Morgunblaðið - 01.03.1996, Blaðsíða 1

104 SIÐUR B/C/D
51.TBL. 84.ÁRG.
FÖSTUDAGUR 1. MARZ 1996 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Hyggjast
stöðva
tolla-
bandalag
Aþenu. Reuter.
COSTAS Simitis, forsætisráðherra
Grikklands, sagði í gær að Grikkir
myndu koma í veg fyrir að tolla-
bandalag Evrópusambandsins og
Tyrklands tæki gildi á meðan „árás-
arstefna Tyrkja væri enn við lýði“.
„Það væri heimska af Grikkjum
að halda áfram líkt og ekkert hefði
í skorist á meðan Tyrkir hóta stríðs-
átökum," sagði Simitis. í brýnu sló
milli ríkjanna í janúar vegna deilu
um yfirráð á nokkrum smáeyjum í
Eyjahafi.
Simitis sagði Grikki hafa greint
samstarfsríkjum sínum frá þessari
afstöðu og að þessari stefnu yrðj
framfylgt á næstu mánuðum. „í
samningnum um tollabandalag er
tekið fram að Tyrkland eigi að eiga
vinsamleg samskipti við Evrópusam-
bandsríkin og Tyrkir fara ekki eftir
því ákvæði," sagði forsætisráðherr-
ann.
Hann fór ásamt Theodor Pangalos
utanríkisráðherra í heimsókn til
nokkurra Evrópusambandsríkja í
síðustu viku til að afla málstað
Grikkja stuðnings en fékk fremur
kaldar móttökur.
Beitið ekki ESB
Tansu Ciller, starfandi forsætis-
ráðherra Tyrklands, hvatti Grikki í
gær til þess að fallast á tvíhliða við-
ræður um ágreiningsefni ríkjanna í
stað þess að beita Evrópusamband-
inu -fyrir sig í deilunni.
„Grikkir kunna að vera aðildarríki
ESB. En með því að beita aðild sinni
gegn Tyrkjum draga þeir einungis
úr framlagi Tyrkja til umheimsins
... Evrópusambandið myndi tapa á
því,“ sagði Ciller en tyrkneska
stjórnin reynir nú að teija Evrópu-
sambandsríki á að taka ekki málstað
Grikkja.
Lítið fylgi
Dinis
Róm. Rcutcr.
FLOKKABANDALAG Silvios
Berlusconis nýtur mests fylgis
meðal italskra kjósenda sam-
kvæmt skoðanakönnun Abac-
us-stofnunarinnar, sem birt var
í gær.
Frelsisfylking Berlusconis
fær þó þremur prósentustigum
minna fylgi en í síðustu könnun.
Því hafði verið spáð að
flokkabandalag miðjumanna
myndi njóta góðs af stuðningi
við hinn nýja flokk Lambertos
Dinis forsætisráðherra, ítölsk
endurnýjun.
Miðjufylkingin hefur hins
vegar einungis bætt við sig
tveimur prósentustigum frá því
að Dini myndaði flokk sinn fyr-
ir viku.
Alls fékk Itölsk endurnýjun
6,5% fylgi í könnuninni en
greining á fylginu bendir til
þess að um sé að ræða kjósend-
ur sem hvort sem er hefðu
kosið flokk í miðjubandalaginu.
Reuter.
ALDRAÐIR ættingjar þiggja veitingar við minningarathöfn um Majdi Abu Wardeh, sem lét lífið er
hann kom sprengju fyrir í strætisvagni í Jerúsalem á sunnudag.
IRA tekur dræmt í
áskorun um vopnahlé
Belfast, Dublin. Reuter.
LEIÐTOGAR þjóðernissinna á Norð-
ur-írlandi funduðu í gær á laun með
forystu írska lýðveldishersins (IRA)
til að ræða nýtt vopnahlé, en tókst
ekki að knýja fram neinar skuldbind-
ingar.
Þessar viðræður voru ákveðnar
eftir að John Major, forsætisráð-
herra Bretlands, og John Bruton,
forsætisráðherra írlands, greindu á
miðvikudag frá því að allsheijarfrið-
arviðræður ættu að hefjast 10. júní
með aðild IRA ef samtökin féllust á
nýtt vopnahlé.
Gerry Adams, leiðtogi Sinn Fein,
stjórnmálaarms IRA, og írski þjóð-
ernissinninn John Hume, sem báðir
eru fulltrúar katólskra þjóðernis-
sinna á Norður-írlandi, sátu fundinn
með IRA.
„Þið vitið hvaða skoðanir ég hef,“
sagði Hume í viðtali við breska rík-
isútvarpið, BBC. „Þeir veittu mér
engar skuldbindingar af neinu tagi.“
IRA vantreystir Bretum
Adams sagði í viðtali við írska
ríkisútvarpið, RTE, að liðsmenn lýð-
veldishersins treystu ekki breskum
stjórnvöldum vegna þess að þau
hefðu misnotað aðstöðu sína meðan
á 17 mánaða vopnahiéinu, sem var
rofið með sprengjutilræði 9. febrúar,
stóð.
Ráðgert er að tíu daga viðræður
milli breskra og írskra stjórnvalda
og stjórnmálaafla á Norður-írlandi
hefjist á mánudag til að undirbúa
allshetjarviðræðurnar. Þar mun Sinn
Fein ekki standa jafnfætis öðrum
viðræðuaðiljum og fær aðeins að-
gang að embættismönnum en ekki
ráðherrum, nema IRA lýsi yfir
vopnahléi á ný. Adams kvartaði í
gær yfir því að þetta væri ranglátt
gagnvart flokki hans.
Lyktir fundar Adams og Hume
með IRA þykja benda til þess að
lýðveldisherinn muni ekki endurnýja
vopnahléið sjálfkrafa þótt í tillögum
Brutons og Majors hafi verið gengið
að þeirri meginkröfu IRA að samtök-
in fengju að setjast að samninga-
borði án þess að afvopnast fyrst.
Hamas-samtökin
Vilja
hætta
hryðju-
verkum
Jerúsalem. Reuter.
HAMAS, samtök heittrúaðra Pal-
estínumanna, sögðust í gær reiðu-
búin að hætta hryðjuverkum gegn
ísraelum að ákveðnum skilyrðum
uppfylltum.
Samtökin segjast vera reiðubúin
að hætta „öllum hernaðaraðgerðum
gegn óbreyttum gyðingum“ ef ísra-
elsstjórn hætti að sama skapi „skipu-
lögðum hryðjuverkum“ gegn Hamas
og Qassam, hernaðararmi samtak-
anna, léti af ofbeldisaðgerðum gegn
óbreyttum Palestínumönnum á hern-
umdu svæðunum og léti alla fangels-
aða Hamas-félaga lausa.
Ekki fyrsta tilboðið
Áþekk tilboð hafa áður borist frá
Hamas en samkvæmt palestínskum
heimildarmönnum er þetta í fyrsta
skipti sem jafnt hinn pólitíski og
hernaðarlegi armur samtakanna
leggja fram sameiginlegt tilboð.
Sögðu Hamas þetta vera kjörið
tækifæri fyrir ísraela til að binda
enda á ofbeldi og stríðshættu.
Uri Dromi, talsmaður ísraelsku
stjórnarinnar, sagði að þetta væri
ekki í fyrsta skipti sem Hamas kæmi
með tilboð af þessu tagi, ekki síst
þegar samtökin væru undir þrýst-
ingi.
Hamas hefur veitt frest til 8.
mars til að svara tilboðinu.
Samtökin hafa lýst yfir ábyrgð á
tveimur sprengjutilræðum í ísrael
um síðustu helgi og segja að með
þeim hafi þau viljað hefna dauða
sprengjusérfræðings síns, sem ísra-
elar réðu af dögum fyrr á árinu.
Reuter.
Skrautlegar skyrtur
HELMUT Kohl kanslari Þýska-
lands á spjalli við Li Peng forsæt-
isráðherra Kína við upphaf hátíð-
arkvöldverðar í Bangkok í Tæ-
landi í tilefni af leiðtogafundi Evr-
ópusambands- og Asíurílga. Leið-
togamir mættu allir til veislunnar
íklæddir litrikum tælenskum silki-
skyrtum sem Banharn Silpa-acha,
forsætisráðherra Tælands, gaf
þeim. Li kættist lítt yfir sinni því
hún reyndist eldrauð. Taldi hann
að landsmenn hans myndu halda
hann vera að vanvirða kínverska
fánann ef hann sæist í skyrtunni
í sjónvarpi. Mistökin við litavalið
vom skrifuð á kínverska sendiráð-
ið í Bangkok. Þrátt fyrir þau
mætti Li til veislunnar í rauðu
skyrtunni.
Rússar mótmæla heræfingum NATO
Njósnaskip send
að strönd Noregs
Ósló. Morvunblaðið.
TVO RUSSNESK njósnaskip hafa
verið send að strönd Norður-Noregs
til að fylgjast með heræfingum sem
eru fyrirhugaðar þar í næstu viku
með þátttöku 15.000 hermanna frá
átta aðildarríkjum Atlantshafs-
bandalagsins. Talsmaður Borís
Jeltsíns Rússlandsforseta hefur mót-
mælt heræfingunum.
Heimildarmenn í norska utanrík-
isráðuneytinu sögðu að sér hefði
komið á óvart hversu hörð viðbrögð
Rússa væru. „Noregur er greinilega
að verða peð í síharðnandi kosninga-
baráttu í Rússlandi," sagði embætt-
ismaður í ráðuneytinu.
„Þátttaka erlendra ríkja í heræf-
ingum nálægt lándamærum okkar
eflir ekki samskiptin," sagði tals-
maður Jeltsíns. Áður hafði rússneski
hershöfðinginn Vladímír Semjonov
sagt að „stríðsæfingar NATO“ ógn-
uðu öryggi Rússlands.
Norski sjóliðsforinginn Dag Isak-
sen, sem starfar við fjölmiðlamiðstöð
NATO í Harstad, sagði að tvö rúss-
nesk njósnaskip væru rétt utan við
landhelgina til að afla sem mestra
upplýsinga um heræfingarnar. Rúss-
ar höfðu áður afþakkað boð Norð-
manna um að senda rússneska emb-
ættismenn til að fylgjast með heræf-
ingunum á staðnum.
Rússar hafa einnig gagnrýnt þátt-
töku 18 bandarískra hermanna í her-
æfingum í Finnmörku, nyrsta fylki
Noregs, í janúar. Þetta er í fyrsta
sinn sem hermenn á vegurn NATO
taka þátt í heræfingum í fylkinu þar
sem norsk stjórnvöld hafa hingað til
haft þá stefnu að takmarka heræf-
ingarnar í Norður-Noregi.