Morgunblaðið - 09.03.1996, Side 6

6 LAUGARDAGUR 9. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
111 iiiiiiniiiiiiij^Br’"iiir HK „ '-^2 Ly y,i-: ! sy>
Morgunblaðið/Þorkell Margrét Bjamadóttir rekur Leðuriðj- una-Atson sem verður 60 ára á þessu ári
Hefur starfað í
50 ár við fyrirtækið
Samningaviðræður um úthafskarfa
Ekkert samkomu
lag en auka-
fundur boðaður
Vilja friða
Hvítáog
Jökulsá á
Fjöllum
FJÓRIR þingmenn hafa lagt fram
þingsályktunartillögu um friðlýs-
ingu Hvítár og Ölfusár og Jökulsár
á Fjöllum.
Þingmennirnir Kristín Halldórs-
dóttir, Ásta Ragnheiður Jóhannes-
dóttir, Svavar Gestsson og Össur
Skarphéðinsson segja í greinargerð
að Hvítá/Ölfusá og Jökuisá á Fjöll-
um séu án efa merkilegustu stórár
sem enn fái að renna ótruflaðar um
land okkar. í þeim séu miklir foss-
ar, svo sem Gullfoss og Dettifoss,
og umhverfi ánna sé mjög íjöl-
breytt og sérstætt.
Sú kynslóð sem nú lifir í þessu
landi er virkjanaglöð, segja þing-
mennimir, og hver stóráin á fætur
annarri hefur verið fjötruð í viðjar
steinsteypu og sérstæð og einstök
landsvæði eyðilögð eða stór-
skemmd. Á teikniborðum verkfræð-
inga hafi báðar þessar ár fengið
sömu örlög. Óbætanlegt tjón yrði á
náttúru íslands ef ár þessar fengju
ekki að njóta friðar um ókomin ár
enda nóg til af annarri orku til að
virkja.
♦-----
Sjóprófum
lokið vegna
ásiglingar
SJÓPRÓF voru haldin í Héraðsdómi
Reykjaness á fimmtudag vegna þess
að Reykjaborg RE 25 sigldi á Einar
KE 52 í Sundinu utan við Sandgerð-
ishöfn á þriðjudagskvöld. Skúli
Magnússon, fulltrúi við héraðsdóm,
sagði að gögn málsins yrðu send rík-
issaksóknara, Siglingamálastofnun
og rannsóknamefnd sjóslysa.
Bátamir voru á leið til hafnar í
Sandgerði. Reykjaborg RE, sem er
28 brúttórúmlesta eikarbátur, sigldi
uppi Einar KE, 5,7 brúttórúmlesta
trefjaplastbát, og lenti á stjórnborðs-
hlið hans. Við það brotnaði Einar og
fylltist af sjó. Einn maður var á Ein-
ari KE og var honum bjargað um
borð í Reykjaborgina.
Skúli kvaðst ekki vilja tjá sig um
hvað hefði komið fram við sjóprófin,
það væri í höndum ríkissaksóknara
að taka ákvörðun um framhald máls-
ins.
LEÐURIÐJAN-Atson Hverfis-
götu 52 í Reykjavík verður 60 ára
á þessu ári en fyrirtækið var
stofnað af Atla R. Ólafssyni leður-
smið árið 1936 og var það þá til
húsa við Vatnsstíg. Atli féll frá
árið 1985 og hefur Margrét
Bjarnadóttir ekkja hans verið
stjórnarformaður fyrirtækisins
síðan. Þann 1. mars síðastliðinn
voru 50 ár síðan hún hóf störf
hjá Leðuriðjunni og hefur hún
starfað þar nær óslitið síðan.
Þrettán manns starfa nú þjá fyrir-
tækinu og er það svipaður fjöldi
og þegar Margrét hóf þar störf.
Leðuriðjan er sennilega þekkt-
ust fyrir Atson seðlaveskin sem
fyrirtækið framleiðir en auk þess
eru framleiddar ýmsar leðurvör-
ur, svo sem möppur, smápeninga-
pyngjur, lyklakippur og fleira.
Síðustu ár hefur Leðuriðjan einn-
ig framleitt Dagbókarkerfið Dag-
skinnu, sem náð hefur markaðs-
festu. Dagskinnan er afrakstur
verkefnisins Frumkvæði/Fram-
kvæmd, sem unnið var í nánu
samstarfi við Iðntæknistofnun.
Þá segir Margrét að mikið sé um
sérverkefni sem unnin eru að ósk
fyrirtækja, stofnana og einstakl-
inga.
Vill hvergi annars
staðar vera
Margrét hefur alla tíð unnið
við framleiðsluna og annast jafn-
framt gerð helstu sérpantana og
hefur hún m.a. gert möppu fyrir
Noregskonung svo eitthvað sé
nefnt. Margrét segist una sér vel
í starfinu. Hún geti helst hvergi
annars staðar verið og ætli að
halda eitthvað áfram að starfa,
en hún er 68 ára gömul. Þrjár
dætur hennar og Atla hafa starf-
að við fyrirtækið og núna er
yngsta dóttir þeirra, Edda Hrönn
Atladóttir, hönnuður Leðuriðj-
unnar.
Erfitt að keppa við
innflutninginn
Margrét segir að óhjákvæmi-
lega hafi ýmislegt breyst síðan
hún hóf að starfa hjá Leðuriðj-
unni, og muni þá helst um að í
fyrstu hafi ekki verið um neinn
innflutning á leðurvörum að ræða
sem keppa þurfti Við á markaðn-
um.
„Auk þess breytast þarfir við-
skiptavina okkar örar en áður og
við höfum lagt áherslu á að laga
vörur okkar að þörfum markað-
arins og tekist vel upp. Við höfum
verið með okkar föstu viðskipta-
vini í gegnum árin og bankarnir
hafa til dæmis keypt mikið af
veskjum og buddum frá okkur,"
segir Margrét.
Leðuriðjan-Atson flutti í eigið
húsnæði á Hverfisgötu 52 árið
1987 eftir að hafa verið í leiguhús-
næði í háifa öld. Nokkrum árum
síðar var opnuð þar verslun þar
sem framleiðsla fyrirtækisins og
innfluttar töskur, hanskar og belti
eru til sölu, en Margrét segir
mestu söluna vera í seðlaveskjun-
um.
EKKI náðist samkomulag um stjórn-
un veiða á úthafskarfa á Reykjanes-
hrygg á fundi Norðaustur-Atlants-
hafsfiskveiðinefndarinnar (NEAFC)
sem lauk í London í gær. Engu að
síður var boðað til formlegs aukaárs-
fundar NEAFC í London 19.-21.
marz, þar sem reynt verður til þraut-
ar að ná samkomulagi.
„Á vissu stigi töluðu menn um
að ekki ætti að boða til fundarins
nema búið væri að ná samningum,
en þótt það hafi ekki tekizt núna,
vill enginn bera ábyrgð á að hafa
ekki notað öll tækifæri til að ná
samningi fyrir upphaf vertíðar," seg-
ir Guðmundur Eiríksson, formaður
íslenzku viðræðunefndarinnar.
Guðmundur segir að formanni
STJÓRN Blaðamannafélags íslands
samþykkti í gær ályktun þar sem
farið er fram á að Ragnar Aðalsteins-
son, lögmaður biskups íslands, biðj-
ist velvirðingar á ummælum sínum
um fréttaflutning fjölmiðla af málum
biskups íslands.
AP-lögmenn, sem gæta hagsmuna
biskups Islands, hafa sent fjölmiðlum
yfirlýsingar sem gefnar voru í tengsl-
Próf alfarið
mál HÍ
„ÞAÐ er alfarið mál Háskóla íslands
hvernig próf innan hans eru samin,“
sagði Björn Bjarnason menntamála-
ráðherra, er hann var inntur álits á
miklu falli í almennri lögfræði í laga-
deild Háskóla íslands.
Alls gengust 147 laganemar undir
próf í almennri lögfræði og féllu
136, þar af allir 14 sem þreyttu
sjúkrapróf. Fallið er því 92,5%.
Aðspurður hvort ekkert yrði um
málið fjallað af hálfu ráðuneytisins,
ítrekaði ráðherra sjálfstæði Háskól-
ans og sagði að það ætti ekki síst við
í fræðilegum efnum.
undirbúningsnefndar aukaársfund-
arins hafi verið falið að hafa sam-
band við aðildarríkin á næstu dögum
og leita að nýjum samkomulags-
grundvelli. .
Guðmundur segir að ísland, Nor-
egur, Færeyjar og Rússland hafi
rætt saman utan fundar um veiðar
á norsk-íslenzku síldinni. Ekkert
þokaðist í samkomulagsátt en löndin
urðu sammála um að reyna að velta
upp nýjum flötum á májinu og hafa
samband sín á milli fram að auka-
fundinum síðar í mánuðinum. Guð-
mundur segir stefnt að því að sam-
þykkja þá samkomulag um aflatil-
kynningar, sem feli í sér að löndin
tilkynni hvert öðru síldarafla sinn
mánaðarlega.
um við ásakanir sem bornar hafa
verið á biskup. Ragnar sagði í sam-
tali við fréttastofu RÚV að þetta
hefði verið gert til að tryggja að fjöl-
miðlar hefðu réttar upplýsingar um
málavexti svo þeir geti ekki skotið
sér á bak við að þeir hafí ekki vitað
eitthvað. „Sá sem. hefur kynnt sér
íjjölmiðlun veit að það er oft tilhneig-
ing, t.d. hjá blöðum, að láta sögur
sem eru vafasamar eða rangar vera
í gangi í nokkra daga í röð, þó að
nýjar upplýsingar, sem sýna fram á
að hinar upprunalegu, séu rangar,"
sagði Ragnar.
„Stjórn Blaðamannafélags íslands
lýsir undrun sinni og furðu á yfirlýs-
ingum Ragnars Aðalsteinssonar, lög-
manns biskups, í garð fjölmiðla í
útvarpsfréttum og vísar þeim alfarið
til föðurhúsanna. Yfirlýsingar um að
fjölmiðlar flytji vísvitandi rangar
fregnir er alvarleg aðför að starfs-
heiðri blaða- og fréttamanna og
hreinn atvinnurógur.
Stjórn Blaðamannafélagsins ætl-
ast til að hæstaréttarlögmaðurinn
Ragnar Aðalsteinsson taki aftur orð
sín og biðjist velvirðingar á þessum
ummælum sínum í garð blaða- og
fréttamanna,“ segir í ályktun Blaða-
mannafélagsins.
Stjórn Blaðamannafélags Islands
Krefst afsökunar
af lögmanni biskups
Ráðstefna Ferðamálaráðs íslands og Skipulags ríkisins um skipulag og nýtingu hálendis ísiands
Best varðveitt með því
að gera það að þjóðgarði
BESTA leiðin til að vemda hálendið
er að gera það að þjóðgarði að mati
Harðar Erlingssonar framkvæmda-
stjóra sem var einn frummælenda á
ráðstefnu um skipulag og nýtingu
hálendis íslands í gær. Hann vitnaði
í nýlega bók Gunnars G. Schram
lagaprófessors um umhverfisrétt
máli sínu til stuðnings og að í nátt-
úruvemdarlögum sé að finna heimild
sem auðveldi framkvæmd þessarar
hugmyndar.
„Heimildin er að vísu þeim ann-
marka háð, að svæðið sé ríkiseign
til að svo geti orðið. Gunnar hefur
jafnvel viljað ganga enn lengra og
varpað fram þeirri hugmynd að gera
allt landið að nk. evrópskum þjóð-
garði og gætum við þá vegna EES-
stöðu okkar notið náttúruvemdar-
styrkja frá ESB sem úthlutað er í
milljarðatugatali árlega," sagði
Hörður.
Hann segir hins vegar að þar sem
vemdun hálendisins þoli enga bið,
beri að friðlýsa allt hálendið, á sama
hátt og gert hefur verið með Hom-
strandir. Sú leið myndi koma í veg
fyrir að hálendið verði „bútað niður
með vegagerð og orkumannvirkj-
um“, sagði Hörður.
Hc.'ður kvaðst vera fylgjandi
gjaldtöku á umferð um hálendið eða
aðgangseyri í „hálendisþjóðgarðinn",
til að fjármagna uppbyggingu há-
lendismiðstöðva fyrir ferðafólk og
viðhaid og eftirlit með garðinum.
„Einungis skal minnt á þá umræðu
sem nú á sér stað um auðlindaskatt,
viðurkenninguna á því að þeir sem
nýta sér sameign þjóðarinnar borgi
fyrir hana,“ sagði hann og kvaðst
vera þeirrar skoðunar að slíkt gjald
eigi allir að greiða, þar á meðal fyr-
ir umferð vegna virkjana og vega-
mála.
Hann kvaðst þeirrar skoðunar að
vegir á hálendi verði áfram að vera
„ámóta vondir“ og þeir eru nú, bæði
vegna þeirrar sjónmengunar sem sé
samfara upphækkuðum vegum og
þess ævintýris sem íslenskir malar-
vegir og óbrúaðar ár séu í hugum
erlendra ferðamanna. Algjör rök-
leysa sé að hægt eigi að vera að
ferðast á fólksbílum að helstu nátt-
úruperlum háiendisins.
„Einkabíladekur og náttúruvernd
fara illa saman. í Ölpunum eru Aust-
urríkismenn núna í óða önn að
mjókka aftur þá vegi sem þeir
breikkuðu fyrir 20 árum. Hvers
vegna komum við ekki á samvinnu
við þau lönd sem viðurkenna að þau
hafi þegar unnið óbætanleg náttúru-
spjöll og förum í læri til þeirra?"
sagði hann.
Hið opinbera hætti
ferðaþjónustu
Arngrímur Hermannsson fram-
kvæmdastjóri sagði að uppbyggingin
sem verið hefði undanfarin ár á há-
lendinu kallaði á endurskipulagningu
í vegamálum. Lítið vit sé í því að
leggja greiðfæra vegi að stöðum án
þjónustu eða byggja þjónustu þar
sem engan veg sé að finna.
Halldór Bjarnason framkvæmda-
stjóri tók um margt í sama streng
og kvaðst telja nauðsynlegt að bæta
vegi á hálendi og lengja þann tíma
sem hægt er að nota þá á ári, til að
fjárfestingar á hálendi eigi mögu-
leika á að standa undir sér. Halldór
sagði sífellt erfiðara að fá ferðamenn
til að sætta sig við núverandi svefn-
og hreinlætisaðstöðu á hálendinu og
þurfí að bæta úr þessu hið fyrsta.
Hann sagði átaks þörf í náttúruvernd
en varaði sérstaklega við að okra á
ferðamönnum til að fjármagna átak
á því sviði.
Náttúruverndarráð sé að hans
mati dæmi um stofnun sem hafi
hrakið erlenda ferðamenn frá tjald-
stæðum með allt of háu verði, án
þess að á móti komi aukin þjónusta.
„Ég er algjörlega mótfallinn því að
Náttúruvemdarráð eða aðrir opin-
berir aðilar komi inn í rekstur á
y
ferðaþjónustu á hálendinu. Mín
reynsla er að þar fari dauð hönd,“
sagði Halldór.
Einar G. Bollason framkvæmda-
stjóri varaði sterklega við öllum hug-
myndum sem lúta að uppbyggingu
dýrra gististaða, bensínstöðva og
söluturna á hálendi íslands, enda
komi þorri ferðamanna að hans mati
hingað til að njóta óspilltrar náttúru,
kyrrðar og fámennis.
Hann sagðist hafa átt gott sam-
starf við Ferðafélag íslands og
Hveravellir væru mikilvægur áning-
arstaður á hinni vinsælu Kjalarleið.
Því væri engin furða þó ugg setti
að mönnum þegar umræður væru
komnar á það stig að best væri að
henda burt öllum þeim aðilum sem
hingað til hefðu haft veg og vanda
af uppbyggingu þar, sem og víða
annars staðar á hálendinu.
Margir leyfislausir
Arngrímur sagði að tryggja yrði
að þeir aðilar sem stunduðu ferða-
þjónustu hefðu rekstrarleyfí sam-
kvæmt lögum. Nú eru leyfin um 20
að hans sögn, en könnun á vegum
samgönguráðuneytis bendi til að þau
ættu að vera á annað hundrað tals-
ins.