Morgunblaðið - 27.02.1996, Blaðsíða 26
26 ÞRIÐJUDAGUR 27. FEBRÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREIIMAR
Mataræði Sverris
Hermannssonar
SIÐASTLIÐINN
sunnudag varð mér
ljóst, að trúlega mjmdi
ekki þýða fyrir mig á
næstunni að _ selja
Landsbanka _ íslands
dálítinn víxil. Á blaðs-
íðu íjögur var grein eft-
ir sjálfan aðalbanka-
stjórann, sem snerist
sumpart um mataræði
en sumpart um það sem
bankastjórinn kallar
dapurlega blaða-
mennsku.
Nú hvarflar ekki að
mér að leggja í um-
fangsmiklar ritdeilur
um mataræði Sverris
Hermannssonar, en ég
finn mig knúinn til að leiðrétta þann
misskilning sem hann ber á borð.
Staðreyndir málsins eru eftirfar-
andi. Hinn 20. febrúar síðastliðinn
hringdi ég á vegum Alþýðublaðsins
í Sverri Hermannsson bankastjóra.
Ég spurði Sverri hvort Landsbankinn
ætlaði að fylgja fordæmi íslands-
banka og lækka vexti. Einsog allir
vita hafa menn tekist hart á um
vaxtamál að undanfömu, og ábúðar-
fullir ráðherrar og seðlabankastjórar
fundað um þessi mál í Ráðherrabú-
staðnum.
Aðspurður hvort Landsbankinn
ætlaði að lækka vexti svaraði Sverr-
ir í Alþýðublaðinu: „Við hreyfum
okkur ekki. Við gefum reglulega
skýringar á stöðunni, en við förum
ekki að elta íslandsbanka. Það væri
eins og að éta óðs manns skít.“
Nú er komið á daginn að þetta
alkunna orðatiltæki hefur valdið
nokkrum misskilningi, ogjafnvel Iát-
ið að því liggja að blaðið hafði lagt
„óðsmannskítinn" í munn Sverris.
Það er vitaskuld argasta firra, eins
og bankastjórinn staðfestir reyndar
í yfirlýsingu sinni í Morgunblaðinu á
sunnudag. Þar segir hann meðal
annars: „Ritstjórinn
spurði hvort Lands-
bankinn myndi breyta
vöxtum að því sinni. Og
kvað ég nei við. Bankinn
teldi sig ekki hafa fram-
ið afglöp með hækkun-
inni 1. febrúar og vildi
ekki játa neitt stíkt á
sig, enda væru tök á
vaxtabreytingmn á 10
daga fresti. Ég kvað
óðagot á mönnum í þeim
efnum vera með ólíkind-
um og væri líkast því
sem þeir hefðu étið
„óðsmannsskít", sem
var algengt orðatiltæki
í minni sveit um fólk
sem anaði áfram með
gassagangi. Að öðru leyti margtók
ég fram að ég vildi ekkert láta eftir
mér hafa en óð nokkuð á súðum í
viðtalinu. Mig minnir að ritstjórinn
hafi þrítekið að það væri allt okkar
í milli eða „off the record“, eins og
blaðamönnum er tamt.“
Lítum nú aðeins á þennan texta
bankastjórans. Hann staðfestir efnis-
lega. um hvað viðræður okkar um
vaxtamál snerust. Þá átti Sverri
Hermannssyni að vera ljóst að ég
hringdi í hann til þess að fá opinber
viðbrögð um stefnu bankans í vaxta-
málum. Á hinn bóginn er laukrétt
þegar Sverrir segist hafa „vaðið
nokkuð á súðutn" í viðtalinu. Og ég
staðfesti áreiðanlega þrisvar að ég
myndi ekki hafa nokkurn skapaðan
hlut eftir honum um nokkur sjálfval-
in umræðuefni hans. Ég get ekki lit-
ið svo á, að ég sé nú að upplýsa
nein leyndarmál, þótt ég hafi lofað
— og staðið við það — að skrifa ekki
stafkrók eftir Sverri um forsetakosn-
ingarnar 1952, álit hans á ákveðnum
ráðherrum og seðlabankastjórum,
mati hans á áhrifum af forsetafram-
boði Davíðs Oddssonar og ýmsum
stórmálum fleirum.
Hrafn
Jökulsson
Vel að merkja. Ég bað" ekki Sverri
Hermannsson að tjá sig um þau mál
en virðist hafa hitt á bankastjóra sem
hafði óvenjulega ríka tjáningarþörf.
Hafí hinsvegar bankastjóri Lands-
bankans misskilið aðalerindi ritstjóra
Alþýðublaðsins hlýtur það að vera
okkur sameiginlegt harmsefni. En
varla trúir hinn vaski víkingur af
Vestfjörðum því, að „ritstjóravesal-
ingur“ — svo notuð sé einna geðfelld-
asta lýsingin sem Sverrir greip til í
grein sinni — að þessi ritstjóravesal-
ingur hafí hringt í hann til að spjalla
um daginn og veginn? Vitanlega var
Bankastjórinn staðfestir
efnislega, segir Hrafn
Jökulsson, um hvað
viðræður okkar um
vaxtamál snerust.
Sverri Hermannssyni ljóst að mitt
litla Alþýðublað hafði áhuga á fyrir-
ætlunum Landsbankans í vaxtamál-
um. Vitanlega var honum ljóst að það
var verið að leita viðbragða hans.
Að öðru leyti var fróðlegt að spjalla
við Sverri um forsetakosningar 1952,
og önnur þau ótal umræðuefni sem
hann bryddaði uppá.
Ég harma þann misskilning sem
orðið hefur milli stórveldanna Lands-
bankans og Alþýðublaðins. Ég sé
hinsvegar ekki ástæðu til að víkja
efnislega að þeirri yfirlýsingu Sverris
Hermannssonar að ég eigi að éta
skít. Ég kýs að Iíta svo að orðgnóttin
hafi borið hinn virðulega bankastjóra
ofurliði.
En athyglisverðast í öllum þessum
kynlega málarekstri eru náttúrlega
sú staðreynd, að síðastliðinn föstudag
sendi Landsbankinn frá sér yfirlýs-
ingu um vaxtalækkun.
Ég fagna því að Sverrir Hermanns-
son er maður til þess að skipta um
skoðun í grundvallarmáli á aðeins
tveimur dögum. Og mér dettur svo
sannarlega ekki í hug, að koma fram
með nokkrar hnyttnar samlíkingar
um menn sem þurfa að éta sín eigin
orð — eða annað sem vekur þeim
matarlyst.
Með bestu kveðju í Landsbankann.
Höfundur er ritstjóri.
SIEMENS
Siemms í ddhúsið!
m -
Eldavélar
- sígildar gæöavélar.
Orbylgjuofnar
- mikið úrval og gott verð.
Gufugleypar
- í öll alvöru eldhús.
Innbyggðir ofnar
- þeir gerast ekki betri.
0 Helluborð
- treystu Siemens.
Mikið úrval af eldavélum, bakstursofnum,
helluborðum, gufugleypum og örbylgjuofnum.
Gæða-eldunartæki til að prýða eldbúsið þitt.
Þúáttþaðskilið.
SMITH & NORLAND
NÓATÚNI 4 • SÍMI 51 1 3000
Viljiröu endingu og gæöi
. , Akranes:
Rafþjónusta Sigurdórs
tc Borgarnes:
Glitnir
Borgarfjörður:
Rafstofan Hvítárskála
Hellissandur:
Blómsturvellir
Grundarfjörður:
Guðni Hallgrímsson
w . Stykkishólmur:
Skipavík
Búðardalur:
Ásubúð
O ísafjörður:
Pólfinn
Hvammstangi:
Skjanni
Sauðárkrókur:
Z Rafsjá
Siglufjörður:
Torgið
Z Akureyri:
Ljósgjafinn
Húsavík:
LU Öryggi
Þórshöfn:
Norðurraf
Neskaupstaður
Rafalda
Revðarfjörður:
Kí\ Raívélaverkst. Árna E.
Egilsstaðir:
Sveinn Guðmundsson
O Breiðdalsvík:
Stefán N. Stefánsson
Hófn i Hornafirði:
O Króm og hvítt
Vestmannaeyjar
Tréverk
CQ Hvolsvöllur:
Kaupfélag Rangæinga
« Selfoss:
Árvirkinn
Grindavík:
Rafborg
3 Garður:
Raftækjav. Sig. Ingvarss.
Keflavík:
Ljósboginn
Hafnarfjörður:
Rafbúð Skúla,
Álfaskeiði
Iþróttir
og forvarnir
ÞESSA dagana
kemst fátt annað að hjá
íslensku þjóðinni en
fíkniefnaneysla ung-
menna og hvernig skuli
bregðast við síauknum
vanda á þessu sviði. í
umræðunni hefur end-
urspeglast ráðaleysi
stjórnvalda og hinna
fullorðnu gagnvart
vandanum og í sumum
tilvikum er þar um
hreina afneitun að
ræða. Allir tala um
nauðsyn forvarna án
þess að fyrir liggi skil-
greining á því við hvað
er átt með þessu töfra-
orði. Snýr það að uppalendum og
heimilunum eða fræðslu í skólum?
Hefur það kannski eitthvað með
stefnu stjórnvalda í heilbrigðismál-
um að gera? Hvar birtist sú stefna?
Eru forvarnir eitthvað sem íþrótta-
félög eiga að sinna?
Fíkniefnavandinn á dagskrá
stjórnmálanna
Hlutverk stjórnmálaflokka i þess-
ari umræðu er fyrst og fremst að
taka pólitíska afstöðu til málsins,
en einnig að beita sér fyrir því á
þingi og í sveitarstjórnum að vand-
in sé tekinn föstum tökum. Því
miður hefur fíkniefnavandinn ekki
verið efst á dagskrá fiokkanna,
þótt þeir séu að vakna til vitundar
um málið um þessar mundir. Al-
þýðubandalagið hefur sinnt þessum
málaflokki vel um nokkurt skeið
og er þar skemmst að minnast ráð-
stefnu sem haldin var um ofbeldi
og fíkniefni á landsfundi flokksins
í október síðastliðnum. Þar talaði
fólk sem hefur reynslu af starfi
með fíkniefnaneytendum en einnig
heyrðist þar rödd aðstandenda ungs
fyrrverandi fíkniefnaneytanda sem
sagði átakanlega sögu af baráttu
hans við kerfið. Ráðstefnan opnaði
augu margra fyrir umfangi vandans
og landsfundurinn ályktaði í kjölfar
hennar um að Alþýðubandalagið
muni beita sér fyrir samstarfi
stjórnvalda og samtaka áhugafé-
laga, heimila og einstaklinga til að
vetja samfélagið gegn fíkniefna-
vandanum. Til þess að þetta takist
þarf aukin fjárframlög til þessa
málaflokks, en tillögur þess efnis
sem lagðar voru fram við fjárlaga-
gerðina fengu ekki stuðning stjórn-
arflokkanna.
Gildi íþrótta í forvarnarstarfi
Innan Alþýðubandalagsins hefur
þáttur íþrótta í forvarnarstarfi verið
nokkuð til umræðu í seinni tíð. í
febrúar 1995 var haldin íþrótta-
stefna á vegum flokksins, þar sem
samskipti íþróttahreyfingar og
stjórnvalda voru rædd. Þar var
einnig skeggrætt um gildi íþrótta í
forvarnarstarfi og hlutverk stjórn-
valda í því að styðja við starfsemi
íþróttahreyfingarinnar. Þar kom
margt athyglisvert fram, sem leitt
hefur til frekari umræðu um stefnu-
mótun í íþróttamálum. Skýrsla
Rannsóknastofnunar uppeldismála
um gildi íþrótta fyrir íslensk ung-
menni var kynnt en þar er vakin
sérstök athygli á mikilvægi íþrótta-
iðkunar á unglings-
árum sem lið í forvarn-
arstarfi. Brottfall er
mikið úr íþróttum á
unglingsárunum, eink-
um og sér í lagi hjá
stúlkum, og við þeirri
staðreynd ættu stjórn-
völd að bregðast. Til-
laga um viðbrögð við
brottfalli stúlkna úr
íþróttum liggur nú fyr-
ir Alþingi til umíjöll-
unar, en að henni
standa konur úr öllum
stjórnmálaflokkum.
Norska stefnan
Norðmenn hafa um
nokkurt skeið rekið sérstaka pólitík
í íþróttamálum, þar sem grundvöll-
urinn er viðurkenning á mikilvægi
íþróttaiðkunar í uppeldisstarfi.
Norsk stjórnvöld hafa að leiðarljósi
aukið samstarf stjórnvalda og
íþróttahreyfingar og í stefnu þeirra
felst viðleitni til þess að auka
íþróttaiðkun meðal landsmanna.
Sérstök áhersla hefur verið lögð á
að koma í veg fyrir brottfall stúlkna
og kvenna úr íþróttum og samfara
víðtækum aðgerðum hefur árang-
urinn skilað sér í stóraukinni
íþróttaiðkun þessara hópa. Þá hafa
norskar stelpur sýnt stórbættan
árangur í keppnisgreinum á mörg-
Iþróttahreyfingin gegn-
ir mikilvægu hlutverki í
nútímaþjóðfélagi.
Bryndís Hlöðversdótt-
ir skrifar um samstarf
stjórnvalda og íþrótta-
hreyfingar.
um sviðum og má rekja það beint
til átaks stjórnvalda í þessum mál-
um.
Hvernig á opinber
íþróttapólitík að vera?
íþróttahreyfingin gegnir gífur-
lega mikilvægu hlutverki í nútíma-
samfélagi og í heimi aukinnar
tæknihyggju og einangrunaráráttu
er félagslegt starf, þar sem uppeldi
og leikur haldast í héndur, ómetan-
legur þáttur. Stjórnvöld eiga því að
beita sér fyrir samstarfi við íþrótta-
hreyfinguna og leggja sitt af mörk-
um til þess að tryggja að þar sé
unnt að bjóða upp á vandað uppeld-
is- og félagsstarf, sem allir hafa
efni á að nýta sér. Það starf sem
þar fer fram á ekki að vera einka-
mál íþróttafélaganna, eftir að íjár-
veitingavaldið hefur lagt fram sinn
skerf, eins og reyndin er í dag.
Hitt er svo annað mál að íþrótta-
hreyfingin hefði kannski mátt gera
betur í að koma því á framfæri
hversu mikilvægt uppeldis- og fé-
lagsstarf hún hefur rekið. Það eru
því miður allt of margir sem hafa
ekki hugmynd um það.
Höfundur er þingmadur fyrir Al-
þýðubandalagid.
Bryndís
Hlöðversdóttir
blabib
- kjarni málsins!
Sjábu hlutina í víbara samhengi!