Morgunblaðið - 19.03.1996, Qupperneq 13

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 19. MARZ 1996 13

wALGEkÐUR s. jdtmsddttir
/'SKOLASTAORI
ElfUAR THORODDS
HALS-. WEF- OCæVRWAUEKNlR
„HOLLUR MORGUIMVERÐUR
BÆTIR EINBEITINGU. ÚTHALD
OG IMYNDUNARAFL BARNA“
Rétt fœðuefni eru lykilatriði þess að
viðhalda hreysti og heilbrígði, andlegu
jafnvœgi og líkamlegum styrk. Eitt
helsta fœðuefni Ukamans er kaJk og á
meðan tennur og bein barna og
ungtinga eru að vaxa er kalkrík fœða
afar nauðsynleg. I þeim efnum er
morgunverðurinn sérstaklega mikil-
vœgur. Hann gegnir mikilvœgu
hlutverki ídaglegu fœðumynstri fólks
á öllum aldri og er að margra mati
mikilvægasta máltíð dagsins. Þetta á
þó sérstaídega við um böm, enda hefur
innihald morgunverðarins bein og
ótvírœð áJirífá tiðan þeirra, úthald og
velgengni í náml
Samkvæmt nýlegri könnun Manneldisráðs
fær sá hópur nemenda sem borðar morgun-
verð sjaldan eða aldrei umtalsvert minna
magn allra nauðsynlegra næringarefna á dag
en hinn hópurinn sem yfirleitt borðar
morgunverð. Barn sem borðar morgun-
verð 5 sinnum í viku eða oftar fær að
meðaltali 50% meira af bætiefnum í dag-
legu fæði sínu en barn sem borðar
morgunverð sjaldan eða aldrei.
Áœtluö meðalorkuþörf barna l-IOára \
Aldur Kkal/dag
1 -3 ára 1300
4-6 ára 1700
7-10 ára 1950
Morgunverðurinn ásamt nesti um miðjan morgun
œtti að sjá barninu fyrir u.þ.b. jjórðungi af daglegri
orkuþörf þess.
Lifrin geymir varaforða líkamans af orku
(glúkósa). Lifur barna er miklu minni en lifur
fullorðinna en heilinn er hins vegar qæstum
jafn stór. Þetta misræmi veldur því að börn
hafa lítið af aukanæringu fyrir heila og
taugakerfi og þurfa því að borða oftar en
fullorðnir.
Misgóðir kostir:
1. Að sleppa morgunverðinum
Enginn vill senda börnin sín af stað í amstur dagsins
á fastandi maga. Þau hafa ekkert borðað í 10-12
klukkustundir. Ef þau eru úrill og eirðarlaus þegar
þau leggja af stað má nærri geta hvort líðanin batnar
þegar í skólann er komið.
2. Að fá sér „skammgóðan vermi“
Lélegur morgunverður er betri en enginn. En
próteinsnauður morgunverður sem inniheidur mikið
af auðmeltum sykri er skammgóður vermir f
bókstaflegum skiln-
ingi. Hann veldur því
að blóðsykurinn
eykst hratt f fyrstu en
minnkar aftur á
skömmum tíma og
er kominn undir
eðlileg mörk aðeins
2-3 klukkustundum
eftir að morgun-
verðar er neytt.
3. Að borða staðgóðan morgunverð
Hollur morgunverður tryggir að blóðsykurinn nær
fljótlega eðlilegum styrk og heldur honum lengi. Auk
þess fær barnið stóran hluta þeirra bætiefna sem
það þarfnast á degi hverjum.
Blóðsykurmagn
Eðlileg mörk
► Tími
Blöðsykurinn svciflast
Blóðsykurmagn
Eðlileg mörk
-► Tími
lUóðsykurinn í jafn vtcgi
Mœldu snerpuna!
Til gamans er hér tilraun til þess að macla viðbragðsjlýti.
Félagi þinn heldur reglustiku á lofti þannig að hún
vísar beint niður. Þú lætur þumal og vísifingur bera
við núllið á neðri enda stikunnar, án þess þó að snerta
hana (fmgurgómamir eiga að vera 1 smfrá stikunni).
Horfðu á hönd félaga þíns og vertu viðbúin(n) að
grípa þegar stikunni er sleppt. Talan sem þú heldur
um að tilraun lokinni segir til um viðbragðstíma þinn.
Prófið snerpuna eftir staðgóðan morgunverð með
mjólk og berið hana saman við snerpuna þegar þið
komið svöng heim úr skólanum!
Mjólkin bœtir námsárangur!
Það gefur auga leið að svangt barn er ekki
mjög móttækilegur nemandi. Þetta hefur
verið staðfest með rannsóknum, þar sem
borin eru saman börn sem fá staðgóðan
morgunverð og börn sem borða engan
eða innihaldslítinn morgunverð.
„Morgunverðarbörnin“ hafa:
• meiri vinnuhraða og úthald
• betri einbeitingu og rökhugsun
• auðugra únyndunarafl
Helstu heimildir: Laufey Steingrimsdóttir o.fl.t Hvað borðar íslensk
œska? (Manneldisráð fslands, 1993). A. F. Meyers o.fl.: School
breakfast programme and school performance, American Joumal
of Diseases of Children, 143, 1989. E. Pollitt o.fl.: Fasting and
cognitive functioning, Joumal ofPsycltiatric Research, 17,1983.
Á IMS
- aUa œvi!
MJÓLK ER GÓÐ
ÍSLENSKUR MJÓLKURIÐNAÐUR
HVlTA HÚSIÐ / SlA