Morgunblaðið - 01.03.1996, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 1. MARZ 1996 43
um, Oddi Ólafssyni, lækni, árið 1938
og áttu þau miklu barnaláni að
fagna. Amma fluttist frá sínum
æskuslóðum, Kvennabrekku í Döl-
um, aðeins sex ára gömul og var
lífið ekki alltaf dans á rósum, þar
sem fátækt og atvinnuleysi höfðu
áhrif á hana og fjölskyldu hennar.
Hún fór ekki varhluta af veikindum,
því aðbúnaður og húsaskjói var lítið
og lélegt. Það er erfitt nú á dögum
að ímynda sér þær aðstæður sem
fólk mátti búa við þar sem í dag
þykir svo sjálfsagt að allt sé innan
seilingar. Það em ekki allir sem
hefðu ráðist í það þrekvirki, árið
1931, að leggja land undir fót, ferð-
ast til Þýskalands og læra þar hár-
greiðslu. Sú löngun til að læra hár-
greiðslu hafði blundað í ömmu og
hún lét drauminn rætast. Skömmu
eftir heimkomuna opnaði hún hár-
greiðslustofuna Carmen á Lauga-
veginum. Mínar fyrstu minningar
um ömmu eru tengdar heimsóknum
í Mosfellsveit þar sem amma og afi
bjuggu skammt frá Reykjalundi, en
afi var helsti talsmaður þess að kom-
ið yrði á fót vinnuheimili fyrir berkla-
sjúka. Afi starfaði þar sem yfirlækn-
ir í 25 ár. Líf þeirra beggja var því
óneitanlega samofið Vinnuheimilinu
á Reykjalundi á margan hátt. Á
heimili afa og ömmu var mér alla
tíð vel tekið af heimafólki, þó ekki
hafi ég vandað ömmu kveðjurnar
eftir mína fyrstu næturgistingu hjá
þeim, þá tæplega þriggja ára göm-
ul. í sveitinni hitti ég oft fyrir frænd-
systkini mín og var þá brugðið á
leik, ömmu til mikillar hrellingar.
Við fengum ýmislegt að bralla, en
amma mátti svo stjórna tiltektinni
að leik loknum. í gegnum mín upp-
vaxtarár var amma alltaf dugleg að
halda sambandi við mig, hringja í
mig, færa mér gjafir og til þess að
mismuna ekki systkinum færði hún
hálfbróður mínum líka pakka. Ég
hlakkaði alltaf til að sjá ömmu og
afa og beið spennt eftir að sjá G-113
renna í hlað, oft á tíðum var ekki
laust við að dálítiilar feimni gætti,
en það bráði af er amma talaði við
mig hispurslaust og af áhuga, það
var þannig sem hún var, hreinskilin
og blátt áfram, trú sjálfri sér og
sínum. Hennar mannkostir voru
miklir, það sá ég æ betur þegar ég
varð eldri og lærði að meta þá vin-
áttu og tryggð sem hún bauð fram.
Amma og afi fluttu í Hamraborgina
árið 1974 og áttu þar viðkunnanlegt
og hlýlegt heimili, Þar bjó einnig
Eva frænka, systir afa, sem átti stór-
an þátt í þeim góða heimilisanda sem
þar ríkti. Á stórri lóð umhverfis
húsið eru hávaxin tré sem bera vott
um þá miklu alúð og eljusemi sem
amma og afi lögðu við ttjárækt og
fegrun umhverfisins. í Hamraborg
stóðu dyrnar öllum opnar og þar var
oft margt um manninn, vinir, kunn-
ingjar og síðast en ekki síst öll börn-
in og barnabörnin, sem alltaf voru
meira en velkomin. Amma og afi
voru góð heim að sækja og stjönuðu
við alla þá er ráku inn nefið, þaðan
fór aldrei neinn svangur út, hvorki
á líkama né sál. Amma hafði gaman
af því að vera innan um fólk og láta
því líða vel. Jólaboðin þeirra voru
fastur liður og tengdu fjölskylduna
saman. Þar var borðað, spilað og
spjallað saman, reynt að gera öllum
til hæfis, háum sem lágum. Amma
var dýravinur og alltaf lumaði hún
á brauði sem auðveldlega var hægt
að fá, hlaupa með það til hestanna
og gefa þeim. Amma tók þátt í lífs-
starfi afa af miklum móð og var
alltaf reiðubúin að vera honum við
hlið þegar á þurfti að halda. Afi lést
MINNINGAR
árið 1990 og var fráfall hans ömmu
mikil sorg. Hún lét þó ekki á neinu
bera heldur tók því sem að höndum
bar. „Það er tilgangur lífsins að lifa
og deyja, það er okkur öllum ætl-
að,“ sagði hún eitt sinn þegar við
ræddum um lífið og tilveruna. „Við
þurfum að læra að bera sorgina
samhliða gleðinni." Þessar setningar
eru mér hugleiknar nú þegar hún
er ekki lengur á meðal okkar. Sam-
verustundir mínar með ömmu hin
síðari ár gáfu mér ákaflega mikið
og er alveg ljóst að við sem yngri
erum getum mikið af þeim eldri lært.
Elsku amma, ég mun ætíð minn-
ast þeirra orða sem þú ritaðir innan
á kápu bókar sem þú færðir mér
að gjöf. Að endingu vil ég þakka
innilega fyrir það veganesti og þá
visku sem þú gafst mér. Ég og íjöl-
skylda mín kveðjum góða ömmu og
langömmu og biðjum guð að blessa
hana.
Fagna þú, sál mín. Allt er eitt í drottni,
eilíft og fagurt, - dauðinn sætur blundur.
Þótt jarðnesk dýrð og vegsemd visni og þrotni,
veit ég, að geymast handan stærri undur,
þótt stórtré vor í byljum jarðar brotni,
bíður vor allra um síðir Edenslundur.
(Sb. 1945 - J.J. Smári.)
Svanhildur Þengilsdóttir.
Um það leyti sem SÍBS var stofn-
að fyrir rúmum 57 árum gengu 'í
hjónaband Ragnheiður Jóhannes-
dóttir sem hér er kvödd, hárgreiðslu-
kona í Reykjavík, og Oddur Olafsson
læknir sem þá var aðstoðarlæknir á
Vífilsstöðum. Oddur lést þ. 18. jan-
úar 1990.
Trúlega hefur hvorugt þeirra
hjóna rennt grun í á þeim tíma að
lífshlaup þeirra yrði til enda svo
samofið sögu SÍBS og stofnana þess
sem raunin varð. Oddur hafði veikst
af berklum í miðjum klíðum lækna-
náms í Háskóla Islands og hafði um
tíma verið sjúklingur á Vífilsstöðum.
Hann náði þokkalegum bata og tókst
að ljúka kandidatsprófi í læknisfræði
árið 1936 án seinkunar í námi. Hann
starfaði síðan á Vífilsstöðum sem
aðstoðarlæknir í samanlagt sex og
hálft ár. Á því tímabili var SlBS
stofnað og þau Ragnheiður gengu í
hjónaband eins og áður segir.
Oddur var kjörinn í stjórn SÍBS
strax árið 1940 og gegndi margvís-
legum stjórnar- og trúnaðarstörfum
fyrir sambandið allt til dauðadags.
Staða hans á þessu sviði félagsmál-
anna var mjög sérstök að því leyti
að hann var hvort tveggja í senn
einn berklasjúklinganna og einnig
sérfræðingur í berklalækningum.
Það var eitt af höfuðmarkmiðum
SÍBS að koma á fót endurhæfingar-
þjónustu fyrir berklasjúklinga.
Snemma árs 1944 eignaðist sam-
bandið landspildu í Mosfellssveit og
var þegar hafist handa við bygging-
ar. Vinnuheimili SÍBS að Reykja-
lundi hóf formlega starfsemi sína
þ. 1. febrúar 1945 og hafði Oddur
þá verið ráðinn yfirlæknir þess og
framkvæmdastjóri. Þar með var ten-
ingnum kastað og þau hjón fluttu í
Mosfellssveit með börn sín sem þá
voru þijú að tölu en urðu alls sex.
Fyrstu árin á Reykjalundi voru
erfið á ýmsa lund. Á sviði bygginga
og framkvæmda var allt sett á fullt
eins og sagt er, vistmenn dreif að
sem þörfnuðust margvíslegrar þjón-
ustu og meðferðar. I þessum efnum
voru ekki til troðnar slóðir, allt var
nýlunda sem krafðist útsjónar og
skipulags.
Áð sama skapi munu aðstæður
frumbýlinganna á Reykjalundi í hópi
starfsmanna ekki teljast í dag hafa
verið ákjósanlegar, en úr því rættist
furðu fljótt. Á því leikur þó ekki vafi
að á meðal þeirra sem byggðu Rey-
kjalund og ýttu starfseminni úr vör
ríkti gróskuríkur starfsandi og fram-
kvæmdagleði, bæði í hópi vistmanna
og starfsmanna. Engan úr þeim hópi
hefur undirritaður hitt sem ekki hef-
ur geymt í huga sér ánægjulegar
minningar frá þessum árum.
Fremst meðal jafningja í hópi
frumbýlinga á Reykjalundi voru þau
hjónin Ragnheiður og Oddur. Oddur
gegndi jafnt læknis- óg stjórnar-
störfum utan húss og innan og
Ragnheiður annaðist börn og bú.
Mikið var um aðkomufólk á staðnum
og byggingaverkafólk, auk fastra
starfsmanna og vistmanna, og átti
þetta fólk mörg erindin inn á heim-
ili Ragnheiðar og Odds. Gestakomur
voru þar því tíðar og þau hjón veitul-
ir gestgjafar. Heimilishaldið varð
með tímanum mjög umfangsmikið.
Börnin voru sex eins og áður segir
og á tímabilum voru mæður þeirra
hjóna beggja á heimilinu, Steinunn
móðir Odds sem lést 1957 og Guð-
ríður móðir Ragnheiðar sem lést
1958. Verkefni Ragnheiðar voru
þannig ærin, bæði stór og smá, en
vissulega naut hún dyggrar aðstoðar
mágkonu sinnar, Evu, sem átti bú-
setu hjá bróður sínum og mágkonu
í tugi ára og lést 1994.
Þau atriði eru mörg og misjöfn
sem marka yfirbragð staðar eins og
Reykjalundar. Sá blær sem rikt hef-
ur á Reykjalundi er í mínum huga
að verulegu leyti tilkominn vegna
áhrifa frá þremur mannkostakonum
sem meðal annarra störfuðu og
bjuggu á Reykjalundi árum saman
meðan starfsemin var að mótast og
staðurinn að taka á sig svip. Þær
eru: Valgerður Helgadóttir sem
gegndi starfi yfirhjúkrunarkonu frá
upphafi til ársins 1961, Hlín Ingólfs-
dóttir, eiginkona Áma Einarssonar
framkvæmdastjóra á Reykjalundi,
en þau hjón bjuggu þar frá 1949 til
1977, og Ragnheiður sem hér er
minnst en heimili hennar og Odds
stóð á Reykjalundi frá 1945 til 1972.
Ragnheiður var mjög sjálfstæð
kona og það ríkti mikill jöfnuður
milli þeirra hjóna. Hún sýndi um-
hverfi sínu mikla athygli og rækt,
hafði áhuga fyrir mönnum og málefn-
um, frjálsleg í orðum og fasi, skoð-
anaföst en virti sjónarmið annarra.
Sambúð þeirra Odds einkenndist af
gagnkvæmu trausti og virðingu og
voru þau með eindæmum vinamörg,
þau áttu vini um land allt, unga og
aldna og allt þar á milli, fólk úr öllum
stéttum og öllum pólitískum kimum
samfélagsins. Þau voru með afbrigð-
um kynsæl, barnahópurinn tvöfaldað-
ist með tengdabömunum þegar árin
liðu og síðan komu bamabörnin og
barnabarnabörnin.
Þegar litið er til baka fer ekki
milli mála að Ragnheiður og Oddur
skiluðu afar vel sínu pundi og skópu
íslensku þjóðinni verðmæti til fram-
búðar meiri en virt verði til fjár ein-
göngu.
Fyrir hönd SÍBS skulu hér færðar
ómældar þakkir fyrir þátt Ragnheið-
ar í uppbyggingu og starfi sam-
bandsins og Reykjalundar við hlið
eiginmanns síns. Jafnframt flytja
þessi minningarorð innilegar sam-
úðarkveðjur til barna þeirra, tengda-
barna og afkomenda allra.
Haukur Þórðarson.
• Fleirí minningargrcimir um
Ragnheiði Jóhannesdóttur bíða
birtingar ogmunu birtast. í blað-
inu næstu daga.
BRIDS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson
Bridsfélag
Húsavíkur
AÐALSVEITAKEPPNI Bridsfélags
Húsavíkur sem spiluð var á sex kvöld-
um, er nú nýlokið, og í henni tóku
þátt sjö sveitir.
Úrslit:
Sv. ÓlaKristinssonar 144
Sv. Sveins Aðalgeirssonar 128
Sv. FriðriksJónassonar 121
Sv. Halldórs Gunnarssonar 117
Sv.HeimisBessasonar 93
í sveit Óla eru auk hans Guðmund-
ur Hákonarson og hjónin Þóra Sigur-
mundsdóttir og Magnús Andresson.
Góð þátttaka hefur verið í keppnum
í vetur en fastir keppnisdagar eru
hvert mánudagskvöld og eins kvölds
keppni hefur stundum verið á fimmtu-
dögum.
Næsta keppni verður 5 kvölda tvi-
menningur og spilað verður eftir
Barometer-kerfi. Silli.
Kauphallartvímenningi
Breiðfirðinga lokið
Brynjar Valdimarsson, Valgarð
Blöndal og Jón Ingþórsson tryggðu
sér sigurinn í Kauphallartvímenningi
Bridsfélags Breiðfirðinga fimmtudag-
inn 22. febrúar eftir mikla baráttu á
síðasta spilakvöldinu. Þeir félagarnir
spiluðu sem þríeyki í parinu. Fyrir
lokaumferðina gátu eigi færri en fimm
pör átt möguleika á sigri.
Lokastaðan í keppninni varð þannig:
Brynjar Valdimarsson
- Valgarð Blöndal - Jón Ingþórsson 1.131
SiprbjömÞorgeirsson-SnorriKarlsson 922
Hjördís Siguijónsd. - Sigtryggur Sigurðsson 951
Ólöf Þorsteinsdóttir - Sveinn R. Eiriksson 940
Einar Jónsson
- Stefán Jóhannsson - Björgvin M. Kristinsson
918
Vilhjálmur Sigurðsson yngri - Magnús Mapússon
582
SigurðurÁmundason-JónÞ.Karlsson 520
Eftirtaldir skoruðu mest á síðasta
spilakvöldinu:
Hjördís Siguijónsd. - Sigtiyggur Sigurðsson 558
Helgi Nielsen — Marinó Kristinsson 515
Ásmundur Ömólfsson - Jón Þ. Daníelsson 442
Næsta keppni félagsins er hrað-
sveitakeppni sem áætlað er að standi
yfir þijú næstu fimmtudagskvöld (29.
febrúar, 7. og 14. mars). Skráning er
þegar hafin í símum 587-9360 (BSí)
og 588-7649 (ísak). Einnig er hægt
að skrá sig á spilastað fimmtudaginn
29. febrúar, ef sveitir mæta tímanlega.
Félag eldri borgara í
Reykjavík og nágrenni
Fimmtudaginn 22. febrúar spiluðu
18 pör í tveimur riðlum 8 og 10 para.
A-riðill:
Þorleifur Þórarinsson - Oliver Kristófersson 142
Ingibjörg Stef ánsdóttir - Þorsteinn Sveinsson 136
Sigurleifur Guðjónsson - Eysteinn Einarsson 134
Meðalskor 108
B-riðill:
Gunnar Gíslason - Guðrún Guðjónsdóttir 103
RafnKrisyánsson—Tryggvi Gíslason 100
Jóhann Lúthersson - Gunnlaugur Sigurgeirsson 98
Meðalskor 84
Staðan í sveitakeppninni er þessi,
þegar einn leikur er eftir:
Sv. Höllu Ólafsdóttur 167
Sv. Bemharðs Guðmundssonar 152
Sv.ÞórhildarMapúsdóttur 130
Sv. Elínar Jónsdóttur 127
Bridsfélag Hreyfils
Staðan eftir 3 kvöldi af 4 í „board
a match“-hraðsveitakeppni félagsins
er eftirfarandi:
Sveit:
Sigurðar Ólafssonar 180
Óskars Sigurðssonar 170
Birgis Kjartanssonar 164
Rúnars Gunnarssonar 159
Sigurleifs Guðjónssonar 135
Þessari keppni lýkur mánudaginn
4. mars. Spilað er í Hreyfilshúsinu á
mánudögum og hefst spilamennska
kl. 19.30.
Bridsfélag Fljótsdalshéraðs
Lokastaða efstu sveita í KHB-svei-
takeppni Bridsfélags Fljótsdalshéraðs,
sem er aðalsveitakeppni félagsins
1996, er þessi:
Sveit:
Herðis 210
Þorsteins Bergssonar 175
Þórarins Sigurðssonar 173
Áskels Einarssonar 159
Sólningar 158
Önnu S. Karlsdóttur 149
Sveit Herðis hafði tekið afgerandi
forystu fyrir tvær síðustu umferðirnar
og varð ekki haggað. Sveit Sólningar
og sveit Önnu Siggu höfðu vermt ann-
að og þriðja sætið mest allt mótið en
misstu flugið undir lokin. Sveit Þor-
steins Bergssonar skaust svo upp fyr-
ir Þórarin í lokin með góðum sigri á
sveit Sólningar.
Bridsdeild Barðstrendinga-
félagsins
Þegar ein umferð er eftir í aðalsvei-
takeppni deildarinnar er röð efstu
sveita eftirfarandi:
Halldór Þorvaldsson 241
Þórir Leifsson 222
Eddi 214
Þórarinn Árnason 201
Ragnar Bjömsson 202
Bridsfélag Akureyrar
Þorramóti félagsins, sem var
tveggja kvölda Barómeter tvímenn-
ingur, lauk þriðjudaginn 27. febrúar
með sigri Sigurbjöms Haraldssonar
og Stefáns Ragnarssonar, en þeir
höfðu forustu nánast allt mótið, en
úrslit urðu þessi:
Sigurbjöm Haraldsson - Stefán Ragnarsson 108
ÆvarÁrmannsson-HilmarJakobsson 64
Hróðmar Sigurbjömss. - Stefán G. Stefánss. 55
PállPálsson-ÞórarinnB.Jónsson 42
Næsta þriðjudagskvöld, 5. mars,
verður spiluð 1. umferðin í Akureyrar-
mótinu í einmenningi, sem jafnframt
er firmakeppni félagsins. Allt spilafólk
er velkomið og margt getur skemtilegt
gerst í einmenningskeppni. Þriðjudag-
inn 12. mars hefst síðan hið árlega
Halldórsmót, sem er minningarmót
um Halldór heitinn Helgason sem var
einn af bestu spilurum félagsins til
fjölda ára. Mót þetta er sveitakeppni
með Board A Match-fyrirkomulagi og
verða spiluð 6 til 8 spil á milli sveita,
en það fer eftir hversu margar sveitir
mæta til leiks.
WtAWÞAUGL YSINGAR
TILBOÐ - ÚTBOÐ
Áburðarflutningar
Tilboð óskast í flutning og losun á 679 tonn-
um af áburði á 29 bæi í Skaftárhreppi.
Einnig ca 25 tonn af skeljasandi á einn bæ.
Tilboðum skal skila fyrir 13/3 til Þórarins Bjarna-
sonar, Þykkvabæ 1, 880 Kirkjubæjarklaustri,
sem einnig gefur uppl. í síma 487 4704.
Verslunarhúsnæði óskast
við Laugaveg eða miðbæ
Gott 50-80 fm verslunarhúsnæði óskast til
leigu við Laugaveg eða miðbæ.
Upplýsingar í síma 421 1637.
Húsnæði í Garðabæ
rúmlega 100 fm, til leigu strax.
Reglusemi áskilin.
Lysthafendur leggi nafn og símanúmer inn
á afgreiðslu Mbl., merkt: „H - 4114“, fyrir
5. mars.