Morgunblaðið - 07.03.1996, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 7. MARZ 1996 25
AÐSENDAR GREINAR
Vin í Vatnsmýrinni
Torben
Rasmussen
í ÞESSARI stuttu
grein vil ég, sem for-
stjóri Norræna hússins
í Reykjavík, sinna lýð-
ræðislegri skyldu
minni og gera íslensk-
um skattgreiðendum,
og þar með gestgjöfum
stofnunarinnar, grein
fyrir því í hvað fjár-
munir þeirra fara. Ég
mun því greina nokkuð
frá starfsemi Norræna
hússins og framtíðar-
sýn þess. Um leið vil
ég einnig hvetja ís-
lendinga til að nýta sér
húsið og þar með sína
eigin fjármuni betur en
raunin er í dag með því að koma í
ríkari mæli í húsið.
Víkjum nú fyrst að fjármálunum:
Norræna húsið er fjármagnað af
sameiginlegum norrænum sjóðum
sem árið 1995 voru um 715 milljón-
ir danskra króna, eða um 30 dansk-
ar krónur á hvert mannsbarn á
Norðurlöndunum. Fjármunir þessir
eru notaðir til að standa straum af
norrænu samstarfi, Norðurlanda-
Norræna húsið mun
vinna að því, segir Tor-
ben Rasmussen, að fá
börn og unglinga til að
koma meira í heimsókn.
ráði, Ráðherranefnd Norðurlanda
og þeim 50 stofnunum sém undir
hana heyra, einnig er veitt fé til
ýmissa verkefna sem einstaklingar
og hópar frá öllum Norðurlöndun-
um standa fyrir.
Af þessum 715 _ milljónum
danskra króna greiddu íslendingar
u.þ.b. 1%_ (7,1 milljón DKK) árið
1995. Á íslandi eru tvær samnor-
rænar stofnanir, sem reknar eru á
beinan hátt fyrir sameiginlegt fé
Norðurlandanna, Norræna eld-
fjallastöðin og Norræna húsið, sem
báðar eru staðsettar í Reykjavík.
Árleg fjárveiting til þessara stofn-
ana nemur samtals u.þ.b. 9,6 millj-
ónum danskra króna u.þ.b. 4,8
milljónir DKK á hvora stofnun, en
þar að auki eru útvegaðar til rekst-
urs þeirra nokkrar milljónir árlega
eftir öðrum leiðum, t.d. var velta
Norræna hússins u.þ.b. 82 milljónir
(6,9 milljónir DKK) árið 1995.
Ef íslendingar litu á Norður-
landasamstarfið einungis út frá
efnahagslegu sjónarmiði, er sam-
starfið hreint gróðafyrirtæki fyrir
þá. En það vilja flestir íslendingar
ekki gera, þeir líta á norrænt sam-
starf í miklu víðara samhengi:
tengsl við menningarlega skyld
nágrannalönd og í gegnum þau
betri og sterkari tengsl við umheim-
inn utan Norðurlandanna. Staða
Norðurlandanna og þess þjóðfélags-
skipulags sem þar ríkir er sterk í
alþjóðlegu samhengi.
Hin Norðurlöndin líta heldur ekki
á Norðurlandasamvinnuna fyrst og
fremst sem efnahagslega sam-
vinnu, því er reyndar þveröfugt
farið. Áætlanir um „pólitískt og
efnahagslegt samband Norðurland-
anna“ og aðrir slíkir gamlir draum-
ar eru löngu gleymdir og í dag
ræða menn meira um menningar-
samvinnu, sem um þessar mundir
hlýtur um 50% af þeim 715 milljón-
um danskra króna sem eru til skipt-
TJAKKAR
Bílavörubúöin
FJÖÐRIN
Skeifunni 2 — Sími 588 2550
anna. Og Norræna
húsið er hluti af þeirri
menningarsamvinnu.
Á árinu 1995 voru
skráðir 490 opinberir
dagskrárliðir í Nor-
ræna húsinu, en þar
er átt við fyrirlestra,
kvikmyndasýningar,
opnanir á sýningum,
leiksýningar, tónleikar
eða barnadagskrár. Af
þessum 490 dagskrár-
liðum voru u.þ.b. 250
á vegum Norræna
hússins sjálfs en af-
gangurinn var á vegum
ýmissa félaga, Háskóla
Islands, tónlistarskóla
og annarra, sem vilja nýta sér hin
ágætu salarkynni Norræna hússins,
sem eru leigð út fyrir sanngjarnt
verð.
Fyrir utan dagskrána í Norræna
húsinu sjálfu hefur stofnunin á ár-
inu 1995 staðið fyrir sýningum og
tónleikum í 6 bæjum utan Reykja-
víkur.
Auk auglýstra dagskrárliða er
opið alla daga í kaffistofu, sýning-
arsal og bókasafni, árið 1995 var
húsið einungis lokað í 5 daga.
Menn geta litið við í Norræna
húsinu til að kaupa sér kaffi og
lesa einhver af þeim 35 dagblöðum
sem liggja frammi í kaffistofunni,
menn geta fengið að láni bækur,
myndbönd, tónlist eða myndlist í
bókasafninu eða farið á listsýningu
í kjallaranum.
I húsinu er einnig aðalskrifstofa
Norræna félagsins og skrifstofur
norrænu sendilektoranna. Sendi-
lektorarnir í norsku, sænsku,
finnsku og dönsku starfa við Há-
skóla íslands en tengslin við Nor-
ræna húsið eru mikil og hluti
kennslunnar fer þar fram.
Þar eð hlutverk Norræna hússins
er að „koma til móts við og auka
áhuga íslendinga á Norðurlöndun-
um“ er eðlilegt að flestir dagskrár-
liðir okkar séu norrænir, Við fáum
rithöfunda, stjórnmálamenn, tón-
listarmenn, myndlistarmenn og
heimspekinga frá hinum Norður-
löndunum í heimsókn, við sýnum
listaverk og hönnun frá öllum Norð-
urlöndunum, á hverju sunnudags-
síðdegi eru sýndar norrænar kvik-
myndir fyrir börn o.s.frv. Skilgrein-
ingin á því hvað er norrænt er þó
mjög víð; t.d. eru haldnir fyrirlestr-
ar á íslensku um íslensk málefni
sem efst eru á baugi, því við
göngum út frá því sem vísu að
aðalsmerki Norðurlandanna séu
umræður og skoðanaskipti, sem
okkur ber að stuðla og hlúa að. t
húsinu eru íslenskir tónleikar og
íslenskar myndlistarsýningar, sýnd-
ar íslenskar kvikmyndir og leikin
íslensk leikrit og að sjálfsögðu er
hér töluð íslenska.
Vorllnurnar fiá Werner s,
Valentino og Embodiment
komnar
Undirfatnaður
fermingarstúlkuná.
Munið gjafakortin
vinsælu
I framtíðinni mun Norræna húsið
vinna að því að fá börn og ung-
menni til að koma meira í Norræna
húsið, með því að bjóða upp á dag-
skrá fyrir þennan hóp sérstaklega.
Þetta starf er þegar hafið: t.d. héld-
um við upp á 50 ára afmæli Línu
langsokks laugardag einn í desem-
ber 1995 og þá komu í húsið 400
manns, fullorðnir og börn.
Við munum einnig vinna að því
að auka enn við góðan tæknibúnað
hússins: í bókasafninu er alnets-
tenging og tölvur með geisladrifi,
í hinu nýstofnaða „Vesturnorræna
fjölmiölaverkstæði" eru 6 aflmiklar
tölvur með alnetstengingu, í húsinu
er útvarpsmóttakari fyrir stutt-
bylgju og gervihnattadiskur, sem
veitir að nokkru leyti aðgang að
norrænum sjónvarpsdagskrám. Það
er ekki síst unga fólkið sem hrífst
af þessum möguleikum.
Áð ofantöldu geta menn séð að
í Norræna húsinu eiga íslendingar
norræna menningarmiðstöð með
fjölbreyttri dagskrárstefnu_ sem
gæti höfðað til ennþá fleiri íslend-
inga en þeirra sem þegar sækja
húsið. Þó eru gestirnir margir: um
100.000 gestir á ári.
Og þeir gætu verið enn fleiri!
Höfundur er forstjóri Norræna
hússins.
UTSALA
Húsgagnaútsala
ársins
Rýmum fyrir nýjum
vörum
Sófasett, hornsófar,
stakir sófar, borðstofu
húsgögn, sófaborð,
hvíldarstólar o*fl.
Frábaert verð
Gerið góð kaup
Valhúsgögn
ÁRMÚLA 8, SÍMAR 581 2275 og 568 5375
undirfataverslun, ’
Kringlunni, slmi 553 7355.
Sjónvarp og útvarp
á samkeppnismarkaði
Hlutverk, skyldur og framtíðarhorfur á tímum
niðurskurðar og aukins fjölmiðaframboðs
Hótel Sögu, Átthagasal, laugardaginn 9. mars kl. 10-16.
Kl. 10.00 Guðrún Helgadóttir, rithöfundur og varaþingmaður,
setur ráðstefnuna.
Njörður P. Njarðvík, prófessor:
Þáttur útvarps og sjónvarps í menningu þjóðar.
Stefán Jón Hafstein, dagskrárgerðarmaður á Stöð 2:
Eiga stjórnvöld að hafa stefnu varðandi rekstur
útvarps og sjónvarps?
Ævar Kjartansson, ritstjóri menningarmála RUV:
Hver á að stjórna RÚV?
Páll Magnússon, sjónvarpsstjóri SÝNAR:
Einkarekstur - ríkisrekstur: Er opinbert eftirlit
nauðsynlegt?
jóhanna Vigdís Hjaltadóttir, fréttamaður Sjónvarps:
Hlutverk og ábyrgð fréttamanna.
Hörður Vilhjálmsson, fjármálastjóri RÚV:
Fjármál RÚV.
Markús Örn Antonsson frámkvæmdastjóri RÚV:
Framtíð RÚV.
Kl. 12.00 Matarhlé.
Kl. 13.00 Almennar umræður.
Kl. 15.30 Samantekt - slit.
Alþýðubandalagið
Hörður Vilhjálmsson Markús öm Antonsson