Morgunblaðið - 07.03.1996, Qupperneq 24
24 FIMMTUDAGUR 7. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
Þarfir velferðar
Langholt - Reyk-
kerfisins og freudísk
mismæli þingmanna
ÞEGAR maður segir
það sem hann hugsar í
fetað þess sem hann
ætlaði að segja upphátt
er talað um freudísk
mismæli. Þetta getur
oft verið ansi vand-
ræðalegt fyrir viðkom-
jandi en afar upplýsandi
fyrir þá sem til heyra.
í utandagskrárumræð-
íim á Alþingi 8. febrúar
sl. er ég hrædd um að
Kristínu Ástgeirsdótt-
ur, þingmanni Kvenna-
lista, hafi orðið á slík
mismæli.
Þarfir fólksins móti
þörfum kerfisins
Kristín sagði að „talnaleikir og
fijálshyggjuhugmyndir hefðu yfir-
'skyggt þarfir velferðarkerfisins"
(Mbl. 9.2. 1996). Þarna er einmitt
kjarninn í „félagshyggjunni" svo-
kölluðu lifandi kominn: Það eru þarf-
ir velferðarkerfísins sem þarf að
verja en ekki þarfir fólksins sem býr
við slíkt kerfi. Á meðan velferð-
arkerfmu er tryggt nægjanlegt fjár-
magn til að geta haldið áfram að
þenjast út og taka til sífellt fleiri
þátta er allt í lagi, og hagsmunum
þeirra, sem kerfið á að þjóna, borg-
ið. Ekki er spurt um hvaða fórnir
fólkið í landinu þarf að færa til að
halda kerfmu gangandi, því kerfið
; er ekki til fyrir fólkið heldur fólkið
fyrir kerfíð.
Eru skuldir og
skattpíning velferð?
Halli ríkissjóðs undanfarin ár hef-
ur verið 7-9 milljarðar á ári. Stjórn-
málamenn hafa skuldsett heimilin í
landinu þannig að
skuldir hins opinbera
nema ríflega 3 millj-
ónum króna á hverja
fjögurra manna fjöl-
skyldu. Eins og þetta
sé ekki nóg, tekur hið
opinbera til sín nær
helming þeirra tekna,
sem fólk vinnur sér inn,
í formi skatta og ýmissa
opinberra gjalda. Það
má svo sem kalla þetta
talnaleik, en allt hefur
þetta verið gert til að
Ijármagna hina gríðar-
legu samneyslu sem
velferðarkerfíð krefst
af þjónum sínum. Sem
betur fer sjá stöugt
fleiri og fleiri að þess háttar „efna-
hagsstjórnun“ getur ekki gengið
lengur, og að hið opinbera, líkt og
fyrirtæki og heimili, verður að sníða
sér stakk eftir vexti. Þeim fer líka
fjölgandi sem átta sig á því að því
minni sem umsvif hins opinbera eru
því meira svigrúm gefst fólki til að
stjórna sínu eigin lífi og taka sínar
eigin ákvarðanir.
Börnin bera byrðarnar
Ef ekki verður spyrnt við fæti,
hveijir munu þá á endanum borga
brúsann? Að einhveiju leyti verður
það mín kynslóð, en að mestu leyti
verða það börnin okkar. Okkar vel-
ferð verður þeirra byrði. Er þetta
arfurinn sem við viljum skilja eftir
handa þeim; gjaldþrota ríkissjóður,
óyfirstíganlegar skuldir og kæfandi
skattar? Ef við fylgjum áfram þeirri
leið sem þingmenn stjórnarandstöð-
unnar boða og aukum enn á miðstýr-
ingu, hækkum skatta og bætum
Velferð á íslandi
er ekki háð tilvist
velferðarkerfis, segir
Elsa B. Valsdóttir,
sem er miðstýrt og
fjármagnað með lánum
og skattgreiðslum.
nýjum sköttum við, verður það óhjá-
kvæmilega niðurstaðan. Það er þó
engin ástæða til svartsýni og þung-
lyndis, því í fyrsta sinn í langan tíma
er nú von til þess að hægt sé að
snúa þessari þróun við.
Jafnvægi í ríkisfjármálum
forsenda velferðar
Velferð á íslandi er ekki háð til-
vist velferðarkerfís sem er miðstýrt
og fjármagnað með lánum og skatt-
greiðslum. Velferð á íslandi er hins
vegar háð því að jafnvægi náist í
ríkisfjármálum og lækkun skatta.
Það tekst einungis með því að draga
úr umsvifum ríkisins með einkavæð-
ingu, tilfærslu verkefna til sveitarfé-
laga og umbótum og aðhaldi í
rekstri. Þetta eru allt markmið sem
núverandi ríkisstjórn hefur sett sér.
Það verður ekki sársaukalaust að
ná þeim, því timburmenn velferðar-
kerfissukksins eru ekkert betri en
timburmenn eftir annað sukk. En
er það ekki á sig leggjandi til að
geta horft kinnroðalaust framan í
börnin sín?
Höfundur er varuformnður
Heimdallar.
Elsa B.
Valsdóttir
holt - Skálholt
BISKUPINN yfir ís-
íandi, herra Ólafur
Skúlason, hefur búið
við all sérstæðar að-
stæður að undanfömu.
Deila á milli sóknar-
prests Langholtssókn-
ar og organistans
neyddi hann stöðu
sinnar vegna til af-
skipta af þeirri deilu.
Formaður Prestafélags
íslands virtist telja það
sjálfgefið að hann ætti
að fylgjast með hverri
hreyfingu biskups í
málinu og ausa at-
hugasemdum af þekk-
ingarbrunni sínum.
Prestar hafa eins og aðrir sitt
stéttarfélag og er ekkert nema gott
um það að segja. Það kom mér aft-
ur á móti mjög undarlega fyrir sjón-
Leynist bak við svika-
—
vefur, spyr Olafur Þ.
Þórðarson, sem
skrifar um deilur í
þjóðkirkjunni.
ir er formaður þess virtist á tímabili
í fjölmiðlum standa jafnfætis bisk-
upi eða ofar sem eftirlitsaðili. Þann
veg var talað að ætla mætti að bisk-
upi hefðu orðið á mistök.
Ekkert bitastætt hefur komið
fram sem staðfestir að svo sé. Skjótt
skipast veður í lofti. Það fór ekkert
á milli mála að biskupinn fór með
fullan sigur í þeirri orustu er hann
sagði að séra Geir Vilhjálmsson
Waage færi með bull.
Orðið bull er_ venjulegt íslenskt
mál hvort sem Ómari Ragnarssyni
finnst það biskupslegt eða ekki.
Merking þess er að fara með stað-
lausa stafi. Biskup lýsti
því yfir að orðalagið
hefði ef til vill verið
óheppilegt og betra að
nota það orðalag að
fara með staðlausa
stafi. Það var eftir að
vígslubiskupinn í Skál-
holti fullyrti að það
segði enginn biskup við
prest að hann bullaði
nema hann þyrfti að
leiðrétta hann í kenn-
ingunni.
Þessi yfirlýsing
vígslubiskupsins var
röng því biskupinn yfir
íslandi hafði þá þegar
sagt að séra Geir bull-
aði. Sannleikurinn um séra Geir
Vilhjálmsson Waage hefur mér vit-
anlega aldrei verið sagður í styttra
máli.
Var nú lokið vopnaburði frá
Reykholti og Skálholti? Sat Lang-
holt á friðarstóli? Þjóðinni hefur
verið ætlað að trúa því.
Alger tilviljun ku hafa ráðið því
að nú koma konur fram á völlinn.
Ber ekki skilyrðislaust að trúa konu
eða konum ef þær bera það á karl-
mann að þær hafí orðið fyrir nauðg-
unartilraun eða kynferðislegri
áreitni? Er það ekki bara kjaftæði
að menn eigi að skoðast saklausir
nema sannað sé að þeir séu sekir?
Getur verið að biskupinn eigi að
njóta slíkra mannréttinda? Má ekki
leggja niður saksóknaraembættið
og dómstólana? Geta íjöimiðlarnir
ekki bæði séð um rannsókn mála
og að kveða upp dóma? Er ekki tján-
ingarfrelsið heilagt þó Frakkar hafi
látið dæma hana fyrir að gala að
næturlagi?
Eg er víst svo gamaldags að telja
að hér hafí orðið framför í réttarfari
þegar hætt var að láta sama embætt-
ið rannsaka mál og dæma í því.
Sannleikurinn virðist miklu bitrari.
Ofsóknir á hendur einstökum mönn-
Ólafur Þ.
Þórðarson
Framadagar 1996
Hvað ætlar þú að verða þegar þú ert orðin(n) stór?
ÞESSA spurningu
þekkja allir en margir
hafa svarið ekkí á reið-
um höndum. Jafnvel
þótt svarið sé ákveðið
þarf að fylgja því eftir
til að það verði að veru-
leika.
Nám í Háskóla ís-
lands er oft á tíðum
ekki í nægum tengsl-
um við atvinnulífið og
eru nemendur því sum-
ir hveijir óöruggir og
týndir þegar kemur að
því að stjga fyrstu
skrefin í hinum harða
heimi atvinnulífsins.
Framadagar, atvinnu-
lífsdagar Háskóla íslands, verða
haldnir 5.-8. mars og er markmið-
ið að brúa bilið milli Háskólans og
atvinnulífsins. Framadagar voru
fyrst haldnir árið 1995 að erlendri
fyrirmynd og það er AIESEC (Al-
þjóðlegt félag viðskipta- og hag-
fræðinema) á Islandi sem sér um
framkvæmd verkefnis-
ins._
Áhugasvið nema í
viðskipta- og hagfræði,
lögfræði og raunvís-
indadeild eru höfð að
leiðarljósi en Frama-
dagar eru öllum opnir
og allir nemendur Há-
skóla íslands eiga ríkt
erindi á dagana.
Föstudaginn 8. mars
mæta fulltrúar 42
framsækinna fyrir-
tækja í íslensku at-
vinnulífi í Þjóðarbók-
hlöðuna og verða með
kynningarbása þar sem
starfsemi sérhvers
fyrirtækis er kynnt fyrir nemendum.
Nemendur geta því spurt þeirra
spuminga er brenna á vörum þeirra,
varðandi fyrirtækin, atvinnulífið og
hvemig nám þeirra nýtist í hinum
ýmsu geirum atvinnulífsins. Þama
munu sum fyrirtækjanna kynna
verkefni sem þau þurfa að láta vinna
Föstudaginn 8. mars
verða 42 fyrirtæki með
kynningarbása í
Þjóðarbókhlöðunni.
Ymir Björgvin Art-
húrsson skrifar um
tengsl háskólanáms
og atvinnulífs.
fyrir sig og geta nýst sem lokaverk-
efni og er kjörið tækifæri fyrir nem-
endur á seinni árum að athuga þau
sérstaklega því þama hafa þeir
möguleika á því að ræða þessi verk-
efni og jafnvel næla sér í eitt slíkt.
í Þjóðarbókhlöðunni er einnig
hægt að ræða sumarvinnu og ýmsa
atvinnumöguleika tengda náminu.
Fyrirtækin verða hvaðanæva úr lit-
ríkri flóru íslensks atvinnulífs og
reynt er að sjá til þess að nemend-
Ýmir Björgvin
Arthúrsson
ur úr sem flestum deildum Háskóla
íslands finni sér eitthvað við hæfi.
Mánudaginn 4. mars kemur út
handbók með upplýsingum um fyr-
irtækin. Handbókinni verður dreift
til háskólanema með það fyrir aug-
um að þeir geti kynnt sér hvaða
fyrirtæki höfða til þeirra. í bókinni
verður að finna úttekt fyrirtækja á
m.a. fjölda starfsmanna, ýmsar
tölulegar upplýsingar um rekstur
fyrirtækjanna og framtíðarmark-
mið þeirra, t.d. í starfsmannamál-
um. Með þessu móti geta nemendur
nýtt sér dagana til fulls og mætt
til leiks í Þjóðarbókhlöðuna undir-
búnir og með markvissar spurning-
ar til ákveðinna fyrirtækja.
Dagana fyrir kynninguna í Þjóð-
arbókhlöðunni verða haldnir hádeg-
isfyrirlestrar í húsakynnum Há-
skóla íslands um ýmis málefni sem
tengjast Háskólanum, atvinnulífinu
og nemendum.
Framadagar eru einstakt tæki-
færi sem nemendur ættu ekki að
láta framhjá sér fara og sá stökk-
pallur sem gæti þurft til að gera
svarið við fyrirsögn þessarar grein-
ar að veruleika.
Höfundur er ncmi í HÍ og mark-
aðsstjóri framkvæmdanefndar
Framadaga 1996.
um eru galdrabrennur vorra tíma.
Ekki veit ég hvað olli því að í
þeim biblíusögum sem mér var gert
að lesa á bernskualdri var frásögnin
af Jósep og bræðrum hans. Þar var
sagt frá konu Pótifars sem reyndi
að tæla Jósep til lags við sig en er
það tókst ekki kærði hún hann fyr-
ir kynferðislega áreitni. Jósep hafn-
aði í steininum.
Þetta var mér ætlað að vita áður
en kom að kynferðisfræðslu í skól-
anum. Frásögnin sáði þeim efa-
semdum í mitt hjarta að ég tek
ekkert sem gefið í þessum efnum.
Svikabrögð bræðranna leiða og hug-
ann að því að langt er hægt að
komast með svikum og öfundin hef-
ur knúið marga til óhæfuverka.
Gæfa Jóseps var aftur á móti meiri
en svo að við væri ráðið og ávarps-
orð hans til bræðra sinna eru ein
lærdómsríkustu orð Biblíunnar:
„Þér ætluðuð að gjöra mér illt, en
Guð sneri því til góðs“.
Er hugsanlegt að á bak við at-
burðarás liðinna daga leynist svika-
vefur vel ofinn úr öfund og hatri,
ef til vill af mönnum sem hafa lesið
Biblíuna betur en ég?
Ég játa að þær hugsanir hafa
sótt að mér að undanförnu.
Höfundur er fyrrverandi alþingis-
maður.
CISCO er mest seldi netbúnaöur
í heiminum í dag.
CISCO fyrir Samnetið / ISDN,
Internetiö og allar nettengingar.
Tæknival