Morgunblaðið - 01.03.1996, Blaðsíða 24

24 FÖSTUDAGUR 1. MARZ 1996
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Þrívíddarverk
í Ráðhúskaffi
KRISTÍN Reynisdóttir opnar sýningu
í Ráðhúskaffi laugardaginn 2. mars
kl. 12. Framvegis mun listamönnum
vera boðið upp á að sýna í húsakynn-
um Ráðhúskaffis, sem staðsett er í
suðaustur hluta Ráðhússins og mun
hver listamaður sýna mánuð í senn.
Gefur þetta rými mikla möguleika
fyrir þá sem geta nýtt sér mikla og
skemmtilega birtu. Sýningin er unnin
með þetta rými í huga. Verkin eru í
þrívídd, hugrenningar um mannslík-
amann færðar í orð og unnnar í gips
og málm.
Kristín lauk námi frá myndmótun-
ardeild Myndlista- og handíðaskóla
íslands 1987 og stundaði nám við
Staatliche Kunstakademie í Dusseld-
orf, Þýskalandi, árin 1987-89.
Þetta er fjórða einkasýning Krist-
ínar hérlendis, en hún hefur haldið
eina einkasýningu í Noregi. Auk þess
hefur hún tekið þátt í samsýningum
á íslandi, í Þýskalandi, Ítalíu og Nor-
egi.
Sýningin stendur til 30. mars og
er opið frá kl. 11-18 virka daga og
frá kl. 12-18 um helgar.
Kristbergur sýn-
ir í Hafnarfirði
í HÚSNÆÐI Hafnaríjarðarleikhúss-
ins við Vesturgötu í Hafnarfirði eru
nú til sýnis málverk eftir Kristberg
Ó. Pétursson, myndir gerðar á árun-
um 1989-95.
Verkin eru til sýnis alla daga kl.
16-19 á meðan sýningar leikhússins
standa yfir.
Síðasta sýning-
arhelgi Ardísar
SÝNINGU Árdísar Olgeirsdóttir í
Stöðlakoti við Bókhlöðustíg lýkur nú
á sunnudag, 3. mars.
Árdís sýnir verk úr steinleir með
silkiþrykki og verk úr svartbrenndum
leir.
Galleríið er opið daglega kl. 14-18.
Sjónþingi
Braga að ljúka
NÚ um helgina er síðasta sýningar-
helgi á Sjónþingi, myndlistarsýning-
um Braga Ásgeirssonar, í Sjónarhóli
og Gerðubergi.
Eins árs afmæli
Hamarsins
SÝNIN G ARS ALU RINN við Ham-
arinn, Strandgötu 50, Hafnarfirði, var
formlega tekinn í notkun í byijun
mars á síðastliðnu ári.
„Reglulegt sýningarhald í salnum
hefur sett svip sinn á menningarlífið
eins og margir sýningargestir geta
vitnað um. Fjölbreytileiki sýninga
hefur verið mikill, allt frá einkasýn-
ingum til viðamikilla samsýninga er-
lendra sýningargesta," segir í kynn-
ingu.
Eftir hlé í janúar og febrúar hefst
starfsemin aftur laugardaginn 2.
mars með opnun sýningar á verkum
Helga Hjaltalíns Eyjólfssonar.
Listamönnum skal bent á að enn
eru nokkur sýningartímabil þessa árs
laus til umsóknar.
Sýningu Hrafn-
kels að ljúka
NÚ LÍÐUR að síðustu sýningarhelgi
á verkum Hrafnkels Sigurðssonar í
Ingólfsstræti 8. Þessi sýning saman-
stendur af 42 vínilhúðuðum stuðla-
bergssteinum.
Sýningunni lýkur 3. mars.
Diddú og Anna
Guðný í Loga-
landi
SIGRÚN Hjálmtýsdóttir, Diddú
söngkona, og Anna Guðný Guð-
mundsdóttir píanóleikari halda tón-
leika í Logalandi í Borgarfirði á
morgun, laugardag, kl. 21.
Fagur fiskur úr sjó
MYNDIIST
Stöðlakot
LEIRLIST
Árdís Olgeirsdóttir. Opið kl. 14-18
alla daga til 3. mars. Aðgangur
ókeypis.
STUNDUM hafa áhyggufullir
góðborgarar rætt í fullri alvöru um
það vandamál sem þeir töldu sýni-
legt í fjölgun listamanna; úr lista-
skólum útskrifaðist slíkur fjöldi, að
engin von væri til að allur hópurinn
gæti lifað af listinni.
Slíkar vangaveltur eru óþarfar.
Stór hluti þeirra sem verða sér út
um menntun á þessu sviði snýr sér
að störfum á öðrum sviðum, þar
sem listmenntunin nýtist þeim með
beinum eða óbeinum hætti, án þess
að verða starfandi listamenn. Þeir
sem leggja út á þá braut gera það
hins vegar í flestum tilvikum hægt
og bítandi, og ber auðvitað að fagna
slíku.
Árdís Olgeirsdóttir leirlistarkona
heldur hér sína fyrstu einkasýn-
ingu, en hún útskrifaðist frá leir-
listadeild Myndlista- og handíða-
skóla íslands 1991. Hún hefur auk
námsins þar verið gestanemandi í
ÁRDÍS Olgeirsdóttir við eitt verka sinna.
Ungveijalandi og Kaupmannahöfn.
A þessari fyrstu sýningu sinni
einbeitir listakonan sér að mótun
einfaldra en tignarlegra forma þar
sem annars vegar má tala um högg-
myndagerð og hins vegar um sköp-
un nytjahluta, og þannig er tekist
á við báðar meginhliðar leirlistar-
innar.
í höggmyndunum Ieitar Árdís
fanga meðal fiska sjávarins. Þessi
einföldu verk eru unnin úr steinleir
og svartbrennd í stað þess að vera
skreytt með lituðum glerungi eða
öðrum hætti. Verkin rísa upp af
undirstöðum steina eða tijákubba,
og helga sér rými með sveigum og
sterkum svip fremur en litagleði og
skreytingum, eins og sést t.d. í
verkum nr. 1 og 3, sem koma afar
vel út.
Þessi myndgerð kemur nokkuð á
óvart miðað við þá miklu litadýrð
sem gjarna er að finna í leirmunum,
en vísar með markvissum hætti til
þeirrar undirstöðu, sem leirlistin
sprettur af. Efnisgildinu er þannig
haldið skilmerkilega til haga, frem-
ur en að það sé hulið í þeim fjöl-
breyttu möguleikum sem miðillinn
býður þó upp á til slíks.
Skálar eru meðal undirstöðu-
gripa leirmunagerðarinnar, en þau
verk sem Árdís sýríir undir þessu
heiti á efri hæðinni eru raunar frek-
ar stórir diskar vegna lögunarinn-
ar. Hér hefur listakonan þrykkt
ákveðin mynstur í fletina með silki-
þrykki, m.a. fiskitorfur, sem þannig
tengja þessi verk við það sem hún
sýnir á neðri hæð-
inni. Rými flatarins
mótast hins vegar
mest af skýrt mörk-
uðum litum, en hver
skál hefur sitt sér-
staka litasvið sem
er vel unnið í hveiju
tilviki; t.d. má
benda á verk nr. 12
sem dæmi þessa.
Hefð Ieirlistar-
innar er sterk í öll-
um þeim gripum
sem hér eru sýridir,
og virðist lista-
konan vísvitandi
leggja áhersla á
hana fremur en að
brydda upp á nýj-
ungum nýjunganna vegna. Slík
efnistök á fyrstu einkasýningu bera
vott um djúpa virðingu fyrir miðlin-
um, sem væntanlega á eftir að skila
sér með vaxandi hætti í framtíðinni.
Eiríkur Þorláksson
Helga sýnir í
Smíðar & skart
í GALLERÍI Smíðar & skart,
Skólavörðustíg 16a, stendur nú
yfir sýning á verkum Helgu Jó-
hannesdóttur leirlistakonu.
Á sýningunni eru einungis nytja-
munir úr keramiki unnir á tímabil-
inu 1995-1996. Helga lauk námi frá
Myndlista- og handíðaskóla íslands
1985 og hefur haldið nokkrar
einkasýningar ásamt þvi að taka
þátt í mörgum samsýningum.
Sýningin í Smíðar & skart stend-
ur til 21. mars og er opin alla daga
á almennum verslunartíma, lokað
er á sunnudögum.
Strætið
frumsýnt
Hornafirði. Morgunblaðið
LEIKFÉLAG Hornafjarðar
frumsýnir í kvöld Strætið eftir
Jim Cartwright í leikstjórn
Guðjóns Sigvaldasonar. Sýn-
ingin er all viðamikil, en um
40 manns taka þátt í henni.
Guðjón er Hornfirðingum góð-
kunnur því fyrir tveimur árum
setti hann upp með LH Djöfla-
eyjuna á ógleymanlegan hátt
og ekki hefur hann og hans
hópur slegið slöku við við
Strætið og stefnir allt í góða
sýningu. Sviðsetningin er ein-
stök, en sýningargestir eru
hafðir upp á sviðinu og hefur
leikmyndinni verið komið fyrir
í salnum og myndar stræti með
öllum sínum íbúum og rusli sem
fylgja strætum stórborga.
Sýningar eru í Mánagarði
og eru fyrirhugaðar tíu sýning-
ar og fyrir all Iöngu var upp-
selt á frumsýninguna. Húsið
verður opnað kl 19:30 og ættu
sýningargestir að mæta sem
fyrst því leikendur munu taka
á móti þeim á ógleymanlegan
hátt. Sjón er sögu ríkari.
Uppgerðarasi með
dugnaðarfasi
FJÓRÐA sýning í Höfundasmiðju
Leikfélags Reykjavíkur verður laug-
ardaginn 2. mars í Borgarleikhúsinu.
Sýnt verður verkið Uppgerðarasi
með dugnaðarfasi, en það eru þijú
hreyfiljóð eftir Svölu Arnardóttur.
Heitið á verkinu er fengið úr ljóði
Einars Benediktssonar, Fimmtutröð,
þar sem skáldið skoðar mannlífið á
Fifth Avenue í New York, en í ljóð-
inu segir m.a.: „Mér fannst þetta líf
allt sem uppgerðarasi og erindisleysa
með dugnaðarfasi."
Svala Arnardóttir er leikhús- og
kvikmyndafræðingur að mennt og
hefur m.a. starfað við fjölmiðla. Val-
geir Skagíjörð leikstýrir verkinu en
leikendur eru fjórir, þau Helga Braga
Jónsdóttir, Edda
Björgvinsdóttir,
Kjartan Guðjóns-
son og Harald G.
Haraldsson.
Höfunda-
smiðja Leikfélags
Reykjavíkur hef-
ur verið starf-
rækt síðan í
haust, en fastar
sýningar smiðj-
unnar hófust 20. janúar sl. Höfundar
sýna verk sín annan hvern laugardag
kl. 16.00 í Borgarleikhúsinu. Aðsókn
í höfundasmiðjuna hefur verið mjög
góð, enda verkin fjölbreytt og efnis-
tök óvenjuleg.
BANDARIKJAFOR SINFONIUHLJOMSVEITAR ISLANDS
Draumur rætist
íslendingar vita fæstir, því miður, hvað
þeir eiga góða Sinfóníuhljómsveit.
Jón Þórarinsson tónskáld hlýddi á hljóm-
sveitina leika í Camegie Hall.
MARGAR kærar minningar,
flestar um það bil 50 ára
gamlar, leituðu á hugann þegar ég
kom á æfingu Sinfóníuhljómsveitar
íslands í Camegie Hall í gærmorg-
un. Þar hafði ég, á síðustu árum
heimsstyijaldarinnar síðari og á
næstu árum þar á eftir, hlýtt á
margar ágætustu hljómsveitir þess
tíma með hinum frægustu stjóm-
endum: Fílharmoníuhljómsveit New
York-borgar sem Artúr Rodzinski
stjórnaði þá, NBC-hljómsveitina
með Toscanini, Fíladelfíuhljóm-
sveitina með Stokowski, að
ógleymdri Sinfóníuhljómsveitinni
frá Boston með Koussewitski en
henni kynntist ég þó enn betur í
New Haven, Connecticut, þar sem
ég var í námi, bæði á æfingum og
tónleikum.
ama kviknaði hjá mér sú
hugmynd - kannski var það
einmitt í Carnegie Hall, að góð
hljómsveit hlyti að vera hverri þjóð
flestum öðmm hlutum dýrmætari.
Og einhvem veginn varð Carnegie
Hall í huga mínum tákn alls hins
mikilfenglegasta, besta og göfug-
asta á þessu sviði tónlistarinnar.
Þegar ég kom svo heim til
Reykjayíkur haustið 1947 var þar
engin híjómsveit starfandi nema
Útvarpshljómsveitin, sem í rauninni
var gert rangt til með því að kalla
hana hljómsveitarnafni. Hljómsveit
Reykjavíkur, sem starfað hafði
slitrótt og ólaunuð í 25 ár, hafði
lagt upp laupana, og tilraunir til
að endurlífga hana í einhveiju formi
höfðu mistekist.
Ýmsir munu hafa fundið til þeirr-
ar eyðu sem hér var í íslensku
menningarlífi, en það var þó tiltölu-
lega fámennur hópur sem lagði sig
fram um að finna lausn á vandan-
um. Páll ísólfsson og eldhugarnir í
forystu Tónlistarfélagsins voru þar
frernstir í flokki. Ég gekk að sjálf-
sögðu þegar til liðs við þá. Og þó
að ég sé nú fyrir nokkru kominn á
raupsaldurinn, held ég að ég geti
sagt rauplaust að ég hafi aldrei á
ævinni gengið heilli að nokkm verki
en því að finna grundvöll fyrir
stofnun fastrar hljómsveitar í
Reykjavík og sannfæra ráðamenn
í stjórnmálum og menningarmálum
um nauðsyn slíkrar stofnunar.
Andstaða var veruleg, einkum
meðal hinna eldri stjórnmálamanna,
og einhvern veginn vildi svo til að
mér var einatt eignuð öll sú
„glópska" sem talin var felast í
hljómsveitarhugmyndinni. Jónas
Jónsson frá Hriflu var einn þeirra
sem sýndu mér þann sóma og skrif-
aði í blaðagrein að ég „vildi ráða
50 embættismenn til þess að syngja
fyrir þjóðina“.
Níðurstaðan varð þó sú að fyr-
ir forgöngu Ríkisútvarpsins,
þar sem við Páll Isólfsson störf-
uðum báðir, var Sinfóníuhljómsveit-
in stofnuð „í tilraunaskyni“, til 4 'h
mánaðar til að byija með, snemma
árs 1950. Og „tilraunin" tókst ekki
verr en svo að hún hefur starfað
síðan, að slepptum nokkrum mán-
uðum í árslok 1955 og ársbyijun
1956. Það var Bjarni Benediktsson,
þá menntamálaráðherra ef ég man
rétt og faðir núverandi mennta-
málaráðherra, sem gerði þær ráð-
stafanir sem þurfti til að hljómsveit-
in héldi lífí á því mjög tvísýna tíma-
bili í sögu hennar.
Við gerðum okkur fulla grein fyr-
ir ágöllum hljómsveitarinnar 1950.
Hún var lítil, jafnvægi skorti milli
hljóðfæraflokka og hún var að veru-
legu leyti skipuð áhugamönnum sem
höfðu önnur aðalstörf. En við vorum
þess fullvissir að hún mundi eflast
og þroskast með tímanum og ætti
eftir að gegna mjög mikilvægu hlut-
verki í íslensku tónlistar- og menn-
ingarlífi. Hærra hugsuðum við varla.
Hefði einhver sagt mér þá að ég
ætti eftir að lifa það að heyra Sinfó-
níuhljómsveit íslands spila í
Carnegie Hall í New York, hefði ég
talið þann mann vitskertan.
En þetta gerðist í gærkvöldi og
það með fyllsta sóma eins og viðtök-
ur hartnær 2.000 áheyrenda sýndu.
Hljómburður í Carnegie Hall er ein-
hver sá besti, ef ekki sá allra besti,
í nokkrum tónleikasal, og hljóm-
sveitin blómstraði. íslendingar vita
fæstir, því miður, hvað þeir eiga
góða sinfóníuhljómsveit, því að þeir
hafa aldrei heyrt til hennar í húsa-
kynnum sem henni eru samboðin.
Ég hef aldrei verið montnari af því
að vera íslendingur en í gærkvöldi.
Ég var líka montinn af því að hafa
ungur glópur átt mér draum sem
hefur meira en ræst.
Allir sem þátt eiga í því að Sin-
fóníuhljómsveit íslands hef-
ur náð þeim hátindi í starfí sínu sem
tónleikarnir í Camegie Hall voru
eiga miklar þakkir skildar, og þeir
eru margir. Þökkunum reyndi ég
að koma til skila, eftir því sem föng
voru á, í ávarpi sem ég flutti í veg-
legri móttöku sem ambassador Is-
lands hjá Sameinuðu þjóðunum hélt
hljómsveitinni að tónleikunum lokn-
um. Þeim orðum lauk ég með óskinni
um að hljómsveitin mætti sem fyrst
eignast það heimili og þann vinnu-
stað sem hún verðskuldar - í nýju
Tónlistarhúsi í Reykjavík.