Morgunblaðið - 03.04.1996, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 3. APRÍL1996 C 3
VIÐTAL
Fiskvinnslufyrirtækið Jón Erlingsson hf. í Sandgerði eykur ferskfiskvinnslu
„Verðmyndun er ekki
rétt á fískmörkuðum“
Morgunblaðið/Ásdís
SIGURJÓN Jónsson, verkstjóri hjá Jóni Erlingssyni hf.
Fyrirtækið Jón Erlingsson hf. hefur frá því í haust pakkað ferskfiskafurð-
um, sem fara eiga á Þýskalandsmarkað, í loftskiptar umbúðir. Sigurjón
Jónsson verkstjóri segir í samtali við Jóhönnu Ingvarsdóttur, að hér sé
um þróunarverkefni að ræða sem unnið hefur verið að hjá útfiutningsfyrir-
tækinu Fisco og er hann viss um að í þessu felist framtíðin
„VIÐ erum 90% í frystingu og svo
hefur ferski útflutningurinn verið
að aukast hjá okkur jafnt og þétt.
Ég tel að frysting og söltun muni
halda sínum hlut, en að öll viðbót
verði í fersku. Það er framtíðin.
Ég veðja fremur á Evrópumarkað
en Ameríkumarkað enda gengur
maður að genginu nokkuð stöðugu
þar auk þess sem fraktin er minni
þangað. Karfi, ufsi, þorskur og
koli er sem stendur uppistaðan í
okkar ferskfiskútflutningi. Mest
sendum við á Þýskaland og örlítið
á Ameríku," segir Sigurjón Jóns-
son, verkstjóri hjá Jóni Erlingssyni
hf. í Sandgerði.
Jón Erlingsson stofnaði sam-
nefnt hlutafélag sitt árið 1970 og
nær Jpað einungis til landvinnslunn-
ar. Utgerðarþáttinn er hann með í
sjálfstæðu hlutafélagi, sem heitir
Valbjörn. Það gerir út Hauk GK,
700 brúttótonna ísfisktogara og
Erling GK, 30 tonna eikarbát, sem
keyptur var fyrir tveimur árum og
haldið hefur vinnslunni gangandi
síðan með ýmsum aukategundum,
aðallega kola.
Loftskiptar umbúðir
Fyrirtækið hefur frá því í haust
pakkað ferskfiskafurðum, sem fara
eiga á Þýskalandsmarkað, í loft-
skiptar umbúðir. Að sögn Siguijóns
er hér um þróunarverkefni að ræða
sem unnið hefur verið að hjá Fisco
og er hann viss um að í þessu fel-
ist framtíðin. Jón Erlingsson hf.
er hins vegar eina fyrirtækið sem
tekið hefur upp loftskiptar pakkn-
ingar, en pakkar auk þess fyrir SH
og fleiri. „Það er í sjálfu sér ekki
kominn í ljós neinn árangur ennþá
því þetta hafa ekki verið nema þrjú
til fjögur tonn á viku í þorski, ufsa,
karfa, laxi og kola. Þetta fer frá
okkur tilbúið á markað, fullfrá-
gengið og verðmerkt.
Við erum með 200-800 gramma
pakkningar og er verðið ágætt fyr-
ir þetta. Það vantar bara meiri fisk,
meira gegnumstreymi og svo er
það flugið, sem fyrst og fremst
hefur staðið þessu verkefni fyrir
þrifum. Dagarnir, sem henta slík-
um útflutningi liggja ekki á lausu
í fluginu. Við erum að senda út á
föstudögum og mánudögum, en
best væri að fá laugardaga og
sunnudaga. Þessar afurðir hafa
10-12 daga líftíma og er hann nær
hálfnaður þegar þær komast loks
í verslanir.
Hugmyndir eru uppi um að taka
upp reglulegar gámasendingar með
þessa vöru og ætti það að ganga
ef okkur tekst að lengja líftímann
í 15-18 daga. Hitastig vörunnar
má þá aldrei fara yfir tvær gráður
því þá hefur gasið í loftskipting-
unni engan tilgang lengur. Umbúð-
irnar missa þá eiginleikann við að
halda gerlunum niðri.“
Karfakvótinn minnkar
Siguijón segir að kvótasam-
dráttur hafi fyrst í fyrra komið
alvarlega niður á fyrirtækinu. Af
heildarkvóta sé karfinn upp undir
helmingur og nú hafi þeir misst
um 500 tonn vegna niðurskurðar
á síðustu tveimur árum. Það stefni
í meiri samdrátt á næsta ári og
jafnvel þar næsta.
„Niðurskurður á karfa kemur jafn
illa við okkur og þorskniðurskurður
á Vestíjörðum, en líklega má reikna
með auknum þorskveiðiheimildum á
næsta ári. Við erum hins vegar nán-
ast ekki með neinn þorskkvóta, þetta
er einn góður túr á ári.“
Togari fyrirtækisins, Haukur
GK, hefur nokkra reynslu af út-
hafsveiði, fór í Smuguna í fyrra
og hittifyrra og hefur nýlega verið
græjaður fyrir um 60 milijónir
króna fyrir karfaveiðar á Reykja-
neshrygg í næsta mánuði. Siguijón
gerir ráð fyrir að vinna um helming
aflans í eigin vinnslu og að hitt
fari beint á fiskmarkað hérlendis.
Þeir ráði ekki við nema 15-20 tonn
á dag, en í sæmilegri veiði ætti
togarinn að geta haft um 200 tonn
eftir vikuna.
Útgerðin ber vinnsluhallann
Siguijón segir frystinguna hafa
verið rekna með tapi undanfarin
tíu ár og á sama tímabili hafi út-
gerðin verið að bjarga þeim frá
skelli. Hún hafi verið að sýna mjög
góða afkomu á síðustu árum og
því getað vegið upp tapið á vinnsl-
unni. Þrátt fyrir viðunandi afkomu
útgerðarinnar, segist Siguijón al-
farið vera á móti veiðileyfagjaldi
þar sem það yrði ekki sótt nema í
vasa launþeganna sjálfra, þeirra
sem vinna við sjávarútveginn í landi
og á sjó. „Ef við hefðum ekki verið
með útgerð sjálfir, værum við alls
ekki starfandi í dag. Og ef við hefð-
um ekki keypt litla bátinn fyrir
tveimur árum, þá hefðum við sömu-
leiðis ekki fryst fisk í heilt ár.
Frystingin ber engan veginn
uppi hráefnisverðið á mörkuðunum
enda er verðið þar að mínu mati
30-50% of hátt. Það getur aldrei
orðið rétt með því að skammta fisk
inn á markaðina. Ekki svo að skilja
að ég sé endilega að mæla með þvi
að allur fískur fari í gegnum upp-
boðsmarkaði, en það hlýtur að
koma að því. Auðvitað sitjum við
beggja vegna borðsins, eins og all-
ir í þessum bransa, en fyrir utan
að vera sjálfír bæði með útgerð og
fískvinnslu, á Jón Erlingsson hf.
einnig 16% í Fiskmarkaði Suður-
nesja. Við tökum inn í okkar hús
þann afla, sem við ráðum við af
eigin útgerð. Hitt fer á markað.
Að jafnaði kemur 50% af okkar
hráefni frá eigin skipi og 50% af
fiskmörkuðum. Það svarar til þess
að við vinnum um 3.000 tonn á
ári, sem er svipað magn og kvótinn
okkar segir til um.“
Litlar líkur á aukningu kvóta
HORFUR á aukningu þorskkvót-
ans á þessu fískveiðiári eru litlar,
en fretsur til að taka slíka ákvörð-
un rennur úr þann 15. þessa mán-
aðar. Þorsteinn Pálsson, sjávarút-
vegsráðherra, segir að engin gögn
því til stuðnings að auka þorskk-
vóta nú liggi fyrir. Hann segir enn
fremur að stefna stjórnvalda sé að
halda áfram við aflaregluna, sem
upp hefur verið tekin, að veiða
ekki meira en 25% af veiðistofni
þorsksins ár hvert, en þó aldrei
minna en 155.000 tonn.
„Við erum nú að sjá árangur
uppbyggingar þorskstofnsins eftir
mörg erfið ár,“ segir Þorsteinn.
„Nú eru ýmsir, sem hafa hátt um
það, að um leið og árangur sést,
eigum við að taka fyrirfram af því
sem við erum að uppskera. Mín
skoðun er sú, að ekki sízt vegna
þess að við erum að sjá árangur
af þeirri stefnu, sem fylgt hefur
verið, þá eigum við að kappkosta,
enn fremur hér eftir en hingað
til, að fylgja henni staðfastlega
eftir. það væri ekki rétti tíminn
nú að hlaupa frá þeirri nýtingar-
stefnu, sem við höfum fylgt, þegar
árangur hennar er að koma í ljós.
Ég vænti þess að á næsta físk-
veiðiári muni spár sérfræðinga
okkar ganga eftir og við getum
byijað að auka aflaheimildir í
þorski á nýjan leik. Þá stöndum
við vissulega frammi fyrir mörgum
nýjum álitaefnum. Afli á sóknarein-
ingu er að aukast. Þá vakna upp
þær spurningar hvort við þurfum
ekki færri skip til að ná meiri afla
og ná meiri hagnaði, þegar þessi
umskipti verða," segir Þorsteinn
Pálsson.

5TRFRFENN
KV
J i IiVTÍiiTUllL^ ■
icn <
nrfúr lausmj
GVROHOMPflS
Með KVH Azimuth®fæst frábær stefnu-
nákvæmni og þannig næst besti árangur út úr
sjálfstýringunni
Hinn nýji KVH Azimuthegyro kompáshefur
hlotið viðurkenningu Bandaríska flotans
KVR, Azimuth°gyro kompás er tilvalinn kostur
fyrir smærri skip og báta
'■ íjí'' ■, ■■■ '.
KVH Azimuth°gyro kompás er kjörinn
varakompás fyrir stærri

Hvannavöllum 14 b
600Akureyri
Sími4627222
^ Fax 462 7690
E-mai/ haf(3>ismennt. is