Morgunblaðið - 27.02.1996, Blaðsíða 18

18 ÞRIÐJUDAGUR 27. FEBRÚAR 1996
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
A
Ottast
árás IRA
á Buck-
ingham-
höll
Belfast, London. Reuter.
ÓVENJUMIKILL öryggisvið-
búnaður var við Buckingham-
höll í London í gær og breskir
fjölmiðlar skýrðu frá því að
Irski lýðveldisherinn (IRA)
hefði skipulagt árás á bresku
konungsfjölskylduna. Vopnað- ,
ur lögreglumaður fylgdi Díönu
prinsessu í líkamsræktarstöð
hennar í London, en hún hefur
hingað til verið án lífvarða á
ferðum sínum um borgina, og
öryggisgæslan var hert við
aðsetur Karls Bretaprins.
Breskir fjölmiðlar skýrðu
frá því að efni ti) sprengju-
gerðar og ýmis gögn hefðu
fundist á heimili Edwards
O’Briens, ungs IRA-manns
sem lést þegar sprengja sem
hann bar sprakk í strætisvagni
í London fyrir rúmri viku.
Dagblaðið The Sun sagði í gær
að á meðal gagnanna, sem
fundust á heimili hans í Lond-
on, væru kort og upplýsingar
um öryggisgæsluna í Bucking-
ham-höll og Windsor-kastala,
ásamt blaðaúrklippum og upp-
lýsingum um ferðir Elísabetar
drottningar. Blaðið sagði að
drottningin væri efst á lista
yfir meðiimi konungsfjölskyld-
unnar og stjórnmálamenn sem
IRA hygðist ráða af dögum.
John Major forsætisráðherra
var sagður á maðal stjórn-
málamannanna a listanum.
Breska lögreglan vildi ekki tjá
sig um þessa frétt en varaði
við hættu á sprengjutilræðum
í Bretlandi á næstunni.
Díana undir
lögregluvernd
Tugir vopnaðra lögreglu-
manna og hermenn, vopnaðir
rifflum og klæddir búningum
í felulitunum, voru á verði við
Buckingham-höll og tóku við
öryggisgæslunni af vörðum
drottningarinnar. Daglegri
vaktaskiptaathöfn lífvarðanna
var,,aflýst.
Hermenn umkringdu einnig
Windsor-kastala, þar sem
drottningin dvelst yfirleitt um
helgar. The Daily Mirror
skýrði frá því að Díana prins-
essa, sem er vön að fara allra
sinna ferða í London án líf-
varða, yrði nú undir vernd lög-
reglu allan sólarhringinn.
IRA hefur ekki reynt að
ráða meðlimi konungsfjöl-
skyldunnar af dögum frá því
Mountbatten lávarður var
drepinn í ágúst 1979. Talið er
að IRA hafi ekki viljað ráðast
á konungsfjölskylduna þar
sem slíkt myndi kalla á hörð
viðbrögð á Norður-írlandi. '
Árás á konungsfjölskylduna
gæti orðið til þess að hermdar-
verkamenn úr röðum mótmæl-
enda gerðu árás á kaþólikka
á Norður-írlandi í hefndar-
skyni.
Fjölmennir friðarfundir
Um 100.000 manns tóku
þátt í fundum sem fóru fram
á Norður-írlandi og írlandi á
sunnudag til að krefjast þess
að samið yrði um frið. Þetta
eru fjölmennustu friðarfundir
sem efnt hefur verið til á eyj-
unni frá því blóðsúthellingarn-
ar vegna deilunnar um Norð-
ur-írland hófust fyrir rúmum
25 árum.
Hnífjafnt fyrir
forkosningar
í Arizona
Phoenix, Arizona. Reuter.
HÖRÐ kosningabarátta hefur verið
háð fyrir forkosningarnar, sem
verða haldnar í Arizona, Norður-
Dakóta og Suður-Dakóta í dag.
Mest er í húfi í Arizona. Bob Dole,
leiðtogi meirihluta repúblikana í
öldungadeild Bandaríkjaþíngs, fékk
á sunnudag stuðning Barrys Gold-
waters, fyrrverandi öldungadeildar-
þingmanns repúblikana og forseta-
frambjóðanda, en Pat Buchanan
sjónvarpsmaður er þess fullviss að
geta skotið Dole aftur fyrir sig öðru
sinni.
Dole var í öðru sæti í forkosning-
um, sem haldnar voru í Delaware á
laugardag, með um 25% atkvæða.
Steve Forbes, auðkýfíngur og útgef-
andi, hreppti fyrsta sætið með tæpan
þriðjung atkvæða og Buchanan var
þriðji með 18%. Lamar Alexander
var í fjórða sæti með um 12%.
Daufleg barátta
í Delaware
Kosningabaráttan í Delaware var
daufleg og var Forbes nánast einn
um hituna. Fréttaskýrendur hafa
haldið því fram að allur vindur sé
úr Forbes, sem dalaði eftir að hafa
haft meðbyr í fyrstu, en sigurinn í
Delaware gefur til kynna að ekki
megi afskrifa hann enn.
Samkvæmt skoðanakönnun dag-
blaðsins New York Post og sjón-
varpsstöðvarinnar Fox eru Buchan-
an, Dole og Forbes hnífjafnir í Ariz-
ona. Alexander var í fjórða sæti,
nokkuð langt á eftir hinum þremur.
Buchanan sterkari í
kosningum en könnunum
í kosningunum í Iowa, New
Hampshire og Delaware reyndist
fylgi Buchanans ávallt meira, en
skoðanakannanir höfðu bent til. Dole
hefur hins vegar fengið minna fylgi,
en komið hefur fram í könnunum.
Doie hefur tekist að reyta íbúa
Arizona til reiði með því að koma
ekki til kappræðna í sjónvarpi fyrir
helgi og sumir fréttaskýrendur í
Arizona eru þeirrar hyggju að Dole
gæti hafnað í þriðja sæti í forkosn-
ingunum í ríkinu.
Fife Symington, ríkisstjóri í Ariz-
ona, sagði að eitt væri víst með Pat
Buchanan: „Hans stuðningsmenn
láta sig aldrei vanta. Þannig að verði
mjótt á munum, sigrar hann.“
Buchanan hefur hrifsað frum-
kvæðið í baráttunni um tilnefningu
til forsetaframboðs fyrir Repúblik-
anaflokkinn og sagt er að peningar
streymi í sjóði hans.
Réttur til að bera vopn
áskapaður?
Buchanan tókst að komast í sviðs-
ljósið um helgina þegar hann sagði
á vopnasýningu í Phoenix í Arizona
að réttur hvers manns til að bera
vopn væri áskapaður.
Barry Goldwater er oft kallaður
Reuter
PAT Buchanan þykir hafa hrifsað frumkvæðið í baráttunni um að
verða forsetáefni repúblikana í kosningunum í haust. Buchanan
hefur óhræddur lagt til atlögu við stórfyrirtæki og valdamenn í
Repúblikanaflokknum. Hér mundar hann skotvopn á byssusýningu
i Phoenix í Arizona um heigina.
guðfaðir íhaldsvængs Repúblikana-
flokksins og hann hefur enn áhrif í
Arizona, þótt eftir eigi að koma í
ljós hvort stuðningur hans muni
koma Dole til góða.
Staða Doles er hins vegar talin
trygg í Norður- og Suður-Dakóta,
sem eru landbúnaðarríki í miðjum
Bandaríkjunum og nánast heima-
völlur öldungadeildarþingmannsins.
Dole er frá Kansas, sem einnig til-
heyrir miðríkjunum, og hafa and-
stæðingar hans lítið haft sig í
frammi í Norður- og Suður-Dakóta.
Kúbumenn skjóta niður tvær einkavélar milli Kúbu og Bandaríkjanna
S1j órn Kúbu fordæmd og
farið fram á refsiaðgerðir
FJÖLMÖRG ríki hafa fordæmt Kúbumenn fyrir að skjóta niður tvær einka-
flugvélar á hafsvæðinu milli Bandaríkjanna og Kúbu á laugardag og kraf-
ist tafarlausrar rannsóknar. Bandaríkjamenn hafa farið fram á að öryggis-
ráð Sameinuðu þjóðanna samþykki refsiaðgerðir og alþjóðaflugmálastofn-
unin (ICAO) rannsaki málið. Rússar neituðu hins vegar að skella skuldinni
á Kúbumenn að svo komnu máli og sögðu að Bandaríkjastjórn yrði að stöðva
flug samtakanna Bræður til bjargar inn í kúbanska lofthelgi.
„Hvað sem öðrum kringumstæð-
um líður er engin afsökun fyrir því
að bijóta alþjóðalög og mannréttindi
með þessum hætti,“ sagði í yfirlýs-
ingu utanríkisráðherra Evrópusam-
bandsins (ESB) í gær.
Flugvélarnar, sem voru af gerð-
inni Cessna 337, voru við eftirlit á
hafsvæðinu milli Kúbu og Bandaríkj-
anna til að kanna hvort þar væru á
reki fleytur með flóttafólki frá Kúbu
sem væri að reyna komast til Banda-
ríkjanna. Það hafa þær gert þrisvar
í viku í nokkur misseri.
Kúbustjórn hélt því fram í gær,
að flugvélarnar hefðu verið skotnar
niður 8 og 13 kílómetrum frá
Baracoa-strönd vestur af Havana á
Kúbu. Allt annað vágri háugalýgi.
Sagði stjórnin, að hún hefði í haldi
liðsmann Bræðra til bjargar en
óljóst var hvort um var að ræða
einn flugmannanna fjögurra eða
útsendara, sem laumað hefði sér inn
í raðir samtakanna og snúið til
baka. Ennfremur sögðust Kúbu-
menn hafa upptökur af samræðum
flugmanna, afrit af ratsjármyndum
sem sýndu flug vélanna og brak
úr flugvélunum sem fundist hefði
innan lögsögunnar.
í alþjóðlegu loftrými
Bandarísk stjórnvöld segja hins
vegar fullum fetum, að flugvélarnar
hafi verið í alþjóðlegu loftrými þegar
MIG-þota kúbanska hersins skaut
þær niður. Aukinheldur hafí flug-
maður hennar engar tilraunir gert
til að ná sambandi við vélarnar.
Samkvæmt tilkynningu, sem gef-
in var út í Hvita húsinu í Washing-
ton D.C., fóru flugvélarnar á loft frá
Opa Locka-flugvellinum í Flórída
milli 13:15 og 14 að staðartíma á
laugardag, klukkan 18:15 til 19 að
íslenskum tíma. Um klukkustund
síðar kalla þær upp flugstjórnarmið-
stöðina í Havana og segjast ætla
halda sig á svæði suður af 24.
breiddarbaug. Flugumferðarstjóri
varar við hættu en flugvélarnar segj-
ast engu siðar ætla halda flugi
áfram.
Klukkan 15:01 fljúga vélarnar
suður yfir 24. gráðu norðlægrar
breiddar og átta mínútum síðar hefja
tvær orrustuþotur sig á loft frá her-
stöð á Kúbu, önnur MIG-23 og hin
MIG-29. Flugmaður seinni vélarinn-
ar segist koma auga á flugvél í lág-
flugi klukkan 15:20 og fjórum mín-
útum síðar hefur hann, að fengnu
leyfi.frá stjórnstöð, skotið hana nið-
ur og tilkynnt það yfirboðurum sín-
um. I yfirlýsingu Hvíta hússins seg-
ir að atvikið hafi átt sér stað 8 kíló-
metrum norður af kúbönsku loft-
helginni. Sömuleiðis hafi seinni vél-
in, sem skotin var niður sjö mínútum
síðar, verið 26 km norður af loft-
helgi Kúbu.
NY KUBUDEILA
Kúbustjórn sagði á sunnudag að
tvær flugvélar útlaga í Banda-
ríkjunum hefðu lofthelgi lapflsins
og verið skotnar niður
Tvær
Cessna-flug-
vélar með fjórum
flugmönnum innanborðs
skotnarniður 8-13 km
norður af Playa Barocoa,
vestur af Havana.
Þrjú bandarisk
strandgæsluskip
og flugvél leita að
flugmönnunum 40 km
norðvestur af Havana.
REUTERS
Vitni að atburðunum
Flugvélin, sem komst tiL baka, fór
fyrst flugvélanna þriggja í loftið og
var komin nokkra kílómetra inn í
kúbanska loftrýmið er fyrri vélin var
skotin niður.
Farþegar skemmtiferðaskipsins
Majesty of the Seas urðu vitni að
atburðunum og skýrðu frá þeim er
skipið kom til hafnar í Miami sunnu-
dag. Ónafngreindur farþegi sagði
sjónvarpsstöð, að flugskeytin hefðu
splundrað flugvélunum. Annar far-
þegi tók atvikið upp á myndband
og á því sjást svartir reykjarbólstrar
út við sjóndeildarhring en skipið var
þá rúmlega 2ö sjómílur (36 km) frá
Kúbuströndum.
Rússum þykir
avikið miður
„Okkur þykir atvikið mjög miður
en að öðru leyti ræðst afstaðan af
því hvað í ljós kemur í smáatriðum
að átt hafi sér stað,“ sagði Grígoríj
Karasín, talsmaður rússneska utan-
ríkisráðuneytisins. Hann gaf ótví-
rætt til kynna að Rússar myndu
ekki taka undir kröfu um fordæm-
ingu öryggisráðs SÞ fyrr en óháðir
aðilar hefðu rannsakað málið.
Jose Basulto, annar flugmaður
flugvélarinnar sem komst undan,
hélt því fram að flugvélarnar hefðu
verið allar verið í alþjóðlegu loftrými
er kúbönsk MIG-þota birtist óvænt
og hóf skotrhíð.
Basulto játaði að hafa verið var-
aður við því að fljúga inn í loftrými
Kúbu.
Hann sagði stjórn Castro Kúbu-
leiðtoga seka um aftöku. Samtökin
hefðu heitið því að beita sér friðsam-
lega og þau myndu halda starfi sínu
áfram.
Verja byltinguna
Utanríkisráðuneytið í Havana
sagði að flugvélarnar hefðu flogið
inn í lofthelgi landsins fyrr á laugar-
dag en vérið hraktar í burtu af her-
þotu. Þegar þær birtust aftur nokkr-
um stundum seinna hefðu flugum-
ferðarstjórar í Havana varað flug-
menn einnar þeirra við hættunni sem
við blasti en án árangurs.