðanám til Eiríks Guðna-
sonar á Votamýri og aflaði sér
réttinda sem trésmiður og síð-
ar meistararéttinda. Leifur hóf
búskap á Hlemmiskeiði 2 árið
1961, fyrstu þrjú árin í félagi
við föður sinn og Vilhjálm
bróður sinn, en síðan ráku þeir
bræður félagsbú, þar til Leifur
varð að hætta búskap árið 1991
sökum heilsubrests. Samhliða
búskapnum stundaði hann
srníðar í sveitinni og víðar.
Útför Leifs fer fram frá Ólafs-
vallakirkju í dag og hefst at-
höfnin kl. 14.
mætti að spyrja frétta — en þá var
auðséð að hveiju stefndi.
Sigurborg — Sibba, eíns og við
köllum hana — annaðist mann sinn
af einstakri alúð og umhyggju —
var hlý en jafnframt sterk — og
öll fjölskyldan hjálpaðist að.
Ég hef hér stiklað á stóru um
lífshlaup Leifs og búskap, en ekki
var ómerkari þáttur smíðar hans
og önnur störf utan heimilisins —
og koma þá í hugann góðar minn-
ingar og þakklæti.
Ég var einn af þeim sem leituðu
til hans sem smiðs, þegar ég stóð
í framkvæmdum áður fyrr — og
reyndar munu ófáar þær bygging-
ar, sem Leifur lagði hönd að, oft
fyrir lítil laun.
Þá var mikil samvinna bænda
um að koma upp húsum og hver
hjálpaði öðrum, en smiðir voru ekki
á hveiju strái. Kom sér því vel að
geta fengið jafn viljugan og góðan
smið og Leifur var. Er mér minnis-
stætt þegar þeir frændur, Leifur
og Eiríkur á Votamýri, voru að slá
upp fyrir grunni að verkfæra-
geymslu hjá mér rigningarhaustið
1964 - hve rigndi mikið en Leifur
alltaf jafn léttur í skapi. Og húsið
komst upp og önnur hús síðar, sem
Leifur lagði líka hönd að.
Leifur var virkur í félagsmálum,
lengi í byggingarnefnd hreppsins,
fulltrúi í Framsóknarfélagi Árnes-
sýslu og í stjórn ungmennafélagsins
um tíma. Þá var gott að leita til
Leifs, þegar byggja þurfti eða
breyta í Brautarholti og átti hann
þar mörg handtökin.
Þegar Skeiðalaug var byggð á
árunum 1972-1975 — en það var
mesta mannvirki, sem hreppurinn
hafði ráðist í frá því 1933, að Braut-
arholtsskóli var byggðurfvar hann
fulltrúi ungmennafélagsins í bygg-
ingamefnd, en það lagði umtalsvert
fé til byggingarinnar. Þá var hann
í byggingamefnd Brautarholts-
skóla, þegar hann var endurbyggð-
ur á árunum 1985-1988.
Það var gott að starfa með Leifi
í þessum byggingarnefndum. Hann
hafði gott vit á vinnubrögðum, enda
treystum við á hann sem fagmann,
hann var tillögugóður og útsjónar-
samur og átti gott með að umgang-
ast menn. Og það var gaman að
vinna með honum, hann var svo
skemmtilegur persónuleiki, alltaf
glaður og reifur — gat verið æringi
stundum — og ég sá hann aldrei
skipta skapi. Hann var hrókur alls
fagnaðar í vinahópi og vinamargur
— og kunni að skemmta sér — og
man ég hvað hann dansaði vel.
Löngu stríði er lokið og því ætt-
um við að gleðjast yfir að hann er
búinn að fá hvíldina. En eftir situr
sorgin og söknuðurinn eftir góðan
dreng. Því sendi ég aðstandendum
hans samúðarkveðjur.
Jón Eiríksson.
Kæri mágur! Nokkur kveðjuorð
til þín. í þessi rúm þijátíu ár sem
við höfum verið tengd hefur aldrei
fallið skuggi á. Þú varst maður
samninga og friðar. Þegar voru
erfið ár hjá mér fann ég frá þér
vináttuna og hlýjuna. Margir voru
þeir matarbitarnir sem þið Sibba
réttuð mér. Þá var heimasaltaða
hrossakjötið ekki síst. En þú varst
sérlega laginn við að salta niður í
tunnu.
Þú varst smiður góður og eru
sennilega fáir bændur á Skeiðunum
og í nágrenni sem ekki nutu góðs
af. Þú áttir drjúgan þátt í því að
kirkjan ykkar á Ólafsvöllum var
endurbyggð.
Það var svo sárt að sjá hvernig
veikindi seinustu ára lögðust á þig
og þú þurftir að breyta lífsháttum
þínum og hvernig þér hrakaði smátt
og smátt seinustu árin. Þú varðst
að hætta búskap og það hefur ver-
ið erfitt fyrir þig því þú varst góður
bóndi á góðri jörð. Þið hjónin selduð
búið og byggðuð ■ ykkur hús á
Hlemmiskeiði, húsið á Sléttunni.
Þetta er fallegt hús og hefur þér
þótt erfitt að geta ekki tekið hamar
og nagla þegar með þurfti. En Ólaf-
ur sonur þinn sem er smiður kom
upp húsinu ásamt bræðrum sínum
og vinum þótt Ólafur eigi eflaust
flest handtökin I því. Þú gast kom-
ist hjálparlítið um húsið í fyrstu en
hafðir alltaf stuðning konu þinnar.
Tengdadætumar voru alltaf boðnar
og búnar til að rétta hjálparhönd
ásamt fólkinu á Hlemmiskeiði.
Þegar æfingarnar á Grensásdeild
báru ekki lengur neinn árangur og
líkami þinn hrörnaði meir og meir
og það varð erfiðara og erfiðara
að skilja þig þá var það svo sárt
því hugur þinn og hugsun voru í
fullkomnu lagi. En þeir sem voru
með þér daglega skildu þig helst
og túlkuðu fyrir gesti. Það hefur
verið erfitt fyrir þig svona duglegan
og sterkan mann að þurfa að vera
háður allri aðstoð. En Sibba og
börnin ykkar og tengdabörn stóðu
styrk við hliðina á þér og sýndu þér
ást og umhyggju og barnabörnin
glöddu þig á allan hátt.
Eftir iðjuþjálfun á Grensásdeild
lærðir þú að sauma út, en þú áttir
ekki langt að sækja þá hæfileika
því Ingibjörg móðir þín var mikil
hannyrðakona. Margir eru þeir púð-
arnir sem þú saumaðir og er ég svo
heppin að eiga einn þeirra.
Þú varst vinamargur maður og
sýndu það heimsóknirnar til þín
réttardagana eftir að þú veiktist,
þá var margt um manninn í húsinu
á Sléttunni.
Ég veit að Guð gefur Sibbu syst-
ur minni og fjölskyldunni ykkar
styrk á þessum dögum og um ókom-
inn tíma.
Elsku vinur og mágur, ég og fjöl-
skylda mín þökkum þér fyrir allar
þær stundir sem við höfum átt með
þér og fjölskyldu þinni. Bið ég al-
góðan Guð að vera með þér.
Þín mágkona,
Sigríður Erla.
Nokkur orð frá mágkonu sem
langar til að þakka þér fyrir svo
ótal margt.
Elsku Leifur minn, það er svo
margs að minnast þegar komið er
að kveðjustund. Til dæmis allra
sumranna sem ég var hjá ykkur
Sibbu allt sumarfríið mitt með
drengina mína litla. Aldrei heyrði
ég annað en við værum velkomin
þótt nóg væri að gera í sveitinni á
þessum árstíma og lítil hjálp í mér.
Það er nú oft búið að hlæja að því
þegar þú varst í heyskap úti á túni
sem var dálítið langt frá bænum.
Ég átti að fylgjast með þegar þú
legðir af stað heim í kaffið, en ég
átti að hafa það tilbúið þegar þú
kæmir heim. Ekki vantaði það að
oft leit ég út um gluggann, en aldr-
ei sá ég þig halda heimleiðis, en svo
allt í einu stóðst þú bara inni á eld-
húsgólfi. Ég varð alveg undrandi
því enn var þessi hlutur sem ég
hélt að væri þú á sama stað. Þegar
þið Sibba fóruð að athuga hvað ég
hefði verið að horfa á, þá var það
nú bara símastaur. Svona var hjálp-
in í mér. Eða þegar Þórður minn
fór að kalla þig pabba eins og Óli
og Eiríkur, brostir þú bara og varst
ekkert að leiðrétta það. Einnig fór
ég í nokkur ár austur um páskana
og Óli þinn hélt að páskamir kæmu
með mér. Ekki má gleyma réttar-
deginum, þar varst þú allra manna
kátastur. Jafnvel eftir að þú varst
orðinn veikur, vildir þú hafa allt
eins og áður, þótt þú gætir ekki
tekið fullan þátt í gleðinni. Ég held,
Leifur minn, að ég vilji muna þig
eins og þú varst sl. haust á réttar-
daginn, þegar náin skyldmenni þín
voru að syngja ljóðið um hana
Huldu sérstaklega fyrir þig, hvað
það var mikil birta og gleði yfir
þér. Svo þegar þú varst háttaður
og ég lagðist í rúmið hennar Sibbu
og við töluðum svolítið saman í ein-
lægnifeins og oft gerist á réttardag-
inn. Þetta rifjaðist upp fyrir mér
ásamt svo mörgu öðru um sl. helgi
áður en ég sofnaði í þessu sama
rúmi.
Leifur minn, ég vona að þegar
minni jarðvist er lokið, þá takir þú
á móti mér ásamt horfnum skyld-
mennum og vinum hér af jörðu.
Mér fyndist ég svo örugg ef þú
værir nálægur. Elsku Sibba, orð eru
eitthvað svo innantóm, en ég held
að ég viti hvernig þér líður og þú
hvernig mér líður. Þú getur þó
huggað þig við minninguna um
góðan mann og hvað þú hugsaðir
sérstaklega vel um hann í hans
erfiðu veikindum, það hefði einhver
gefist upp í þínum sporum.
Elsku Óli, Harpa Dís, Eiríkur,
Brynhildur, Ófeigur, Dísa, Hjörvar
og Jóna Sif, ykkar hlutur er líka
stór, því systir mín hefði varla get-
að þetta ein. Svo má ekki gleyma
barnabörnum sem styttu honum
margar stundirnar.
Ég votta ykkur öllum einlæga
samúð.
Kærar þakkir fyrir allt, Leifur
minn.
Vigdís (Vigga).
Við systkinin viljum minnast föð-
urbróður okkar sem lést 5. febrúar
síðastliðinn. Leifur frændi einsog
við kölluðum hann gjarnan, átti við
einhverskonar hrörnunarsjúkdóm
að stríða síðustu ár. Þetta tímabil
var honum og aðstandendum hans
mikil áreynsla einsog gefur að
skilja. Það er þó aðdáunarvert hvað
Leifur sýndi mikla hugarró í veik-
indum sínum og hversu góð að-
hlynning honum var veitt af íjöl-
skyldu sinni og ekki síst eiginkonu.
Þar sem fjölskyldur okkar bjuggu
í sama húsi og oft mikill samgang-
ur milli hæða vorum við nánast sem
ein stór fjölskylda og reyndist Leif-
ur okkur oft á tíðum sem faðir.
Með honum áttum við margar góð-
ar stundir og um hann eigum við
margar yndislegar minningar. Þeg-
ar við lítum til baka stendur upp
úr hversu skapgóður og kátur Leif-
ur var. Hann var einnig einstaklega
hjálpsamur og bóngóður. Það var
alltaf hægt að biðja hann, t.d. um
aðstoð við járningar, um lán á hest-
unum hans og reiðtýgjum eða um
að koma okkur á milli staða. Okkur
systrunum eru sérstaklega minnis-
stæðir allir skemmtilegu kvöldreið-
túrarnir með Leifi. Þá var oft mikið
hlegið og gamnast, sem oftar, enda
hafði Leifur létta lund og gott skop-
skyn. Núna getum við einmitt vel
ímyndað okkur Leif á óþekktum
stað, á harðaspretti á honum Neista
sínum, sem var honum svo kær,
með bros á vör og dreymandi svip.
Við þökkum fyrir að hafa fengið
að njóta vináttu og samfylgdar
þessa góða manns og kveðjum hann
með virðingu, söknuði og þökk fyr-
ir það sem hann hefur gert fyrir
okkur með eftirfarandi orðum:
„Hver minning dýrmæt perla að
liðnum lífsins degi,/ hin ljúfu og
góðu kynni af alhug þakka hér./
Þinn kærleikur í verki var gjöf, sem
gleymist eigi/ og gæfa var það öll-
um sem fengu að kynnast þér.“
(Ingibj. Sig.)
Við biðjum guð að varðveita fjöl-
skyldu Leifs og sendum Sibbu,
börnum, tengdabörnum og barna-
börnum okkar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Ingibjörg, Jóhanna, Sigur-
jón, Guðbjörg, Matthildur,
Eiríkur og Vilhjálmur.
Látinn er langt fyrir aldur fram
Leifur bóndi á Hlemmiskeiði. Hann
háði harða baráttu síðustu árin við
erfiðan sjúkdóm, sem enginn mann-
legur máttur réð við að stöðva. Það
er þyngra en orð fá lýst að horfa
upp á sjúkdóma, sem lamar smátt
og smátt þrek hinna vöskustu
manna. Hitt er svo aðdáunarvert
að finna jafnaðargeð og karl-
mennsku eins og Leifur bjó yfir,
sem hvorki bilar né hopar heldur
gengur á hólm við örlög sín, lífs-
glaður til hinstu stundar.
Þrekið þvarr, hjólastóll tók við
og tjáning varð erfið en hugsunin
var sterk og óbiluð. Eiginkona og
börn Leifs stóðu eins og veggur við
bakið á honum og gerðu allt til að
auðvelda honum þátttökuna í dag-
legu lífi og til að hann mætti sem
lengst sinna sínum hugðarefnum.
Leifur Eiríksson var bóndi af lífi
og sál, unni jörð sinni og sveit, var
vökull framfararmaður, sem gerði
kröfur til sjálfs sín og annarra. Sá
sem þetta ritar varð þeirrar gæfu
aðnjótandi að kynnast bændafólki
á Suðurlandi í starfi sínu fyrir
Mjólkurbú Flóamanna og njóta
gestrisni sveitafólksins á uppgangs-
og framfaratímabili. Um þær
mundir, sem undirritaður hóf þetta
starf, voru þeir bræður á Hlemmi-
skeiði að ljúka byggingu á glæsi-
legu fjósi. I slíku verki naut Leifur
sín enda mikill hagleiksmaður bæði
á tré og járn. Hann var góður verk-
maður og snyrtimenni.
Skeiðin eru sérstök sveit. Þar er
byggðin þétt og margbýlt á mörg-
um jörðum. Það er ekki ofsagt að
flestar jarðir í þeirri sveit hafi verið
setnar með þeim hætti á síðustu
áratugum, að þær urðu að höfuðból-
um.
Leifur lagði sveitungum sínum
lið og var oft dijúgur að veita ráð
og aðstoð þegar einhvers þurfti við.
Félagslíf hefur verið öflugt á Skeið-
unum og menn fúsir að líta upp úr
amstri daganna og gleðjast á góðri
stund. Á slíkum stundum voru þau
Leifur og Sibba ómissandi.
Þegar heilsu Leifs tók að hraka
brugðu þau hjónin búi en byggðu
sér snoturt hús á Hlemmiskeiði. Þar
var gestkvæmt og gott að koma.
Við Flóamenn margir höfum haft
þá reglu að koma við og þiggja veit-
ingar hjá þeim hjónum á Skeiðarrétt-
ardaginn. Sá dagur var sérstakur
gleði- og hátíðisdagur í huga hús-
bóndans. Þá blakti fáni við hún og
glatt var á hjalla á Hlemmiskeiði.
Leifur var glaðastur allra og naut
þess að hitta vini sína og þar sást
best að hann naut mikilla vinsælda
og ekki síst var það unga fólkið, sem
lagði leið sína til fjölskyldunnar.
Nú er komið að leiðarlokum og
góður vinur kvaddur hinstu kveðju.
Leifur á Hlemmiskeiði var um
margt einstakur samferðamaður;
fjölhæfur, þægilegur og óvenju
tryggur vinur vina sinna. Lífsgleðin
brást honum ekki. Það gat örlað á
smá stríðni og kankvís var hann á
góðri stund.
Ég kveð þennan vin minn með
söknuði. Það er margs að minnast
á kveðjustund. Nú verður Leifur
lagður til hinstu hvílu í móðurmold-
ina frjóu, sem hann unni svo heitt.
Minningin lifir um góðan dreng.
Við Margrét sendum eiginkonu og
börnum innilegar samúðarkveðjur.
Guðni Ágústsson.
Andlát manna ber að með ýmsum
hætti. Oft er ungt fólk hrifið burt
skyndilega að því að virðist án til-
efnis, í annan tíma hefur dauðinn
H