Morgunblaðið - 24.03.1996, Blaðsíða 28

28 SUNNUDAGUR 24. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
+'
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 24. MARZ 1996 29
jHttgunftiftfetfe
STOFNAÐ 1913
UTGEFANDI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
Árvakur hf., Reykjavík.
Hallgrímur B. Geirsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
GOÐUR ARANGUR
í NEAFC
SÚ ÁKVÖRÐUN, sem
.Norðaustur-Atlantshafs-
fiskveiðinefndin, NEAFC, tók
á fundi sínum í London á
fimmtudag, er mikilvægur
áfangi í viðleitni fiskveiðiþjóða
við Norður-Atlantshafið að
setja niður deilur sínar. Það,
að tókst að mynda meirihluta
í NEAFC fyrir ákveðinni skipt-
ingu á úthafskarfastofninum á
Reykjaneshrygg, er mikilvæg-
ur árangur og eykur trú manna
á því að nýjar úthafsveiðiregl-
ur Sameinuðu þjóðanna geti
stuðlað að lausn deilna um
veiðar á úthafinu. Hefðu til-
raunir til samkomulags innan
NEAFC hins vegar mistekizt,
hefði það verið áfall fyrir út-
hafsveiðisamninginn og þær
vonir, sem menn hafa bundið
við hann.
Halldór Ásgrímsson utan-
ríkisráðherra benti á það í
samtali við Morgunblaðið á
föstudag að bæði Evrópusam-
bandið og Noregur hefðu sam-
þykkt tillögu Islands á NE-
AFC-fundinum. Slíkt sýnir,
eins og haft var eftir ráðherr-
anum, að þessi ríki geta náð
samkomulagi ef þau leggja sig
fram. Þess vegna hlýtur niður-
staðan í NEAFC að vera
hvatning til að halda áfram
viðræðum um þorskveiðar í
Barentshafi og um nýtingu
norsk-íslenzka síldarstofnsins.
Afstaða Rússlands, sem hef-
ur boðað mótmæli gegn niður-
stöðu NEAFC-fundarins, er
vissulega vonbrigði. Rök-
semdafærsla Rússa, sem vilja
byggja kvótaúthlutun á Reykja-
neshrygg nær eingöngu á veiði-
reynslu ríkja, gengur hins vegar
gegn anda úthafsveiðisáttmál-
ans og má af þeim sökum telja
það réttlætanlegt að önnur að-
ildarríki NEAFC vildu reyna að
ná saman í málinu, þótt það
þýddi að Rússland stæði utan
samkomulagsins.
Vonandi tekst gott samstarf
við Rússland um karfaveiðarn-
ar á Reykjaneshrygg. Rúss-
land hefur tekið ábyrga af-
stöðu til varðveizlu og upp- #
byggingar fiskistofna og gerir
það vonandi einnig hvað varð-
ar úthafskarfann.
ísland er það ríki, sem átti
ríkastra hagsmuna að gæta
við skiptingu karfastofnsins,
enda gengur úthafskarfinn um
lögsögu íslands og hefur á síð-
ustu árum orðið mikilvægur
nytjastofn. Sá kvóti, sem kem-
ur í hlut íslands verður að telj-
ast ágætlega viðunandi. Náðst
hefur viðbót við auðlindirnar
innan fiskveiðilögsögunnar,
sem með skynsamlegri stjórn-
un og góðu samstarfi við önnur
ríki getur orðið varanleg búbót
í efnahagslífi þjóðarinnar.
Deilur hafa komið upp hér
innanlands, eftir að samkomu-
lag náðist í London, um það
hvernig beri að skipta úthafs-
karfakvótanum milli skipa og
útgerða. Það virðist ekki
ósanngjarnt að þau útgerðar-
félög njóti þess nú með ein-
hveijum hætti, sem tóku
áhættuna og lögðu út í kostnað
við að afla Islandi veiðireynslu
á Reykjaneshrygg. Þeir sjó-
menn sem þessar veiðar
stunda hafa unnið brautryðj-
endastarf, rétt eins og þeir sem
sótt hafa í Smuguna, og þann-
ig styrkt samningsstöðu ís-
lands um veiðirétt í Barents-
hafi. Hér er um að ræða veiðar
á alþjóðlegu svæði og um þau
gilda önnur lögmál en auðlind-
ina sjálfa, sameign þjóðarinn-
ar.
■J O A PÉTUR
A *Jakobsson
fasteignasali og al-
þýðuskáld var svo lík-
ur Sartre að helzt virt-
ist sem þeir væru ein-
eggja tvíburar. Ég
býst við að Sartre hefði hrokkið við
ef hann hefði hitt Pétur. Og hann
var hugmyndaríkur einsog Sartre.
Því til stuðnings get ég vitnað í sam-
tal okkar á sínum tíma, svo uppör-
vandi sem það var að hitta slíka
andans höfðingja sem lifðu lífinu lif-
andi og listinni af þeirri áfergju sem
eitt sinn einkenndi samfélagið.
En það var nú þá.
Pétur var bindindismaður og
spurði ég hann um það. Hann svar-
aði: „En ég er samt enginn templ-
ari, nei-nei, ég er bara bindindismað-
ur fyrir sjálfan mig. Ég hef aldrei
viljað leggja neitt á mig til þess, að
aðrir yrðu bindindismenn. Ékki hið
minnsta. Hef engan áhuga á því.
Það verður hver að sjá um sig sjálf-
ur.“
Og svo fer Pétur að tala um að
hann sé ekki félagsiyndur maður og
dansi sjaldan. Bætir við:
„Onei, ég hef aldrei verið félags-
lyndur að eðlisfari. Ég er einstakl-
ingshyggjumaður. Hef alltaf viljað
vera sjálfstæður bæði í hugsun og
fjármálum. Og ég hef aldrei beðið
um opinbert starf.“
Og ennfremur:
„Eg hef reynt að lífga dálítið upp
á þær til að tryggja mér að menn
lesi auglýsingar mínar. Og ég held
það hafi tekizt. Auglýsingar í blöð-
unum eru líka svo ósköp leiðinlegar
— og alltof hátíðlegar. Það var nú
eitthvað annað í gamla daga.“
„Og svo ertu skáld og getur ort
þær.“
„Ójú, það hef ég líka gert:
Lögum samkvæmt skjöl ég skýri,
skuldir heimti, málin flyt,
andstæðingsins orku rýri,
umbjóðendum vinn ég nyt,
málstað þeirra hef ég hátt,
hinna læt ég falla lágt.
Ef lögfræðing þig langar finna,
lít þú heim til sala minna.
HELGI
spjall
Og:
Sónarmjöð býð ég þér
sætan að drekka,
að sjálfsögðu kneifum við
guðanna veig.
Hjala um skipti við hátt-
virta rekka
er hjarta míns þrá og bergja þá teyg.
„Ekki hafa þeir átt að fá hann
sterkan hjá þér?!
„Onei, ég lét „sónarmjöð" nægja.
Það er ekki hollt að hafa það sterk-
ara, þegar peningaviðskipti eru ann-
ars vegar.“
Um skáldspírur:
„Eitt sinn var ég ritstjóri,“ sagði
Pétur. „Já og ábyrgðarmaður líka.
Blaðið hét Láki og kom út 1919. —
Svo var mál með vexti, að strákarn-
ir komu til mín, Kiljan, Tómas, Sig-
urður Grímsson og einhveijir fleiri,
og báðu mig um að ritstýra fyrir sig
blaði. Ég komst ekki undan því, þó
ég fengi ekkert fyrir þetta, en sem
betur fór komu aðeins út tvö blöð
af Láka. Enda var hann aldeilis
ómerkiiegur. Held að Kiljan og Siggi
Gríms hafí aðallega skrifað í hann,
en Tómas hafði ekki tíma til þess.
Svo dó Láki dauða hinna réttlátu —
og síðan hef ég aldrei verið rit-
stjóri. En nú er Láki „risinn upp“,
orðinn ófáanlegur og kominn í geipi-
verð — eins og þeir sem skrifuðu í
hann á sínum tíma. — Annars er
ég fyrsti kennari Kiljaps og lagði
að sjálfsögðu grundvöllinn að því að
hann varð nóbelsverðlaunahöfundur.
Ég kenndi þá í Mosfellssveit og þar
bjuggu foreldrar hans í Laxnesi.
Þegar Kiljan var hjá mér, var hann
á 12. ári, en gerði svo góða stíla,
að svaraði til tvítugs manns."
Og síðan snýr Pétur sér að rím-
unum:
„Eins og þú veizt, hef ég ort mik-
ið af rímum og á mjög auðvelt með
það. Þegar ég er búinn að raula í
mig ljóðlagið, þá skal ég nokk kveða
viðstöðulaust undir þeim hætti sem
ég hef sett mér. Og brageyra hef
ég alveg óbrigðult. Ég hef t.d. ort
rimu um Draum Þorsteins á Borg,
139 erindi, öll undir hástuðlaðri
hringhendu:
Sagan flýr, þá siglt er hæst,
sóknar knýr þó glíman.
Háttar-dýr og hróðrar-glæst
hnígur skíra ríman.
Það gera ekki nema allra brag-
slyngustu menn að slá hörpuna svo
ákveðið, og ég held ég sé sá eini sem
ort hefur undir þessum hætti."
„Og svo hefurðu skrifað margar
greinar í blöð.“
„Ójá, ég hef mikið skrifað í blöð,
t.d. komið fram með nýjar skýringar
á guðspjöllunum, sem prestunum
fellur víst ekki vel. En við skulum
sleppa því hér.
En hvort ég trúi á framhaldslífið?
Ja, ég veit ekkert um það. Ég er
raunsæismaður og festi mig ekki í
trú. Ég álít, að einu trúarbrögðin,
sem eru einhvers virði, séu þau —
að vera heiðarlegur maður í öllu
dagfari, innan heimilis og utan,
halda orð og eiða og bijóta ekki lög
þjóðfélagsins. Það er sú eina kristni
sem ég tel nokkurs virði. Allt annað
er óraunhæft og tilgangslítið, en það
er ekki þar með sagt að ég sé neinn
guðleysingi. Nei, það vil ég ekki láta
kalla mig og minni á það sem Krist-
ur sagði: að guðsríki væri mitt á
meðal fólksins."
„En þú trúir ekki á annað líf?“
„Ég geng alltaf í vafa um það,
að til sé annað líf, því að ef svo
væri, mundi vera sá eilífðarneisti í
mönnum, að þeir þráðu að komast
í þetta sælunnar land sem fyrst. En
það þráir enginn maður heilbrigður
á geðsmunum.
Við eigum að láta okkur nægja
einn heim í einu. Við reynum öll á
sínum tíma, hvernig búið er um
hnútana og þurfum ekki að bijóta
heilann um það. Við höfum annað
við tímann að gera, og það hefur
enginn neitt upp úr slíkum bollalegg-
ingum. Svoleiðis er nú þetta, góður-
inn.“
Pétur Jakobsson var lífskúnstner
á sinn hátt, þótt hann væri einfari
og ætti enga aðild að spjallklíkum
bæjarins.
M.
SÆNSKI JAFNAÐAR-
mannaflokkurinn hefur
verið í mikilli kreppu á síð-
ustu árum. Hugmynda-
fræðileg undirstaða hans
er að bresta vegna vanda
velferðarkerfisins, sem
hann mótaði á áratugun-
um eftir síðari heimsstyijöldina. Sænska
velferðarkerfið, sem lengi vel var fyrir-
mynd stjórnmálamanna um allan heim, er
nú orðið að helsta tákni þeirrar meinsemd-
ar er þjakar evrópskt efnahagslíf.
Stöðugt fleiri ríki hafa rekið sig á þá
staðreynd að ríkisfjármagnaðri velferð eru
takmörk sett. Séu þau takmörk virt að
vettugi bitnar það fyrr eða síðar á samfé-
laginu í heild. Velferð sem kostuð er með
erlendum lántökum eða ofursköttum verð-
-ur byrði á atvinnulífinu og dregur úr sam-
keppnishæfni þess gagnvart öðrum ríkjum.
Slík velferð er í raun blekking, þar sem
stefna af þessu tagi grefur undan efna-
hagslegum forsendum framtíðarinnar og
skerðir lífskjör komandi kynslóða.
Þjóðveijar standa nú frammi fyrir því
að það kerfi, sem byggt hefur verið upp,
er of svifaseint og dýrt í rekstri. í Frakk-
landi hafa verið hörð átök um áform ríkis-
stjórnar Alains Juppés um að draga veru-
lega úr opinberum útgjöldum til velferðar-
mála.
Hugmyndafræðilega séð eru þessar
breytingar erfiðastar fyrir flokka vinstra
megin við miðju, er hafa margir haft það
efst á stefnuskrá sinni um áratuga skeið
að stöðugt skuli fjölga þeim sviðum, þar
sem ríkið lætur til sín taka.
Sú stefna hefur nú gengið sér til húðar
og er að sliga hagkerfi Evrópu. Margir
sérfræðingar óttast að Evrópa sé að verða
undir í samkeppninni við Bandaríkin og
Asíu vegna hins dýra kerfis opinberra af-
skipta, sem þar hefur verið byggt upp.
Sinntu ekki
kalli tímans
SÆNSKIR JAFN-
aðarmenn hafa líkt
og aðrir orðið að
horfast í augu við
þessar staðreyndir
og hefur töluverð umræða átt sér stað
innan flokksins um framtíð hans í ljósi
breyttrar stöðu. Fyrir skömmu birtist hér
í blaðinu viðtal við Widar Andersson, einn
þingmanna Jafnaðarmannaflokksins, þar
sem hann lýsir því yfír að flokkurinn hafi
ekki sinnt kalli tímans. „í flokknum vorum
við aldir upp við að Efnahagsbandalagið
væri helvíti á jörðu. Svíar stóðu utan alls
og sú goðsögn vaknaði að við værum
ósnertanlegir. Flokksforystan gerði kjós-
endum ekki grein fyrir að heimurinn
breyttist um og eftir 1990. Vandinn er
að flokkurinn er ekki í takt við tímann.
Það gildir fyrir okkur að koma okkur sam-
an um hver heimsmyndin sé í dag. Þá er
fyrst hægt að fara að ræða aðgerðir. Við
þjáumst af skorti á veruleikaskyni.“
Andersson ber stöðu Jafnaðarmanna-
flokksins saman við stöðu Hægriflokksins
og segir að hinum síðarnefnda hafí tekist
betur að bijóta af sér fjötra fortíðarinnar.
„Áður einokuðu jafnaðarmenn raunveru-
leikann. Fyrr á öldinni sáu jafnaðarmenn
ljósið og drifu í gegn tækninýjungar, sem
urðu öllum til góðs. Nú erum við haldnir
framtíðarótta og sjáum vanda í öllu á
meðan Hægriflokknum hefur tekist að
klæða nýjungar á borð við upplýsingaþjóð-
félagið og alnetið í hægriföt. Og þar sem
Hægriflokkurinn hefur krækt í þessi nú-
tímafyrirbæri og gert þau að sínum málum
vilja jafnaðarmenn litið af þeim vita.“
Andersson telst til endurskoðunarsinna
í röðum jafnaðarmanna en stór hluti
flokksmanna vill ekki hvika frá hefðbund-
inni stefnu flokksins. Hann segir að jafnað-
armenn í Bretlandi og Danmörku hafi
snúið við blaðinu og því sé orðið tímabært
að sænskir jafnaðarmenn fari að dæmi
skoðanabræðra sinna. „Jafnaðarmenn víða
um heim keppast nú við að leiðrétta stefn-
una, svo hún falli að nýjum veruleika upp-
lýsingaþjóðfélagsins, markaðshyggju og
REYKJAVÍKURBREF
Laugardagur 23. marz
alþjóðavæðingu. Svíþjóð hefur svo lengi
verið einangruð að hefðarsinnar flokksins
eru mun sterkara afl og lengra frá raun-
veruleikanum en flokksbræður þeirra í
nágrannaríkjunum. Hefðarsinnar halda
hagfræði fýrri hluta aldarinnar á lofti, sem
vart er nefnd í nágrannaríkjunum, ekki
einu sinni í verkalýðshreyfingunni.“
Svíar ekki
betri
ANNAR FOR-
ystumaður í
sænska Jafnaðar-
mannaflokknum,
sem hefur barist
fyrir endurskoðun á stefnu hans, er Mona
Sahlin, fyrrum aðstoðarforsætisráðherra.
Hún lét af störfum sem ráðherra í desem-
ber sl. og hafnaði um síðustu helgi að
taka sæti í ríkisstjóm á ný. Skýrði hún
þá afstöðu sína með því að hún vildi hafa
aukið svigrúm til þess að beijast fyrir
hugmyndalegri endurnýjun innan flokks-
ins;
í viðtali við Morgunblaðið fyrr í mánuð-
inum, þar sem hún fjallar um viðhorf sín,
segir Sahlin að ríkið hafi ofmetnast. „Rík-
ið gekk einfaldlega of langt í að stjórna
öllu ofan frá og upp á eigin spýtur. Ofmetn-
aðurinn styrktist einnig af því að við lifðum
út af fyrir okkur. Svíþjóð var öflugt ríki
og ríkt og sjálf álitum við að okkur hefði
skilað svo vel áfram því við hefðum fund-
ið bestu lausnirnar og værum hreinlega
best. Það stenst þó ekki við nánari athug-
un, heldur náðum við einungis langt sökum
þess að við höfðum forskot á margar aðr-
ar þjóðir. Við stóðum uppi með allt okkar
í góðu lagi eftir stríð, svo að við höfðum
þá mikið forskot. Nú hafa margar aðrar
þjóðir komist jafnlangt og við eða lengra,
meðan við héldum í þá trú að við værum
best. Nú er einangrunin rofin og við erum
komin í hóp með öðrum.
Það er ekki auðvelt að venja sig við að
einföldu láusnimar eru ekki lengur til og
flokksformaðurinn getur ekki lengur verið
eins og Gunnar Stráng, sem var ráðherra
í 3l ár og kunni alltaf svör við öllu. Fólk
er ekki vant því og það veldur vonbrigð-
um. Það ríður á mestu að draga úr atvinnu-
leysinu, en líka að þróa stefnuna og leiða
í ljós hvaða svigrúm verði fyrir velferðar-
kerfið. Allt þetta er hægara sagt en gert.
Vandi Svía verður ekki skýrður með því
að hægristjórn hafí setið að völdum í þijú .
ár. Vandinn er djúpstæðari en svo ... Mín
kynslóð er ... önnur kynslóð í sænska vel-
ferðarkerfínu, sem við köllum gjarnan
„þjóðarheimilið“. Við höfum ekki þörf fýr-
ir að veija fortíðina, en erum áhugasöm
um framtíðina. Við sjáum líka greinilega
að velferðin hefur ekki leyst allan vanda,
því þótt enginn þurfí að búa við fjárhags-
lega neyð búa margir við andlega neyð.
Velferðin leysir ekki allan vanda en það
skijja hinir eldri ekki.“
í ljósi þeirrar stöðu sem Jafnaðarmanna-
flokkurinn hefur verið í upp á síðkastið
beindust augu margra að flokksþingi jafn-
aðarmanna um síðustu helgi, sem haldið
var til að kjósa nýjan formann flokksins.
Það hefur ekki dregið úr vanda jafnaðar-
mannanna sænsku að flokkurinn hefur
verið án afgerandi forystu, allt frá því
Ingvar Carlsson greindi frá þeirri ákvörðun
sinni í ágúst í fyrra að hann hygðist láta
af embætti.
Forðuðust
erfiðu málin
FLOKKURINN
hefur nú vissulega
valið sér nýjan leið-
toga, Göran Pers-
son, sem áður
gegndi embætti fjármálaráðherra. Á
flokksþinginu var hins vegar ekki gerð
tilraun til að kryfja hinn hugmyndafræði-
lega vanda flokksins til hlítar. I stað þess
að gera upp við fortíðina og takast á við
framtíðina forðuðust jafnaðarmenn við-
kvæmu málin. Flokksþingið virðist öðru
fremur hafa verið skrautsýning, þar sem
fráfarandi leiðtogi var hylltur og nýjum
forystumanni leyft að láta ljós sitt skína.
I síðustu kosningum féllu jafnaðarmenn
jafnframt í þá gryfju að lofa kjósendum
óbreyttu ástandi. Margir Svíar virtust
kjósa jafnaðarmenn í þeirri trú að þannig
væri hægt að koma í veg fyrir röskun á
högum þeirra. Jafnaðarmannastjóm væri
ávísun á óbreytt öryggi. Eftir kosningasig-
FRÁ DYRHÓLAEY
urinn hafa jafnaðarmenn staðið frammi
fyrir því að verða að taka á velferðarvand-
anum en eiga þá á hættu að glata trausti
kjósenda.
Persson sjálfur virðist hafa valið þann
kost að láta ekki sverfa til stáls gegn þeim
öflum innan flokksins er vilja halda fast
í hefðbundna hugmyndafræði. Vissulega
mátti í ræðu hans greina hvassa gagnrýni
á hefðarsinnana í röðum jafnaðarmanna.
Persson lagði mikla áherslu á mikilvægi
þess að framfylgja stefnu í fjármálum er
tæki mið af raunveruleikanum en ekki
óskhyggju. Hann varaði við pólitískum
ákvörðunum um bætur og styrki, sem
ekki eru efnahagslegar forsendur fyrir.
Hann benti á að of miklar kauphækkanir
gætu af sér verðbólgu og atvinnuleysi.
Hann beitti sér gegn ályktunum um hækk-
aðar atvinnuleysisbætur og að hlutfall hins
opinbera af þjóðarframleiðslu yrði aukið.
Flokksþingið samþykkti hins vegar
einnig ályktanir, sem vart myndu treysta
efnahag Svíþjóðar, yrði þeim framfylgt.
Má nefna ályktun um sex klukkustunda
vinnudag og að á yfírstandandi kjörtíma-
bili verði hafíst handa við að hætta að
nota kjarnorku sem orkulind.
Jafnfram komu flokksmenn sér hjá því
að taka afstöðu til nokkurra þeirra deilu-
mála sem hvað flóknust eru í dag. Má þar
nefna lífeyrismálin og afstöðuna til hins
efnahagslega og peningalega samruna
Evrópuríkja, EMU. Var ákveðið að móta
ekki stefnu í þeim málaflokkum fyrr en á
flokksþingi á næsta ári.
Morgunblaðið/RAX
Hugmynda-
fræðilegt
veganesti
PERSSON, SEM
tók á fimmtudag
við embætti forsæt-
isráðherra Svíþjóð-
ar, fékk vissulega
traust umboð
flokksmanna til að leiða flokkinn og þá
jafnframt ríkisstjórn landsins. Hið hug-
myndafræðilega veganesti, sem hann legg-
ur upp með, gæti hins vegar reynst honum
erfítt. Sænskir jafnaðarmenn halda að
mestu leyti í rótgrónar hugmyndir sínar
og fresta því óumflýjanlega uppgjöri, sem
flestir skoðanabræður þeirra í Evrópu,
hafa þegar gengið í gegnum.
Persson ávann sér virðingu sem fjár-
málaráðherra með röskri framgöngu í bar-
áttunni gegn útþenslu ríkisútgjalda. Sú
ákvörðun Perssons að skipa Erik Asbrink,
fyrrum formann stjórnar sænska seðla-
bankans, í embætti fjármálaráðherra er
vísbending um að hann hyggist sem for-
sætisráðherra halda áfram á þeirri braut,
þrátt fyrir að hann reyni í málflutningi
sínum að halda vinstriarmi flokksins góð-
um.
Helsta markmið stjórnarinnar sagði
Persson vera að draga úr atvinnuleysi, sem
nú er í kringum tíu prósent. Stefnir hann
að því að minnka atvinnuleysi í 4% fyrir
aldamót. ^
Það gæti reynst sænsku stjóminni erfitt
að ná því markmiði. Svigrúm Svía til
þensluaðgerða er nær ekkert vegna mikill-
ar skuldsetningar og fjárlagahalla. Eigi
atvinnulífíð að blómstra liggur jafnframt
fyrir að draga verður úr þeim álögum, sem
lagðar eru á fyrirtæki, og launatengdum
gjöldum.
Aðild Svía að Evrópusambandinu knýr
stjórnvöld jafnframt enn frekar til að hafa
hemil á opinberum útgjöldum, ekki síst
ef þau hyggja á þátttöku í hinum peninga-
lega samruna.
Danskir jafnaðarmenn hafa á síðustu
árum gegnt mikilvægu hlutverki við endur-
skoðun hins opinbera velferðarkerfís.
Breski Verkamannaflokkurinn hefur á síð-
ustu áram snúið algjörlega við blaðinu
með nýrri forystu. Spænskir sósíalistar
hafa á síðastliðnum áratug verið leiðandi
í því að treysta stöðu Spánar sem vest-
ræns lýðræðisríkis.
Göran Persson verður fyrr eða síðar að
gera upp á milli þeirra hugmyndafræðilegu
andstæðna sem takast á í flokknum og
fá flokksbræður sína til að horfast í augu
við raunveruleikann eins og hann er. Eins
og stendur er flokkurinn klofínn í öllum
stærstu málaflokkunum, velferðarmálum
jafnt sem Evrópumálum, og því ekki í
stakk búinn að takast á hendur þá miklu
kerfisbreytingu er verður að eiga sér stað
í Svíþjóð.
„Sænskir jafnað-
armenn halda að
mestu leyti í rót-
grónar hugmynd-
ir sínar og fresta
.því óumflýjanlega
uppgjöri, sem
flestir skoðana-
bræður þeirra í
Evrópu hafa þeg-
ar gengið í gegn-
um.“
T-