Morgunblaðið - 07.03.1996, Page 21
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FIMMTUDAGUR 7. MARZ 1996 21
Fjórtán sinn-
um fjórtán
MYNPLIST
Ú m b r a
SMÆLKI
14X14
14 Langbrækur. Opið frá 13-18 alla
daga. 14-18 sunnudaga. Lokað mánu-
daga til 13.3. Aðgangur ókeypis.
TÍU árum eftir að Gallerí Lang-
brók'T' Bernhöftstorfu var lagt nið-
ur, halda stöllurnar fjórtán sem að
því stóðu smámyndasýningu, sem
afmarkast af myndverkum, sem
eru 14x14 sm að ummáli. Fram-
kvæmdina nefna þær „Smælki" í
höfuðið á eftirminnilegri opnunar-
sýningu listhópsins á Listahátíð
1980. Það er þannig til heiðurs
minningunni um þessa sýningu sem
framkvæmdinni var hleypt af
stokknum.
í upphafi voru Langbrækurnar
12 og hófu rekstur sýningarsalar
að Vitastíg 12 sumarið 1978, og
teljast ótvírætt meðal frumkvöðla
í rekstri slíkra listhúsa á höfuð-
borgarsvæðinu. Innviðir hópsins
tóku ýmsum breytingum áður en
hann flutti í Bernhöftstorfuna, en
meðlimunum fjölgaði í stað þess
að fækka, eins og talan 14 segir
okkur.
Þær stöllur eiga heiðurinn af
innréttingu hins vinalega hús-
næðis, sem enn er vettvangur
skyldri sýningastarfsemi undir
öðru nafni, og lögðu á sig ómælda
vinnu við innréttingu þess, sem var
í hinni mestu niðurníðslu. Er mér
enn í minni hvílíkum breytingum
húsnæðið tók á sínum tíma og man
vel eftir hinu sérkennilega baðkeri,
er við blasti er litið var inn um
glugga Amtmannstígsmegin. Það
mun sennilega hafa verið táknrænt
fyrir lúxus tímanna, þá Guðmundur
Björnsson landlæknir og skáld bjó
í húsinu, og var í innra rýminu þar
sem skrifstofa Úmbru er núna.
Langbrók starfaði í 8 ár, en ekki
reyndist grundvöllur fyrir áfram-
haldandi rekstri sýningarsalarins,
sem var ekki sök valkyrjanna er
að honum stóðu, en engan veginn
hefur sem skyldi verið stutt við
bakið á listhönnun frekar en miðlun
sjónmennta í landinu. Þótt listhóp-
urinn sem slíkur leystist upp, hafa
flestir meðlimir hans haslað sér
völl á listasviði svo sem eftirfar-
andi nöfn eru til vitnis um: Ásrún
Kristjánsdóttir, Elísabet Haralds-
dóttir, Eva Vilhelmsdóttir, Guðný
Magnúsdóttir, Guðrún Auðunsdótt-
ir, Guðrún Gunnarsdóttir, Guðrún
Marinósdóttir, Jóhanna Þórðardótt-
ir, Kolbrún Björgólfsdóttir, Ragna
Róbertsdóttir, Sigrún Eldjárn, Sig-
rún Guðmundsdóttir, Steinunn
Bergsteinsdóttir og Þorbjörg Þórð-
ardóttir.
Að mínu mati eru þær stöllur
alveg á réttu róli að slá saman í
sýningu, eins og þær nefna það,
því tíminn líður og breytingarnar
sem þjóðfélagið tekur eru ískyggi-
lega hraðar. Einkum í þá veru að
valtað er yfír fyrri gildi og því ýtt
út úr listasögunni sem mönnum
þykir fyrir, eins og það hafi aldrei
verið til. Á það bæði við um svip-
miklar athafnir einstaklinga sem
listhópa og ber vott um að þjóðin
hafi ekki enn fundið fast undir fót
í hinu svonefnda velferðarkerfi sem
hún er að reyna að halda uppi, en
er í reynd sýndarveruleiki, þykj-
ustuleikur og flótti frá varanlegum
gildum.
Ekki má heldur gleymast, að
stöllurnar hafa gert garðinn fræg-
an erlendis og man ég eftir hlut
þeirra á samsýningu í Kaupmanna-
höfn, að mig minnir á Charlotten-
borg. Tók ég eftir að myndirnar,
sem voru af sömu tegund, þ.e.
smælki, vöktu dijúga athygli sýn-
ingargesta er ég var þar á rölti og
fékk framlag þeirra góða dóma í
pressunni. Fyrir þá sök er merki-
legt að þeim stöllum skuii ekki
hafa verið haldið meira fram, en
það eru annars margar spurningar
sem vakna, þegar kynning íslenzkr-
ar listar á erlendum
vettvangi er sett
undir mæliker.
Það er falleg
sýning sem þær
stöllur hafa sett
saman og einkum
vekur hin mikla
fjölbreytni í efnis-
meðferð óskipta
athygli. Einfald-
leikinn er ríkjandi
þáttur í þessum
myndum og á
stundum er
vinnsluferlið skylt
þeim aðferðum er
listamenn beita
þegar þeir eru að losa um form-
hugmyndir. Sumt kemur mjög
kunnuglega fyrir sjónir eins og
eggform Kolbrúnar Björgólfsdótt-
ur, sem er háþróuð og lífræn fram-
leiðsla, en annað kemur á óvart
eins og hinar formhreinu myndir
Sigrúnar Guðmundsdóttur úr bóm-
ull og stálþræði. Annars skal ekki
gert upp á milli mynda á sýning-
unni í þessu skrifi, því það yrði
of langt mál, en vísað sérstaklega
til hins létta og verðmæta yndis-
þokka sem er aðal sýningarinnar
og eins og streymir af veggjunum
og á vit skoðenda. Myndhugsunin
er vitaskuld í ætt við naumhyggju
þótt ekki sé þetta „minimalismi“
í ströngustu merkingu liststefn-
unnar. Til þess eru vinnubrögðin
gædd mun meiri hlýju og ást á
efniviðnum á milli handanna, en
minna af kaldri rökfræði og arki-
tektónískri hugsun.
Þótt þessar myndir séu ekki inn-
an veggja Nýlistasafnsins, og
þannig ekki skjalfest núlist, er sitt-
hvað á sýningunni sem leiðir hug-
ann að ferskri og upplifaðri mynd-
hugsun. Einnig hjá fleirum en
Rögnu Róbertsdóttur, sem kosið
hefur að vinna beint á vegginn sem
mun vera eitt nýjasta kikkið í
heimslistinni, sem allir ungir virð-
ast þurfa að ganga í gegnum til
að sanna sig. Aðferðin er enda
ekki nema 50.000 ára gömul, en
heldur þó fullu gildi í dag eins og
allar lífrænar athafnir og gerðir.
Sem dæmi um efnisþætti vinnu-
bragðanna skulu þau talin hér
upp: Hör, ull, hrosshár, steinleir,
útsaumur, olía á striga og tré,
pappír, akryl, pijón, málmþráður,
postulín, leir, Hekluvikur, collage,
vír, vax, málmsteypa og lín. Þær
Langbrækur eiga skilið að upp-
skera dijúgan sóma af frumkvæði
sínu, og fram má koma að rýnirinn
hafði mikla ánægju af sýningunni,
einkum við endurtekna skoðun og
þakkar með virktum fyrir sig.
Bragi Ásgeirsson
Morgunblaðið/Ásdís
FRÁ sýningunni í Galleríi Úmbru.
Heimilistæki hf
SÆTLJNI 8 SÍMI 569 1500 Umboösmenn um land allt
Það fer ekki mikið fyrir
litlu orkuverunum frá Bose
en áhrifin eru stórkostleg.
Bose Acoustimass Am5
(2 hátalarar og bassabox )
79.900
Kauptu
entog
láðu
annað
hátalara-
sen fritt!
Bose stereo
- a//s staðar!
Efþú kaupir Bose
hátalara af gerðunum
Acoustimas Am5, Am7,
Bose 501, 701 eða 901
færðu 2 stk. hátalara
Bose 100 í kaupbæti
að verðmæti kr. 19.980.
Lifandi tónleikar Venjulegir hátalarar Bose Acoustimass
„Direct/Reflecting“®
Stereo alis staöar!
Sjöundi himinn 1996