Morgunblaðið - 20.03.1996, Blaðsíða 37
MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 20. MARZ 1996 37
BRÉF TIL BLAÐSINS
Úr glerhúsi í mjólkurmál
Frá Þórarni Agli Sveinssyni:
ÞAÐ VEKUR svolitla furðu undir-
ritaðs að Páll Kr. Pálsson skuli fá
pláss á síðum Morgunblaðsins í
þarnæsta blaði eftir að honum er
andmælt. Greinarkornið, sem ég
skrifaði og fékk birt þann 9. mars,
barst ritstjórn Morgunblaðsins á
Akureyri þann 26. febrúar. Svo
mikið lá þá fyrir af aðsendum
greinum, að ekki reyndist unnt að
birta mína grein fyrr en u.þ.b.
tveimur vikum seinna. Sennilega
hefur fjöldi aðsendra greina hrapað
svona á þessum rúmlega tveimur
vikum að pláss myndaðist fyrir Pál
Kr. Pálsson. Ég vona allavega að
það verði sem fyrst pláss fyrir
þetta greinarkorn, í blaði allra
landsmanna — Morgunblaðinu.
Að eigin sögn er Páli Kr. ýmis-
legt óskiljanlegt úr umræðunni og
hjá honum vakna ýmsar spurning-
ar. Páll Kr. er ósáttur og finnst
m.a ég ekki koma hreint fram,
vera með dylgjur og loðið orðalag.
Það er löngu þekkt, að mönnum
leiðist, þegar vopnin snúast í hönd-
Frá Önnu Guðrúnu Júlíusdóttur
og Viðari Hreinssyni:
MARGIR hafa áhyggjur af þeirri
kreppu sem oft er talað um að ís-
lenska skólakerfið sé í. Kreppan
stafar af því að skólinn hefur varla
undan að laga sig að sívaxandi
kröfum um uppeldis- og gæsluhlut-
verk. Þá hafa verið gagnrýnd upp-
eldisfræðileg viðhorf sem ríkt hafa
við mótun skólastefnu síðustu ára-
tuga. Þar hefur þótt vera fjarri sú
hugsun að með uppeldisstörfum og
kennslu sé hlúð að þeim ótæmandi
möguleikum sem í sérhveiju barni
búa en frekar sé stefnt að því að
fella þau í fyrirframgerð mót.
Miðskólinn í Reykjavík var stofn-
aður meðal annars til mótvægis
slíkri flathyggju. Hann byggist á
hugsjónastarfi þeirra sem að hon-
um standa og er löngu tímabær
valkostur fyrir þau börn sem ekki
hefur verið hlúð nægilega vel að í
hinu almenna skólakerfi. Þótt hann
sé kallaður einkaskóli og innheimti
skólagjöld er ekki um að ræða
einkaframtak ,í gróðaskyni og það
er ekki verið að búa til skóla fyrir
hina ríku. Aðstæður geta allt eins
verið slíkar að foreldrar stofni til
skulda til þess að bjarga skólagögu
barna sinna.
Ein fyrsta krafan sem gera verð-
ur til stjórnmálamanna er sú að
þeir beri skynbragð á þá vaxtar-
brodda sem til umbóta og framfara
horfa og styðji þá í stað þess að
bregða fyrir þá fæti, jafnvel vegna
fordóma. Ekki fer hjá því að grun-
ur um þröngsýni og fordóma læðist
að okkur við að hlýða á málflutning
Sigrúnar Magnúsdóttur, formanns
skólamálaráðs Reykjavíkurborgar,
þegar fjallað hefur verið um brott-
rekstur Miðskólans úr gamla Mið-
bæjarskólanum. í Ríkisútvarpinu
að morgni fimmtudagsins 14. mars
sagði hún að Miðskólinn væri að
„sölsa undir sig“ meira en honum
bæri þegar henni var sagt að skól-
inn notaði fleiri stofur en þær fjór-
ar sem leigusamningur hljóðar upp
á. Varla getur verið um annað að
ræða en rótgróinn fjandskap þegar
um þeirra. Ég verð manna ánægð-
astur ef Páll Kr. Pálsson hættir
að vera með dylgjur út í núverandi
verðlagningu og rekstur mjólkur-
iðnaðarins, að maður tali nú ekki
um úreldinguna í Borgarnesi.
Hann hefði t.d. ekki þurft að vera
með dylgjur um eignaraðild mjólk-
ursamlaganna í grein sinni þann
13. mars. Hann hefði líka getað
sleppt því að vera með dylgjur um
viðskiptaþroska undirritaðs í sömu
grein. En nóg um það. Svona
ummæli dæma sig sjálf og eru
ekki svara verð. Við erum örugg-
lega sammála um að ræða þetta á
skynsamari nótum. Það er líka
athygli vert hvað Páll er mikill
bændavinur. Það er munur en við,
sem vinnum hjá bændum og með,
í því rekstrarumhverfi sem íslenskt
samfélag hefur skapað landbúnað-
inum og úrvinnslu hans á síðustu
áratugum. Allur þessi rekstur er
fyrir opnum tjöldum og hveiju ári
skilað af sér með aðalfundi þar sem
mæta mörg hundruð manns víðs
vegar um landið. Ársskýrslurnar
eru síðan opinberir pappírar. Gott
svona er tekið til orða. Verri var
þó framkoma hennar þegar hún
mætti Braga Jósepssyni í Dagsljósi
í sjónvarpinu nýlega. Hrokafullar
athugasemdir um að skólinn ætti
að standa undir nafni sem einka-
skóli og ekki leita til opinberra
aðila um stuðning vöktu athygli
margra. Við erum þeirrar skoðunar
að skólastarf og pilsfaldakapítal-
ismi séu óskyld fyrirbrigði og
ástæða sé til að styðja metnaðar-
fullar tilraunir til nýsköpunar í
skólastarfi, þó að um einkaskóla
sé að ræða.
í Dagsljósi var einnig drepið á
skyldu Reykjavíkurborgar að út-
vega skólanum annað húsnæði.
Sigrún svaraði því til að hún gæti
vel komið þessum sjötíu börnum
fyrir í grunnskólum borgarinnar.
Reyndar var tónnirln því líkastur
að hún ætti þessa skóla og gæti
ráðstafað þeim að vild. Það sem
vekur foreldrum ugg í bijósti er
hreppaflutningaviðhorfið sem svo
berlega skín úr orðum Sigrúnar.
Stjórnmálamenn eru daglengis að
gera miklar ráðstafanir með fjár-
hæðir og óhlutbundnar stærðir. Það
hefur orðið æ meira áberandi á síð-
ari árum að þannig sé einnig farið
með lifandi manneskjur. Þær verða
að tölum og stærðum sem færðar
eru fram og aftur og lítt hugað að
líðan þeirra og raunverulegum
þörfum. Það hefði litlu breytt um
merkingu orða Sigrúnar þótt hún
hefði talað um 2-3 tonn af börnum.
Við héldum satt að segja að það
félagshyggjufólk sem að R-listan-
um stendur hefði mannúð og mann-
legar þarfir að leiðarljósi. Og við
vitum að borgarstjóri þekkir og
skilur þá firringu stjórnmálanna
sem lýst er hér að framan. Við vit-
um líka að borgarstjóri hefur sýnt
dómgreind og manndóm með því
að leysa farsællega erfið mál sem
virtust stefna í ógöngur vegna kerf-
iskergju, þar má til dæmis nefna
Ásmundarsal. Margir hafa fylgst
af áhuga með störfum R-listans í
dagvistunarmálum og æskulýðs-
málum, t.d. gleðilegum uppgangi
Hins hússins í miðbæ Reykjavíkur.
mál, enda ekkert að fela í þessum
rekstri.
Mér finnst það til umhugsunar
að Páll Kr. hafi verið í stjórn
Þróunarfélagsins þegar það gerðist
20% hluthafi í hinni nýju Sól. Ég
efa það ekki að Páll Kr. hafi geng-
ið af stjórnarfundi og ekki átt
neinn þátt í að ákveða málið. Þetta
gekk samt fljótt og vel fyrir sig.
Páll Kr. ætti nú bara að rekja þessa
sögu á síðum Morgunblaðsins. Við
Páll erum báðir óhressir með fólk
sem talar undír rós. Atriði eins og
vaxtakjör og hvenær afborganir
hefjast af lánum, sem yfirtekin
voru, skipta máli í viðskiptum.
Voru það tvö ár afborgunarlaus?
Hvað var greitt fyrir plastverk-
smiðjuna og hvað fékkst svo fyrir
hana þegar hún var seld úr landi?
Þetta stendur sjálfsagt allt í árs-
skýrslunni hjá hinni nýju Sól hf.
svo blaðamenn Morgunblaðsins
geta örugglega skrifað um þetta
af hlutleysi. Þá þarft þú, Páll Kr.
Pálsson, ekki að eyða tíma í svona
hégóma og getur skrifað lærða
grein um úreldingu í mjólkuriðnaði
Eitt epli í körfunni getur þó
skemmt öll hin og engin keðja er
sterkari en veikasti hlekkurinn.
Viðhorf formanns skólamálaráðs
eru ihannijandsamleg og beinlínis
hættuleg. Hættan felst í hleypi-
dómum gagnvart nýjungum og til-
hneigingu til að flytja til lifandi
börn eins og peð á skákborði. Sá
hugsunarháttur er greiðust leið til
að halda við kreppu skólakerfisins.
Við getum ekki fengið okkur til
að kjósa stjórnmálahreyfingu sem
teflir fram fulltrúa með slík viðhorf
að leiðarljósi og svo er um marga
fleiri. Við biðjum borgarstjórn
Reykjavíkur að afstýra því slysi að
rífa Miðskólann upp með rótum og
stefna brautryðjandastarfi hans í
hættu. Þar eru við nám sjötíu efni-
leg börn sem sinnt er af fágætri
alúð og ræktarsemi.
ANNA GUÐRÚN JÚLÍUSDÓTTIR,
VIÐAR HREINSSON,
foreldrar drengs í Miðskólanum.
í staðinn. En nóg um þessa fortíð.
Þessi saga er ekkert verulega frá-
brugðin öðrum „endurreisnar-sög-
um“ fyrirtækja sem lenda í þreng-
ingum.
Við erum örugglega sammála
um að margir vildu ekki úrelda
Samlagið í Borgarnesi. Um það
voru eðlilega mjög skiptar skoðan-
ir. Eins og ég sagði í síðustu grein
hefði líka verið minna atvinnuleys-
ið í landinu ef mjólkurbændur (og
landbúnaðurinn) hefðu haft skil-
yrði til að auka framleiðsluna síð-
ustu 10 árin, í stað þess að draga
saman. Þau skilyrði voru ekki fyr-
ir hendi, m.a. af pólitískum ástæð-
um. Málið snerist aldrei um það
hver væri að reka samlagið í Borg-
arnesi, heldur var tekin ákvörðun
um að lækka fasta kostnaðinn, sem
mjólkurverðið þurfti að bera uppi.
Það voru — og eru líklega enn —
of margir að gera út á of lítinn
kvóta. Markaðurinn stækkar ekk-
ert með því að skipta um eigendur.
Páll Kr. veit að Sól hf. er full-
komlega heimilt að hefja mjólkur-
vinnslu. Það eru engin lög og regl-
ur sem banna það. Sól hf. þarf
bara að fullnægja ýtrustu heil-
brigðiskröfum, eins og mjólkurs-
amlögin. Það þarf bara að kaupa
tækin og heimurinn er yfirfullur
af þeim. Ég bauð Sól hf. m.a. fag-
lega ráðgjöf þegar við hittumst
ásamt lögfræðingi hinnar nýju
Sólar, á fundi hjá Samkeppnis-
stofnun á síðasta hausti. Sú ráð-
gjöf stendur enn til boða, gegn
sanngjarnri þóknun að sjálfsögðu.
Mjólkina getur Sól hf. fengið
keypta, t.d. af Mjólkursamsölunni
(ég veit að það er ekki ánægja
með verðið), eða gert samning við
einhveija bændur. Athugaðu Páll
minn, að ef Sól hf. fer að sækja
mjólk út í sveit, þá þarf að sækja
hana á hvejum degi og í öllum
veðrum. Líka þégar salan er Ift.il.
Það fylgja því miklar skyldur, en
það verður innifalið í ráðgjöfínni.
Að svo mæltu legg ég til að við
hættum þessum blaðaskrifum,
enda báðir nóg annað við tímann
að gera. Þú þarft ekki mfn vegna
að svara neinu úr þessari grein,
Páll minp. Gangi þér sem allra
best að reka Sól, í samkeppninni
hveiju sinni. Ég segi eins og stund-
um á bæjarstjórnarfundi á Akur-
eyri: Ég svara ekki frekar — nema
sérstaklega verði á mig ráðist.
ÞÓRARINN EGILL SVEINSSON,
Mjólkursamlagi KEA.
Mannréttindi og stéttabarátta
á Indlandi
Indverski presturinn og
stjórnmálafræðingurinn faðir Martin,
leiðtogi Social Action Movement,
flytur fyrirlestur í Háskóla íslands um
mannréttindi og stéttabaráttu hinna
lægst settu á Indlandi
miðvikudaginn 20. mars.
Fyrirlesturinn verður fluttur á ensku og hefst
kl. 17.15 í stofu 101 í Odda og er öllum opinn.
Alþjóðamálastofnun Háskóla íslands
Hjálparstofnun kirkjunnar
„Hroki og hleypidómar“
hljómtækjasamstæða SC CH32
Samstæða með geislaspilara,
kassettutæki, 80W. surround
magnara, tónjafnara, útvarpi,
hátölurum og fjarstýringu.
BRAUTARHOLTI OG KRINGLUNNI
DU PONT bílalakk notað af
fagmönnum um land allt.
Er bíllinn þinn
grjótbarinn eða
rispaður ?
DU PONT lakk
á úðabrúsa er
meðfærilegt og
endingargott.
Faxafeni 12. Sími 553 8000
UMBOÐS- OG HEILDVERSLUN
SMIÐJUVEGI 70, KÓP. • SÍMI564 4711 • FAX 564 4725
Níðsterkar
og hentugar
stálhillur.
Auðveld
uppsetning.
Margar
og stillan-
legar stærðir.
Hentar
allsstaðar.
Ávallt fyrirliggjandi.
Leitið upplýsinga.