Morgunblaðið - 29.02.1996, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
FIMMTUDAGUR 29. FEBRÚAR 1996 B 5
hluti útflutningsins farið. Einar seg-
ir því óljóst hvemig framhaldið
verði.
Finnsku hluthaf-
arnir gagnast vel
Finnska fyrirtækið Partek Oy,
sem er einn eigenda Steinullarverk-
smiðjunnar, hefur verið Steinullar-
verksmiðjunni mjög gagnlegur
samstarfsaðili hvað varðar útflutn-
inginn, að sögn Einars. „Þeir eiga
steinullarverksmiðjur í Finnlandi og
Svíþjóð og flytja vörur sínar út til
ýmissa Evrópulanda. Við höfum síð-
an fengið aðgang að sölu- og dreif-
ingarkerfi þeirra víða í Evrópu.“
Einar segir eignaraðild Partek
Oy hafa nýst á fleiri sviðum. Þann-
ig hafi hún lækkað verulega þann
kostnað sem hafi fylgt því að fá
Steinullarverksmiðjuna vottaða fyr-
ir Þýskalandsmarkað, m.a. þar sem
hægt hafi verið að sameina ýmsar
prófanir og vottanir. Að öðrum kosti
hefði þetta ferli verið mun dýrara
fyrir fyrirtækið.
Hlutafé Steinullarverksmiðjunn-
ar í dag er 212 milljónir króna að
nafnvirði. Stærstu hluthafarnir í
dag eru ríkissjóður með 30% hlut,
Partek Oy með 27,7% og Sauðár-
króksbær með 24%. Þá eiga Húsa-
smiðjan og Byko sín 6,2% hvort og
Kaupfélag Skagfirðinga 2,9%. 3%
skiptast síðan á nokkra einstakl-
inga. Einar segir að finnska fyrir-
tækið hafi aukið verulega hlut sinn
í félaginu við hlutafjáraukninguna
1989, fyrst og fremst vegna áhuga
þess á rafbræðsluofni fyrirtækisins,
sem var einn af þeim fyrstu sinnar
tegundar, en víðast erlendis hefur
verið notast við koks.
Nú liggi ljóst fyrir að ríkið og
Sauðárkróksbær hyggist draga sig
út úr fyrirtækinu við fyrsta tæki-
færi. „Þetta er yfirlýst stefna
beggja þessara aðila, sem ég held
að flestallir séu sammála um að sé
eðlileg stefna. Síðan má auðvitað
deila um það hvenær sé rétti tíminn
til að selja hiutabréfin. Það hefur
tekið ansi langan tíma að koma
þessu fyrirtæki á þann rekspöl að
bréfin séu einhver söluvara. Ég
held hins vegar að það hljóti að
fara að koma að því og það er vilji
stjórnar og eigenda þess að ríkið
dragi sig út úr rekstrinum á næstu
tveimur árum. í framhaldinu má
jafnvel hugsa sér að fyrirtækið fari
á markað sem almenningshlutafé-
lag. Það sama gildir um bæinn.
Hann má illa við því að vera með
fjármagn bundið í atvinnufyrirtækj-
um og því eðlilegt að bréfin verði
seld um leið og það verður arðvæn-
legur kostur."
Skilyrði Samkeppnis-
ráðs uppfyllt
í desember síðastliðnum beindi
Samkeppnisráð þeim tilmælum til
Steinullarverksmiðjunnar að fyrir-
tækið hefði viðskipti við alla þá
aðila sem þess óskuðu og uppfylltu
viðskiptaskilmála fyrirtækisins.
Ástæða þessara tilmæla var samn-
ingur sem fyrirtækið hafði gert við
Krókháls hf. um einkasölu og dreif-
ingu á framleiðsluvörum verksmiðj-
unnar á innanlandsmarkaði. Helstu
eigendur Krókháls hf. eru Byko og
Húsasmiðjan. í áliti Samkeppnis-
ráðs sagði m.a. að þessum fyrir-
tækjum væri gert kleift að tak-
marka aðgang nýrra aðila að mark-
aðnum með þessum hætti.
Einar segir að þessi samningur
hafi átt sér sínar skýringar. Við
stofnun fyrirtækisins hafi verið
gerður samningur við Samband ís-
lenskra samvinnufélaga um heild-
söludreifingu á framleiðslu fyrir-
tækisins hér innanlands. Árið 1990
hafi það síðan gerst að Byko og
Húsasmiðjan hafi keypt Bygginga-
vörudeild Sambandsins sáluga og
hafi verið gert ráð fyrir því að
umræddur samningur fylgdi í kaup-
unum. Hins vegar hafi gildistími
hans verið styttur úr 12 árum í 10
þannig að hann hafi runnið út í
árslok 1995. „Þessi samningur var
gerður fyrir gildistöku núgildandi
samkeppnislaga og taldi stjórn fyr-
irtækisins hann vera löglegan.
Verðlagsráð fyallaði- líka um samn-
inginn á sínum tíma og lagði bless-
un sína yfir hann.
Það er nú tilviljun að þessi samn-
ingur hafi runnið út á svipuðum
tíma og þetta álit kemur frá Sam-
keppnisráði en við munum hins veg-
ar taka að okkur heildsöludreifing-
una nú um mánaðamótin.Við höfum
þurft að gera okkar ráðstafanir
vegna þessa, m.a. að taka inn nýtt
tölvukerfi, enda fjölgar óneitanlega
nokkuð viðskiptavinunum hjá okk-
ur.
Einar segir að Samkeppnisstofn-
un hafi þó lagt áherslu á að Steinull-
arverksmiðjan hafi með þessum
samningum ekki vísvitandi verið að
bijóta samkeppnislög, heldur hafi
mál þróast með þessum hætti. „Mér
finnst frá okkar bæjardyrum séð
skipta höfuðmáli að við höfðum
Borgey byggir
upp gæðakerfí
samning við þetta tiltekna fyrirtæki
sem við urðum að uppfyila þar til
úrskurður kæmi um annað.“
Bjartari tíð framundan
Sem fyrr segir hefur verið hagnað-
ur af rekstri Steinullarverksmiðj-
unnar Qögur af síðastliðnum sex
árum. Árið 1995 nam hagnaðurinn
35 milljónum króna og segist Einar
reikna með því að fyrirtækið eigi
að geta skilað hagnaði á næstu
árum. Árið 1995 hafí þó verið met-
ár vegna fyrrnefnds sölusamnings
til Bretlands. „Það sem hefur
kannski hjálpað fyrirtækinu mjög
mikið er að hráefniskostnaður þess
er mjög lítill. Sandinn tökum við
úr fjörunni fyrir neðan bæinn og
skeljasandinn fáum við frá Faxa-
flóasvæðinu. Hafið sér síðan um
að endurnýja birgðirnar jafnharðan.
Þá höfum við einnig haldið lager-
haldi í algeru lágmarki, enda fylgir
því mikill kostnaður. Þess í stað
höfum við starfað eftir nokkurs
konar ,just-in-time“ reglu. Þorri
okkar afurða er fluttur með skipum
og því er gámunum nú ekið beint
inn á gólf hjá okkur og steinullinni
hlaðið í þá jafnóðum og hún kemur
úr vélunum. Gámunum er síðan
ekið beint í skip og fluttir til við-
skiptavinanna. Ég held að þessi
verksmiðja sé því með eitt minnsta
lagerhúsnæði sem ég hef séð hjá
steinullarverksmiðjum.“
Einar segir að stór hluti rekstrar-
gjaldanna í dag sé því afskriftir af
stofníjárfestingunni. „Við sjáum að
á síðasta ári námu þessar afskriftir
70 milljónum króna. Þannig að þó
fyrirtækið hafi ekki skilað neinum
gríðarlegum hagnaði þá hefur
greiðslustaða þess verið góð og
veruleg ljármunamyndun hefur ver-
ið í rekstri þess.“ Einar segir að
afskriftum af stofnfjárfestingunni
verði lokið á árinu 1997 og eftir
það megi reikna með talsverðri
hagnaðaraukningu miðað við
óbreyttan rekstur.
BORGEY hf. hefur ákveðið að
byggja upp gæðakerfi sem stenst
kröfur alþjóðlega staðalsins ÍST
ISO 9001 og fá það vottað. Vinna
við verkefnið er þegar hafin og
er stefnt að því að vottun verði
lokið í desember 1997, að því er
fram kemur í frétt. Áætlað er að
uppbyggingu gæðakerfsins verði
að mestu leyti lokið á þessu ári
og að fyrsta úttekt verði í maí til
júní 1997, en vegna árstíðabund-
innar starfsemi fyrirtækisins verð-
ur lokaúttekt ekki fyrr en í lok
þess árs.
Með þessu vonast stjórnendur
fyrirtækisins til að til að festa
gæðastjórnun enn frekar í sessi
hjá fyrirtækinu, en vottun sam-
kvæmt ÍST ISO 9000 stöðlunum
krefst agaðra og skipulagðra
vinnubragða sem stöðugt eru í
endurskoðun. Einnig er vottunin
hugsuð til að sýna viðskiptavinum
að unnið sé eftir alþjóðlegum við-
urkenndum stöðlum.
Nú þegar er unnið samkvæmt
HACCP-kerfi og mun það eftir
sem áður verða grunnurinn að
gæðakerfinu. Samhliða vinnu að
IST ISO 9001 verður unnið að
uppbyggingu umhverfískerfis sem
mun taka á stjórnun umhverfis-
mála í fyrirtækinu og hefur verið
ákveðið að fá umhverfiskerfið
vottað eftir ISO 14001 staðlinum.
Er áætlað að kerfíð verði vottað
í árslok 1997.
Markmiðið með umhverfisstjórn-
un fyrirtækisins er að koma á skýru
skipulagi fyrir umhverfismál í fyrir-
tækinu, lágmarka neikvæð áhrif á
umhverfið og ná fram hagræðingu
með bættri nýtingu aðfanga.
VSÓ Rekstrarráðgjöf verður
ráðgjafi Borgeyjar við uppbygg-
ingu ÍST ISO 9001 og ISO 14001
kerfanna.
m/vsk
• Stafrænn símsvari
• Nýtist einnig sem sími
• Fyrirferðalítið og einfalt í notkun
• 8 flýtinúmer og 40 skammvalsnúmer
• 3 stillingar á myndgæðum
Söluaöilar:
ÁTæknival OPTSMA
Skeifunni 17 - S: 568 1665 ÁRMÚLA 8 - S 588-9000
Tækni til tjaskipta
Samkeppnishæf kjör
® Langur lánstími
Stuttur afgreiðslutími

Erlendar myntir
Virk þjónusta á ia..o..u.a
Milliliðalaus lánveiting
IÐNLANASJOÐUR
Á R M Ú LA 13 a • 155 R E Y K J A V í K • S ( M I 588 6400