Morgunblaðið - 09.03.1996, Page 25

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 9. MARZ 1996 25
AÐSENDAR GREINAR
Til móts við Drottin
ISLENSKA þjóð-
kirkjan hefur verið í
sviðsljósinu um skeið
og tilefnið safnaðarátök
í einni sókn höfuðborg-
arinnar. Umræðan sem
í kjölfarið hefur fylgt
hefur leitt í ljós að fólk
lætur sig málefni þjóð-
kirkjunnar varða og
víða hefur þau borið á
góma með einum eða
öðrum hætti. Hins veg-
ar er umræða sú sem
varðar biskup íslands
að mestu persónulegs
eðlis og liggur því utan
þessa máls að öðru leyti
en því að einnig það
verður að baki áður en langt líður.
Umræðan um safnaðárátökin
hefur leitt í ljós að nokkurs mis-
þroska gætir í þjóðkirkjunni. Breyt-
ingar í þjóðfélaginu hafa leitt til
breyttra starfshátta í kirkjunni en
lögin um hana hafa ekki tekið breyt-
ingum að sama skapi. Lög og reglur
hafa verið sett um skyldur og starfs-
hætti sóknamefnda en ekki hefur
verið stungið niður penna til að rita
svo mikið sem erindisbréf handa
prestum svo nefnt sé þýðingarmikið
atriði fyrir þessa umræðu. Prestarn-
ir verða af þessum sökum óvissir
um hlutverk sitt og stöðu.
Svona er um fleira. Skipulag
kirkjunnar tekur ekki mið af breyt-
ingum í þjóðfélaginu en við, sem
falin hefur verið ábyrgð á einhverj-
um þætti kirkjulegrar þjónustu, höf-
um hins vegar orðið að finna sam-
tímamætar leiðir tii að koma því
erindi áfram sem okkur hefur verið
falið og ekki víst að þær falli alltaf
að því kerfi sem fyrir er.
í þessum vandræð-
um lita menn helst um
öxl og áberandi hefur
verið sú tilhneiging að
halda föstu taki í það
sem var, í óttanum við
að öllu skoli fyrir borð
í þeirri ágjöf sem skip
kirkjunnar sætir um
þessar mundir. Menn
óttast um hag sinn og
spyrna við fæti ef ein-
hvetju á að hreyfa og
öll stefnumótun tekur
mið af því að hún
styggi sem fæsta.
Þannig hlýtur það að
vera meðan kirkjan á
sér ekki framtíðarsýn
og hugsjónir sem meira eru metnar
en forn réttur.
Við ættum að horfa meir fram á
veginn en til baka. Við eigum ekki
annað erindi við fortíðina en að
læra af henni, en við höldum óhjá-
kvæmilega til móts við framtíðina
og eigum við hana stefnumót, og
senn verður hún samtíð okkar.
Þannig ætti fyrst og fremst mark-
miðið að setja okkur verklagsreglur.
Einnig ættum við að vera minnug
þess að flest allt í skipulagi kirkj-
unnar er mannaverk og ekkert heil-
agt við þau í sjálfu sér. Það er fyrst
og fremst til þæginda að halda því
sem nýtilegt er, og svo er það svo
viðkunnanlegt að vita að hveiju
maður gengur!
Sá sem sendi kirkjuna í þá erind-
isför um tímans veg sem við erum
samferða á hefur einnig sett okkur
stefnumót við sig og segir: Ég kem
til yðar. Og með augum hvers þess
sem kirkjan á erindi við horfa augu
hans við tilliti fulltrúa hennar.
Jakob Ágúst
Hjálmarsson
Ég sé fyrir mér
helgihaldið eflast,
■ ^
segir Jakob Agúst
Hjálmarsson, með
almennri þátttöku í
söng, tónlist og fram-
kvæmd helgisiða.
0
Drottinn Jesús hefur að sínu leyti
búið okkur vel til vegferðarinnar og
sent okkur til fylgdar hjálpara, And-
ann heilaga, sem er andi hins him-
neska Föður og andlit hans sjálfs.
Hjálparinn minnir okkur stöðuglega
á það sem hann kenndi okkur með-
an hann var hér á jörðinni með
lærisveinum sínum.
Nú knýr Andinn okkur til and-
svara við kröfu tímans og svar okk-
ar markast af því hvernig við sjáum
veginn framundan.
Okkur ber að vinna verk hans sem
sendi okkur son sinn af því hann
elskar mennina sem hann hefur
skapað og vill ekki að neinn þeirra
týnist frá honum út í myrkrið held-
ur eigi eilífa lífið með honum. Þetta
er sameiginlegt verkefni kirkjunnar
allrar og til þess býst hún svo sem
hún best kann. Hún tekur mið af
leiðbeiningum Drottins síns og hlýð-
ir honum í því sem hann fyrirskipar
beint, en er gefin skynsemi til þess
að álykta út frá þeim um annað.
Skyldur sínar á kirkjan fyrst og
fremst við hann. Hefðin skiptir
minna máli og hagsmunir hópa og
einstaklinga enn minna máli.
Æskan er í hættu. Enginn á tíma
fyrir hana nema afþreyingariðnað-
urinn og dópsalarnir. Unga fólkið
skortir leiðsögn. Það kann allt nema
að lifa. Margir eru svo fullir af graut
sem þeir vita ekkert um af hveiju
samanstendur; grautartrú sem hef-
ur allt fyrir satt í senn.
Svo margt í þjóðfélaginu er að
riðlast og stjórnmálamennina skort-
ir yfirsýn svo ráðstafanir þeirra rek-
ast á annarra horn og fólkið rásar
í ráðaleysi sínu fram og aftur um
vettvang daganna. Það er þörf á
rödd kirkjunnar sem á að minna
okkur á hin eilífu gildi og skyldur
okkar við hina smæstu.
Ég á mér draum um sterka kirkju
sem er þjóðkirkja sem lifir á eigin
forsendum með þjóðinni og fer fyrir
öðrum kristnum samfélögum í bar-
áttun'ni fyrir því að vilji Guðs verði
svo_ á jörðu sem á himni.
Ég veit að hún getur orðið sterk
ef hún gengur nú í sig og ijallar
faglega, lýðræðislega og einarðlega
um sjálfa sig og gerir þær lagfær-
ingar sem samtíminn krefst. Hún
má til að beita fjármunum sínum á
komandi tímum í vaxandi mæli í
innra starf og bjóða góðviljuðu fólki
vettvang til þarfra starfa til þjóðfé-
lagsumbóta.
Ég sé meðlimi hennar að verki
að fjölþættum verkefnum á vett-
vangi safnaðanna en sömuleiðis í
ýmsum samfélagsstofnunum og fé-
lagasamtökum sem einnig eru tæki
til þess að bæta mannlífið. Jafn-
framt geri ég mér grein fyrir því
að þeir eiga rétt á að skilgreina á
sjálfstæðan hátt verkefni sín en
ekki vera settir til verka sem vilja-
lausir þjónar.
Ég sé fyrir mér helgihaldið eflast
enn með almennri þátttöku í söng,
tónlist og framkvæmd helgisiðanna.
Ég legg áherslu á þörfma fyrir fjöl-
breytni um stíl og sé í senn þrífast
á grundvelli þjóðkirkjunnar svokall-
aðar poppmessur sem háklássík,
jafnvel hvað innan um annað ef svo
verkast vill, því söfnuðurinn saman-
stendur af ólíkum einstaklingum sem
æskja viðurkenningar hver annars.
Prestana sé ég fyrst og fremst
sem þjóna fagnaðarerindisins og
sakramentanna en ekki sjálfskipaða
leiðtoga eins né neins. Þeir predika
orðið af stól, í riti, í fræðslustundum
og í. einkasamtölum með öllumm
tiltækum hætti og með tilstyrk
Ijölmiðlunartækni samtímans. Þá
ber þeim að standa einarðlega við
hlið þeirra sem orðið hafa fyrir áföll-
um og missi.
Ég sé söfnuðina skipuleggja starf
sitt, um sumt útaf fyrir sig, um
sumt nokkrir saman og um sumt í
því sveitarfélagi eða héraði sem
þeir starfa og að lokum um Iandið
allt. Mér er ljós nauðsyn samheldni
þeirra og samvinnu og sé því nauð-
syn fyrir eflingu starfs á vegum
miðstöðvar kirkjunnar í heild sem
lyti að skipulagsstörfum og fram-
leiðslu efnis og eflingu héraðsmið-
stöðva sem hrinda ættu verkefnun-
um í framkvæmd. I Reykjavík sé
ég þörf fyrir stóraukið samtak safn-
aðanna.
Ég veit að kirkjan skuldar mörg-
um þjóðfélagshópum svör við spurn-
ingum um ráðgjöf og sé því fyrir
mér eflingu guðfræðilegs starfs og
samræðu við þessa þjóðfélagshópa.
En best af öllu sé ég að Guðsrík-
ið kemur ekki á jörðu fyrr en Drott-
inn kemur aftur. En hann kemur
og þess vegna getum við verið viss
um að barátta okkar fyrir innleið-
ingu vilja Guðs í jarðneskt fyrir-
komulag endar með sigri og það er
gott að mega stríða í slíkri vissu.
Höfundur er dómkirkjuprestur.
KINAVERÐI
Kertahringir
Opnum á Akureyri 23. mars