Morgunblaðið - 22.02.1996, Blaðsíða 12

VIÐSKIFTIMVINNULÍF
FIMMTUDAGUR 22. FEBRÚAR 1996
FyriHæki og siofnanir
Hjá Ræstingaþjónustunni
stendur ykkur
til boða:
• Dagleg ræsting
• Hreingerning
• Uppleysing á bóni og bónun
• auk margs annars.
Gerum tifboð fljótt 09
ifkkur að kostnaðarlausu.
RÞ!
Y) Ræstingaþjónustan sf.
sími 587-3111 - fax 587-3044
. . . þegar þig vantar þrif!
Ert þú
með lánshæfa
hugmynd til eflingar
atvinnulífi?
Við veitum
góðri hugmynd
brautargengi!
Við veitum fúslega nánari upplýsingar
um lán til atvinnuskapandi verkefna
í öllum greinum.
O
LANASJOÐUR
VESTUR -NORÐURLANDA
ENGJATEIGI 3 - PÓSTHÓLF 5410, 125 REYKJAVÍK,
SÍMI: 560 54 00 FAX: 588 29 04
Torgið
Er öld verkfalla á enda?
Tapaðar vinnustundir
vegna verkfalla
1986-1995
f «
Opinberir starfsmenn
Sjómenn
Landverkafólk
250
200
■o
ro
.E
-150
1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995
ÁRIÐ 1995 var eitt mesta verkfalls-
ár íslendinga um langa hríð. Á því
ári töpuðust alls 250 þúsund dagar
í verkföllum á íslenskum vinnu-
markaði, að sögn Þórarins V. Þór-
arinssonar framkvæmdastjóra
Vinnuveitendasamþandsins. Á
fundi Samtaka iðnaðarins í gær
fjallaði hann um fram komnar til-
lögur nefndar sem félagsmálaráð-
herra skipaði til að endurskoða
vinnulöggjöfina. Tillögur nefndar-
innar lúta annars vegar að verklagi
við gerð kjarasamninga en hins
vegar að endurbótum á sextíu ára
gamalli vinnulöggjöf.
Tillögunum er ætlað að auka
skilvirkni við gerð kjarasamninga,
efla ábyrgð samtaka á samnings-
gerð og setja skýrari reglur um
lágmarksþátttöku í atkvæða-
greiðslum um samninga og vinnu-
stöðvun.
í tillögunum er kveðið á um að
undirritaðir samningar félaga öðl-
ist gildi nema marktækt hlutfall
félagsmanna hafni þeim. Þá er
gert ráð fyrir auknu verkstjórnar-
hlutverki sáttasemjara við undir-
búning og gerð samninga.
Vinnuveitendur telja að ganga
eigi harðar en tillögurnar kveða á
um eftir því að fullkominn stuðn-
ingur sé við boðun vinnustöðvunar
og þá þannig að fullur helmingur
þeirra sem taka eigi þátt í vinnu-
stöðvun styðji hana í leynilegrí at-
kvæðagreiðslu. Þá sé nauðsynlegt
að lögbinda ákvæði sem torveldi
smáhópum verkfallsaðgerðir. Slík-
ar takmarkanir séu í þágu heildar-
hag_smuna og stuðli að stöðugleika
og minnkandi tjóni af völdum verk-
falla.
Tillögur vinnuveitenda eru allrar
athygli verðar og Ijóst að þeim er
ætlað að taka á mikilli meinsemd
í íslensku efnahagslífi. Þá er átt
við það fyrirbæri þegar smáhópum
tekst að valda verulegri röskun í
þjóðfélaginu og valda ómældu
tjóni með því að fara í verkföll og
koma jafnvel í veg fyrir það með
valdi að aðrir haldi viðkomandi at-
vinnutækjum gangandi.
Mjög brýnt er að stytta þann
tíma sem fer í karp vegna kjara-
samninga að mati Þórarins. Benti
hann á að slfkt karp, sem tæki oft
marga mánuði, og sú óvissa sem
því fylgdi hefði mjög neikvæð áhrif
á atvinnulífið. Á meðan héldi það
aftur af fjárfestingum í atvinnulífi
og drægi þannig úr verðmæta-
sköpun.
Þegar litið er á meðfylgjandi
töflu kemur í Ijós að í fyrra voru
tveir hópar sérstaklega verkfalls-
glaðir; sjómenn og opinberir
starfsmenn. Þórarinn sagði að
kvótakerfið hefði gert það að verk-
um að sjómenn væru verkfalls-
glaðari en ella. Takmarkaðar veiði-
heimildir gerðu það að verkum að
vinnan tapaðist ekki heldur frest-
aðist fyrir meirihluta sjómanna.
Ekki skipti öllu máli hvenær fiskur-
inn væri veiddur.
í tillögum nefndarinnar er ekki
að finna nein ákvæði, sem ætlað
er að tryggja rétt manna til að
standa utan stéttarfélaga og hafna
kröfum um greiðsluskyldu til félaga
sem menn eru ekki í. Ekki er við
því að búast að samkomulag tæk-
ist í nefnd sem þessari um svo
veigamikla breytingu en Þórarinn
sagðist vonast til að löggjafinn
tæki á þessum málum og tryggði
launafólki þennan rétt.
Eftir því sem nær dregur alda-
mótum er við hæfi að líta um öxl
og skoða ýmsa þætti, sem hafa
verið ráðandi í atvinnulífi. Verkföll
voru ríkjandi þáttur í sögu margra
vestrænna þjóða fram eftir öld-
inni. Á síðasta áratug dró mjög úr
þeim en ísland og Ítalía voru helstu
eftirlegukindurnar að þessu leyti.
Verkföll voru með minnsta móti á
íslandi í byrjun þessa áratugar og
vonandi verður árið 1995 undan-
tekningin, sem sannar regluna.
Ríkisstjórnin hefur það á stefnu-
skrá sinni að breyta vinnulöggjöf-
inni og hefur aldrei áður verið
kveðið á um slíkt í stjórnarsátt-
mála. Það var fyrir löngu kominn
tími til að endurskoða hina sextíu
ára gömlu vinnulöggjöf, sem nú er
í gildi. Slík endurskoðun er þó mjög
vandasöm. Því er mikilvægt að
stjórnvöld sýni staðfestu en láti
ekki aðila vinnumarkaðarins kom-
ast upp með að standa í vegi fyrir
nauðsynlegum breytingum. Hverj-
ar sem breytingarnar verða leiða
þær vonandi til þess að öld verk-
fallanna linni hér á landi.
KjM
Vista skrifstöfuhúsgögn samræma ströngu$tf kröfur um
qæði, glæsilegt útlit og notagildi. Uppröðunafmöguleikarnir
eru fjöimarnir og b,óða uppá góða starfsaðstöðu. Innanhús-
arkitektar okkar veitir faglega ráðgjöf, þér að kostnaðarlausu.
Smiðjuvegi 2 .Kópavog
Hönnuður: Gunnar Magnússon FHI
t
Simi 567 21 10
%
I
b-
n
9
i*
ii
íE
fl
í>
>9.