Morgunblaðið - 24.03.1996, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 24. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
!
VIKAN 17/3 - 23/3.
►BANKAR og sparisjóðir
munu leysa til sín allar
helstu fasteignir Kaupfé-
lags Rangæinga á Hvolsvelli
til að minnka skuldir þess
og gera sameiningu við
Kaupfélag Arnesinga að
veruleika. Söluverð þeirra
eigna sem lánardrottnar
kaupa er á bilinu 120 til 130
milljónir króna.
► HOF sf., móðurfyrirtæki
Hagkaups hf. og sex ann-
arra fyrirtækja, skiiaði alls
um 304 milljóna króna
hagnaði á síðasta ári. Velta
samstæðunnar var alls um
11,5 miHjarðar en þar vóg
þyngst velta Hagkaups sem
nam um 10,2 milljörðum á
árinu.
Breyting á lögum um
stéttarfélög
HÖRÐUM umræðum á Alþingi um
frumvarp til breytinga á lögum um
stéttarfélög og vinnudeilur lauk aðfara-
nótt laugardags með því að stjómar-
andstaðan að Ogmundi Jónassyni und-
anskildum gekk úr þingsal. Afgreiddu
stjómarliðar málið til nefndar gegn
atkvæði Ögmundar. Formannafundur
aðildarfélaga ASÍ hefur krafist þess
að ríkisstjómin dragi frumvarpið til
baka og falið miðstjóm ASÍ að fylgja
málinu eftir og leita samstarfs við önn-
ur samtök launafólks um allsheijar
aðgerðir gegn frumvarpinu.
Kennarar tilbúnir
►MEIRIHLUTI aðildar-
ríkja Norðaustur-Atlants-
hafsfiskveiðinefndarinnar
hefur samþykkt málamiðl-
unartillögu íslands og
Grænlands um veiðistjórn-
un á úthafskarfa á Reykja-
neshrygg. Heildarkvótinn
verður á þessu ári 153.000
tonn og er hlutur íslands
45.000 tonn.
FULLTRÚARÁÐ Kennarasambands
íslands hefur samþykkt að fulltrúar
sambandsins hefji á ný vinnu í nefndum
sem fjalla um flutning grunnskólans
frá ríki til sveitarfélaga. Ráðið setti sem
skilyrði að samnings- og lífeyrisréttindi
kennara verði ekki skert. Kennarasam-
tökin höfðu hætt öllu samstarfi við
stjómvöld um flutnjng grunnskólans
eftir að ríkisstjómin kynnti opinberum
starfsmönnum drög að frumvörpum um
Lífeyrissjóð starfsmanna ríkisins.
Fleirum sinnt heima
►BOLLI Gústavsson
vígslubiskup hefur kveðið
upp þann úrskurð að sókn-
arprestur og organisti í
Langholtskirkju skuli sinna
áfram störfum sínum við
kirkjuna. Neiti annar hvor
þeirra eða báðir að starfa í
samræmi við úrskurðinn
beri biskupi að grípa til ráð-
stafana.
►BORGARYFIRVOLD
hafa ákveðið að fresta frek-
ari viðræðum við Leikfélag
Reykjavíkur um gerð nýs
samkomulags við félagið.
Fulltrúar borgarinnar í við-
ræðunefndinni gera kröfur
um að sljórn félagsins geri
grein fyrir breyttri stöðu,
upplýsi um kostnað sem
leiði af uppsögn leikhús-
stjóra og hvernig þeim
kostnaði verði mætt.
TILLÖGUR nefndar um hagræðingú
og spamað í rekstri fjögurra sjúkra-
húsa í Reykjavík og á Reykjanesi fela
meðal annars í sér tilfærslu sjúklinga
úr dýrari rúmum í ódýrari og að öldmn-
arsjúklingar verði sendir heim. Nefndin
leggur til 22 leiðir til aukinnar hagræð-
ingar, meðal annars að sjúklingar liggi
í endurhæfingar- og öldrunarrúmum í
stað bráðarúma og að heimahjúkrun
verði aukin og áhersla lögð á slíka þjón-
ustu í tengslum við sjúkrahúsin.
Breytingar hjá
krókaveiðibátum
LANDSSAMBAND smábátaeigenda og
sjávarútvegsráðuneytið hafa náð sam-
komulagi um breytingar á fiskveiði-
stjómunarkerfí fyrir smábáta, sem hafa
svokallað krókaleyfí. Samkomulagið fel-
ur í sér að sameiginlegur hámarksafli
bátanna verður í framtíðinni hlutfall af
heildarþorskafla eða 13,5% og fari aldr-
ei niður fyrir 21.500 tonn. Sjávarútvegs-
ráðherra hefur kynnt fmmvarp um
þessar breytingar í ríkisstjórn.
Breskir kúabændur
riða til falls
HVERT ríkið á fætur öðm bannaði
sölu bresks nautakjöts eftir að Steph-
en Dorrell, heilbrigðisráðherra Bret-
lands, lýsti yfír því að kúariða gæti
borist í menn og valdið Creutzfeldt-
Jakob-heilahrömun.
Frakkar vom fyrstir til að banna
innflutning á bresku nautakjöti, en
fjöldi Evrópuríkja bættist í hópinn,
nú síðast Finnland, Singapore og
Nýja Sjáland, og hefur ótti við kúar-
iðu farið eins og logi yfír akur um
heimsbyggðina.
Persson tekur við
►UM 150 manns biðu bana
í eldsvoða á skemmtistað í
Manila, höfuðborg Filipps-
eyja á mánudag. Mikil reiði
ríkir vegna þessa máls.
Margir þeirra, sem létu líf-
ið, tróðust undir, en flestir
létu lífið þegar þak
skemmtistaðarins hrundi.
SÆNSKA þingið veitti Göran Pers-
son fulltingi til að stýra nýrri ríkis-
stjóm Jafnaðarmannaflokksins á
fímmtudag. Persson er fyrsti fjár-
málaráðherra jafnaðarmanna, sem
stígur beint í forsætisráðherrastól.
Hann tekur við af Ingvari Carlsson.
►JAVIER Solana, fram-
kvæmdastjóri Atlantshafs-
bandalagsins, sagði í
Moskvu að ekki yrði hætt
við stækkun bandalagsins í
austur og Warren
Christopher, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, tók í
sama streng í opinberri
heimsókn í Moskvu. Solana
sagði að einu mætti gilda
um andstöðu Rússa.
Lee Teng-hui sigrar
LEE Teng-hui fékk rúmlega helming
atkvæða í forsetakosningum á Tævan.
Kínveijar hafa ítrekað reynt að skjóta
íbúum Tævans skelk í bringu með
heræfingum og eldflaugatilraunum.
Kínveijar hafa hótað að ráðast á
Tævan leiti stjórnvöld þar eftir al-
þjóðaviðurkenningu. Bandaríkja-
menn hafa sent liðsafla á vettvang
til að bregðast við þrýstingi Kínverja.
►BRESKA blaðið The Gu-
ardian varaði við því að
eldsumbort á íslandi gætu
valdið hörmungum um alla
Evrópu. Vísað var til eld-
gosa fyrr á öldum og sagt
að veðurfarsaðstæður nú
væru svipaðar og þegar
gaus í Lakagígum árið 1783
og uppskera eyðilagðist allt
suður til Napolí á Ítalíu.
Mandela skilur
NELSON Mandela, forseti Suður-
Afríku, fékk í vikunni skilnað við
Winnie. Nelson Mandela kvaðst hafa
verið mjög einmana í hjónabandinu
og sagðist ekki mundu sættast við
hana „þótt öll veröldin" þrýsti á hann.
► BOB Dole, leiðtogi repú-
blikana í öldungadeild
Bandaríkjaþings, tryggði
sér útnefningu flokks síns
til forsetaframboðs í for-
kosningum, sem haldnar
voru í Ohio, Michigan, 111-
inois og Wisconsin á þriðju-
dag.
FRETTIR
Stéttarfélagsfrumvarpinu vísað til nefndar eftir deilur á þingi
Sljórnarandstæðing-
ar gengu úr þingsal
FYRSTU umræðu á Alþingi um
frumvarp félagsmálaráðherra um
stéttarfélög og vinnudeilur lauk ekki
fyrr en á þriðja tímanum aðfaranótt
laugardags en hún hafði þá staðið
nær óslitið frá kl. hálfellefu um
morguninn. Varð að gera hlé á þing-
fundi áður en atkvæðagreiðsla gæti
farið fram þar sem fáir stjómarþing-
menn og enginn ráðherra, að undan-
skildum félagsmálaráðherra, voru á
staðnum. Stjórnarandstæðingar
gagnrýndu þetta harðlega og þegar
nægur Qöldi þingmanna var kominn
til þingfundar og hefja átti atkvæða-
greiðsluna kl. hálfþrjú um nóttina
gengu þingmenn stjómarandstöð-
unnar, að Ögmundi Jónassyni undan-
skildum, úr þingsal eftir hvöss orða-
skipti við stjómarþingmenn og tóku
ekki þátt í afgreiðslu málsins.
mm
Ogmundur Jónas-
son greiddi at-
kvæði á móti
tíma og hún stóð yfir var haldið ár-
legt boð forseta íslands á Bessastöð-
um fyrir ráðherra, sendimenn er-
lendra ríkja og formenn þingflokka.
Páll Pétursson félagsmálaráðherra
var einn til andsvara af hálfu stjórn-
arliða. Hann sagði meginstefnu
málsins vera þá að gefa hinum al-
menna manni, bæði meðal atvinnu-
rekenda og í stéttarfélögunum, tæki-
færi til að taka þátt í meginákvörð-
unum um starfskjör sín eða launa-
greiðslur.
Hart deilt á
félagsmálaráðherra
Deilt um lýðræðisleg
vinnubrögð
Yið umræðumar um kvöldið héldu
þingmenn stjðmarandstöðunnar uppi
harðri gagnrýni á málsmeðferð ríkis-
stjórnarinnar og efni frumvarpsins.
Var félagsmálaráðherra gagnrýndur
sérstaklega fyrir að taka fram fyrir
hendur aðila vinnumarkaðarins og
sakaður um að ganga erinda vinnu-
veitenda. Ágúst Einarsson, Þjóð-
vaka, sagði að þetta mál hefði þó í
för með sér að það skerpti pólitískar
línur og að stjómarandstaðan hefði
sameinast í gagnrýni sinni. Lýstu
nokkrir þingmenn mikilli óánægju
með hve fáir stjómarliðar tóku þátt
í umræðunni um kvöldið en á sama
Þegar þingmenn stjórnarandstöðu
gengu úr þingsal eftir snarpar deilur
og frammíköll úr þingsal kvaddi Geir
H. Haarde, þingflokksformaður Sjálf-
stæðisflokksins, sér hljóðs og sagði
að stjómarandstaðan hefði sýnt í
verki ást sína á lýðræðislegum vinnu-
brögðum með því að ganga út úr þing-
salnum. Sagðist hann lýsa furðu sinni
og vanþóknun á þessari afstöðu.
„Það að vísa máli frá fyrstu til
annarrar umræðu og til þingnefndar
er ekki annað en spuming um að
mál fái þinglega afgreiðslu og með-
ferð í þinginu," sagði Geir. Sagði
hann að það væri algild þingvenja
að vísa máli til nefndar eftir fyrstu
umræðu. Þeir sem ekki vildu taka
þátt í því og gengju út úr þingsalnum
og þinghúsinu, væru að lýsa fyrirlitn-
ingu á þessari þingvenju. „Þetta er
mjög sjaldgæft. hefur að vísu einstaka
sinnum komið fyrir á liðnum árum
en sem betur fer ekki oft,“ sagði Geir.
Ögmundur Jónasson gagnrýndi
stjómarliða harðlega og sagði að
stjómarandstaðan hefði sýnt í verki
áhuga sinn á þessu máli með því að
vera í þingsölum allan tímann og
taká þátt í umræðu um málið.
„Stjórnarliðar hafa ekki sýnt lýðræð-
islegan vilja í verki, eins og háttvirt-
ur þingmaður Geir Haarde sagði hér
áðan, vegna þess að þeir hafa ekki
verið í salnum og ekki tekið þátt í
þessari umræðu, með örfáum undan-
tekningum. Það er hins vegar núna
verið að draga þá út úr veislusölunum
og upp úr rúminu til þess að koma
og afgreiða þetta mál. Sú krafa hef-
ur verið sett fram af hálfu gervallrar
verkalýðshreyfígnarinnar á íslandi
að þetta mál verði tekið út af dag-
skrá því með þessu frumvarpi er frið-
urinn rofínn f landinu og það er mik-
il ósvífni að halda því fram að stjóm-
arandstaðan hafi ekki viljað sýna
þessu máli virðingu. Hún hefur verið
að ræða þetta mál í allan dag en það
eru stjómarliðar sem hafa sýnt þessu
máli þá óvirðingu að hafa ekki tekið
þátt í umræðunni með örfáum und-
antekningum," sagði Ögmundur.
Frumvarpinu var síðan vfsað til
annarrar umræðu og félagsmála-
nefndar með 32 atkvæðum gegn einu
atkvæði Ögmundar. Var þetta síð-
asti þingfundur Alþingis fyrir páska.
Um 6.400 manns án atvinnu
TÆPLEGA 6.400 manns voru að
meðaltali á atvinnuleysisskrá í febr-
úar sem er 1.301 færri en í síðasta
mánuði og 856 færri en á sama tíma
í fyrra. Konur á atvinnuleysisskrá
em 254 fleiri en karlar. Tölurnar
jafngilda 5% af áætluðum mannafla
á vinnumarkaði, eða 4,1% hjá körl-
um og 6,3% hjá konum. Síðasta
virka dag febrúarmánaðar vár 7.051
á atvinnuleysisskrá á landinu öllu,
sem er 406 færri en í lok janúar.
Þetta kemur fram í frétt frá
Vinnumálaskrifstofu félagsmála-
ráðuneytis um atvinnuástandið í
febrúar. Atvinnulausum fækkar í
heild að meðaltali um 16,9% frá
janúarmánuði en hefur fækkað um
11,7% frá febrúar í fyrra. Segir að
breytingar milli mánaða skýrist
aðallega af góðri atvinnu í kringum
loðnuvertíðina og meiri botnfískafla,
auk hefðbundinnar árstiðarsveiflu í
öðmm greinum.
Atvinnuleysi minnkar talsvert alls
staðar á landinu frá því í janúar,
en hlutfallslega mest á Austurlandi
og minnst á höfuðborgarsvæðinu.
H-lutfallslegt atvinnuleysi er nú
mest í höfuðborginni og nágrenni
en minnst á Vestfjörðum.
Búist við svipuðu
ástandi áfram
Atvinnuleysi dregst saman um
16% meðal kvenna og tæp 18% hjá
körlum milli mánaða. Þá segir í
fréttinni að búast megi við að at-
vinnuleysi breytist ekki mikið á
landinu í mars og geti orðið frá
4,8%-5,3%.
Hlutfallslegt atvinnuleysi hefur
minnkað úr 6% í 5% frá janúar en
var 5,8% í febrúar í fyrra. Á lands-
byggðinni minnkar atvinnuleysi í
heild um 31,5% milli mánaða og um
33,5% milli ára, ef miðað er við febr-
úar í fyrra.
Hlutfallslegt atvinnuleysi i febr-
úar er 5,7% í höfuðborginni, 5,0%
á Suðurlandi, 4,9% á Norðurlandi
eystra, 4,4% á Norðurlandi vestra
og Vesturlandi, 3,5% á Suðumesj-
um, 3% á Austurlandi og 1,1% á
Vestfjörðum.
Laus störf hjá vinnumiðlunum í
lok febrúar voru 43 á landinu öllu,
þar af 27 á höfuðborgarsvæðinu og
10 á Vestfjörðum. Af þeim sem
skráðir voru atvinnulausir í lok febr-
úar (7.051) voru 1.034 í hlutastörf-
um, eða 14,7%. Átt er við þá sem
eru í reglubundnum hlutastörfum
eða með tímabundið hlutastarf á
síðasta skráningardegi. Af 3.282
körlum vom 7,6% í hlutastörfum en
20,8% af 3.769 konum. Á landinu
öllu voru 1.034 í hlutastörfum, 250
karlar og 785 konur. Flestir á höfuð-
borgarsvæðinu, 504, sem er 10,7%.
Á landsbyggðinni voru það 530,’eða
22,6%.