Morgunblaðið - 14.03.1996, Blaðsíða 22

22 FIMMTUDAGUR 14. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Norræn tónlistarkynning í London
Islensk
ópera flutt
Morgunblaðið/Þorkell
KARÓLÍNA Eiríksdóttir.
Ikon frá Norður
Rússlandi
PERA Karólínu Eiríksdótt-
ur, Mann hef ég séð, verð-
ur flutt af Lontano-hópn-
um í Riverside Studios í London í
kvöld í tilefni af norrænni tónlistar-
kynningu sem hófst síðastliðinn
mánudag í London og mun standa
til ársloka 1997. Óperan var fyrst
sýnd á listahátíð í Vadstena í Sví-
þjóð árið 1988 en verkið var samið
sérstaklega fyrir hátíðina. Verkið
hlaut góða dóma í sænskum og
breskum blöðum á sínum tíma og
segir Karólína að þeir séu að ein-
hveiju leyti kveikjan að því að
verkið er nú fært upp í London.
Byggð á ljóðabálki Ramnefalk
Óperan er byggð á samnefndum
ljóðabálki eftir sænsku skáldkon-
una Marie Louise Ramnefalk, sem
einnig samdi óperutextann. „Um-
fjöllunarefnið er sorg og söknuður
konu sem misst hefur manninn
sinn. Hún endurlifír gamla tíma
og reynir um leið að sigrast á sorg-
inni og sætta sig við orðinn hlut.
Þetta er mjög tilfínningaþrungið
verk og skemmtilegt að semja tón-
list við það. Ég reyndi að túlka
tilfínningar persónanna með tón-
listinni; þannig endurspeglast mis-
munandi blæbrigði textans í tón-
listinni."
Sænska sýningin kom til íslands
sem gestasýning 1989 og var sýnd
á Sumarlistahátíð sem hét Hunda-
dagar. Þá gerði Messíana Tómas-
dóttir nýja leikmynd og búninga
við sýninguna. Verkið var þá tekið
upp og sýnt í íslenska sjónvarpinu.
Hluti af verkinu er á geisladiski
með verkum eftir Karólínú en sá
þáttur var fluttur á tónleikum í
Washington-borg af hluta Sinfón-
íuhljómsveitar íslands og Þóru Ein-
arsdóttur, sópransöngkonu, haust-
ið 1994 undir stjóm Osmo Vánská.
Virtur hópur
Karólína segir að hún hafi unnið
verkið í nokkurri samvinnu við
Ramnefalk og leikstjórann á sínum
tíma en nú hafí hún hins vegar
ekkert fylgst með undirbúningnum
að uppfærslunni í London. „Eg fer
út tæpri viku fyrir frumsýningu
og mun auðvitað fylgjast með síð-
ustu æfíngum en mun í sjálfu sér
ekki hafa áhrif á mótun sýningar-
innar, nema þá helst í sambandi
við tónlistarflutninginn ef tónlist-
arfólkið hefur einhveijar spuming-
ar. Það er annars nauðsynlegt að
höfundur gefi leikstjóranum og
flytjendunum rými til að athafna
sig með verkið.“
Lontano-hópurinn var stofnaður
árið 1976 og hefur síðan einkum
fengist við að flytja tónlist tuttug-
ustu aldarinnar. í kynningu um
hópinn segir að hann hafi notið
virðingar fyrir störf sín en auk
óperuuppsetninga hefur hann
haldið ýmiss konar þematónleika í
London, sett upp söngleiki, staðið
fyrir tónlistamámskeiðum og tón-
leikum víða um Bretlandseyjar og
erlendis. Nýlega stofnaði hópurinn
svo sína eigin hljómdiskaútgáfu.
Fjögur hlutverk
Fjögur hlutverk em í óperunni.
„Stærst þeirra er hlutverk hinnar
syrgjandi konu“, segir Karólína,
„hlutverk mannsins er líka stórt
en svo eru tvö minni hlutverk.
Verkið er afstrakt að því leyti að
persónumar hafa ekki nöfn, þau
em Hann og Hún. Þannig verða
aðalpersónumar að vissu leyti fjar-
lægari okkur en hafa um leið al-
mennari skírskotun. Aukapersón-
umar em ýmist raunvemlegar per-
sónur, óraunvemlegar eða þær em
nánari útlistun á innri tilfinningum
aðalpersónanna. í eitt skipti er
tenórinn tákn dauðans."
Aðalhlutverkið er sungið af
ensku sópransöngkonunni Sarah
Leonard. Hún nam söng við The
Guildhall School of Music and
Drama í London og hefur komið
fram í mörgum stærstu ópera- og
tónlistarhúsum í Bretlandi og Evr-
ópu og tekið þátt í fjölda tónlistar-
hátíða, meðal annars í BBC Proms
og á Feneyjar bínalnum. Hún
þreytti framraun sína á La Scala
í Mílanó-borg árið 1989. Önnur
hlutverk syngja enski baritóninn
Mark Oldfield og landar hans Just-
in Lavender tenór og Rebecca De
Pont Davies mezzosópran. Odaline
Martinez er hljómsveitarstjóri,
Clare West er leikstjóri, Nigel
Adey er höfundur leikmyndar og
búninga og Paul Taylor er Ijósa-
hönnuður. Þijár sýningar em fyrir-
hugaðar, í dag og næstu tvo daga.
Karólína sagðist ekki geta sagt
til um hvaða þýðingu þessir tón-
leikar í London hefðu fyrir sig.
„Þeir munu sennilega fyrst og
fremst hafa kynningarlegt gildi
fyrir mig en ég býst ekki við að
þeir hafí nein úrslitaáhrif á feril
minn.“
NÚ LÍÐUR að lokum sýningarinn-
ar íkon frá Norður-Rússlandi í
Listasafni íslands sem hlotið hefur
mikla aðsókn. Sýningunni lýkur
sunnudaginn 17. mars nk. og verð-
ur ekki framlengd.
íkonasýningin kemur frá Ríkis-
listasafninu í Norður-Rússlandi og
var hún sýnd í
Listasafninu í
Tromso í Norð-
ur-Noregi áður
en hún kom
hingað. „Flest
verkin tilheyra
hinum svokall-
aða norður-
rússneska
íkonaskóla sem
er einn af hin-
um merku
svæðisskólum
innan rúss-
nesku íkona-
listarinnar.
Verkin á sýn-
ingunni gefa
gott og skil-
merkilegt yfír-
lit um þróun
íkonsins og
innsýn í þá ijöl-
breytni sem var
möguleg innan
hins stranga
ramma og
hefðar sem
ræður upp-
byggingu og
myndefni
íkonsins," segir
í kynningu.
Gefið hefur verið út rit með yfir-
liti um öll íkonin á sýningunni,
ásamt ítarlegum upplýsingum um
myndefni þeirra. Þá em í ritinu
greinar um eðli og stílþróun rúss-
neska íkonsins.
„í tilefni sýningarinnar hélt dr.
Ulf Abel, yfirsafnvörður við Ríkis-
listasafnið í Stokkhólmi og helsti
sérfræðingur Svía í rússneskum
íkonum, fyrirlestur um íkonið sem
helgimynd rússnesku rétttrúnaðar-
kirkjunnar, en einnig kom hann inn
á listræna þætti þess og áhrif á
nútímamyndlist. Mjög góð aðsókn
var að fyrirlestrinum og nutu gest-
ir leiðsagnar hans um íkonasýning-
una að honum loknum,“ segir í
frétt frá safninu.
Þá bauð Lisatsafnið upp á þá
þjónustu í tengslum við íkonasýn-
inguna að rússneskir sérfræðingar
skoðuðu íkona sem em í einkaeign
hér á landi. Góð aðsókn var og
varð fjöldi manns frá að hverfa.
Því hefur verið ákveðið að endur-
taka þessa þjónustu laugardaginn
23. mars og hefst skoðun íkonanna
kl. 10 um morguninn. Sérfræðing-
amir meta ekki verkin til fjár en
segja til um aldur þeirra, mynd-
efni, skóla, ástand og málun.
HAIMZ - KRIIMGLUKAST
KRINGLUNNI
Ullarúlpur, bláar og grænar, áður 15.900. Kringlukast 10.900.
Stakir jakkar, nokkrar gerðir, áður 15.900. Kringlukast 8.900.
Peysujakkar, áður 13.700. Kringlukast 7.900.
Einnig Timberland skór á 30% afslætti á Kringlukasti.
Norræn framtíðarsýn
- síðasta sýningarhelgi
NU FER hver að verða síðastur að
sjá sýninguna Ný öld - Norræn
framtíðarsýn, sem er samvinnuverk-
efni fímm borga á Norðurlöndum.
Sýningunni lýkur næstkomandi
sunnudag 17. mars. Sýningin hefur
laðað að fjölda fólks sem ekki hefur
áður komið í Listasafn íslands.
Alls tóku um 500 unglingar á
Norðurlöndum þátt í verkefninu, þar
af 90 á íslandi. Næsta haust verður
unga fólkinu boðið til Kaupmanna-
hafnar að byggja í sameiningu
Framtíðarborgina árið 2002, í
0ksnehallen, sem er nýtt sýning-
arhúsnæði í miðborg Kaupmanna-
hafnar. Sú sýning verður hluti af
dagskrá Kaupmannahafnar sem
menningarborgar Evrópu árið 1996.
Þetta er stærsta verkefni sem
Norræna ráðherranefndin hefur
styrkt til barna- og unglingamenn-
ingar á Norðurlöndum. Með því vill
hún leggja áherslu á uppeldishlut-
verk listsköpunar í skólum og sam-
starf þeirra við menningarstofnanir.
Helstu styrktaraðilar á íslandi em
menntamálaráðuneytið og Reykja-
víkurborg.
„Ungu fólki hér á landi hefur
ekki áður verið gefið slíkt tækifæri
til að koma fram með hugmyndir
sínar um framtíðina í listformi, þar
sem fjöldi listgreina er tekinn með,
auk tölvutækni. Þá hafa þau getað
ræðst við í gegnum myndsíma og
haft samband sín á milli á Intemet-
inu og beint við hinar sýningamar
á Norðurlöndunum," segir í kynn-
ingu. Með því að fá húsrými í Lista-
safni Islands hefur listsköpun ungs
fólks fengið verðskuldaða athygli,
að mati Listasafnsins.
í tilkynningu frá safninu segir
um þetta efni: „Algengt er að lista-
söfn víða um lönd opni dyr sínar
ungu fólki í stuttan, afmarkaðan
tíma og helgi þá uppákomum af
ýsmu tagi. Ein af meginskyldum
Listasafnsins sem þjóðlistasafns er
fræðsluhlutverk þess við almenning.
Ungt fólk er stór hluti gesta safns-
ins og hefur það á síðustu ámm
sótt fræðslu safnsins svo þúsundum
skiptir. Fræðslustarfsemi safnsins
fyrir böm og unglinga er því ein
virkasta menningarstarfsemi fyrir
þau hér á landi. Þar hafa þau reglu-
bundið fræðst um myndlistarsögu
þjóðarinnar og samtímalist.“
Þú ert aldrei einn með CISCO
C I S C 0 S Y S T I H S
CISCO er mest seldi netbúnaöur
í heiminum í dag.
CISCO fyrir Samnetið / ISDN,
Internetiö og allar nettengingar.
Hátækni til framfara
Tæknival
Skeifunni 17 • Sími 568-1665 • Fax 568-0664