Morgunblaðið - 06.03.1996, Blaðsíða 30

30 MIÐVIKUDAGUR 6. MARZ 1996
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
MAGNEA
HJÁLMARSDÓTTIR
+ Magnea Hjálm-
arsdóttir kenn-
ari var fædd i
Syðra-Seli í Hruna-
mannahreppi
29.desember 1908.
Hún lést á Drop-
laugarstöðum
25.febrúar síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru Guð-
rún Guðjónsdóttir
frá Reykjanesi í
• Grímsnesi, f. 5.júlí
1883, d. 9.septemb-
er 1916, og Hjálm-
ar Jónsson bóndi í
Syðra-Seli, f. 25.maí 1878, d.
2.janúar 1915. Magnea átti
einn bróður, Jón. Hann dó á
öðru ári.
Hinn 26. maí 1929 giftist
Magnea Helga Tryggvasyni
kennara, f. lO.mars 1903. Þau
skildu. Kjördóttir þeirra var
Hellen Helgadóttir, f. ll.sept-
ember 1937, d. 12.október
1953. Magnea giftist öðru sinni
29.desember 1966 Friðriki
Jónassyni kennara,
f. að Breiðavaði á
Fljótsdalshéraði
23.júlí 1907.
Magnea lauk
kennaraprófi 1929
og stundaði fram-
haldsnám í Eng-
landi og við Edin-
borgarháskóla.
Hún var stunda-
kennari á Reykjum
í Hrútafirði
1932- 33, Miðbæjar-
skóla Reykjavíkur
1933- 36 og barna-
skólanum á Skild-
inganesi 1936-46. Hún var
kennari við Melaskólann frá
1946-78 og kenndi handavinnu
á Elli- og hjúkrunarheimilinu
Grund 1962-84. Hún vann átta
sumur hjá Styrktarfélagi lam-
aðra og fatlaðra, þar af var
hún forstöðukona heimilisins í
Reykjadal í sex sumur.
Utför Magneu fer fram frá
Dómkirkjunni í dag, og hefst
athöfnin klukkan 13.30.
KÆR vinkona er kvödd eftir
rúmrar hálfrar aldar kynni og
vináttu sem aldrei hefur skugga
á borið. Minningarnar hrannast
upp. Enga mannesku hef ég þekkt
sem var greiðugri og hjálpfúsari
en Magnea. Hún mátti ekkert
aumt sjá án þess að reyna að
bæta þar úr. Hún var fyrirmyndar
húsmóðir, tiguleg í framgöngu og
stórvel gefin til munns og handa.
Hún var mikil trúkona og bæn-
heit. Þá var hún afbragðs kenn-
ari en kennsla var ævistarf henn-
ar.
Ekki var þó líf hennar ævinlega
dans á rósum. Sjö ára gömul hafði
hún misst báða foreldra sína og
bróður. Hún mátti horfa á æsku-
heimili sitt tætt í sundur og eigur
foreldra sinna seldar á uppboði.
Sjálf fór hún til vandalausra og
saknaði sárt foreldraástúðar og
umhyggju. Hún hafði misst allt
sem hún unni. - Löngu seinna
eignuðust þau hjónin Magnea og
Helgi Tryggvason kjördótturina
Hellen. Hún var yndislegt barn
og naut mikils ástríkis beggja
foreldra sinna. Skömmu eftir að
þau hjónin skiidu fórst Hellen í
umferðarslysi. Öðru sinni hafði
Magnea misst allt sem henni var
kærast. - En sólin missir ekki
birtu sína þótt skýin hylji hana
um sinn. Magnea varð mjög ham-
ingjusöm í síðara hjónabandi sínu
og töldu þau hjónin, Magnea og
Priðrik, að bestu ár ævi þeirra
hefðu verið er þau bjuggu í Sigt-
úninu.
Eftir að heilsu Magneu tók að
hraka fluttu þau í minna hús-
næði. Friðrik annaðist konu sína
af stakri nærfærni og umhyggju-
semi svo lengi sem hún gat dval-
ið í heimahúsum. Að því kom þó
Erfídrykkjur
Glæsileg kaffi-
hlaðborð, fallegir
salir og mjög
góð þjónusta
Upplýsingar
ísíma 5050 925
og 562 7575
FLUCLEIÐIR
■ HÓTEL LOFTLEIÐIR
að hún varð að flytja á Öldrunar-
lækningadeild í Hátúni 10B og
nú síðustu vikuna dvaldi hún á
Droplaugarstöðum. Friðrik heim-
sótti hana daglega og gerði fyrir
hana það sem hann gat. Hann sat
hjá henni þegar hún kvaddi þenn-
an heim.
Ég og Magnea, dóttir mín,
kveðjum hina látnu með þakklæti
fyrir áratuga vináttu og biðjum
henni blessunar Guðs.
Friðriki, vini mínum, vottum
við dýpstu samúð.
Ólöf H. Pétursdóttir.
Magnea Hjálmarsdóttir var
augasteinn foreldra sinn, en dreng
höfðu þau misst ungan. Magnea
missti foreldra sína sjö ára gömul
og ólst hún upp hjá vandalausum
þar til hún fór í Kennaraskólann.
Magnea varð fyrir þeirri hugraun
að missa einkadóttur sína, Hel-
lenu, í hörmulegu slysi. Líf hennar
var markað þungri sorg, en það
var líka saga mikils starfs, því hún
var kennari samfleytt í hartnær
hálfa öld, alvörugefinn en sköru-
legur kennari. Þeir eru ófáir nem-
endurnir, sem hún studdi fyrstu
sporin á menntabrautinni.
Leiðir okkar Magneu lágu seint
saman, vordag einn að Laugar-
vatni, en með okkur tókst einlæg
vinátta. Við mæðgur vorum að
versla þar í Kaupfélaginu, þegar
til okkar kemur þessi tígulega
kona og heilsar okkur. Þær
Magnea og Sigríður móðir mín
voru systkinabörn. Magnea dvald-
ist gjarnan að Laugarvatni á sumr-
in ásamt Friðriki eiginmanni sín-
um, en þau hjón voru bæði miklir
unnendur íslenskrar náttúru. Á
heimleiðinni sagði mamma: „Þú
hefðir átt að vera dóttir hennar
Magneu, því þið eruð svo líkar.
Þið eruð báðar kennarar með stórt
nef.“ Við áttum skap saman.
Magnea var glæsileg kona að
vallarsýn. Hún var ekki smáfríð,
en yfir svip hennar var klassísk
heiðríkja. Hún bar aldurinn vel og
fríkkaði eftir því sem árin liðu.
Hún hlaut góðar gáfur í vöggugjöf
og hún var samviskusöm og þraut-
seig eins og margir af hennar
kynslóð, sem dmkku í sig ung-
mennafélagshugsjónirnar um
ræktun lands og lýðs. Magnea var
mikil trúkona, í óhefðbundnum
skilningi þó, því hún hneigðist að
guðspeki og dulrænum fræðum.
Hún var einkar farsæll sálusorgari
ot í hretviðrum lífsins var notalegt
að koma á heimili hennar í Sigtún-
inu og létta af hjarta sínu. Leit
hún þá gjarnan í bolla eða lagði
stjörnu. Og hvernig sem samhengi
kaffibolla og spila og mannlegra
örlaga er háttað, fóru gestir henn-
ar stórum vonbetri og glaðari af
hennar fundi en þeir komu, því
Magnea átti. og miðlaði því sem
mestu máli skipti, mannskilningi
og hlýju.
Þau Magnea og Friðrik bjuggu
sér glæsilegt heimili í Sigtúninu
og áttu margt gamalla og fagurra
muna, sem þau höfðu gjarnan
keypt á ferðum sínum erlendis.
Magnea var hannyrðakona mikil,
hafði unun af góðu handverki og
stundaði postulínsmálun með
ágætum. Þau hjón höfðu ánægju
af ferðalögum og létu ekki aldur-
inn aftra sér. Áttræð að aldri fóru
þau í mikla reisu um söguslóðir
fyrir botni Miðjarðarhafs. Nokkr-
um árum seinna heimsóttu þau
mig suður í Rínarlönd og var
ánægjulegt að sýna þeim stað-
hætti þar, því þau voru fróðleiksf-
úsir og þakklátir gestir. Það var
meira að segja gaman að fara með
Magneu í fataverslanir, því hún
var skartkona og henni fannst, að
konur ættu að halda sér til svo
lengi sem auðið væri.
Magneu voru eilífðarmálin ofar-
lega í huga og þráði hún að hitta
ástvini sína, sem horfnir voru af
þessum heimi. Ef líf er eftir þetta
líf, þá á frænka mín góða heim-
von, því hún var vönduð og væn
kona. Hún hafði mætur á ljóðlínum
Davíðs Stefánssonar, þar sem segir:
þar bíða vinir í varpa,
er von er á gesti.
Með þessum orðum kveð ég
Magneu og votta eftirlifandi eigin-
manni hennar, Friðriki Jónassyni,
samúð mína og bið honum allrar
blessunar.
Vilborg Auður ísleifsdóttir.
Lítil hnáta var í pössun hjá
Magneu og þeim samdi vel. Stúlk-
an spurði hvort ekki væri hægt
að komast að samkomulagi við
hana, hún ætti engin börn og
ömmubörn og sjálf ætti hún enga
ömmu sem væri á lífi. „Getur þú
ekki bara verið amma mín?“
spurði telpan. Magnea -brást vel
við þessari bón minni, þótti held
ég vænt um hana og í liðlega
þrjátíu ár hefur samkomulagið
haldist, hún verið amma mín og
ég ömmustelpan hennar.
Amma fór oft ótroðnar slóðir
og hún var t.d. á undan sinni
samtíð þegar kom að heilsurækt
og hollu mataræði. Hún kenndi
mér að meta grænmeti fyrir meira
en þijátíu árum, lagði upp úr því
að borða það með hverri einustu
máltíð. Þegar ég sem lítil mót-
mælti „grasátinu“ setti hún á það
smá sykur og leysti málið þann-
ig. Hún var líka alveg fram á
síðustu ár að brýna fyrir mér
nauðsyn hreyfingar og sjálf
stundaði hún sund og leikfimi
fram á síðustu ár.
Hún amma mín var skapmikil
kona og ekki allra. En hún var
með stórt hjarta og raungóð kona.
Oft þegar ég kom í heimsókn var
hún með heilu hópana hjá sér í
bænastund eða var að reyna að
elda fyrir einhverja sem hún vissi
að þröngt var hjá í búi, alveg
þangað til heilsunni fór að hraka.
Þá reyndist eiginmaðurinn
henni alveg sérstaklega vel og
sinnti henni af einstakri natni og
umhyggjusemi.
Amma var trúuð kona og hún
kveið ekki dauðanum, ekki nema
því að þurfa að skilja við Friðrik.
Hún talaði oft um hve sælir
endurfundirnir yrðu þegar hún
fengi loks að hitta löngu horfna
ástvini hinum megin, foreldra
sína, bróður og ekki síst dótturina
Hellen.
Ég bið góðan Guð að styrkja
Friðrik, eða hann ía minn, í sorg-
inni fullviss um það að hún amma
tekur vel á móti honum þegar þar
að kemur.
Það er með söknuði sem ég
kveð ömmu mína í dag.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem)
Guðbjörg R. Guðmundsdóttir.
Ég kynntist Magneu Hjálmars-
dóttur fyrst þegar ég kom til henn-
ar í ellefu og tólf ára bekk í Mela-
skóla.
Magnea var kennari af köllun
og Guðs náð. Hún hafði mikinn
metnað fyrir hönd sinna nemenda
og kenndi þeim af alúð og krafti
allar hinar almennu námsgreinar.
En hún kenndi líka svo miklu
meira en þær. Öll kennsla hennar
var gegnsýrð af vitundinni um hin
æðri rök tilverunnar og um guð-
dóminn að baki hennar.
Það voru biblíusögutímarnir
sem mér eru minnisstæðastir. Þar
kom Magnea fram sem kennimað-
ur. Hún lagði enga yfirborðsmerk-
ingu í biblíusögurnar en kafaði
eftir þeirra dýpri merkingu og
reyndi að koma henni áleiðis til
okkar nemenda sinna. Ég sat oft
sem í leiðslu í þessum tímum hjá
Magneu.
Magnea reyndi mjög að miðla
siðrænni merkingu biblíusagnanna
til okkar nemenda sinna og ég
minnist sérstaklega ræðu sem hún
hélt um umburðarlyndið sem hún
taldi eina af grundvallardyggðum
kristindómsins.
Viðleitni Magneu til að vernda
þá er hún taldi minna mega sín
kom mjög fram í starfi hennar sem
kennari. Hún hafði áhuga á nem-
endum sínum langt út fyrir það
sem sneri að náminu og fylgdist
með þeim alla tíð.
Sjálf hafði hún misst báða for-
eldra sína og bróður á unga aldri
og seinna missti hún einkadóttur
sína í hörmulegu slysi. Segja mátti
um ævi hennar:
En í vetrarhríð
vaxinnar ævi
gefst ekki skjól nema Guð.
(M. Joch.)
Magnea átti þetta skjól. Þar var
hún ætíð og skýldi öðrum.
Ragnhildur Pála
Ófeigsdóttir.
Mér er Ijúft að minnast Magneu
Hjálmarsdóttur, kennara míns,
með fáeinum orðum. Hún kenndi
börnum í Melaskólanum í Reykja-
vík um 42 ára skeið, frá 1936 til
1978. Ég naut þeirrar gæfu
ásamt bekkjarsystkinum mínum
að vera nemandi Magneu öll
barnaskólaárin, sex vetur sam-
fleytt, frá 1957 til 1963. Samfelld
leiðsögn hennar öll þessi ár var
okkur mikils virði. Ég minnist
þess alls með þakkarhug.
Magnea Hjálmarsdóttir var
mikill kennari. Alúð hennar við
kennslústarfið bar vitni um næm-
an skilning á gildi góðrar kennslu
og á ábyrgð kennarans gagnvart
ungum nemendum. Það er enn
sem fyrr afar brýnt að búa svo
að skólum og skólastarfi, að hið
hæfasta fólk laðist að kennslu.
Skólar skipta máli. Þeir eru með-
al mikilvægustu stofnana þjóðfé-
lagsins, því að þar og á heimilun-
um er lagður grunnurinn að giftu
hvers manns. Ævistarf Magneu
Hjálmarsdóttur er lifandi vottur
þess, að hún virti og skildi þetta.
Eftirlifandi eiginmanni
Magneu, Friðriki Jónassyni kenn-
ara, sendi ég hlýjar kveðjur og
óskir.
Þorvaldur Gylfason.
Nú unna þér glaðir hins æðsta hróss
þeir allir sem léstu hlýna
og blóm er í skugganum bíða ljóss
þau bera þér kveðju sína.
(Grétar Fells)
Þegar árin færast yfir finnst
manni tíminn líða óðfluga. Hann
þeysist áfram veginn svo enginn
fær rönd við reist en við fylgjumst
með og fyrr en varir erum við
orðin gömul. Á lífsvegi hvers og
eins eru bæði vegamót og vörður
sem eru okkur kærar og minnis-
stæðar, það eru merkisatburðir í
einkalífi bæði sárir og gleðilegir
og ýmsir samferðamenn sem hafa
á vissan hátt kryddað tilveruna,
kannski af því að þeir eru ekki
sporgöngumenn, heldúr fara sínar
eigin leiðir og hafa ekki skeytt um
hvort öðrum líkaði betur eða verr.
En þeir verða okkur óneitanlega
minnisstæðari en aðrir vegna stað-
festu sinnar og yfirburða sem virk-
ar svo sterkt á okkur að saman
fer þakklætiskennd og virðing. Ein
slík samferðakona, Magnea
Hjálmarsdóttir, hvarf til hins eilífa
austurs 25. febrúar sl. eftir nokk-
uð harða baráttu við elli kerlingu.
Kynni mín af Magneu eru orðin
nokkuð löng eða 25 ár. Ég minn-
ist enn í dag þeirrar stundar er
hún tók fyrst í hönd mína. Það
var traust handtak sem veitti mér
styrk og hlýju sem ég hefi ætíð
síðan verið aðnjótandi hjá henni.
Leiðir okkar lágu fyrst saman
í Sam-frímúrarareglunni sem hún
gekk í árið 1968 og starfaði hún
þar meðan kraftar entust. Boð-
skapur reglunnar var Magneu
mjög hjartfólginn, störf sín þar
vann hún af heilum huga og ein-
stakri alvöru, og vandvirkni ein-
kenndi öll hennar störf. Hún miðl-
aði okkur systkinum sínum af
reynslu sinni og þekkingu ef til
hennar var leitað.
Magnea var dulhyggjukona og
mjög leitandi í andlegum málum
auk þess að vera frímúrari, hafði
hún í sannleiksjeit sinni valið leið
guðspekinnar. I Guðspekifélaginu
vann hún einnig mikið og óeigin-
gjarnt starf.
Hún hafði hlotið dulræna hæfi-
leika í vöggugjöf og skýrir það
kannski áhuga á innri leit hennar.
Þessa hæfileika notaði hún í hjálp-
arstarfi sem hún sinnti í mörg ár.
Hún gerði sér grein fyrir að því
að aðeins er maðurinn verðmætur
að hann láti gott af sér leiða og
reynist góður samferðamaður.
Margir sem áttu í erfiðleikum
eða voru veikir leituðu til hennar
og það var undursamlegt að verða
vitni að því hvað Magnea gat oft
veitt jafnvel dauðvona fólki mikinn
kjark og styrk fram á síðustu
stund. Fyrir þessa hjálp stöndum
við aðstandendur viðkomandi
sjúklinga í mikilli þakkarskuld.
Sjálf var hún mikil reynslukona,
hún missti bæði foreldra og einka-
bróður þegar hún var á barnsaldri
og ólst upp eftir lát þeirra hjá
vandalausum. Einnig missti hún
einkadóttur sína, Hellenu, unga
að aldri í umferðarslysi. Ég hygg
að sú mikla samúð sem hún átti
með þeim er minna máttu sín hafi
átt rætur að rekja til sárrar
reynslu hennar sjálfrar. En lífið
hefur einnig sínar björtu hliðar.
Mesta lífslán Magneu var sambúð
hennar með seinni manni hennar,
öðlingnum Friðriki Jónassyni, sem
reyndist henni sannur drengur í
gegnum tíðina allt fram til hinstu
stundar.
Magnea var kennari að mennt
og lífsstarf hennar var barna-
kennsla. Á seinni árum kenndi hún
handavinnu á Elliheimilinu Grund.
Þar vann hún mjög gott starf. Hún
var mjög natin, hlý og hjálpsöm
við gamalt fólk líkt og hún var
við börnin sem hún kenndi. Það
má með sanni segja líkt og sagt
var um Erling Skjálgsson að öllum
kom hún „til nokkurs þroska“.
Ég læt hér staðar numið en á
þó margt ósagt. í hjörtum vina,
vandamanna og ekki síst okkar
Ósírissystkina hefur hin látna
reist óbrotgjarnan minnisvarða
með lífi sínu og starfi. Ég kveð
hana með virðingu og þökk og
bið Guð að blessa vegferð hennar
á nýjum leiðum. Friðriki og öðrum
aðstandendum votta ég dýpstu
samúð.
Guðrún I. Jónsdóttir.