Morgunblaðið - 02.03.1996, Blaðsíða 6

6 LAUGARDAGUR 2. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
íkveikja við
Kársnesskóla
SLÖKKVILIÐIÐ í Reykjavík
var kallað að Kársnesskóla í
Kópavogi um fimmleytið í gær.
Að sögn varðsljóra kom í ljós
að kveikt hafði verið í austur-
gafli íþróttahúss skólans og var
kominn eldur á milli þilja.
Mikinn reyk lagði undan þak-
skeggi og klæðningu en með
því að rífa burt járnklæðningu
tókst slökkviliðsmönnum að
slökkva eldinn áður en hann
komst inn í húsið sjálft.
Reykurinn smaug þó inn og var
kominn mikill reykur inn í
íþróttasalinn.
Að lifa með sæmd
LEIKLIST
Þjóölcikhúsiö
TRÖLLAKIRKJA
Höfundur skáldsögu: Ólafur Gunn-
arsson. Höfundur leikgerðar: Þór-
unn Sigurðardóttir. Leikstjóri: Þór-
hallur Sigurðsson. Sviðsmynd:
Gretar Reynisson. Búningar: Helga
Stefánsdóttir. Hönnuður lýsingar:
Elfar Bjarnason. Tónlist: Hjálmar
H. Ragnarsson. Leikarar: Anna
Kristín Arngrímsdóttir, Arnar
'Jónsson, Bryndís Pétursdóttir, Eyj-
ólfur Kári Friðþjófsson, Guðrún
Gísladóttir, Helga Bachmann, Hilm-
ar Jónsson, Ingvar E. Sigurðsson,
Jóhann Sigurðarson, Sigrún Gylfa-
dóttir og Róbert Arnfínnsson.
Föstudagur 1. mars.
í GÆRKVÖLDI var frumsýnd
leikgerð Þórunnar Sigurðardóttur á
sögu Ólafs Gunnarssonar, Trölla-
kirkju. Leikgerðin hefur þann kost
helstan að hún tekur út úr flókinni
og persónumargri sögu aðalatriðin
og tengir þau saman í heild sem er
einfaldari og rökrænni en sjálf skáld-
sagan. Söguefnið hentar einnig á
margan hátt betur sem leikur á sviði
en saga á bók.
En þó að leikverkið sé á margan
hátt ágætt og skref í rétta átt í sam-
anburði við önnur slík sem unnin
hafa verið upp úr íslenskum skáld-
sögum á liðnum árum eru á þvi
nokkrir hnökrar sem rekja mætti til
þess að skáldsagan sem lögð er til
grundvailar hafi haft of sterk tök á
höfundi leikgerðarinnar. Það þarf
meiri dirfsku í efnistökum svo úr
verði listaverk sem getur staðið al-
gerlega sjálfstætt.
Flestum aukapersónum hefur ver-
ið útrýmt á skipulegan hátt svo að
á stundum er ekki ljóst í hvaða sam-
hengi persónumar eru staddar eða
við hvern er verið að tala. Dæmi
má taka af orðræðu Sunnevu við
skýrslutökuna þar sem rannsóknar-
lögreglumaðurinn er ekki lengur til
staðar. Skýtur svo skökku við þegar
ný persóna birtist örskotsstund í
lokaatriðinu, einungis - að því er
virðist - til að vera kveikjan að til-
svörum Tóta.
Þannig eru annars vegar fáeinir
lausir endar sem skilja áhorfendur
eftir með óhjákvæmilegar spurning-
ar á vörum, spurningar sem leita
þarf til bókarinnar til að fá svör við.
Hinsvegar er hárrétt verklag hjá
handritshöfundi að beina sjónum sín-
um að mestu leyti að sálarkreppu
aðalpersónunnar Sigurbjamar og
það er þar sem verkið sannar sig sem
leikverk. Leikurinn æsist eftir því
sem líður á verkið, hvert atriðið tek-
ur röklega við af öðru og spennan
og átökin magnast.
Það er afar áhugavert að fylgjast
með því hvernig harmleikurinn sem
á rót sína að rekja til skapgerðar-
brests hins sjálfhverfa arkitekts
rennur skeið sitt óumflýjanlega á
enda. Sú ógæfa sem hendir yngsta
son hans er áfall fyrir sjálfsmynd
föðurins og gerir honum ókleift að
lifa lífinu „með sæmd“.
Kirkjuráð ályktaði um mál biskups og kirkjunnar
Treystir biskupi til
að leiða mál til lykta
KIRKJURÁÐ ræddi í gær ásakan-
ir á hendur biskupi íslands og
deilumál innan kirkjunnar. Ráðið,
sem skipað er fimm mönnum og
fer með málefni kirkjuþings milli
þinga, fundaði í gær og fyrradag.
Ráðið hefur ekki stjómskipulegt
vald, „né heidur í þessu tilviki rök-
rænar forsendur til að kveða upp
úrskurð í slíkum málum, en álykt-
unarhæft er það að sjálfsögðu",
segir í inngangi eftirfarandi álykt-
unar sem ráðið sendi frá sér í gær.
„Kirkjuráð harmar þær ásak-
anir sem bornar eru fram á hend-
ur biskupi íslands og eru alvarleg
atlaga að æru hans og heiðri kirkj-
unnar þjóna’og valdi djúpri sorg
málsaðilum og öllum unnendum
kirkju og kristni.
Kirkjuráð minnir á siðareglur
Prestafélags íslands sem sýna að
kirkjunni er umhugað um að gætt
sé heilinda og trúnaðar í samskipt-
um presta og sóknarbarna og tek-
ur alvarlega ásakanir um mis-
bresti þar á.
Kirkjuráð hvetur til hreinskipt-
innar og sanngjarnrar umræðu um
slík mál á viðeigandi vettvangi
þannig að alls trúnaðar og virðing-
ar sé gætt.
Kirkjuráð lýsir hryggð sinni yfir
þeim sárum sem sóknarbörn telja
sig hafa orðið að bera vegna fram-
komu þjóna kirkjunnar fyrr og síð-
ar og felur það allt náð Guðs og
fyrirgefningar á hendur.
Kirkjuráð vottar biskupi íslands
og fjölskyldu hans dýpstu samúð
og kærleika og treystir honum til
að leiða þessi alvarlegu mál til
lykta, kirkju og þjóð til heilla og
blessunar."
Undir ályktunina rita kirkju-
ráðsmennirnir Gunnlaugur Finns-
son, Karl Sigurbjörnsson, Helgi
K. Hjálmsson og Hreinn Hjartar-
son. Biskup, sem er fimmti kirkju-
ráðsmaður, vék af fundi þegar
mál hans voru rædd.
Ein þriggja kvenna sem bera biskup sökum
Samstarfsfólk og vin-
ir lýsa stuðningi
VINIR og samstarfsfólk Sigrúnar
Pálínu Ingvarsdóttur, sem er ein
þriggja kvenna sem borið hafa
biskup íslands sökum, hafa sent
frá sér eftirfarandi yfirlýsingu:
„Mörg okkar hafa þekkt Pálu
frá því að hún var barn og ungling-
ur, sum okkar kynntumst henni á
árunum 1978-1980 þá rúmlega
tvítugri nýgiftri stúlku að takast
á við þau verkefni sem fylgja full-
orðinsárunum. Það var einmitt á
þessum tíma sem Pála leitaði eftir
aðstoð vegna erfíðleika í sínu unga
hjónabandi. Hún leitaði á þann
stað sem við flest teljum vera skjól
og öryggi að fínna og að kærleik-
ur Jesú Krists sé í fyrirrúmi.
Okkur finnst þörf á að það komi
fram hvernig Pála birtist okkur,
en hún er vel menntuð, heiðarleg,
hlý og gefandi persóna.
Við ’sem þekkjum Pálu vitum
að hún stjórnast ekki af annarleg-
um ástæðum, hugsunum eða til-
finningum. Við vitum líka að það
er fjarri hennar eiginleikum að
spinna ósannar sögur og hún er
of vel gefin til að vera strengja-
brúða einhverra manna.
Við vítum líka hversu djúp spor
sá atburður er gerðist í Bústaða-
kirkju hefur markað í líf Pálu. Við
höfum einnig fylgst með Pálu í
gegnum árin reyna á sinn mjúka
hátt að varpa þeirri ábyrgð sem
fylgir varðveislu slíkra „leyndar-
mála“ yfir til kirkjunnar þjóna. í
þeirri von að rétt og skynsamlega
yrði unnið úr.
Við vitum einnig að það hefur
ávallt verið vilji og ósk Pálu að
koma þessari vitneskju í réttar
hendur án þess að valda fjölmiðla-
fári og þeirri atburðarás sem þjóð-
in hefur fylgst með að undanförnu
var ekki hrundið af stað að hennar
frumkvæði.
Um leið og við ritum nöfn okk-
ar lýsum við yfir fullum stuðningi
og trausti á Sigrúnu Pálínu."
Undir yfirlýsinguna rita 55
manns eigin hendi.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
ARNAR Jónsson og Eyjólfur Kári Friðþjófsson í hlutverkum sínum.
Raunveruleg líðan sonar hans eftir
atburðinn virðist skipta hann minnstu
máli heldur einblínir hann á hið út-
hverfa: Hann getur ekki látið sjá sig
á almannafæri, sæmd hans og sonar
hans hefur beðið hnekki. Viðbrögð
föðurins við ódæðismanninum eru
sterkust þegar hann reynir að koma
hluta sakar á drenginn í fjölmiðlum.
Lokaorð Sigurbjamar í verkinu eru
einmitt á þá vegu að hann vilji fá að
lifa með sæmd. En hans sómatilfínn-
ing virðist felast í að ganga gersam-
lega yfir alla sína nánustu. Minni-
máttarkenndin sem hefur gert honum
ókleift að sætta sig við að vera meðal-
menni sér rætur í æsku hans og upp-
vexti sem eru gerð skilmerkileg skil
með afturlitum.
Veilan, sem bjó í Sigurbirni fyrir
atburðinn, vex og dafnar: Hann
hrekst um í þoku ranghugmynda og
rökleysu uns öll sund eru lokuð. Þau
trúarlegu vandamál sem hann veltir
fyrir sér í seinni hluta verksins eru
hér gerð óráðshjal vitstola manns
sem sækir efnivið í hugrenningar
sínar til þess sem haldið var að hon-
um sem barni. Fylgst er svo með
hvernig Sigurbirni hrakar andlega
og hvernig vinir og vandamenn
bregðast við vandanum.
Allir þeir þættir sem mynda um-
gjörð verksins eru vel unnir. Leik-
myndin er falleg og stílhrein og með
því að raunsæjum Iausnum er hafnað
eru áhorfendur minntir á að þeir eru
að horfa á harmleik. Ljós eru til fyrir-
myndar og þeim er stýrt markvisst
og af fádæma nákvæmni. Búningar
gefa okkur vísbendingu um ákveðið
tímabil án þess að slakað sé á kröfum
um glæsileika og heildarsvip og hvert
tækifæri notað til að undirstrika per-
sónueinkenni hverrar persónu. Tón-
listin er áhrifamikil - dramatísk í
orðsins fyllstu merkingu - og hefur
sterk höfundareinkenni sem gefur
henni gildi sem listaverki út fyrir
ramma verksins.
Leikurinn er jafn og oft á tíðum
firnagóður. Aðalpersónan er leikin
af Arnari Jónssyni af fádæma snilld.
Hann túlkar hnignun góðborgarans
af fáséðum innileik og nostursemi.
Eyjólfur Kári Friðþjófsson leikur
yngsta soninn með þvílíkum persónu-
töfrum og krafti að það hlýtur að
vera einsdæmi fyrir svo ungan leik-
ara. Anna Kristin Arngrímsdóttir
sýnir sterkan skapgerðarleik í hlut-
verki eiginkonu arkitektsins. Mar-
grét Vilhjálmsdóttir er trúverðug
sem unglingsdóttir þeirra hjóna.
Sveinn Þ. Geirsson sýnir að hann er
tilbúinn í bitastæðari hlutverk. Hilm-
ar Jónsson fer vel með hlutverk son-
ar Sigurbjarnar, sem hefur að sumu
leyti erft skapgerðarbresti föðurins.
Jóhann Sigurðarsson var ferskur og
viðkunnanlegur sem Guðbrandur fé-
lagi Sigurbjarnar og Guðrún Gísla-
dóttir, sem kona Guðbrands, skapaði
enn einn skörunginn á sviði af al-
kunnri list. Bryndís Pétursdóttir,
Róbert Amfinnsson og Helga Bach-
mann leika foreldra arkitektshjón-
anna og voru öll hófstillt og örugg
í hlutverkum sínum. Það er sjáanlegt
að leikstjórinn hefur unnið verk sitt
af kostgæfni.
Orðfæri leikgerðarinnar er tekið
úr bókinni að mestu og er greinilegt
að Ólafur Gunnarsson hefur slípað
þennan texta af þolinmæði því hann
hæfir snilldarvel þessum íslenska
harmleik.
Sveinn Haraldsson.