Morgunblaðið - 01.03.1996, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 1. MARZ 1996 19
ÚRVERINU
Ýsan sem veiðist hefur
smækkað á síðustu árum
í FEBRÚARHEFTI Ægis fjallar
Einar Jónsson um vöxt ýsu við
ísland. í grein hans kemur fram
að miklar breytingar hafa orðið á
vexti og kynþroska ýsu hér við
land en meðallengd ýsu hefur farið
nær stöðugt fallandi síðustu 7-8
árin. Á síðasta ári voru viðmiðun-
armörk ýsu sunnan og suðvestan-
lands lækkuð samkvæmt tillögu
Hafrannsóknarstofnunar vegna
þess að stór árgangur frá 1990
hafði vaxið mjög treglega á þessu
svæði.
Einar segir að vöxtur ýsu sé
háður flóknu samspili ýmissa
breyta, svo sem hitafari, fæðu-
framboði, árgangastærð og kyn-
þroska en ekki sé hægt að fullyrða
um hvaða þáttur af þessum sé
mest afgerandi. Sýnt hafi verið
fram á að meðallengd ýsu falli
nokkuð eftir fallandi hitastigi á
þeim svæðum þar sem hún veiðist
og hafí væntanlega alist upp á.
Einar segir ljóst að hitafarsáhrif á
vöxt hljóti að vera mikil fyrst þau
séu á annað borð greinanleg því
göngur á milli svæða hljóti að
draga úr auðsæi slíks vaxtarmunar
en ýsa sæki almennt úr kalda sjón-
um suður á bóginn til hrygningar
þegar hún verði kynþroska. Ef lit-
ið sé á einstaka árganga geti vöxt-
ur þeirra fallið algerlega út úr slíku
mynstri þar sem á allstórum köfl-
um á hlýsvæðum megi sjá mun
lélegri vöxt en gerist á öðrum köfl-
um sem ótvírætt megi kalla kald-
sjávarsvæði.
Ennfremur segir Einar í grein-
inni að sjá megi mikinn mun á
vexti ýsu á milli tiltölulega lítilla
svæða sem hafi væntanlega öll
svipað hitastig. Það sé því ljóst
að að aðrir þættir eins og fæðu-
framboð og kynþroski geti skipt
sköpum um vöxtinn. Einar segir
einnig að að göngur á milli svæða
verði síðan ýmist til að draga úr
eða auka sjáanlegan vaxtarhraða
fisksins. Hann segir að • til að
kanna hvað áhrifaþáttur sé sterk-
astur í sambandi við vöxt ýsu
verði að skoða samspil vaxtar og
fleiri en einnar áhrifabreytu sam-
tímis. Til standi að gera slíkar
greiningar en erfitt sé um upplýs-
ingar um sumar breytur eins og
t.d. fæðuframboð.
Laxeldi í 950.000
tonn um aldamót?
Óttast kreppu fínnist ekki nýir markaðir
TALIÐ er, að framboð á laxi á síð-
asta ári hafi verið um 1,4 milljónir
tonna en 1994 var það 1,2 millj.
tonn. Stafar aukningin af meiri veiði
Japana og við Alaska auk þess sem
eldið eykst stöðugt. Búist er við, að
framboðið aukist enn á þessu ári
þótt aldrei sé hægt að segja ná-
kvæmlega fyrir um veiðarnar.
Sérfræðingar FAO, Matvæla-
stofnunar Sameinuðu þjóðanna,
segja, að nauðsynlegt sé að finna
nýja markaði fyrir laxinn en að und-
anförnu hefur verð á honum lækkað
verulega í Evrópu, einkum á laxi frá
Noregi. Er því spáð, að laxeldisfram-
leiðsla Norðmanna komist í 330.000
tonn á þessu ári og verðið muni
Iækka enn.
Á móti þessu vegur, að búist er
við aukinni laxneyslu í Suðaustur-
Asíu, Evrópu og Bandaríkjunum og
Japan- virðist geta tekið við meiru
þar sem þar er farið að nota laxinn
í „sushi“ í stað túnfisks.
Meiri fullvinnsla
Sérfræðingarnir segja, að til að
vinna laxinum nýja markaði verði
að fullvinna hann betur fyrir neyt-
endur, koma með reyktan iax og
laxsneiðar á grillið í lofttæmdum
umbúðum, og svokallaður „hvítur
lax“ er einnig talinn eiga góða mögu-
leika. Þá er því sleppt að gefa laxin-
um litarefni til að gera holdið rautt
og er hann þá talinn geta komið í
stað Alaskaufsans í unnum afurðum.
Áætlað er, að laxveiðin við Alaska
hafi verið 442.000 tonn á síðasta
ári, 8% meiri en 1994, en nokkru
minna fékkst þó fyrir aflann en árið
áður. Við Kanada er laxveiðin hins
vegar á hraðri niðurleið. Hún var
aðeins 45.000 tonn á síðasta ári, 32%
minni en 1994, sem var talið hrein
hörmung, og horfurnar á þessu ári
eru jafnvel enn verri. í Japan var
laxveiðin 200.000 tonn 1995 og
rúmlega 180.000 í Rússlandi.
Mikil aukning milli ára
Það er í eldinu, sem aukningin
er mest en eldisframleiðslan var lík-
lega um 550.000 tonn á síðasta ári.
Hún var 207.000 tonn í Noregi 1994
en fer trúlega í 330.000 tonn á þessu
ári eins og fyrr segir. í Chile var
hún 95.000 tonn, 70.000 1994, og
70.000 tonn í Skotlandi, 40% meiri
en 1994.
Norðmenn spá því, að laxeldis-
framleiðslan komist í 950.000 tonn
um aldamótin og því ljósi óttast
margir, að til kreppu komi í grein-
inni vegna offramboðs.
Undanþága frá seiðaskilju
SJAVARUTVEGSRAÐUNEYTIÐ
hefur ákveðið með reglugerð sem
gefin var út ö.febrúar að heimilt
sé að stunda rækjuveiðar án seiða-
skilju í Grænlandssundi djúpt út
af Norðvesturlandi. Þessi ákvörðun
er tekin að beðni Farmanna- og
fiskimannasambands íslands og að
fenginni umsögn Hafrannsókna-
stofnunar en samkvæmt reynslu
skipstjórnarmanna eru nánast eng-
in seiði á þessari veiðislóð. Ákvörð-
un ráðuneytisins gildir að svo
stöddu til l.júlí 1996 en Hafrann-
sóknastofnun mun fylgjast með
veiðum á svæðinu auk þess sem
gerðar verða tilraunir með notkun
seiðaskilju með 25 mm rimlabili.
Frosti
kaupir
Andey
ísafirði. Morgunblaðið.
BÚIÐ er að ganga frá vilja-
yfirlýsingu beggja aðila um
kaup Frosta hf. á togaranum
Andey frá Hornafirði. „Við
erum búnir að ná samkomu-
lagi um öll atriði,“ segir Ingi-
mar Halldórsson, fram-
kvæmdastjóri Frosta. Kaup-
verð fékkst ekki uppgefið, en
um 500 tonna kvóti af ýmsum
tegundum fylgir skipinu.
Andey er smíðuð í Póllandi
árið 1989. Hún er 211 brúttó-
lestir, 33 metrar á lengd og
8,60 .metrar á breidd. „Við
erum að endurnýja flotann,"
segir Ingimar. „Eg á von á
því að í kjölfarið á þessum
kaupum verði Haffari seldur,
en hann var byggður árið
1959.“
Hann segir að áhöfnin á
Andey sé á vegum seljanda,
en ný áhöfn verði ráðin ef
af kaupunum verði: „Viljayf-
irlýsingin var undirrituð fyrir
nokkrum dögum og áætlaður
afhendingartími á togaranum
er eigi síðar en 1. apríl.“
Hann segir að skipið eigi
að fara á rækjuveiðar, en
rækjukvóti fylgi ekki með í
kaupunum. „Við munum
leggja því til okkar eigin
kvóta.“
588 3309
Ráðningarþjónustan
Háaleitisbraut 58-60
Sirni 588 3309, fax 588 3659
20.maf fyrir meðhöndlun
Húðkrem dr. Guttorms Hernes frá Bodfy
í Noregi er nú aftur fáanlegt í Græna
vagninum.
Sendum í póstkröfu um land allt.
Alnavöru
markaður
Áöur allt aö
399,-/m
Zag Thermosæng
ÁÖur 5.900,-
Comfort dýna
stærð 105x200
Áöur 24.900
Innifalin þykk dýnuhlíf
verasett
Áöur allt aö 1.290
i) I . V . X
Baösloppar
áöur 990,- stk.
Nú 1 fulloröins og íbama
Skeifunni 13 Noröurtanga 3
108 Reykjavík 600 Akureyri
568 7499 462 6662
Reykjavíkurvegi 72
220 Hafnarfjörður
565 5560
Holtagörðum
v/Holtaveg
104 Reykjavík
588 7499