Morgunblaðið - 23.02.1996, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 23. FEBRÚAR 1996 41
BRÉF TIL BLAÐSINS
Hverjir fagna
snjónum?
EF EKKI væri blessað rokið og rigningin mundi aldrei
vora á íslandi!
Frá Sigurði Þór Guðjónssyni:
Á BAKSÍÐU Morgunblaðsins 9.
febrúar er mynd af menntskæling-
um í snjókasti á Tjörninni í Reykja-
vík. í myndatextanum stendur
meðal annars: „Langþráður snjór
hefur nú loks fallið í höfuðborg-
inni undanfarna daga. Skíðafólk
gladdist yfír því að lyftur voru
opnaðar á skíðasvæðum höfuð-
börgarsvæðisins og fjölmennti í
brekkurnar til að stunda íþróttir
og útiveru, margir hverjir eftir
langa bið.“
Þessi orð eru í stíl við þann
söng sem glumið hefur á mörgum
fjölmiðlum undanfarnar vikur í
snjóleysinu. Þar á bæjum virðast
menn hafa beðið með öndina í
hálsinum eftir því að færi að snjóa
og það helst svo um munaði. Allt-
af voru útvarps- og sjónvarps-
fréttamenn að spyija hvort snjór-
inn færi ekki að koma. Og það
voru víst „vondar“ veðurfréttir ef
ekki snjóaði en „góðar“ að sama
skapi ef hann ryki upp með rokna
byl. Þannig gekk þetta í nokkrar
vikur. Alltaf sama barnalega ósk-
hyggjan.
Til allrar hamingju stjórna
mennimir ekki veðrinu og við verð-
um að taka því veðri sem gefur -
með karlmannlegu æðruleysi! Allt
veður hefur sinn sjarma og á „sinn
rétt“ ef það kemur á annað borð!
Hitt er annað mál að þjóðin hefur
komið sér upp sæmilegum mæli-
kvarða á „góða“ tíð og „vonda“ í
langri baráttu sinni við válynd veð-
ur með einstaka góðviðrisköflum
inni á milli. Það hefur hingað til
yfírleitt verið talin öndvegistíð um
hávetur þegar komið hafa hlýir og
snjólausir dagar og jafnframt hæg-
viðrasamir, líkt og einmitt gerðist
framan af janúar og framan af
desember. Slíkt veður vildi fólk
hafa sem lengst og það þótti veður-
spillir þegar það lét undan síga
fyrir kulda og snjó. Engum datt í
hug að óska eftir vetrarríki. Þessi
skilningur á veðri var vitanlega
mjög „vistvænn" af því að hann
spratt af raunsæjum skilningi á því
hvemig veðrið mótar lífsskilyrði
þjóðarinnar. Góð tíð tryggði hag-
sæld til lands og sjávar. Vond tíð
flutti neyð að hvers manns dyrum.
Öfugsnúinn skilningur
fjölmiðla
En nú virðist þessi skynsamlegi
mælikvarði á veður vera að týn-
ast. Ég hygg að því valdi fyrst
og fremst öfugsnúinn skilningur
fjölmiðla á því hvað sé „gott“ veð-
ur, sem á vetrum virðist bara vera
snjór og aftur snjór svo fólk geti
rennt sér á skíðum. Viðmiðun fjöl-
miðla um veður er sem sagt oftast
út frá leikjum og skemmtunum,
svokallaðri „útivist". Og þótt hún
sé auðvitað góð og gild er hún
örugglega iðkuð af minnihluta
Passamyndir • Portretmyndir
Barnaljósmyndir • Fermingarmyndir
tírúökaupsmyndir • Stúdentamyndir
PÉTUR PÉTURSSON
IJÓSMYNDASTÚDÍÓ
LAUGAVEOI 24 • SÍMI 552 0624
þjóðarinnar. Meirihluti hennar er
nefnilega að sinna störfum sínum
en ekki leika sér. Og veðrið ræður
enn miklu um hvernig þau störf
ganga og þar með um hag þjóðar-
innar. Fyrir nokkrum dögum
skýrði Morgunblaðið frá því hve
snjómokstur hafi verið ódýr í vet-
ur. Þar eru miklir peningar í húfi.
Og mjög margt fleira mætti nefna.
Ekki veit ég hvernig í ósköpunum
blaðamaður Morgunblaðsins getur
fullyrt það sem algilda staðreynd,
að snjórinn sem nú hefur fallið
hafi verið svona langþráður? Blað-
burðarbörnin er bijótast í sköflun-
um eldsnemma morguns? Kannski
gamla fólkið sem ekki treystir sér
út úr húsi vegna hálku? Hvað
skyldu margir bijóta sig þegar
snjóar? Eru það virkilega aðeins
leikirnir sem máli skipta? Það er
nákvæmlega þetta óráð, þetta
grunna hugsunarleysi um veður,
sem veldur því að „útivistarfólk“
rýkur upp á fjöll og fer sér að
voða, þvert ofan í óveðursspár
Veðurstofunnar og heldur því svo
statt og stöðugt fram að engu
óveðri hafí verið spáð! Með þessu
er ég ekki að varpa rýrð á það
útivistarfólk sem hefur tilfinningu
fyrir náttúrunni, enda skilur það
veðrið og gætir sín.
Meðal annarra orða: Ég hef hitt
margt fólk undanfarið sem fínnst
snjórinn öllu spilla. Allt verði svo
dautt, erfitt og harðindalegt. Og
samanburðurinn núna er óvenju
auðveldur. Góðviðrið og snjóleysið
framan af vetri var slíkt að í Vest-
mannaeyjum var hægt að leika
golf eins og á sumardegi. Skamm-
degið varð miklu bærilegra og
mannlífíð léttara. Jafnvel á
Ströndum var snjólaust. Það jaðr-
ar við ónærgætni að heimta snjó
af máttarvöldunum til leikja þegar
Ijöldi fólks á um sárt að binda af
völdum snjóflóða. Svo má búast
við að fjölmiðlar telji að veðrið
hafi „versnað“ þegar hlákan kem-
ur með „roki og rigningu". En ef
ekki væri blessað rokið og rigning-
in myndi aldrei vora á Islandi!
Breyting á veðurfari
Loks er ekki úr vegi að gera
sér grein fyrri einni staðreynd sem
er vitanlega „kjarni málsins". Það
er nefnilega einkenni íslensks
veðurfars til lengri tíma að vetur
á Suðurlandi eru mjög snjóléttir
og lítið á snjóinn að treysta. Al-
hvítir dagar í Reykjavík voru að-
eins 55 til jafnaðar á ári tímabilið
1961-90. En á síðustu árum hefur
orðið kvíðvænleg breyting á þessu.
Árin 1989-95 voru alhvítir dagar
að meðaltali 85, fæstir 59 (1991)
en flestir 110 (1990). Munurinn
er hvorki meiri né minni er heill
mánuður. Þetta kemur heim og
saman við orð Trausta Jónssonar
veðurfræðings í bók hans „Veður
á Islandi í 100 ár“. Hann ræðir
um snjóþyngstu mánuði í Reykja-
vík síðustu sjötíu árin og segir:
„Mjög margir þessara mánaða eru
á síðari árum“. Bókin kom út
1993. Og það er óvenjulegt að
snjór sé á jörðu í höfuðborginni
mánuðum saman án þess að
hverfa eins og stundum hefur
gerst síðustu árin. Verði þessi
breyting varanleg merkir hún ein-
faldlega breytingu á veðurfari.
Kaldari vetur. Kannski yrðu þá
vetur framtíðarinnar eins og vet-
urinn í fyrra þegar varla hlánaði
mánuðum saman. Þá, sem álíta
slíka veðurfarsbreytingu landi og
lýð til heilla, er varla hægt að telja
með réttu ráði. En óneitanlega
yrði hægt að renna sér meira á
skíðum!
Allt er þetta ef til vill hið mesta
nöldur í mér. En ég get þó ekki
stillt mig um að stríða snjódýrk-
endum dálítið með því að minna
á spá Páls Bergþórssonar sem
hann byggir á hitastigi norður í
höfum. Hitinn eða kuldinn þar
norður frá skili sér til okkar nokkr-
um árum síðar. Og nú spáir hann
því að hitinn næstu ár verði sam-
bærilegur við árin 1931-60 eins
og þau voru að jafnaði. Gangi það
eftir sjáum við lítinn snjó eða
svona álíka mikinn og þegar ég
var voða lítill. Eða jafnvel enn þá
minni snjó! Engan helvítis snjó!
En við fengjum þá kannski alvöru
sumur. Löng og heit og erótísk
svo allir yrðu yfír sig ástfangnir.
Og svo væri einhver vetrarnefna.
Bara svona til málamynda. Þá
yrði Morgunblaðið og snjófólkið
auðvitað í svakalegri fýlu og eng-
inn þyrði svo mikið sem bjóða því
hyski góðan daginn. Og það væri
bara gott á það. En við hin mynd-
um fagna í sól og sumaryl!
SIGURÐUR ÞÓR GUÐJÓNSSON,
rithöfundur.
Utsalan...
enn í fullum gangi
CHAXCHA
Borgarkringlunni, sími 588 4848
Bílamarkaöurinn
Smiðjuvegi 46E
v/Reykjanesbraut.
Kopavogi, sími
567-1800 ^
Löggild bílasala
Opið laugard. kl. 10-17
sunnudaga kl. 13-18
Toyota Corolla XLi Secial Series '95, 5
dyra, blár, 5 g., ek. 15 þ. km., geislasp.
o.fl. V. 1.180 þús.
GMC Tracker 4x4 (Suzuki Sidekick) ’90,
hvítur, 5 g., ek. 83 þ. km. V. 980 þús.
Toyota Corolla Hatsback XLi ’94, grá-
sans., 5 g., ek. 47 þ. km. V. 1.030 þús.
Dodge Grand Caravan LE 4x4, 7 manna,
'91, 4 captain stólar og bekkur, ABS
bremsur og loftpúöi í stýri, rafm. í öllu,
samlæsingar, ek. 96 þ. km. V. 1.980 þús.
MMC L-200 D.cap diesil '91, grár, 5 g.,
ek. 98 þ. km. lengd skúffa, 32“ dekk, ál-
felgur, m/spili, kastararo.fi. V. 1.350 þús.
MMC Pajero diesil Turbo (langur) '88,
blár, 5 g., ek. 126 þ. km, rafm. i rúöum
o.fl., ný coupling, tímareim, bremsur o.fl.
Nýskoðaður. V. 1.090 þús.
Nissan Terrano SE V-6 ’90, 5 dyra,
sjálfsk., ek. 85 þ. km., álfelgur, sóllúga,
rafm. í rúðum, hiti í sætum o.fl. Einn eig-
andi. V. 1.950 þús.
Suzuki Fox 413 langur '85, 33“ dekk, 5
g., rauður og svartur, allur yfirfarinn. Bíll
í toppstandi. Tilboðsverð aðeins 400 þús.
Sk. ód.
Hyundai Elantra GT 1.8 Sedan '94, 5 g.,
ek. 23 þ. km. V. 1.180 þús.
Mercedes Benz 230 E '91, sjálfsk., ek.
135 þ. km., sóllúga, ABS o.fl. V. 2,3 millj.
MMC Lancer GLX hlaðbakur '91, sjálfsk.,
ek. 86 þ. km. Gott eintak. V. 780 þús.
Tilboðsv. 670 þús.
Ford Escort 1400 CL 5 dyra '87, hvítur,
5 g., ek. aðeins 85 þ. km. Gott eintak.
V. 350 þús.
Nissan Patrol diesel Turbo Hi Roof (lang-
ur) '86, 5 g., ek. 220 þ. km. 36“ dekk,
spil o.fl. Mikið endurnýjaður. V. 1.550 þús.
Snjósleðapakki: Ski Formula '91, ek. 3.300 km., 70 hö, hvítur. Falleg- ur sleði. V. 380 þús. Ski Doo Safari ’90, ek. 5 þ. km., 60 hö, rauður. Ferðasleði. Loran C. V. 420 þús. og 2ja sleða kerra kr. 120 þús.

MÖRKINNI 3 • SÍMI 588 0640