Morgunblaðið - 31.03.1996, Blaðsíða 29

28 SUNNUDAGUR 31. MARZ 1996
iitfgrtwiMijMi
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
STARFSMENN Slippstöðv-
arinnar Odda hf. á Akur-
eyri hafa undirritað nýjan
vinnustaðasamning við fyrir-
tækið. Samningurinn nær til
um 130 starfsmanna í fimm
stéttarfélögum. Þau eru Félag
málmiðnaðarmanna, Félag
byggingarmanna, Félag
verzlunar- og skrifstofufólks,
Verkalýðsfélagið Eining og
Rafvirkjafélag Norðurlands.
Ánægja er með hinn nýja
samning meðal starfsmanna.
Og báðir samningsaðilar lofa
reynsluna af vinnustaðasamn-
ingum í viðtölum við Morgun-
blaðið, en slíkir samningar
hafa verið viðhafðir á þessum
vinnustað allar götur síðan
1987.
Ingi Björnsson, fram-
kvæmdastjóri Odda hf., segir
það höfuðkost við þetta fyrir-
komulag, að allir starfshópar
fyrirtækisins séu samstiga,
auk þess sem fulltrúar starfs-
manna komi milliliðalaust að
samningsgerðinni. Hákon Há-
konarson, formaður Félags
málmiðnaðarmanna, segir og
Árvakur hf., Reykjavík.
Hallgrímur B. Geirsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
reynsluna af vinnustaðasamn-
ingum „undantekningarlaust
mjög góða“. Orðrétt segir
hann: „í kjölfar okkar samn-
inga voru gerðir samningar
m.a. á Akranesi, í Vestmanna-
eyjum og á Suðurnesjum, en
þeir eru byggðir í öllum
grundvallaratriðum á okkar
samningum...“ Hann víkur og
að hugmyndum um breytingar
á lögunum um stéttarfélög og
segir: „í stað þess að ræða
þá um vinnustaðafélög, yrði
rætt um vinnustaðasamninga,
sem eru í grundvallaratriðum
allt annað og ég tél að vanti
í lögin.“
Björn Snæbjörnsson, for-
maður Verkalýðsfélagsins
Einingar, kemst svo að orði:
„Vinnustaðasamningar eru
því af hinu góða og það hefur
sýnt sig að slíkir samningar
eru betri en almennir samn-
ingar.“ Guðmundur Ómar
Guðmundsson, formaður Fé-
lags byggingarmanna í Eyja-
firði, segir það kost á vinnu-
staðasamningnum, að allir
vinni eftir sama samningi.
Orðrétt segir Guðmundur
Ómar: „Þetta auðveldar
samningsgerð og kemur í veg
fyrir innbyrðis átök vegna
kjaradeilna. Staðan verður
líka sterkari að ná fram bætt-
um kjörum vegna sérstöðu
fyrirtækisins." Þorsteinn Har-
aldsson, trúnaðarmaður
verkamanna, segir: „Það er
mjög til hagsbóta að vera með
sérstakan vinnustaðasamn-
ing, bæði fyrir starfsfólk og
fyrirtækið og breyting á því
væri afturför."
Morgunblaðið hefur ítrekað
mælt með vinnustaðasamn-
ingum og vinnustaðafélögum.
Vinnustaðafélög eiga að geta
starfað samhliða og í sátt við
hefðbundin stéttarfélög, ef
rétt er um hnúta búið. Merg-
urinn málsins er samt sem
áður vinnustaðasamningar,
eins og þeir sem góð reynsla
er af norður á Akureyri allar
götur frá 1987. Þeir styrkja
rekstraröryggi fyrirtækja,
sem hafa margar starfsstéttir
innan sinna vébanda. Þeir
þjóna og hagsmunum starfs-
manna betur, samanber fyrr-
greind ummæli formanns
Verkalýðsfélagsins Einingar,
þess efnis, „að slíkir samning-
ar séu betri en almennir samn-
ingar“.
Samningsaðilar eru sam-
mála um ágæti vinnustaða-
samninga, samanber tilvitnuð
ummæli. Reynslan er á einn
veg, að beggja mati. Og
reynslan er jafnan ólygnust.
Morgunblaðið hvetur alla, sem
þessi mál varða og haft geta
áhrif á framvindu þeirra, að
taka þau til gagngerrar at-
hugunar í ljósi fenginnar
reynslu og sameiginlegra
hagsmuna.
VINNUSTAÐA-
SAMNINGAR
-j O pT ÞEGAR
JL£ft)*ég var að
skoða mig um á fom-
sölu ekki alls fyrir
löngu tók ég eftir því
að þangað kom all-
margt fólk sem ’átti
ekki annað erindi við verzlunar-
manninn en spyrja um gamlar bæk-
ur eftir Guðrúnu frá Lundi. Ég fór
að velta því fyrir mér hvort verið
gæti að hún sé enn mest lesni skáld-
sagnahöfundur landsins, en veit það
að sjálfsögðu ekki. Hitt er víst að
enginn skáldsagnahöfundur átti
jafnmiklum vinsældum að fagna
þegar ég var ungur blaðamaður en
Guðrún frá Lundi. Hana rak á fjör-
ur Gunnars í Isafold sem síðar
stofnaði Leiftur og malaði gull fyr-
ir hann árum saman. Hann átti það
líka skilið vegna þess að hann tók
henni tveimur höndum þegar aðrir
höfðu ekki sinnt óskum hennar um
útgáfu.
Sem ég stóð þarna í fombóksöl-
unni og handfjatlaði Bláljós eftir
Siguijón kaupmann Sigurðsson fór
ég að rifja það upp með sjálfum
mér að leiðbeinendur mínir á Orða-
bók Háskólans vitnuðu oft í þessa
bók sem þá einstæðu leirgerði sem
ætti sér engan sinn líka. Fór ég í
huganum yfir bókmenntasvið þess-
ara háskólaára minna og stað-
næmdist að sjálfsögðu við Guðrúnu
frá Lundi sem oft var höfð að háði
og spotti meðal helztu fagurkera
og talin hinn dæmigerði höfundur
kerlingabóka en hefur enzt betur
en margt annað á þessari andlegu
vertíð. Enn kölluð til vitnis um
smekk þjóðarinnar og sagna-
skemmtun.
Guðrún var yfirlætislaus kona
og hampaði sízt af öllu afurðum
sínum. Það á svo sannarlega ekki
við hana þegar sagt er að dramb
sé falli næst. Hún var auðmjúk al-
þýðukona sem barst lítið á og hafði,
að ég held, ofnæmi fyrir fjölmiðlum.
Hún vildi fá að starfa
í friði að hugðarefnum
sínum, semja skáld-
verk sín án auglýs-
inga og þeirrar uppá-
komu sem nú um
stundir er einatt eftir-
minnilegri en verkin sjálf. Þegar
heim kom fór ég að huga að sam-
tölum sem ég átti á sínum tíma við
Guðrúnu og stöðvaðist við þessi
orðaskipti okkar frá 1956. En hún
hafði engan áhuga á að koma sér
á framfæri. Þegar þetta samtal fór
fram var Guðrún að gefa út nýja
skáldsögu í framhaldi af Þar sem
brimaldan brotnar (1955), Römm
er sú taug. En hún var ekki betur
að sér í útgáfumálum sínum en hún
spurði hvort bókin hennar væri
komin út. Hún sæti norður á Sauð-
árkróki og fylgdist ekki með! Ég
gat sagt henni að nýja skáldsagan
væri ekki komin út en Gunnar í
Leiftri hefði sagt mér að hennar
væri von innan tíðar. Það er ágætt,
svaraði Guðrún Árnadóttir, og bætti
við „Annars held ég að mér hafi
tekizt ver upp með þessa skáldsögu
en þær fyrri. Hún gerist í Reykja-
vík og ég er ekki eins kunnug þar
og í sveitunum." En hvort henni
þætti ekki vænt um að vera mest
lesni skáldsagnahöfundur þjóðar-
innar? „Ég hef nú ekki alltaf verið
mest lesin“, svaraði hún, „annars
veit ég það ekki. En ég neita því
ekki að mér þætti náttúrulega þó-
nokkur upphefð í því „ef svo væri.
Mér þætti leiðinlegt ef fáir læsu
bækurnar mínar, það þætti mér.
En ég er ekki haldin neinu monti
eða stærilæti, segi bara það sem
mér finnst“.
Hún sagði mér nú dálítið af sín-
um högum og kvaðst hafa farið að
skrifa fyrir alvöru þegar hún flutt-
ist í kaupstaðinn, einsog hún komst
að orði. Þá hafi hún átt talsvert í
handritum „en það fór mest í rusla-
körfuna, mikil ósköp. Annars byrj-
aði ég að skrifa strax og ég gat
valdið penna langt fyrir innan ferm-
ingu. Áuðvitað var það tóm vitleysa
allt saman en samt voru þarna
drögin að Dalalífi, ég byijaði að
skrifa þá sögu um fermingu. Sami
dalurinn, sama fólkið en nú er langt
síðan.“ Ég spurði hvort sögurnar
væru byggðar á sannsögulegum
atburðum? „Nei nei, ekki nokkur
þeirra, ja — hérna!“, sagði Guðrún
Árnadóttir. „Þetta verður allt til í
huga mínum. Að vísu er lífinu lýst
eins og það var í sveitinni þegar
ég var stúlka en persónurnar hafa
aldrei verið til utan þess veruleika
sem er eigin ímyndun mín.“
Guðrún frá Lundi sagðist hafa
verið að læra allt sitt.líf; hún hafi
lært margt af lestri bóka og í þeim
hafi hún legið alla sína ævi; hún
hafi verið ósköp hrifin af því sem
Kristín Sigfúsdóttir skrifaði svoað
ekki sé nú talað um Jón Trausta.
Henni þótti hann aðvísu heldur
svartsýnn og það var Kristín nú
eiginlega líka. Og svo bætti hún
við, „En af þeim stóru höfundum
held ég mér líki bezt við hann Krist-
mann minn. Hann segir líka að ég
sé ágætis kerling! Það er svosem
bærilegt. Hann er prýðilega
skemmtilegur og góður heim að
sækja.“
Guðrún sagði að handritið að
fyrstu skáldsögu sinni hefði hrakizt
milli þriggja eða fjögurra útgefenda
án þess nokkur hefði haft áhuga á
að koma því á framfæri. Henni var
semsagt hafnað(!) Þeir hafa ekki
viljað gefa út eftir óþekktan höfund
og svo bætti það víst ekki úr að
í hlut átti ómenntuð sveitakona."
Utgefendur hafi víst ekki verið
hrifnir af því að gefa út bækur eft-
ir konur. „En ég held nú að það
séu góðir kaflar í okkar bókum
ekki síður en karlanna" bætti Guð-
rún við — og ég sé ekki betur en
tíminn hafi leitt það í ljós.
M.
HELGI
spjall
MORGUNBLAÐIÐ
#
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 31. MARZ 1996 29
ÞAÐ KOM FJORKIPPUR
í íslenzkt atvinnulíf
seinni hluta árs 1995.
Það má meðal annars
ráða af þróun einka-
neyslu og smásöluverzl-
unár, eins og sú þróun
verður lesin út úr virðis-
aukaskattsskýrslum. „Þannig virðist
einkaneyzla hafa verið 6,5% meiri síðustu
fjóra mánuði ársins 1995,“ segir í Hagvís-
um Þjóðhagsstofnunar, „en sömu mánuði
árið á undan og veltan í smásöluverzlun
var tæplega 4% meiri.“
Þetta er töluverð aukning, ekki sízt
þegar þess er gætt, að einkaneyzla jókst
gríðarlega mikið árið 1994, miðað við
gengin samdráttarár. Hagvísar telja líklegt
að hægt hafi á þessum vexti að undan-
förnu. Engu að síður segir þessi fjörkippur
sitt um byijandi bata í efnahagslífi okkar.
Betra at-
vinnuástand
VINNUMÁLA-
skrifstofa félags-
málaráðuneytisins
hefur sent frá sér
yfirlit um atvinnu-
ástand hér á landi í febrúarmánuði síðast-
liðnum. Yfirlitið ber með sér að atvinnu-
ástandið fer hægt batnandi, víðast hvar á
landinu, þó sízt á höfuðborgarsvæðinu. Þar
er atvinnustjgið lakara í febrúar 1996 en
á sama tíma í fyrra.
í febrúarmánuði voru skráðir tæplega
139 þúsund atvinnuleysisdagar á landinu
öllu, tæplega 67 þúsund dagar hjá körlum
og rúmlega 72 þúsund dagar hjá konum.
Skráðum atvinnuleysisdögum hefur fækk-
að um rúmlega 28 þúsund frá janúarmán-
uði síðastliðnum og um rúmlega 18 þúsund
frá febrúarmánuði 1995.
Atvinnuleysisdagar í febrúar síðastliðn-
um jafngilda því að um 6.400 manns hafi
að meðaltali verið atvinnulausir í mánuðin-
um, eða um 5% af landsfólki á vinnualdri.
Þetta þýðir að meðaltali 1.300 (16,9%)
færri atvinnulausir en í janúarmánuði síð-
astliðnum og 856 (11,7%) færri en í febr-
úar í fyrra.
Atvinnuleysið minnkar talsvert frá janú-
armánuði hvarvetna á landinu en hlutfalls-
lega minnst á höfuðborgarsvæðinu. í yfir-
liti Vinnumálaskrifstofu ráðuneytisins seg-
ir svo um atvinnustigið í Reykjavík:
„Meðalfjöldi atvinnulausra á höfuðborg-
arsvæðinu er 4284 eða um 5,7% af áætluð-
um mannafla en var 6,2% í janúar sl. og
er það hvergi meira á landinu. Að meðal-
tali eru nú 68% atvinnulausra á öllu land-
inu á þessu svæði en voru um 56% á sama
tíma í fyrra. Atvinnulausum hefur fækkað
um 323 að meðaltali á öllu svæðinu frá
janúarmánuði eða um 7%. Atvinnuleysið
hefur hins vegar aukizt um 5,5% frá febrú-
ar 1995.“
Atvinnuleysi hér á landi í marzmánuði
verður trúlega á bilinu 4,8% til 5,3%, en
endanlegar tölur þar um liggja ekki fyrir.
Dýrt er at-
vinnuleysið
félaga og félagsmálastofnana við atvinnu-
laust fólk. Máski er þó skaðinn mestur í
vannýttri menntun, þekkingu og starfs-
hæfni þúsunda manna, sem gengu atvinnu-
lausir hér á landi á þessu árabili.
Félagsmálaráðherra svaraði nýverið á
Alþingi fyrirspurn um fjárhagslega aðstoð
Félagsmálastofnunar’Reykjavíkurborgar. í
svari ráðherra kom fram að heildarijárhæð
aðstoðar Félagsmálastofnunar Reykjav-
íkur nam 554 m.kr. árið 1994 (þar af
endurgreiðslur 12,8 m.kr) og 674 m.kr.
árið 1995 (þar af endurgeiðslur 15,8
m.kr.). Árið 1994 nutu meir en fimm þús-
und heimili í Reykjavík fjárhagsaðstoðar
Félagsmálastofnunar. í hópi skjólstæðinga
stofnunarinnar það ár voru tæplega 1.400
atvinnulausir.
Aukin at-
vinnueft-
irspurn
SEM FYRR SEGIR
samsvarar atvinnu-
leysi í febrúarmán-
uði síðastliðnum því
að um 6.400 íslend-
ingar á vinnualdri
hafi að meðaltali verið án vinnu í þeim
mánuði. í þjóðhagsáætlun fyrir árið 1996,
sem forsætisráðherra lagði fram á Alþingi
síðla liðins ár, segir m.a.:
„Á árinu 1996 er gert ráð fyrir að vinnu-
aflseftirspurn aukizt um 1,4%, sem jafn-
gildir um 1.700 nýjum störfum. Gert er
ráð fyrir að vinnuframboð aukizt um 1,1%.
Samkvæmt því minnkar atvinnuleysi milli
áranna 1995 og 1996 og verður 4,8% af
áætluðum mannafla en atvinnuþátttaka
verður óbreytt.
í lauslegri spá til aldamóta er gert ráð
fyrir að vinnuaflseftirspurn aukizt um
1.500 til 2.000 ný störf á ári, sem er held-
ur meira en vinnuframboðið. Atvinnuleysið
minnkar því hægum skrefum eftir 1996.“
í ljósi framansagðs eigum við íslending-
ar brekku eftir, og hana bratta, að því
æskilega marki að útrýma atvinnuleysi. Á
síðastliðnu ári var haft eftir Hannesi G.
Sigurðssyni, aðstoðarframkvæmdastjóra
VSÍ, hér í blaðinu, að til þess eins að halda
óbreyttu atvinnustigi þurfi 1,5 til 2% hag-
vöxt á ári. Töluvert meira þarf til að
tryggj^ vinnu handa öllum næstu árin.
Það er á hinn bóginn huggun harmi
gegn að víða má sjá batateikn í atvinnu-
og efnahagslífi okkar, eins og vikið var að
í upphafi þessa bréfs.
Bætt starfs-
umhverfi
EKKERT BRÝTUR
vinnufúsan og
vinnufæran ein-
stakling fyrr né ver
niður en atvinnu-
leysið. Atvinnuleysinu fylgja margþætt
einstaklingsbundin og félagsleg vandamál.
Þvi hefur raunar verið haldið fram að rétt-
urinn til vinnu, rétturinn til að sjá sér og
sínum farborða með hæfni hugar og
handa, sé óaðskiljanlegur hluti mannrétt-
inda. Ofan í kaupið kostar atvinnuleysið
samfélagið meira en menn gera sér í fljótu
bragði grein fyrir, bæði í verðmætatapi
(vannýttri starfshæfni fólks) og í beinum
kostnaði (atvinnuleysisbætur o.fl.).
Útgjöld Atvinnuleysistryggingasjóðs
voru 954 m.kr. árið 1991, 1.822 m.kr.
1992, 2.560 m.kr, 1993, 2.800 m.kr. 1994
og 3.200 m.kr. 1995. Rúmlega 11 milljarð-
ar króna á fimm ára tímabili. Og þá eru
ótalin milljarðaútgjöld ríkis og sveitarfé-
laga til átaksverkefna, svokallaðra, sem
ætlað var að sporna gegn atvinnuleysinu.
Einnig umtalsverð fjárhagsaðstoð sveitar-
REYKJAVÍKLIRBREF
Laugardagur 30. marz
STARFSUM-
hverfi atvinnuveg-
anna er allt annað
og betra en var fyr-
ir fáeinum misser-
um, fyrst og fremst vegna stöðugleikans
í gengis-, launa- og verðlagsmálum, sem
gjörbreytt hefur samkeppnisstöðu íslenzks
atvinnulífs. Ekki má heldur gleyma ávinn-
ingnum af aðild íslands að Evrópska efna-
hagssvæðinu, sem auðveldar aðgengi út-
flutningsframleiðslu okkar að Evrópu-
mörkuðum, en fáar þjóðir eru jafnháðar
milliríkjaverzlun og við.
Bætt starfsskilyrði atvinnugreina valda
því að við höfum fyrir augum töluverðan
framgang á flestum sviðum atvinnulífsins,
ekki sízt í vaxandi útflutningi og aukinni
innlendri markaðshlutdeild íslenzks iðnað-
ar. íslenzkri ferðaþjónustu hefur og vaxið
umtalsvert fiskur um hrygg.
í krónum talið hækkaði verð á sjávaraf-
urðum um 5,7% milli áranna 1994 og
1995 og líkur standa til að sjávarvöruverð
verði stöðugt, jafnvel hækki lítilsháttar, á
líðandi ári. Á heildina litið horfír því væn-
lega um afkomu í undirstöðuatvinnuvegi
okkar, sjávarútveginum, í ár.
Sé horft til forsenda þjóðhagsspár fyrir
líðandi ár má og vænta þess að hagur
atvinnuveganna í heild verði svipaður í ár,
jafnvel nokkru betri, en á Iiðnu ári.
Til lengri tíma litið horfir og vel, ef við
kunnum fótum okkar forráð í gengis-,
launa- og verðlagsmálum, sem og nýtingu
sjávarauðlindanna. Vísindaleg stjórnun
fískveiða og hagstæð skilyrði í iífríki sjáv-
ar eru smám saman að leiða til stækkandi
þorskstofns, sem getur orðið góð inneign
BYGGINGARVINNA í Reykjavík.
Morgunblaðið/Þorkell
í lífskjarabanka nálægrar framtíðar.
Stækkun álversins í Straumsvík 'breytir
og orku fallvatna okkar í störf, verðmæti
og gjaldeyri. í ritinu „Þjóðarbúskapurinn,
framvinda 1995, horfur 1996“ segir:
„Talið er að framkvæmdir við stækkun
álversins og fyrirhugaðar orkufram-
kvæmdir kalli á um 350 ársverk á næstu
tveimur árum með beinum hætti. Að auki
má búast við óbeinum áhrifum af svo stóru
verkefni."
Þriðja auðlindin, orka fallvatna og jarð-
varma, felur í sér marga framtíðarmögu-
leika, sem geta nýzt okkur vel á nýrri öld.
En þrátt fyrir sitt hvað, sem til heilla horf-
ir, sitjum við uppi með erfiða óvissuþætti,
sem við ráðum mjög takmarkað við, eins
og verð- og markaðsþróun í umheiminum
og breytilegar aðstæður í lífríki sjávar.
Stöðugleikinn í efnahagslífi okkar, sem
við státum af í dag, er og háður því að
friður og sátt ríki á vinnumarkaðinum
næstu misserin og árin.
þjónustunnar, fræðslukerfisins, almanna-
trygginga o.s.frv.) eru í verðmætasköpun
atvinnuveganna. Þau verðmæti, sem halda
þessum kerfum gangandi, standa undir
kostnaði við þau, eru alfarið sótt til at-
vinnulífsins. Sem og lífskjör okkar í bráð
og lengd. Lífskjör og velferð verða sum
sé ekki til við samningaborð í Karphúsi
heldur í verðmætasköpun atvinnulífsins.
Ef vermætasköpunin í þjóðarbúskapn-
um hrynur er velferðin fyrir bí. Svo ein-
falt er málið. Baráttan fyrir varðveizlu
velferðar í landinu er fyrst og fremst bar-
átta fyrir samkeppnishæfni íslenzkra at-
vinnuvega. Sama máli gildir um baráttu
fyrir atvinnuöryggi og betri framtíðarlífs-
kjörum. Þjóðarsáttin var reist á þessum
veruleika. Framhjá honum verður ekki
gengið. Vitneskjan um hann verður að
vera í farteski okkar, ef við viljum ganga
til góðs götuna fram eftir veg.
FLESTIR LANDS-
menn munu sam-
mála um nauðsyn
þess að varðveita
og styrkja horn-
steina velferðar-
kerfisins. Hveijir eru þeir hornsteinar? Það
fer ekkert á milli mála að kostnaðarlegar
undirstöður velferðarkerfísins (heilbrigðis-
Hornsteinar
velferðar-
kerfisins
Hver er
sinnar gæfu
smiður
ÞEGAR HORFT ER
til næstu framtíðar
blasa við vegvísar,
sem mikilvægt er
að virða, til að
hanna réttilega eig-
in framtíð og velferð. Hver er sinnar gæfu
smiður, segir máltækið.
í fyrsta lagi verðum við að efia almenna
og sérhæfða menntun og þekkingu okkar.
Þær þjóðir, sem mestum fjármunum hafa
varið í menntun, rannsóknir og þróun, búa
í dag við mesta hagsæld. Menntun, hug-
vit og hæfni eru dýrmætustu auðlindir
hverrar þjóðar, áhrifaríkustu vopn hennar
í lífsbaráttuni.
í annan stað verðum við að standa vörð
um sjávarauðlindina, sem gerir landið
byggilegt, laga veiðisókn að veiðiþoli og
vinna sjávarfang í sem verðmætasta vöru.
Helztu nytjastofnar þurfa að ná þeirri
hármarksstærð, sem aðstæður í lífríki sjáv-
ar leyfa, og gefa þannig hámarksarð i
þjóðarbúið. I þeim efnum höfum við ekk-
ert marktækara að styðjast við en fræði-
Iegar niðurstöður vísindamanna.
í þriðja lagi er mikilvægt að varðveita
vel þann stöðugleika í efnahagslífi okkar,
sem er að byija að skila árangri, til að
tryggja samkeppnishæfni og verðmæta-
sköpun íslenzks atvinnulífs - og þar með
velferð í landinu. Þáttur í þeirri varðveizlu
er að koma á jöfnuði í ríkisbúskapnum.
Síðast en ekki sízt þarf þjóðin að slá
skjaldborg um menningararfleifð sína,
tungu, bókmenntir, lýðræði, þingræði,
kirkju og kristni.
Árið 2000 verða þúsund ár liðin frá
kristnitöku þjóðarinnar, þegar Þorgeir
Ljósvetningagoði kvað upp þá þjóðarsátt
á Alþingi við Öxará, „að allir menn skyldu
kristnir vera og skírn taka“, og að íslend-
ingar hafi „allir ein lög og einn sið“. Þjóð-
in hefur haldið hátíð af minna tilefni en
þessum merka atburði í íslandssögu.
„Það fer ekkert á
milli mála að
kostnaðarlegar
undirstöður vel-
f erðarkerfisins
eru í verðmæta-
sköpun atvinnu-
veganna... Bar-
áttan fyrir varð-
veizlu velferðar í
landinu er fyrst
og fremst barátta
fyrir samkeppnis-
hæfni íslenzkra
atvinnuvega.“