Morgunblaðið - 24.03.1996, Blaðsíða 2

2 SUNNUDAGUR 24. MARZ 1996
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Guðrún Agnarsdóttir í
kjöri til forsetaembættis
Laxveiði
í sjó aldr-
ei meiri
LAXVEIÐI í sjó við ísland sumarið
1995 var sú mesta sem skráð hefur
verið, eða alls 6.468 laxar sem vógu
samanlagt 19,6 tonn. Guðni Guð-
bergsson, fiskifræðingur hjá Veiði-
málastofnun, segir þessa veiðiaukn-
ingu „eftirtektarverða, einkum
vegna þess að ísland hefur þá sér-
stöðu að almennt eru sjávarveiðar
óheimilar, ef frá eru taldar fimm
jarðir við Vesturland, og aðeins
voru stundaðar veiðar frá Qórum
þeirra á síðastliðnu sumri“.
í skýrslu sem Guðni hefur tekið
saman eftir úrvinnslu á veiðiskýrsl-
um frá síðasta ári, segir hann að
aukning í sjávarveiði síðustu ár
hafi að nokkru leyti haldist í hend-
ur við aukin umsvif í hafbeit, en
til marks um það hefur frá árinu
1991 verið sleppt á bilinu 3,2 til
5,7 milljón gönguseiðum úr íslensk-
um hafbeitarstöðvum.
Auk sjávarveiðinnar veiddust
6.717 laxar í net í ám hér á landi
í fyrra, alls 21,7 tonn. í Ölfusá
veiddust 1.792 laxar, 1.670 í Hvítá
í Ámessýslu, 2.712 í Þjórsá og 56
í ám í Skaftafellssýslum. Um 220
laxar veiddust í net á vatnasvæði
Hvítár í Borgarfírði, en þar er nú
aðeins veitt í fá net síðsumars, er
laxagöngum er að mestu leyti lokið.
♦ ♦ ♦----------------
Ellefu prestar
svara biskupi
ÓIAFI Skúlasyni, biskupi íslands,
hefur borist bréf frá ellefu prestum
þar sem þeir ráðleggja honum að
víkja úr embætti meðan rannsókn
stendur yfír á þeim ásökunum sem
á hann hafa verið bomar. Bréfin
eru eins konar svarbréf við bréfí
sem biskup sendi prestum þar sem
hann baðst fyrirgefningar á trún-
aðarbroti.
Baldur Kristjánsson biskupsritari
sagði að bréfín væru sjálfstæð og
hefðu ekki öll sömu ráðleggingar
að geyma til handa biskupi. I þeim
væri þó að fínna tillögu um að bisk-
up viki sæti tímabundið eða til
lengri tíma meðan mál hans væru
til rannsóknar.
Fulltrúaráð Prestafélagsins kem-
ur saman til fundar 14. apríl og
verður hann opinn öllum prestum.
Samkvæmt fréttum Ríkissjónvarps-
ins verður á fundinum borin upp
tillaga um að biskup víki sæti.
-----------» ♦ ♦-----
Bruggað í
Garðabæ
LÖGREGLAN í Hafnarfirði og
fíkniefnalögreglan lögðu í fyrrinótt
hald á 315 lítra gambra og 37 lítra
af fullunnum landa í einbýlishúsi í
Garðabæ.
Að auki fannst á staðnum tæki
sem eimað getur 70 lítra af landa.
GUÐRÚN Agnarsdóttir læknir til-
kynnti í gærdag að hún myndi bjóða
sig fram til embættis forseta íslands
í kosningunum í júní næstkomandi.
„Eftir mjög vandlega íhugun og í
samráði við fjölskyldu mína hef ég
ákveðið að gefa kost á mér til embætt-
is forseta í komandi forsetakosning-
um,“ sagði Guðrún á blaðamanna-
fundi á Komhlöðuloftinu í gær.
Fyrirmyndarþjóðfélag
„Meginorsakimar fyrir því að ég
geri þetta eru þær að ég trúi því að
hægt sé að skapa mjög gott þjóðfé-
lag á íslandi, fyrirmyndarþjóðfélag,"
sagði Guðrún. „Þá á ég við þjóðfélag
þar sem allir einstaklingamir skipta
máli, fá notið hæfileika sinna, geta
verið virkir þátttakendur og glatast
ekki. Ég held að af ýmsum ástæðum
séu alveg sérstakar aðstæður á ís-
landi til þess að skapa svona gmnd-
völl. Ég held að við getum það ef
SAMGÖNGURÁÐUNEYTIÐ hefur
ekki afgreitt frá sér þær umsóknir
sem liggja fyrir um rekstur einkaað-
ila á GSM-farsímakerfí hér á landi.
Að sögn Sigurgeirs Sigurgeirssonar,
deildarstjóra í samgönguráðuneytinu,
er nú unnið að því að móta vinnuregl-
ur við afgreiðslu slíkra umsókna og
þær kröfur sem gerðar verða til um-
sókna. Gerir hann ráð fyrir því að
þeirri vinnu verði lokið eftir u.þ.b.
mánuð. Hann býst þó ekki við því að
rekstrarleyfi nýs kerfís geti legið fyr-
ir fyrr en um mitt næsta ár.
Að sögn Sigurgeirs liggja nú fjórar
formlegar og óformlegar umsóknir
um rekstur GSM-farsímakerfís fyrir
við viljum. Þannig getum við orðið
aflögufær og átt enn brýnna erindi
við umheiminn en við eigum í dag.
Ég er glöð og stolt yfír því að vera
íslendingur um leið og ég ber virð-
ingu fyrir og hef áhuga á marg-
breytilegri menningu annarra þjóða
og tel að við eigum að hafa góð sam-
skipti við þær. Ég held að forseta-
embættið sé alveg einstakur vett-
vangur til að hafa áhrif og leggja
sitt af mörkum til að láta þennan
draum rætast," sagði hún.
Nánar spurð um það á fundinum
hvemig forsetaembættið geti orðið
vettvangur til að skapa fyrirmyndar-
þjóðfélag, sagði Guðrún að það væri
hægt að gera með því að standa
vörð um ákveðin gildi eins og sam-
hygð og samhjálp, með því að stuðla
að sjálfstæði þjóðarinnar, meðal ann-
ars með því að mennta hana, og
beina sjónum að auðæfum þjóðarinn-
ar. Hún sagði einnig að þetta mætti
hjá ráðuneytinu, auk þess sem fyrir-
spumir hafi borist frá erlendum aðil-
um. Segir hann því nokkuð ljóst að
flöldi rekstrarleyfa verði takmarkaður
og útboði beitt til þess að velja á
milli umsóknaraðila.
„Það er ljóst að það verða fleiri en
einn sem sækja um að reka svona
kerfí og ég á ekki von á því að við
förum aðra leið en farin hefur verið
erlendis, þ.e. með útboði á starfs-
leyfí. Hvergi annars staðar innan EES
hefur fleiri aðilum en tveimur til
þremur verið leyft að fara af stað
með svona þjónustu, ef frá er talið
Finnland.“
Sigurgeir segir að erlendis hafi
gera með því að eiga rödd á alþjóða-
vettvangi „sem ekki bara kynnir ís-
land, sem er mikilvægt, heldur er
málsvari mannréttinda í víðustum
skilningi, friðar, umhverfísvemdar."
Hún sagðist ekki hugsa sér neinar
róttækar breytingar á forsetaemb-
ættinu. „Það er mikilvægast að fínna
að maður á erindi. Ég held að hitt
komi af sjálfu sér,“ sagði hún.
Guðrún Agnarsdóttir er 54 ára
gömul, fædd 2. júní 1941, dóttir hjón-
anna Agnars Guðmundssonar sjó-
manns og Bimu Petersen. Hún er
læknrr og starfar í hlutastarfí sem
sérfræðingur í veirufræði við Til-
raunastöð Háskólans í meinafræði á
Keldum, sem forstjóri Krabbameins-
félags Islands í hlutastarfi og um-
sjónarlæknir Neyðarmóttöku vegna
nauðgunar á slysadeild Sjúkrahúss
Reykjavíkur í hlutastarfí. Hún var
alþingiskona Reykvíkinga fyrir Sam-
tök um kvennalista 1983-1990.
verið veittur um 4-5 ára aðlögunar-
tími að slíkum ákvæðum en þar sem
ísland hafí hér nokkra sérstöðu sök-
um stijálbýlis megi ætla að lengri
aðlögunartími verði gefínn hér á
landi. Hann segist hins vegar gera
ráð fyrir því að útboðsferlið myndi
taka um 12—18 mánuði, þegar allt
er til talið, miðað við reynslu er-
lendra ríkja.
„Ekki hefur verið tekin endanleg
ákvörðun um það hvenær útboðið fer
fram. Ég geri ráð fyrir því að það
verði ljóst á allra næstu mánuðum.
Samkvæmt allra bjartsýnustu spám
gæti samkeppnin komið inn á fyrri
hluta árs 1997.“
Morgunblaðiö/Kristinn
GUÐRUN Agnarsdóttir tilkynnir forsetaframboð á blaðamannafundi á Kornhlöðuloftinu í gær.
Með henni á myndinni er eiginmaður hennar, Helgi Valdimarsson prófessor, og stuðningsmennirn-
ir Sigurður Björnsson og Ágústa Sigfúsdóttir.
Fjórar umsóknír um
rekstur GSM-kerfis
Norðurskautsráð stofnað
RÁÐHERRAFUNDUR átta ríkja sem liggja
að norðurheimskautssvæðinu, Norðurland-
anna fimm, Bandaríkjanna, Rússlands og
Kanada, samþykkti í vikunni að stefna að
stofnun Norðurheimskautsráðsins eins fljótt
og verða mætti. Reuíer-fréttastofan hefur
eftir Ronald Irwin, ráðherra norðursvæða
Kanada, að stofnfundur verði haldinn í sumar
og að embættismenn muni funda í Ottawa í
Kanada í næsta mánuði til að undirbúa hann.
Ráðherrafundur heimskautsríkjanna var
haldinn í Inuvik í Norður-Kanada. Áformað
hafði verið að stofnun Norðurheimskautsráðs,
sem verið hefur í undirbúningi undanfarin ár,
gæti farið fram á fundinum. Vegna tafa, eink-
um af hálfu Bandaríkjanna, gat hins vegar
ekki orðið ,af því nú.
Hafið mikilvægasta
auðlindin
í drögum að stofnyfirlýsingu Norðurheim-
skautsráðsins er mest áherzla lögð á umhverf-
ismál. Guðmundur Bjarnason umhverfisráð-
herra sat ráðherrafundinn í Inuvik fyrir hönd
íslands, ásamt Ólafi Egilssyni sendiherra.
Guðmundur sagði í ræðu sinni á fundinum
að hafið og lífríki þess væri mikilvægasta
auðlind ríkja á norðurslóðum. Því væri nauð-
synlegt að tryggja sjálfbæra nýtingu auðlind-
arinnar, með velferð íbúa svæðisins að leiðar-
ljósi. íslendingar væru þeirrar skoðunar að
takmörkuð veiði sjávarspendýra væri ein leið
til að ná þeim markmiðum.
í lokayfirlýsingu fundarins í Inuvik árétta
ráðherrarnir stefnu sína um vernd umhverfis
norðurheimskautssvæðisins. Meðal annars er
lögð áherzla á athugun á magni og dreifingu
méngunarefna á norðurslóðum og möguleika
á svæðisbundnu eftirliti með olíumengun.
A
► 1-56
Vöknar land á ný
►Verið er að koma böndum á
uppblásturinn og það nýjasta er
að hefja endurheimt votlendis. /10
VelferAarkerfi hljóð-
lega úr ham
►Frakkar segja heilbrigðiskerfi
heimalandsins það besta í Evrópu
ef ekki í heimi. En nú er það sjálft
sjúkt, segja þeir líka og greinir á
umlækningu. /13
Ég get grátið og hlegiA
►Örlagasaga Magnúsínu Olsen á
ísafirði, frumherja í rækjuvinnslu
hérlendis. /20
Gestirnir besta
fjárfestingin
►í Viðskiptum/Atvinnulífí á
sunnudegi er rætt við Bjama í
Brauðbæ og Þóru dóttur hans á
Hótel Óðinsvéum. /24
B
► 1-32
Jóhannesarborg
►Á síðustu árum hafa Jóhannes
Kristjánsson, Sólveig Sigurðar-
dóttir og þrír synir þeirra byggt
upp myndarlega ferðaþjónustu
sem þau nefna nú Hótel Höfða-
brekku en gárungamir í sveitinni
tala alveg eins um Jóhannesar-
borg. /1
Perlur og svín
►Hin mikla uppskeruhátíð banda-
ríska kvikmyndaiðnaðarins, Ósk-
ars-
verðlaunahátíðin, er aðra nótt.
Sæbjörn Valdimarsson spáirí spil-
in. /10
Hversdagsleiki mætir
raunveruleika
►Önnur kvikmynd Ásdísar Thor-
oddsen, Draumadísir, var fram-
sýnd í vikunni. Hún segir frá
því hvemig myndin varð til. /16
FERÐALÖG
► 1-4
Uganda
►Stjama Afríku skín aftur. /3
FerAaþjónusta undlr
Eyjafjöllum
►Fólk vill komast upp í óbyggðir
og lenda í ævintýram. /3
D BÍLAR
► 1-4
Renault Mégane
► Arftaki Renault 19 er kominn
til landsins, en bíllinn var fyrst
kynntur á alþjóðlegu bílasýning-
unni í Frankfurt í októbersl. /1
Reynsluakstur
►Sterklegur og hrár Isuzu. /4
FASTIR ÞÆTTIR
Fróttir 1/2/4/8/bak
L«iðari 28
Helgispjall 28
Reykjavíkurbréf 28
Minningar 32
Myndasögur 40
Bréf til blaðsins 40
Idag 42
Brids 42
Stjörnuspá 42
Skák 42
Fólk í fréttum 44
Btó/dans 46
íþróttir 50
Útvarp/sjónvarp 54
Dagbók/veður
Mannlífsstr.
Kvikmyndir
Dægurtónlist
INNLENDAR ERÉTTIR-
2-4-8-BAK
ERLENDAR FRÉTTIR:
1&6