Morgunblaðið - 03.04.1996, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR 3. APRÍL 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Sverrir
Hátimbruð bygging
Hæstaréttar
Ölafur Tómasson,
póst- og símamálastjóri
Farsímar koma
ekki í stað jarðsíma
Landsamband
slökkviliðsmanna
Neyðarsím-
svörun eng-
an veginn
viðunandi
FJÓRÐA þing Landsambands
slökkviliðsmanna sem lauk á sunnu-
dag samþykkti ályktun þess efnis
að undirbúningur og fyrirkomulag
neyðarsímsvörunar sé engan veginn
viðunandi. Skipulag neyðarsímsvör-
unar hérlendis ætti að byggjast á
starfrækslu svæðisbundinna vakt-
stöðva með sólarhringsvöktun á
landsbyggðinni, jafnhliða einni meg-
invaktstöð á höfuðborgarsvæðinu.
Þingið ítrekaði í ályktun það sjón-
armið landsambandsins að eignar-
aðild og ábyrgð neyðarsímsvörunar
eigi að vera í höndum ríkis og sveit-
arfélaga og farsælast sé að lög-
reglu- og slökkviliðsmenn sinni
þessum verkefnum milliliðalaust.
„Mikilvægi reynslu og þekkingar
af vettvangi er ótvírætt við neyðar-
símsvörun og má ekki víkja slíku
grundvallaratriði til hliðar vegna
svokallaðs aðskilnaðar vaktstöðvar
vegna móttöku og úrvinnslu
neyðartilkynningar frá viðbragðs-
aðila. Fjórða þing LSS telur grund-
vallaratriði að réttindi félagsmanna
hjá Slökkviliðinu í Reykjavík verði
varin eins og frekast er kostur í
þeim viðræðum er nú standa yfir
milli LSS og borgaryfirvalda," segir
í ályktuninni.
NÝTT hús Hæstaréttar er kom-
ið í endanlegan ytri búning, en
unnið er að frágangi innanhúss
og eru þar stillansar upp alla
veggi. Húsið stendur við Lind-
argötu 2, en sú hugmynd hefur
verið viðruð við hæstaréttar-
dómara að réttast væri að tala
um Hæstarétt við Arnarhól, líkt
og Alþingi við Austurvöll og
Stjórnarráðið við Lækjartorg.
Væri þannig svipuð vísan til
bygginga hins þrískipta ríkis-
valds, dómsvalds, löggjafarvalds
og framkvæmdavalds. Verktak-
inn, Ármannsfell hf., á að skila
húsinu tilbúnu í júní, en þá tek-
ur við ýmis frágangur og á hon-
um að vera lokið í ágúst. Hæsta-
réttardómarar og starfsmenn
réttarins farið að huga að því
að koma sér þar fyrir og réttur-
inn tekur til starfa í nýja húsinu
áð loknu réttarhléi í sumar. Að
utan er húsið klætt forveðruðum
spanskgrænum koparplötum,
léttslípuðu gabbrói og söguðu
og höggnu grágrýti. Kostnaður
við bygginguna er áætlaður 480
milljónir króna.
NÝ FARSÍMAKERFI munu ekki
í náinni framtíð leysa af hólmi
símakerfi sem byggja á jarð-
strengjum, að mati Olafs Tómas:
sonar, póst- og símamálastjóra. í
viðtali við Gunnar M. Hansson
forstjóra hér í blaðinu á sunnudag
kom fram að á þessu ári væri
væntanlegur nýr staðall fyrir þráð-
lausa síma. Með tilkomu þeirrar
tækni yrði allur sá símastrengur
sem Póstur og simi hefur lagt í
jörð í raun óþarfur fyrir símflutn-
ing í þéttbýli.
„NMT-farsímakerfið kom fyrir
áratug og GSM-síminn fyrir fáum
árum. Ef við héldum að slíkir far-
símar myndu alfarið koma í stað-
inn fyrir línur í götum þá hefðum
við að sjálfsögðu byggt eingöngu
á farsímum,“ sagði Olafur. Nýju
farsímakerfin, DSC, DECT og hið
bandaríska AMS, eiga það sameig-
inlegt að menn fá svonefndan
„persónusíma" sem lengi hefur
verið vænst. Þá verða Iridium og
Inmarsat með persónusíma um
gervihnetti. Nýju jarðbundnu far-
símakerfin vinna á tvöfalt hærri
tíðni en GSM, 1.800 megariðum,
eru skammdrægari en GSM-kerf-
ið, hafa fleiri rásir en GSM-kerfið
en rásafjöldi er þó takmarkaður.
„Þessir símar eru eins og hver
önnur viðbót, en leysa ekki af
hólmi það sem fyrir er,“ sagði
Ólafur. Hann sagði að farsíma-
kerfin yrðu í náinni framtíð dýrari
í rekstri en jarðsímakerfi.
Breiðbandsefnið um
jarðstreng
Ólafur benti á að AMUSE-verk-
efnið, sem Póstur og sími vinnur
að ásamt Nýheija hf. og Háskóla
íslands, byggir á ATM-breið-
bandsnetinu sem hagnýtir ljósleið-
arakerfi Pósts og síma. „Nú þegar
eru ljósleiðarar á milli allra sím-
stöðva, allar símstöðvar eru staf-
rænar. Við erum að byggja upp
kerfi sem tekur nokkur ár. Það
er lagður ljósleiðari inn í íbúðar:
hverfi og heim í fjölbýlishús. í
náinni framtíð verða koparstren-
girnir, sem nú eru í jörðu, notaðir
til að flytja sjónvarpsefni og ann-
ars konar breiðbandsefni síðasta
spölinn inn í einbýlishús.“
Ólafur sagði að breiðbandskerf-
in myndu flytja bæði talsíma,
gagnasambönd, sjónvarpsefni á
mörgum rásum og fleira. Þráðlaus
sambönd hefðu ekki þá flutnings-
getu sem krafist væri til að flytja
slíkt breiðbandsefni til fjöldans.
Skýrsla starfshóps sem kannað hefur leiðir til að bæta samkeppnisstöðu íslands
Tckjur gætu
aukist um allt að
50% á 15árum
Brýnast að auk samkeppni í atvinnulífinu
til þess að bæta samkeppnisstöðuna
Morgunblaðið/Sverrir
SKÝRSLAN um bætta samkeppnisstöðu Islands í framtíðinni var kynnt á blaða-
mannafundi í Kaffivagninum. Taldir frá vinstri Ólafur Davíðsson, ráðuneytisstjóri
í forsætisráðuneytinu, Geir Magnússon, forstjóri Olíufélagsins, Sigurður B. Stef-
ánsson, framkvæmdastjóri VÍB, Friðrik Sophusson fjármálaráðherra og Sigurður
Helgason, forstjóri Flugleiða.
TEKJUR og framleiðni á íslandi gætu aukist
um allt að 50% á næstu 15 árum ef vel tekst
til með að auka samkeppnishæfni íslensks
efnahagslífs á næstu árum. Lykilatriði í þeim
efnum er að auka samkeppni í efnahagslíf-
inu, en um þriðjungur efnahagsstarfseminnar
býr ekki við fijálsa og eðlilega samkeppni,
bæta menntakerfið, einkum á lægri stigum
þess, og að aðhalds og hófsemi sé gætt í fjár-
málum og þau skipulögð til lengri tíma en
til þessa.
Þetta kom fram í máli Sigurðar B. Stefáns-
sonar, formanns starfshóps sem kannað hef-
ur samkeppnisstöðu íslands gagnvart öðrum
löndum og leiðir til þess að bæta hana í fram-
tíðinni, á blaðamannafundi í gær, þar sem
niðurstöðurnar voru kynntar. Einnig var gerð
grein fyrir framkvæmdaáætlun um bætta
samkeppnisstöðu ísiands í framtíðinni, en hún
er unnin af sérstakri framkvæmdanefnd í
framhaldi af niðurstöðu starfshópsins.
Sala á þekkingu vaxandi
í skýrslunni kemur fram að upplýsingabylt-
ingin og útbreiðsla markaðshagkerfisins
muni valda þáttaskilum í þjóðarbúskap ríkja
um allan heim og áhrifanna gæta langt fram
á 21. öldina. Hagvöxtur hér fram til ársins
2010 muni eiga sér aðrar orsakir en síðustu
fimm áratugina, þar sem sjávarafli hafí leik-
ið aðalhlutverkið og sala á orku til stóriðju
hafi hafist. Nú sé sala á þekkingu á sviði
sjávarútvegs og orkumála vaxandi og sama
gildi um ýmsa þjónustu tengda þessum grein-
um. Þá gæti ferðaþjónusta verið orðin ein
mikilvægasta atvinnugrein þjóðarinnar árið
2010. „Ný tækni síðustu fimm til tíu ára og
sú sem verður til á næstu árum er undir-
staða allra þessara breytinga og undir það
þurfa íslendingar að búa sig sem best,“ segir
í skýrslunni.
Fram kemur að til að ná því marki að
auka tekjur hér á landi til jafns við aðra sé
einkum úrbóta þörf á þremur á sviðum. í
fyrsta lagi þurfi að bæta menntun og tækni-
þekkingu. Mikilvægt sé að bæta tækniþekk-
ingu á lægri skólastigum, auk þess sem tak-
mörkuð málakunnátta sé okkur fjötur um
fót. í öðru lagi þurfi að auka samkeppni í
atvinnustarfseminni en ætla megi að um
þriðjungur af atvinnustarfsemi í landinu sé
rekin án þess að um nokkra samkeppni sé
að ræða. Sem dæmi um greinar þar sem
samkeppni skorti og opinber íhlutun sé mikil
er nefnd framleiðsla og dreifing á raforku,
umfangsmikil starfsemi ríkisins á fjármála-
markaði, hlutar af samgöngu- og fjarskipta-
kerfi þjóðarinnar, eins og hvað varðar Póst
og síma, Ríkisútvarpið, hafnir og flugvelli,
og loks stór hluti heilbrigðis- og menntakerf-
isins. Til að bæta samkeppnisstöðu íslendinga
sé brýnast að auka samkeppni í atvinnulíf-
inu. I þriðja lagi þurfi að gæta aðhalds og
hófsemi í fjármálum og skipuleggja þau til
lengri tíma en áður, segir í skýrslunni. Þetta
ætti að vera eðlilegt og sjálfsagt viðmið {
rekstri fyrirtækja, heimila og hins opinbera.
Ekki sé hægt að greiða niður skuldir nema
minna sé eytt en aflað sé og ekki sé hægt
að ganga lengra í söfnun skulda.
í nefndinni sátu auk Sigurðar B. Stefáns-
sonar Hörður Sigurgestsson, forstjóri Eim-
skips, og Geir A. Gunnlaugsson, fram-
kvæmdastjóri Marel hf. Að tillögu fjármála-
ráðherra samþykkti ríkisstjórnin að skipa
framkvæmdanefnd um bætta samkeppnis-
stöðu íslands og var hlutverk nefndarinnar
að yfirfara skýrslu starfshópsins og leggja
fram framkvæmdaáætlun.
Auka þarf samkeppni
í framkvæmdaáætluninni leggur nefndin
áherslu á að nokkrum verkefnum verði strax
komið í framkvæmd. Þar á meðal er að á
öllum sviðum verði skoðað hvernig efla megi
samkeppni og það eigi ekki síst við um fjár-
málamarkaðinn, samgöngu- og fjarskipta-
kerfið og stofnanir á borð við sjúkrahús og
skóla. Á þessum sviðum megi efla samkeppn-
isvitundina með því að auka sjálfstæði stofn-
ana og heimila innlendum og erlendum einka-
fyrirtækjum að keppa við þá sem fyrir eru.
Þá eigi að skoða hvernig auka megi sam-
keppni á vinnumarkaði og afnema þá einokun
sem ýmsar starfsstéttir hafi.
Þá leggur nefndin til að góðum kennurum
og úrvals nemendum sé umbunað til að ná
meiri árangri í kennslu og þjálfun. Leggja
beri áherslu á að örva samkeppni í skólakerf-
inu til dæmis með því að bera saman árang-
ur einstakra skóla. Kannaðir verði möguleik-
ar á sérstökum námsstyrkjum til þeirra nem-
enda sem skari fram úr og auka þurfi sam-
starf tækni- og verkmenntaskóla við atvinnu-
iífið.
Nefndin telur einnig að byggja þurfi upp
einfalt og hagkvæmt skattakerfi sem gefi
íslenskum fyrirtækjum forskot á fyrirtæki í
samkeppnislöndunum. Þetta kalli á róttæka
endurskoðun á skattakerfinu. Hætta þurfi
skattheimtu þar sem greinilega halli á ís-
lenskt atvinnulíf eins og hvað varði inn-
heimtu stimpilgjalda og og vörugjöld. Sam-
ræma þurfi tryggingagjöld milli atvinnu-
greina og skattareglur eigi að hvetja til ný-
sköpunar, rannsókna og þróunar. í tekju-
skattskerfinu þurfi að leita leiða til þess að
jaðarskattar einstaklinga fari aldrei yfir 40%.
Nefndin leggur einnig til að áherslum í
byggðamálum sé breytt til þess að bæta sam-
keppnisstöðu fyrirtækja alls staðar á landinu.
Skilgreina þurfi byggða- og þjónustukjarna
á nokkrum stöðum á landsbyggðinni, færa
verkefni frá ríki til sveitarfélaga, efla sérhæf-
ingu einstakra kjarna og jafna til dæmis fjar-
skiptakostnað.
Loks leggur nefndin til að ríkisfyrirtækjum
vei'ði breytt í hlutafélög og staða þeiiTa með
því styrkt í harðnandi aljijóðlegri samkeppni
um leið og samkeppnistaða fyrirtækja á inn-
lendum markaði er jöfnuð. Vinna þurfi að
því að koma stefnu um nýskipan í ríkis-
rekstri í framkvæmd. Leggja verði áherslu á
að eyða halla ríkissjóðs, draga úr ríkisútgjöld-
um með því að sameina stofnanir, hætta
starfsemi sem einskaaðilar geti sinnt alfarið
og bjóða þurfi út rekstrarverkefni í auknum
mæli.
í framkvæmdanefndinni sátu Sigurður
Helgason, forstjóri Flugleiða, formaður, Geir
Magnússon, forstjóri Olíufélagsins, Guð-
mundur Magnússon, sagnfræðingur, og Þór-
ólfur Gíslason, kaupfélagsstjóri Kaupfélags
Skagfirðinga.